27 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7
27 Mart 1932 Akşam O Şiliin yaldız sönüyor? Ayaspaşa, Taksim kibar yatağı oldu. Şişlide apartıman kiraları çok düştü Yeni yapılan bazı lüks apartımanların her katında küçük bir “bar,, odası var ! Evvelce zengin bir adamdan bahsedilirken : — Şişlide oturuyor.. derlerdi. Beykozün paçası, Arnavutköyü- nün çileği, Eyibin kaymağı, Çam- kcanm suyu kadar Şişlinin kibar- lığı, Şişlinin salonları meşhurdu. Şişli de zamanında Şişli idi. Mu- azzam apartimanların önünde duran en lüks markalı husuşi otomobil- ler.. O.comobilli aileler için garajı bulunan apartımanlar... Her gece salonlarda toplanan en simalar... Bir vakitler Şişlide oturmak, Şişlide apartıman tutmak, hele Şişlide o apartıman sahibi olmak kibarların en büyük alâkası idi. Şişli, semtler (o arasında sırtında simokin, elinde beyaz eldivenler, başında silindir, ayağında rugan iskarpinlerle ucu gümüş topuzlu ince bastonuna dayanmış bir salon genci gibi duruyordu.. Sizi tünelden alıpta Şişliye götüren tramvaydan indiniz mi bambaşka bir dünyaya girdiğinizi derhal his ederdiniz. Insanlar değişirdi, apartımanlar değişirdi. Hattâ beyaz prostelasıyla hid- metcilerin, önündeki çocuk ara- basını iten dadıların kıyafeti, yürüyüşü, lisanı değişirdi. Ne çareki artık Şişli yıldızı söndü. Evelce Şişlide oturan ve ayda binlerce lira sarfedenlerden bir kısmı memleketlerine döndü- ler, bir kısmı dünyanın dört kö- şesine dağıldılar. Bir kısım zen- ginler servetlerini gaip ettiler. Şebrin Odaha mütevazi, daha ucuzca geçinile bilecek semtlerine taşındılar. Zenginliğini muhafaza edenlerde artık hergün ayni deko- ru görmekten bıkmış olacak ki Ayaspaşaya ve Taksimde yeni yeni yapilan büyük apartmanlara taşındılar. Bilhassa Ayaspaşa eski bir tabirle “ kibar yatağı, oldu. Taksim bir kibar mahallesi haline girdi. Ayaspaşada, Taksimde yeni tarzı mimaride muazzam apartı- manlar yapıldı ve yapılıyor.. Bu apartımanlarda lüsk ve konfor namına her şey bulunur. Hatta yeni yapılan apartımanlar arasında maruf öö : Yıldızı sönen Şişli caddesinden Iki manzara her katında “Bar,, olani da vardır. Barlı apartmanlarda herkatta bir oda, mesela banyo odası gibi bar haline sokulmuştur. Bu barda bir tezgâh, tezgâhın önünde yüksek bar iskemleleri vardır. Bol ışık.. Renkli abajurlar. Es- kiden şişlide 250 - 300 lira kirası olan bir çok aparıtımanlar vardı. Şimdi şişlide ayliğı 100 lirayı geçen apartıman pek azdır. Evelçe 300 liraya kiralanan apartımanlar 150 - 160 liraya kiracı bulamıyor- lar. Zenginler Ayaspaşaya, Taksime gittikleri için apartımanların ga- rajları da boş kalmıştır. Şimdi Şişlide (o büyük ( apartımanlarda “kiralık apartıman,, lâvhası ya- nında “kiralık garaj,, lâvhası da görülüyor... Şişli senelerden beri başında taşıdığı zenginlik tacını çıkarıp Ayas paşanın başına geçirmiştir. Taksim de Ayas paşanın yanında yaveri gibi durmaktadır. Şişli artık orta hallilerin semti oldu. Şişli bugün gün görmüş, fakat sonra düşmüş fakirleşmiş eski bir kibarı andırıyor... Hindistanda kadın polisler lim Hindistanda hint kadınlarından mürekkep bir zabıta teşkilâtı yapılmıştır. Bu teşkilât gene kadın ingiliz polislerinin kumandası altındadır. Kadın polisler her gün muntazaman talim yapıyorlar. Yeni teşkilâta sebep kadın ihtilâlcilerin çoğalmasıdır. Resmimizde bu polisler kumarda eden ingiliz kadın polisi görülüyor. | arasında teati ni mam —— Haftalık siyasi icmal Merkezi Avrupa birliği ve Balkan ittihadı - Irlanda ve Ingiliz imperator- luğu - Memel meselesi Günün en mühim meselesi Fransanın teklif ettiği merkezi Avrupa memleketlerinin ixtisadi cihetten. birliğidir. (Fransa bu tasavvurunu merkezi Avrupa dev- | Jetlerile birlikte Almanya, Italya ve İngiltereye de bildirmişti. Fransa, birliğin (o Avusturya, Macaristan, Çekoslovakya, Ro- manya ve Yugoslavya devletleri arasına münhasir kalmasını istiyor. Birliğin mahiyeti bu beş devlet edilecek zirai ve sinai eşyanın istisnai ve rüçhani gümrük tarifelerine tabi bulun- masından ibaret olacaktır. Fakat bu usulün devlet ile ticari muka- velesi ( bulunan devletlerin en ziyada mazharı müsaade hakkın- dan vez geçmeleri şart olduğun- dan Fransanın hazırladığı tasav- vurun cücuda gelmesi için beş devletten başka diğer devletlerle- de müzakere edilmesi icabediyor. Bu devletlerin başında Almanya bulunuyor. Almanyanın kedinsi de diğer beş devlet gibi Tuna nehri sahilindedir. Zirai Merkezi Avrupa ve Balkan memleketlerinin mah- sulü için en tabii ve en büyük mahreç Almanyadır. Binaenaleyh Almanyanın muvafakati ve mua- veneti olmaksızın birliğin vücuda gelmesi güçtür. Vücuda gelse bile bu beş memleket için bir fayda melhuz değildir. Çünkü bunlar | yekdiğerinin mahsul ve eşyasını sarfedecek vaziyette değildir. Bunun için Almanya hükümeti Fransanın teklifine verdiği cevap ta birlik tasavvurunun beş devlete munhasır kalmayıp tevsi edilmesi icak ettiğini bildirmiştir. Almanya hükümeti bu cevabı ile de birliğe kendisinin iştirak eylemesi zaruri olduğunu anlat- mıştır. Almanyanm bu cevabı Fransada infial (o uyandırmıştır. Çünkü Fransanın merkezi Avrupa birliğinden asıl maksadı siyasidir. Fransa muzayaka halinde bulunan Avusturyanın o ve o Macaristanın Almanya ile iktisadi ( cihetten birleşmelerine meydan bırakma- mak istiyor. Almanyanın cevabı ise bunun aksini iltizam etmektedir. Almanya hükümeti cevabında merkezi oAvrupa memleketleri vaziyetinde bulunan Bulgaristanın da birliğe ithal edilmesini talep etmiştir. Bu talep de Fransanın hoşuna gitmemiştir. Fransanın Tuna birliğini teşkil- eden diğer bir siyasi maksadı da Balkan birliğinin vücuda gelme- İ sine mani olmaktır. Bulgaristan Tuna devletleri bir- liğine dahil olmakla Balkan ikti- ! sadi birliği vasi mikyasta vücuda gelmiş olacak ve burada Fransa | taraftarı olan grup hâkim mev- kide kalamıyaçaktır. Birlik beş devlete münhasır | kaldığı takdirde Fransanın mütte- fiki bulunan küçük itilâf zümresi yani Çekoslovakya, Romanya ve Yugoslavya grupu gayet zaif olan Avusturya ve Macaristana karşı hâkim vaziyette bulunacaklardır. Fakat birliğe Bulgaristan ve diğer Balkan memleketleri girdiği takdirde küçük itilâf zümresinin haiz bulunduğu ekseriyet ve nü- fuz zail olacaktır. Işte bu siyasi düşünceler mali cihetten son derecede sıkışmış olan Balkan devletlerine esaslı surette muavenet edilmesine mani olmakta ve bundan dolayı Bal- kanların siyasi ve iktisadi istikrar ve huzuru tehlikede bulunmak- tadır. Irlanda lngiliz iperatorluğunu teşkil eden dominyonlardan, yani muhtariyeti haiz hükümetlerden Serbes Irlanda hükümetinde yapılan son intiha- batta cumhuriyetçiler fırkasının ekseriyet kazanması imperator- luğun bünyesini. hayli sarsmıştır. Irlandada hükümet mevkiine gelen cumhuriyetçiler intihap mü- cadelesinde halka vadetttikleri veçhile Serbes Irlandanın İngiltere ve İngiliz imperatorluğu ile her türlü rabıta ve âlakasını: keserek tam bir istiklâle nail etmek için şimdiden ciddi: ve, azimkârane teşebbüslere girişmişlerdir. Yeni reisi hükümet cumhüriyetçilerin lideri Ceneral de Valera Irlanda mebuslarının — İngiltere (o kralına sadakat yemini yapmıyacaklarını, İriandanın arazi tazminatı vermiye- ceğini şimdiden anlatmıştır. Ingiltere hükümeti erkânı bu gibi teşebbüslerin vahim neticeler tevlit edeceğine şimdiden nazarı dikkati celbetmişlerdir. Ingilterede yeni milli hükümet ve parlamento- nun serbestii ticarete nihayet vererek ( tarife usulünü kabul etmelerinden başlıca maksatları Ingiliz impratorluğunun eczasından bulunan Dominyonlarla İngiltere arasındaki rabıta ve münâsebetleri takviye etmektir. Bu maksatla gelecek temmuzda oKanadanın merkezi olan Ottao şehrinde imperatorluk konferansi toplana- caktır. Tam bu sırada Irlandanın Ingiltereden ayrılmak istemesi Ingiliz imperatorluğunun henüz layikile sağlamlaştırilmamış olan imperatorluğun (o temelini fena halde sarsmıştır. Memel ihtilâfı Versay ve diğer sulh muahe- delerinin ihdas ettiği gayri talimi vaziyetler hergün yeni bir hadise tevlit etmekte ve bundan Avru- panın huzur ve emniyeti bozul- maktadır. Versay muahedesi Şarki Fran- sanın aksamından olup Memel nehrinin ağzında bulunan araziyi nüfusunun kahir ekseriyeti Alman olmasına rağmen Almanyadan ayırmıştı. Bu arazi yeni tesis olunan Lit- vanya devletinin hukuku hüküm- ranisi altına konulmuştu. Maahaza direktuar namı altında mahalli bir parlâmento ve muhtariyet te- min edilmişti. Litvanya hükümeti Memel ara- zisini millileştirmek için vakit va- kit bu arazinin imtiyaz ve muhta- riyetine taarruz etmektedir. Mahalli hükümetin serisi *Ak manya ile iktisadi münasebatı müzakere için Berline gitmişti. Litvanya bükümeti bunu vesile ittihaz ederek reisi vazifesinden uzaklaştırmış ve mahalli idarenin riyasetine (osırf Litvanyalılardan mürekkep bir hükümet getirmiştir. Parlamentoda ekseriyet Alman- larda olduğundan yeni hükümetin aleyhine ademi itimat kararı verilmiştir. Memel arazisinin teşkilâtı esa- siyesi hakkında kefalette bulunan Ingiltere, Italya ve Fransa devlet- leri Litvanya hükümetine evvelden ihtaratta bulunmuşlar ise de bir fayda vermemiştir. Bu' tecavüzden Alman efkârı umumiyesi (ogaleyan içindedir. Devletler Lahey divanı adaletinş müracaat edeceklerdir.
