15 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

toplarını, > rını kullanırsa, bu silâlar müdafaa we zehirleyici Halbuki sına karar verdi. Sahife 4 Cenevrede Akşam (Baş tarafı birinci sahifede ) harp zırhlıları sadece müdafaa silâ- hıdır da, karada tank, ve havada bonbardıman tayyaresi tecavüz âletidir. Meselâ, süngü, şu bildiğimiz en eski harp silâhı, taarruz için midir, yoksa müdafaa için mi? Gece, elinde alelâde bir sopa ile sokağa çıkan, yahut cebine küçük bir tabanca yerleştirmiş olan adam, taarruz silâhı mı, yoksa müdafaa silâhı mı taşıyor? Silâha, bastona kadar ne hacet? Kalübelâdan kalma, şu bildigimiz yamruk hazreti Ademin ilk silâbı, taarruzi midir, tedafüi mi? Bazılarına göre, değil yalnız ağır top, tank, dritnot, tayyare.. Hattâ süngü, baston, sopa, yum- ruk adamına göre hem başkasına tecavüze yarar, hem nefsini müdafaaya.. Taarruz veya müdafaa bizzat silâbın cinsine, nevine, büyüklüğüne, küçüklüğüne göre ölçülmez, silâhı kullanan insanın (veya devletin) niyetine göre değişir. Birinin elinde en son sistem bir tüfek, diğerinin elinde en iptidai bir çomak bulunan iki adamdan hangisi tecavüz silâhı taşıyor ? o Yeknazarda (tüfekli adam... Çünkü, uzaktan bir kurşunda hasmını yere serebilir. Fakat, şayet sopalı adam, ilk olarak diğerine tecavüz eder de sopayı kafasına vurursa, tüfek derhal bir müdafaa vasıtası hâline geçer. Başkası tarafından teca- vüze uğrayan bir devlet, ağır tayyarelerini, tankla- sırasına ve âleti olmaz mı? Bu fikirde olanlara - yanı Fran- —sızlarla tevabii küçük ;devletlere o göre en fazla tahrip edici en o ağır silâhlar ilga edilmekle ne - harp ortadan kalkar, ne de harp- ler daba insani bir hâle ifraz > “edilmiş olur. Umumi harptan evel — insanlar ne büyük bombardıman tayyaresi, ne tank, ne boğucu gaz biliyorlardı. Uzun çaplı toplar da yoktu. beşeriyet gene harp ediyordu. OEn eski zamanlarda, insanlar silâh olarak (sadece kılıç ve kalkan tanıdıkları iptidai devirlerde muharebe olmuyormuy- - du? Bu basit silâhlarla, harplerde daha az fecayi mi oluyordu, daha az tahribat mı yapılıyordu, daha | az insan mı ölüyordu? Siperler gene insan cesedile dolmuyor mıydı? Tank, tayyare, ağır batarya, bomba icat edilmediği devirlerde — Niniva, Babilon, Kartaca, Perik- leslerin Atina'sı, Sezarların Roma'sı hâk ile yeksan edilmedi mi? Farzedelim ki, Cenevre konfe- ransı muvaffak oldu, bir kısım muharrip ve tehditkâr ağır silâh- ları “taarruzi ve tecavüzi,, ma- hiyyette addederek bunların ilğa- Fabrikası , mühendisi , âlimi , parası , mevaddı iptidaiyesi olan hangi devlet, taarruza duçar olur, naçar kalır, harbe girişir de, derhal tank, tayyare, ağır top, obüs, zehirli gaz imal etmez... Fennin bu derece terakki ettiği bir asırda, en bigünah, en munis, en zararsız kara, deniz, hava vasıtaları çabucak en müthiş tah- rip vasıtalarına tebdil ediliyor. Bundan başka, kim iddia edebilir ki, fen ve icat, artık son haddine varmıştır? Bugün muharrip ve gayrı insani, addedilen harp vasıtaları ilga edilebilir. Yarın, bunlardan bin kat fazla tahrip kudretine malik yeni vasıtalar icat olunur. Bugün, uzun çaplı topları ilga ederiz. Yarın elektrik sayesinde, bugünkü mermilerin | ulaşmadığı uzak mesafelere yıldı- | | aleyhinde müteaddit dırımlar o yağdıracak bir âlet keşfedilmiyeceğini kim iddia eder? Bugün, binlerce ve binlerce kilometreden bize musiki sesleri getiren hava mevcelerinin, yarın yeni bir icat ile", şehirler üzerine | ateş ve ölüm yağdırmıyacağı ne malüm? Tabiatte gizli, henuz keşfedil- memiş öyle kuvvetler var ki, bir gün bunları ele geçirerek istifade edecek olanlar, herkesten müthiş silâhlara malik olacaklardır... Teslihatın, “taarruzi,, ve “teda- füi,, diye iki cinse ayrılmasına muarız olanlar böyle söylüyorlar. Bunlar nazarında, her nevi silâb, hem müdafaaya yarar, hem teca- vüz aleti olur. Bütün mesele, bu silâhı kullananın niyetine, fikrine bağlıdır. Fakat, bu mantık ne kadar doğru : görünürse görünsün, bu iktisadi buhran devrinde, her gün fazlalaşan ağır ve pahalı silâhların masrafı altında milletlerin gittikçe daha fazla ezilmemesi için - tam manasile terki teslihat eğer şimdilik mümkün değilse bile - bir kısım ağır silâhların ilgası geniş bir nefes aldırmaz mı? Her halde, konferans karar verdi, müdafaadan ziyade taarruza yarayan bu ağır silâhların bangi- leri olduğunu aramakla meşgul. Daha bulamadı... — Z. H. Kuduz vakaları Şehir meclisinde bugün müzakere var Son zamanlarda köpeklerin ve kuduz vukuatının çoğalması üze- rine bir kaç defa alâkadarların nazarı dikkatini (o celbetmiştik. Şehir meclisi âzası da tasmasız ve ağazlıksız köpeklerin ortada gezmelerini doğru bulmamışlar ve köpekler hakkında belediye riyasetinin nasıl bir tedbir aldı- gmın izah edilmesini riyaset makamından bir takrir ile sormuşlardır. Muhiddin bey, meclisin Lugünkü celsesinde (o şehrimizdeki (o kuduz vukuatı ve başı boş köpekler hakkında izahat verecektir. Fransada kararlaştırılan emniyet tedbirleri Paris, 13 (A. A.) — Bugün M. Tardiecu ile adliye ve dahiliye nazırları ve zabıta teşkilâtı mec- lisleri arasında yapılan bir içtimada Fransada bulunan ecnebilerin tabi olacakları usul ve muamelenin heyeti umumiyesi ve riyaseti cum- hura ait muhafaza (teşkilâtının yeniden tanzim ve tesbiti hakkında tetkikatta bulunmuştur. Esas itibariyle bazı tedbirler kararlaştırılmıştır. Bu tedbirler pek yakında ilân edilecektir. Bursada hırsız şebekesi Bursa 14 — Bir müddetten beri zabıtaca takip edilen hırsız şebekesi yakalandı. Bunların muh- telif zamanlarda 14 evden sirkat ettikleri eşyaların bir kısını mey- dana şıkarılmıştır. * Mel Diplaraku — Yunan ressamı Mel Diplaraku Ismet paşa Hz.nin daveti üzerine bugün Ankaraya gidecektir. Mel Diplaraku eserlerini Ankarada da teşhir edecek ve avdette vali Muhiddin beyin bir portresini yapacaktır. * Sadullah B. geldi — Seyri- sefain umum müdürü Sadullah B. bugün Ankaradan Istanbula dön- müştür, , bedeline dairdir. Akşam (Baş tarafı birinci sahifede ) avalar aç- mıştır. Belediye, evkafın mukataa ver- | gisi hususundaki taleplerinden çok şikâyetçidir. Belediyenin açtığı davalardan biride belediyeye ait Galatadaki Borsa hanından istenilen mukataa Evkaf, istememiş, belediyeden talep etmiştir. Bundan başka belediyenin her | açtığı yeni bir yoldan mukataa | verğisi istendiği gibi, diğer vergi- ler çoğaldıkça evkaf da mukataa vergisini çoğaltmaktadır. | Belediyenin oOevkaf aleyhinde açtığı yalniz bir dava altmış bin lira raddesindedir. senelerce bu vergiyi sonra birden bire | külliyetli bir para Adalar mal müdürü Niyazi beyin Maliye vekâletinden istihsal ettiği emir hakkındaki dünkü neşriyatımız, (belediye (O umuru hukukiye müdürlüğünü bu mevzu etrafında yeniden tetkikata sevk etmiştir. Bir dava daha Belediye ile evkaf (o arasında yeni bir dava daha açılmıştır. Bu dava Topkapı dışarısında evkafa ait bazı emlâk ve araziye âittir. Dava 13000 liralıktır. Yakında beşinci hukuk mahkemesinde bu davaya başlanacaktır. Tütün konferansı Tütün meclisinde müşte- rek cephe olması görüşülecek Balkan tütün konferansı bugün saat dörtte, ticaret odasi solonun- da toplanacaktır. Konferansa işti- rak edecek olan, Yunan ve Bulgar murahhasları şehrimize gelmişler- dir. Evvelce de yazdığımız gibi, konferansa iktisat vekâleti namına ihracat ofisi müdürü Cemal B. iştirak edecekti. Fakat Cemal B. Pariste olduğu için, yerine ofis müdür vekili Halil Ibrahim B. bulunacaktır. Tütün inbisarı namına da ziraat şubesi müdürü Nesip, ticaret oda- sından Hakkı Nezihi, tütün taciri Hüseyin Sabri, Habip edip, ofis tütün raportörü Halük beyler Türk heyetini teşkil etmektedir. Yunan omurabhasları da şu zevattan ibarettir: Selânik tütün mübayaa bürosu direktoru M. Pirunuksis M. Ma- neetidis iktisat nezareti sabık müsteşarı M. Rodopulos ve ziraat nezareti umum (müdürlerinden * M. Karamanos... Balkan tütün konferansında görüşülecek meseleler, zürai ve ticari diye iki kısma ayrılmak- tadır. Ticari meseleler arasında balkan tütün mustahsilleri arasında bir ofis teşkili fikri vardır. Esasen tütün ofisi teşkili mese- lesi bundan evvel Balkan konfe- ransında de mevzuu bahsolmuş, Balkan tütüncülerinin dünya piya- salarına karşı müşterek bir cephe almaları hususunda itilâf hasıl ol- muştu. Bu seferki konferansın mabi- | yeti, evvelce verilen bu esaslı kararı | mevkii tatbika koymağa çalışmak- tan, Balkan tütün ittihadının şe- | killerini tayin etmekten ibaret olacaktır. Bu şekillerin neden ibaret olacağı aşağı yukarı tahmin edilebilir. Ortada mevcut umumi kanaate | göre Balkan tütüncüleri arasında | bir kartel teşkili zaruri görül- | mektedir. Türkiye, Bulgaristan, Yunanistan | arasında Tütün zeriyatının tahdidi meselesi görüşülecektir. Bu me- sail etrafındada üç memleket arasında esas itibarile bir itilâf hasıl olmuştur. Konferans tahdidin şeklü mahiyetini tayin edecektir. | pılacak olan Efganistamn Berut ! lüğüne tayin edilen mezkür inhi- Istikrazlar oO|| Oo Tahvilât İst. dahili 95, | Elektrik 5— Şark d. yolları 1,15| Tramvay 495 D. Muvahhide o 43—| Tünel 5— gümrükler 5,10 | Ruhtan 16,95 Saydi mahi 5,75) Anadolu 1 25,10 bagdat. 4,50 “uu 0 T, askeriye — “Mümessil 21,85 Esham İş Bankası 9,20) Terkos 25,75 Anadolu 15,10/ Çimento Ar, | 9— Reji 4,05 | Ünyon dey. © 31,90 Şir. hayriye 13,—| Şark dey, 215 Tramvay 50,—! Balya 1— Umumi siyorta | 11,—| Şarkım. ceza | 285 Bomonti 23,80 | telefon 15,58 Çek tlatları (kap. sa. 16) Londra 766,75 | Prağ 16,03 Nüyork 0,4758 | Viyana 4,3662 İ Paris 17,06 5,84 Milano 9,26$ 4,073 Brüksel 3,3825 1,9942 Atina 70,7725| Varşova 4,2359 Ginevra 2,4294 | Bükreş 79,895 Sofya 67,775 | Belgrat ya An.sterdam —— 1,1737 | Moskova | 1077,50 Nukut (satıs) Kuruş | kürüş 7 isterlim 778,— | İşilin, Av, 18,— 1 dolar 2091— | 1 pozota 1 40 (, Fransıs 171,50 | 1 Mark 20 diret Ma va 20 £, Belçika (< 118,—| $l eng9 | Soley 20 drahmi 32—İ 20 dinar | 20 i.İsviçre 820,— | 1 Çernoveş — 20 leva 28,— | JAltın 936,— 1 ilorin 85,—| 1 Mecidiye | 44, 40 kuron Çek (o 125.—| 1Banknot (| 24,— 15 Mayıs 1932 biz İs KISA HABERLER İr. #* Yalova kaplıcaları açılıyor — Yalova kaplıcaları bugün açıla- caktır. Yalovada büyük otel ve gazino da 1 haziranda açılacak- | tır. Seyrisefain idaresi Yalovaya | vapur ücretlerini bugünden iti- baren 30 kuruşa indirimiştir. * Efgan sefiri — Yakında ya- | konsolosluğunun açılma merasimin- de bulunmak üzere Beruta gide- cektir. * Ermeni patrik vekili Istanbul O ermeni patrik (vekili Simpat Kazazyan efendi bir hafta evvel Kudüs ruhani meclisi kara- rile Kudüs ermeni patrikliğine tayin edilmiş ve keyfiyet kendi- | sine tebliğ edilmiştir. * Nişantaşı Beyoğluna bağla- nacak — Son yapılan Istanbulun milli teşkilâtı haritasında Nişan- taşının bir kısmı Beşiktaş kazasına raptedilmişti. Nişantaşının tekrar Beyoğlu kazasına ilhakı tekarrür etmiştir, * Tuz inhisar başmüdürlüğü — Istanbul Tuz İnhisarı başmüdür- sar idaresi umumi müfettişi Atâ bey İzmirden şehrimize gelmiş ve vazifesine başlamıştır. * Mekteplerde imtihan — Da- rülfünun fakültelerinde imtihanlara 25 mayısta ve bazı yüksek mek- teplerde 1 haziranda başlana- caktır. Lise ve orta mekteplerde 1 ha- ziranda derslere nihayet verile- cektir. Birinci ve ikinci devre son sımf bakalorya imtihanlarına İl haziranda başlanacak veya so- nunda bitecektir. X Gayri mübadiller kongresi— Gayri mübadiller kongresi ayın 23 üncü pazartesi günü halkevinde toplanacaktır. Bu içtimada da, Ankaradan avdet (eden heyet tarafından, Maliye (vekâletinin şifaen vaki olan teklifi hakkında izahat verecektir. Vekâlet heyete, Yunan emlâini müzayedelerden sarfı nazarla, kâ- milen gayri mübadillere devret- mek teklifinde bulunmuştur. Bu emlâkin devri mukabilinde gayri mübadillerin de bütün istihkakla- rından ve hükümetten o olcak iddialarından vaz geçmeleri iste- nilmektedir. İstanbul 14 Mayıs 1932 (Akşam fiatları) terin MAJiK'te RİCHARD TAUBER BüYÜK VARYETE Tmumuzazuı filminde. Bugün ASRi sinemada SAHTE PRENS Saat 16,1/2 matinesinde ve gece VARYETELER. Ertuğrul İ dettin ve arka: daşları Ercüment Beh- zadın iştirakile Kadıköy Süreyya tiyat- şamı gala suvare OTELLO Yerler şimdiden satılmak tadır. İler tarafa otobüs vardır. Salı akşamı (Bakırköy Lale) ve çarşamba akşamı (Erenköy aile) sinemasında BEŞTE GELEN Pangaltı Tiyatrosunda 15 mayıs pazar akşamı Nurettin Şefkati ve arkadaşları Bir Kuyruk Acısı Komedi $ perde İbnirrefik Ahmet Nari B. Muharriri: Radyo 15 Mayıs Pazar akşamı Istanbul — 15 den 19a kadar Gramofon, 19,30 dan ? kadar Bedayii musiki saz heyel ns haber- leri, saa i 20,30 dan 21 e kadar gramofonla (Ay- da operası, 21 den ye kadar Cennet hanımın iştirakiyle 2 den 22,304 kadar tango orkestrası. Viyana ( 517,2 m. 17 kilovat 80 ./) — 10,40 koro, 12 senfonik konser, 13 konser, 10 plâk konseri, 16,45 kuartelt, 18,05 konser, 20,30 taganni, 22,35 dans. Bükreş (394,2 im. 12 kilovat) — 12,30 dini musiki, 13 konser, 14 plâk 19 romen musikisi, 20,10 romen musi- kisi devamı, 21,15 senfonik konsor, Roma (141,2 m. 50 kilovat 100 ./) — 11 dini musiki, 13,80. konser; 18 salon musikisi, 21,415 operet. Budapeşte ( 5 m. 18 kilovat 70...) 11 musiki, 12,30 dini musiki 15 plâk, 18 çigan musikisi, 19,30 piyano konseri, 20,20 hafif musiki, 23 dans ve çigan musikisi, Moskova (1304 m. 100 kilovat) — 9,30 dan 22,55 e kadar neşriyat, Varşova ( 1411 m. 120 kilovat 80. i senfonik matine, 16 musiki, 19 8,45 pâk din müsal , 19,20 dini musiki 18, 40 konser, 20,445 radyo Paris, 21,30 konser. 16 mayıs pazartesi akşamı Viyana 617,9 m. 15 kilovat 80 0/0)— 11,45 erkestm konseri, 1845 koro, 16,20 Ilaydenden parçalar, 17,90 plâk. 18 dans, 21 operet, konser, Bükreş ni. 12 kilovat) — 15 plâk, 19 konser, 20.10 konser, 21,40 plâk, 22 tiyatro, 22,20 taganni, 22,50 salon musikisi, 20 aganni. Roma (441,2 m. 50 kilovat 10 0/0) — 18,30 konser, 22 senfonik konser, 23 moda, 23,10 hafif musiki, 23,55 haber, Budapeşte (550,5 m. 13 kituvat 40 0/0) — 10,8 30 haberler, 15 plâk, 18 operet, o konseti, 20,30 opera sonra çiyan MuSİKİSİ, Moskova (1904 m. 100 kilovat) — 9,30 dav o kadar neşriyat, Harşova ((411 m. 120 kilovat 80 0/0) — 13,15 senfonik konser, 15,90 musiki, 15 musiki, 19 konser, 21,16 5 m, 75 kilovat 80 0/0) — , 9,90 jimnastik dersleri, 13,80 musiki, 20 konser, 30 haber, 21,40 müsahabe, 22,1 abei Xx Konferans — C.H. F. Ka- dıköy kaza idare hey'etinden; 20 Mayıs 932 tarihine müsadif Cuma günü ögleden evvel saat on birde iktisat müderrislerinden Zühtü beyefendi tarafından Ka- dıköy Belediyesi civarındaki kaza merkezinde umuma mahsus bir konferans verilecektir. Arzu eden zevatın yevm ve saatı mezkürda kaza merkezini teşrifleri rica olunur. çan