23 Mart 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

— Sahife « e e. 7 < Şeker davası Ticaret odasına hücum Alpullu şirketi müdürü ne diyor? Şeker davasına dün de devam edilmiştir. Dünkü celsede Alpullu şeker fabrikası müdürü Hayri bey isticvap edilmiştir. Hayri bey: — Alpullu şirketi kontenjandan evvel halka çok hizmet etmiştir. Şirket (o hariçten gelen şekere rekabet yapmıştır. Bizim Istanbula şeker sevkimiz mutadın hilâfınadır. Şekerlerimizi Trakyada satar ve hükümete veririz. Bu sene buraya mutadın hilâfına şeker getirdik. Fabrika 101 vagon şeker bırak- mıştı, Kontenjan çıkınca Trakya halkı telâşa düştü. Biz de elimiz- deki şekeri idare ettik. biz kontenjan çıktığı vakit o — bir ie bir kuruş zam yapsaydık elimizde 1200 vagon şeker vardı. Açıktan 120 bin lira kâr ederdik. Netekim bir çok eşya fiatlerinde müthiş zamlar yapildı. Biz on para zammetmedik. — Burada şeker fiatleri yüksel- diği zaman in şeber piyasa- sında bir tereffü olmadığını tica- ret odası bildiriyor. Ne dersiniz? © — Ticaret odası bunu yapacak mevkide değildir. Biz her hafta ataşe kommersiyalden fiat alıyoruz. Bundan sonra Liyon çikolata fabrikası sahibi, müteakiben tica- ret müdiriyeti komiseri Bahri bey dinlenmiştir. Bahri bey demiştir ki: — Şeker fiatleri yükselmeğe meyaldi. Kontenjandan istifade edilmek isteniyordu. Dünya şeker piyasası değişmemişti. Şirket bize gönderdiği cetvelde yazılan 34,40 fiatını degişlireceğine dair de bir işarda bulunmamıştı. Şekerciler şeker almışlar. Biz bu Şekerin 34,40 dan degil, 38 den hemde depozito suretile alındığını öğ- rendik. Normal şeker de 40,30 za fır- lamıştıştı. İhtikâr olduğuna hükm- ettik.,, Mahkeme ticaret odasına şeker fiatleri hakkında sorulan suale gelen cevabı eksik bulmuş- tar. Ticaret odasından şeker fiat- lerinin bir daha tahkiki ve maz- nunların müdafaalarını hazirlama- ları için mahkeme 29 Marta bıra- kılmıştır. Sulh oluyor mu? Çin - Japon müzakeratı iyi bir safhada Londra, 22 Hususi) — Şang- hayda Çinlilerle Japonlar arasında cereyan eden müzakere nihayet iyi bir safhaya girmiştir. Bunun üzerine itilâf ümitleri artmıştır. Tokyodan gelen haberlere göre Japon hükümeti Şanghaydaki asker- lerden bir kısmını geri çekmeğe karar vermiştir. On birinci fırka vapurlara o bindirilmiştir. Diğer taraftan Japon harp gemilerinden büyük bir kısmı da avdet etmek üzeredir. Şanghayda vaziyet iyi- leşmeğe (o başlarken (O Mançuride işler karışmaktadır. Burada asayiş bozuluyor. Çinli kuvvetler | zaif Japon müfrezelerine mütemadiyen hücum ediyorlar. Son müsade- melerde Japonlardan 13 telef ve 15 yarak vardır. Bunun için Japonya Mançuriye yeniden asker göndermeği düşünüyor. izmirde bir idam kararı Izmir 22 — 65 yaşlarında üfü- rükçü Malike Mollayı parasına tamaan boğan Hüseyin ve metresi Zehramn O muhakemeleri | hitam bulmuştur. Hüseyin idama, Zehra, fer'an zimelhal olduğundan, 10 seneye waklüm edilmişlerdir. Ankara 23 (Telefon) — Sanayi Kredi bankası teşkili hakkında hazırlanan lâyiha heyeti vekilede tetkik olunmuştur. Lâyiha bugün meclise verilmiştir. Lâyihaya nazaran Kredi banka- sının 10 milyon sermayesi olacaktır. Banka, makine ve sanayi inşaatı, sanayie ait gayrimenkul mallar üzerine sanayicilere kredi açmak sanayi müesseselerine ait obligas- yonlar ihraç etmek, mevaddı ipti- daiye tedarikine tavassut etmek, küçük sanayi (kooperatiflerine, imalât kooperatiflerine, tamirha- nelere ikrazatta bulunmak, milli fabrikalarla müşterileri arasında komisyonculuk yapmak, mevaddı iptidaiye üzerine avans vermek gibi işlerle meşgul olacaktır. Banka, makine işile de meşgul olacaktır. Devlet, hususi veya mülhak bütçe ile idare olunan müesseseler ellerinde kalmış bu- lunan bilimum makine ve leva- zımını bankaya devredeceklerdir. Banka, muhtelif suretlerle eline geçmiş bulunan makine ve sanayi levazımını ve sair hususi ellerde muattal kalmış bulunan bu gibi makine levazımının evsafım tesbit ederek icabinda bunları muayyen piyasa merkezlerinde çemedecek ve lüzumunda sanayi müessesele- rinin veya bankanın yardımile tesis edilecek atelyelerde tamir ettirecektir. Banka bunları fırsat buldukça müsait şeraitle satışa arzedecek ve bankanın merkez ve mülhaka- tudaki şube ve müesseselerine müracaat edenlere bu makine ve Atina, 22 (Hususi) — Hariciye ve maliye nazırları bu akşam Paristen avdet etmişlerdir. Bunların Pariste istihsal ettikleri neticeler hakkında vaki olan beya- natları üzerine vaziyeti siyasiye yepyeni obir safhaya girmiştir. Iki nazırın avdeti akabinde mec- lisi nuzzar M. Venizelosun riyase- tinde toplanmış ve Cemiyeti ak- vam maliye komisyonunun Yunan mali ve iktisadi vaziyeti hakkında yerdiği kararlar etrafında müza- keratta bulunmuştur. İlci nazır, meclisi nuzzardan çikarkew, maliye komisyanunun kararı, misan taksitinin tecili Kasırga Amerikanın cenup eyalet- lerindeki müthiş fırtına Nev York 23 (A. A.) — Nim resmi istihbarata mazaran Ten- messec, Alabama, Kentucky ve Georgie eyaletleri o üzerinde hüküm süren mütbiş fırtına neti- sesinde 184 kişinin öldüğü teza- hür etmektedir. New Yorlkk 23 — Kasırga hak- kında son gelen haberler anka” altından yeniden cesetler çıkarıl- dığını bildiriyor. Yaralıların adedi 1000 e yakındır. meme için Yunanistan tarafından vaki Akşam ( Bu Sahahki Telgraflar -“ Sanayi kredi bankası 10 milyon lira sermaye ile tesis edilen banka ne gibi işlerle meşgul olacak? levazımın satış şeraitini havi liste- leri, icabında makineleri göster- meğe mecbur olacaktır. Banka kendisine ait olmıyan makinelerin satışı üzerinden yüzde 4 komisyon alacaktır. Sanayi işletme kredisine gelince yalnız sanayi müesseselerine açı- lacak olan bu krediler asli, temi- natlı, itibari olmak üzere üç nevi bulunacaktır. Asli kredi sanayi müesseseleri- nin tasarruf (ove iştirak his- seleri yekünü üzerinden tesbit olmacaktır. Teminatlı kredi bir seneyi tecavüz etmemek Üzere kısa vadeli ipotekli ve ya sair kat'i teminat mukabili olarak idare meclisi kararile açılabilecektir. Itibari krediye gelince sanayi müesseselerinin bakayla olan mua- melelerindeki emniyet ve inkişaf tarzlarına iktisat vekâletince yapı- lacak tesis ve işletme kontrolleri- nin neticelerine göre takdir oluna- bilecektir. Itibari kredinin banka sermayesinin müsaadesine göre âzami yekünu ve müesseselerin vaziyetlerine nazaran asgari vasati ve âzami emsali dereceleri her sene umumi heyetler tarafından tayin olunacaktır. İtibari kredi emsalleri banka mürakabe heyetinin vizesine tabi olacaktır. Bankanın sanayi işletme kredi- lerinden alacağı faiz ve komisyon miktarı yüzde dokuzu tecavüz etmiyecektir, Bankanın makine celbi münasetile müteşebbislerden | istiyeceği faiz kendisinin ieYâzım ve makine satafi müesseselere Venizelos yarın istifa edecek Yunanistanda siyasi vaziyet yeniden karışık bir şekil aldı olan talebin aleyhinde olacağını, fakaf hükümet kat'i bir karar ittihaz etmezden evel komisyonun perşembe gününe kadar kararını resmen tebliğ etmesine edeceğini söylemiştir. Meclisi nuzzar, maliye komisyo- nunun kararını resmen öğrenmek için perşembe günü toplanacak, içtimadan sonra M. Venizelos, reisicumhuru (ziyaretle (O kabine- nin istifasını verecek, reisicumhu- ra bizzat kendisinin de iştirak edeceği bütün fırkalar erkânımdan mürekkep bir temerküz kabine- sini teşkilini tavsiye edecektir. intizar Kontenjan Ihracat ofisinin aleyhte tezkere gönderdiği doğru değil | Ihracat ofisinin iktisat vekâle- tine gönderdiği bir tezkerede kontenjan usülü aleyhinde bulun- duğunu bir gazete yazmıştı. Yap- tığımız tahkikata göre böyle bir tezkere yazılmamıştır. Yalnız ofis, Fransanın kontenjan o usülünden vazgeçeceğine dair vekâlete ha- ber mahiyetinde malümat vermiştir. m —se— ödeyeceği faiz mıktarından ancak yüzde 4 fazla olabilecektir. Banka sanayi gayri menkulleri ve müesses makineler üzerine bir seneyi tecavüz etmemek üzere kısa vadeli ipotek te yapılacaktır. Bankanın sermayesine gelince, bu sermaye şöyle temin oluna- caktır. Türkiye sanayi ve maadin bankası tarafından işletilen fabrika- lar teşrik olunacak mevcut bankanın Kredi bankasına kalbi neticesinde fabrikalara ait işletme sermeyeleri ayrıldıktan sonra geriye kalacak sermaye ve bu fabrikalar hariçin- de bankanın tasarrufunda bulunan menkul ve gayri menkul mallar sanayi kredi bankasına devrolu- nacaktır. Sanayi kredi bankasının teşkili hakkındaki kanunun tatbikinden evvel, senayi ve maadin bankası- nın idaresinde bulunan fab- rikalardan satılan eşyanın be- dellerinden ve işletilmek karla- rından hey'eti vekilece banka için teşriki münasip görülecek miktarlar, bünlardan kanunu mah- susuna tevfikan kurulmuş fabrika- lardan başka devlet elinde bulu- nan veya ileride devlet teşebbüsile vücuda getirilecek fabrikaların icabında satıldığı takdirde bedel- lerinden veyahut işledikçe kârla- rından heyeti vekilece banka için teşriki münasip görülecek miktar bankanın sermayesine ilâve edile- cektir. Banka namına gümrüklezze emaneten tahsil oluzacik gümrük resimleri 8 bankanm muhtelif Süretlerle eline geçecek malzeme- nin satış esmanı da sermayeye ilâve edilecektir. Temerküz kabinesi teşkili kabil olamadığı halde birkâç fırkadan mürekkep bir Koalisyon kabinesi teşkil edilecek bununda mevkii iktidarda kalamıyacağı anlaşılırsa o zaman hem Venizelistlerin hem de efkârı umumiyenin itima- dını haiz bir zat, kabineyi teşkil edecektir. Mahafili siyasiyenin o kanaati, vaziyetin pek müşkül olmakla beraber ümitsiz olmadığı merke- zindedir. Bir ecnebi ticaret grubu, Yuna- nistamn üzüm mahsusulünü bir milyon isterlin mukabilinde satın almağı teklif etmiş ise de teklifi reddedilmiştir. Yunkers şirketi Meşhur tayyare şirketi tediyatını tatil etti Dessau 22 (Hususi) — Profesör Yunkers tayyare inşaat şirketi müşkül vaziyete düşmüş ve tedi- yatını tatil ederek hesaplarını mahkemeye vermiştir. Denizli iktisat bankası Denizli, 22 ( A.A.) — Denizli iktisat bankası beyeti umumiye içtimamı yapmıştır. Banka bisse- darlarına Oyüzde 16 temettü dağıtacaktır. o Kıraat kitapları Maarif vekâleti yeni kitaplar bastıracak Ankara, 22 — Maarif vekâleti gelecek ders senesi için ilk ve orta mektep kıraat kitaplarını vekâlet tarafından hazırlatıp bas- tırmağa karar vermiştir. Bu maksatla seri kıraat kitabı telifi için bir komisyon teşkil etmiştir. Komisyonda Celâl Sahir, Ruşen Eşref Necmeddin Sadık, Hasan Ali, Reşat Nuri ve Mithat Sa- dullah beyler vardır. Komsiyon ilk mektebin beş ve orta mek- tebin üç senesi için tedrici surette yükselen sekiz kıraat kitabı ka- leme alınacaktır. Bu kitaplar hazırlanınca vekâlet tarafından resimli ve nefis bir surette bas- tırılacaktır. Vekâlet bu suretle önümüzdeki ders senesinden itibaren bütün ilk ve orta mekteplerde yeknesak olarak kıraat derslerini bu kitap- lardan okutturmak fikrindedir. Goethe günü Dün müteaddit merasim Alman şairi Goethenin ölümü- nün yüzüncü yıl dönümü müna- sebetile dün şehrimizde ihtifaller yapılmıştır. Darülfünunda ede- biyat fakültesi tarafından mera- sim tertip edilmiştir. Bu merasimde darülfunun mü- derrisleri, vali muavini Fazlı, polis müdürü Ali Rıza beyler ve bir çok münevver gençler bulunmuş- lardır. Merasim edebiyat fakültesi reisi Muzaffer beyin bir nutku ile bzş- lamıştır. Muzaffer bev amsekirinci asırda Almzyffin vaziyetinden Göcihe'den bahsetmiştir. Bundan sonra Yusuf Şerif bey söylediği mutukla Goetbeyi we eserlerini tahlil etmiştir. Beyoğlunda o Totonya Alman| klübünde de Goethe için bir ibtifal yapılmıştır. Bu ihtifalde Alman sefaret ve konsolosluğu erkânı ve bir çok kimseler hazır bulunmuşlardır. Alman lisesi muallimlerinden Dr. Herold tarafından Goethe hak- kında bir tahlil yapılmış ve Eg- mont piyesi temsil ilmiştir. Istanbul erkek lisesindede talebeye Gothe hakkında muallim Sabri bey tarafindan bir konferans verilmiştir. Almanca muallimlerinden Her Stumfol talebesinden bir kaç efendiye Goethenin şiirlerini okut- muştur. Dün gece Darülbedayide Goet- benin Stellası temsil (edilmiş, Stellayı terceme eden Seniha Bedri H. bir konferans vermiştir. Radyoda Selim Sırrı B. tarafından Goethe hakkında bir konferans verilmiştir. Manada toprak bayramı Adana, 22 (A.A.) — Toprok bayramı ziraat mektebinde parlak bir surette tesit edilmiştir. Hava çok güzeldi. Bayramm Nevruza tesadüf etmesi dolayısile halk sabahtan mesirelere gitmeğe baş- Tamıştı. Bayram için hazırlanan program tamamile tatbik edilmiş konfe- ranslar verilmiş halka mektep ve pamuk ıslah istasyonları gezdiril- miştir. İstasyonlarda tecrübeler yapılmıştır. Eğlenceler (e akşama kadar sürmüştür, Graf Zeplinin seferi Kazablanka, 22 (A. A.) Pernambouc'a doğru seyahatine devam etmekte olan Graf Zeplin, sabahleyin saat 9-da Afrika sahi- linde Port - Etienne civarında kâin cenubi Beyaz Burun Üzerinde görünmtştür.