20 Ekim 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

ikinci Balkan konferansı bu sabah merasimle açıldı. Dün gece şiddetli bir fırtına şehirde epice tah- ribat yaptı. Sene 14 — : 4680 EE telefon nt ; .2 / 686 SALI — 20 iin 1931 idare telefonu: 21434 Fiatı 0 kuruş Balkan konferansı Altı Balkan memleketinin Balkan birliği cemiyetleri murah- haslarından omürekkep Balkan konferansı (o bugün Istanbulda açıldı. Bütün dünyanın hakiki ve devamlı bir sulha kavuşmak için çırpındığı bu devirde, Balkan milletlerinin , kendi aralarında anlaşmak için toplanmaları dikkate ve takdire lâyık bir hadise teşkil eder. Hiç mübalagaya düşmeden iddia edebiliriz ki,sulh için atılan adımlar arasında, Balkan anlaş- masının mukaddemesi mahiyetinde olan bu konferans, tarihin ehem- miyetle kaydedeceği bir muvaf- fakıyet olacaktır. Konferansın omaksadı - geçen sene Atinada toplanan - birinci Balkan konferansında karar veril- diği gibi “Balkan milletlerinin refah ve saadetini temin edecek en emin temelleri kurmak, , Balkan milletleri arasında müm- kün olduğu kadar süratle, müsmir bir sulh devresi açmak, ve bu miletler beyninde, manevi bir ferahlığa, siyasi bir yaklaşmaya engel olan bütün müşkilâtı orta- dan kaldırmak...,, dır. Balkan (o devletleri ( arasında, mevcut omuahedelerin çerçivesi dahilinde daimi bir sulh ve em- niyet havası tesis edilir, samimi bir anlaşmaya mani ibtilâflar hal- lolunabilirse, Balkan birliği fikri- nin hakikat olduğunu pek çabuk görebiliriz. Siyasi işlerde basit hayallere “kapılmak, en 'koyu bedbinlik kadar . zararlıdır. Bunun için, Balkan birliği fikrinin bugün yarın tahakkuk edecek, kolay emellerden olmadığını kabul etmek lâzımdır. Balkan devletlerinden müteşekkil bir nevi hükümetler ittihadı, uzun mesaider, ve bilhassa hiç bıkma- yan, nevmit olmıyan hüsnü niyet- lerden doğacak, istikbale ait bir semeredir. Fakat, semereyi ne kadar uzak olsa da nihayet bir gün, olgüü * olarak toplayabilmek için, erkenden tohumu ekmek lâzımdır. Bu tohum ekilmiştir. Balkan birliği konferansı, mahsul verdirecek mesainin ilk adımıdır. Şunu da ayrıca söylemek lâzımdır: Balkan konferansının devletlerle, resmi hükümet teşkilâtile hiç alâkası yoktur. Bu konferans her Balkan memleketinde teşekkül eden milli Balkan ( birlikleri cemiyetlerinin o eseridir. Fakat, hususi ve milli olması, işin ehemmiyet ve ciddiyetine eksiklik vermez. Bilâkis. Evelâ milletlerden, halktan, efkârı (o umumiyeden çıkan, ve orada kuvvet kazandık- tan sonra devletlerin resmi teşekküllerine, adetâ milli arzu ile kendini kabul ettiren fikirlerdir, ki esaslı, köklü olur. Balkan | birliği fikri de, evelâi Balkan | milletlerinin oOumumi vicdanına nüfuz ederek, efirârı umumiyede kabul edildikten sonra hükümet- lerin resmi siyasetine maledilirse müessir olur. Konferansın İstanbulda toplan- ması, bizi ayrıca memnun eden bir hadisedir. Balkanlı misafirle- rimiz, bu fırsatla (— Türkiyeyi daha yakından (o göreceklerdir. Bu yakın o müşahedenin, oTürk- leri daha fazla takdir etme- lerine o sebep olacağından emi- niz. Yunan ve Bulgar gazeteci meslektaşlarımızın, Türkiye mat- buat cemiyetinin rak, bu hafta, İstanbulda bulun- mala i de, memleketlerimiz ara- sındaki dostluk hislerini takviye decek çok kıymetli bir amildir. Necmeddin Sadık misafirleri ola- | | sile Balkan konferansı bu sabah açıldı Başvekil İsmet paşa Hz. ve Hasan bey mühim birer nutuk irat ettiler « Biz bütün komşularımızla mevcut olan muallak meseleleri halletmeğe başladık. Bu şekil beynelmilel ii mesai için eniyi bir esas ii eder.» Saat dokuz buçuk.. Büyük salon binlerce ampulle pırıl pırıl aydın- lık... Daha henüz delgelerden, murahhaslardan kimse gelmemiş. Yalnız gazeteciler... Büyük Millet Meclisi daire müdürü Cemil bey mütemadiyen dolaşıyor. Salonda eksik gedik arıyor.. Sorduk: sa- londa (10100) ampul varmış. Bir aralık bir zil sesi işitildi. Ruşen Eşref bey zilleri tecrübe ediyordu.. Gazeteciler, fotografçılar son hazırlıklarını yapıyorlar. Kadınlar birliği âzaları yavaş yavaş geli- yorlar.. Delegelerden ilk olarak bir kadın geldi.. İkinci yine bir kadın.. Üçüncü yine bir genç madam.. Samiin tarafı hıncahinç doldu.. Dinleyiciler arasında şık şık ha- nımlar var.. Bilhassa Arnavut aileleri çok.. Sefirler bir kenarda.. Amerikan sefiri, Bulgar sefiri, Romen sefiri, Japon sefiri ve sefireler.. İngiliz sefiri ile Fransız sefiri konuşa konuşa salona girdiler.. Rus sefiri onları takip ediyordu.. Arkasında hariciye vekili Tevfik Rüştü bey) vardı: Sonra Şükrü Naili paşa salona girdi.. Nihayet salonda umumi bir hareket oldu.. İsmet paşa hazretleri içeri gir- mişlerdi.. Paşa matbuata ait sıra- nın önünden geçerken gazeteciler ayağa kalktı.. Hafif bir sesle: — Oturunuz!.. dedi ve elile işaret etti.. İsmet paşa kendisine ayrılan bir yere oturdular. Tevfik Rüştü bey yanlarına geldi. Nihayet Hasan bey alkışlar arasında riyaset mevkiine geçti. Yanında Ruşen Eşref bey vardı. Ve hurufü heca sırasile evvelâ Arnavut, sonra Bulğar, Yunan, Romen, Türk, Yogoslav ve Bal- kan marşları ayakta dinlenildi. Ve alkışlandı. Nihayet Hasan beyikinci balkan konferansını açtı, ve alkışlar ara- sında iftitah nutkunu fransızça olarak söyledi. Hasan beyin nutku Baş murahhasımız Hasan bey türk heyeti namına murahhaslara hoş âmedi beyan ettikten sonra başvekil İsmet paşa hazretlerile hariciye vekili Tevfik Rüştü beyin konferansa huzurlarile (| şeref vermelerine teşekkür etti. Hasan bey bundan sonra Dol- mabahçe sarayını kongrenin içti- maına tahsis eden Gazi Hz. ne teşekkür eyledi. Bu sözler üzerine bütün murahhaslar ayağa kalka- rak Gazi Hz.ni uzun müddet alkışladılar. Amca bey tertip müsabaka- arasında Kari'leri ettiği karikatür sında vereceği hediyeleri yarın ilân edecektir. Ismet paşa Hz. Hasan bey: “ Hükümetimizin sevgili (reisi , sarayın, sulh cereyanlarına ve insaniyet fikrine hizmet eden bir içtimaa tahsisi ile bir kat daha revnak bulacağı kanaatinde bulunmuştur.,, dedikten sonra birinci Balkan konferansına riyaset eden ve Balkan milletleri arasında —omukarenet fikri için yorulmak bilmez bir surette çalışan Yunan baş murahhası M. Papaanastasiu hakkında takdırkâr bir lisan kullanmıştır. Hasan bey birinci konferanstan muhafaza edilen güzel hatıraları yadetmiş, diğer heyetlerin reisleri de Hasan beyin hissiyatına iştirak eylemiştir. Konferans reisi bundan sonra LL geçen konferanstan beri geçen zaman zarfında Türk heyetinin faaliyetinden (bahsetmiştir. Bu faaliyetin başında bu günkü kon- feransı hazırlamak bulunuyor. Hasan bey Balkan gençliği, darülfünun muhiti arasında Bal- kan birliği ve mukarenet fikrinin ilerlemesi için sarfedilen mesainin çok mühim neticeler verdiğini söylemiştir. Hasan bey gençlerin birbirleri- nin memleketlerine seyahatlarının spor temaslarının iyi neticeler verdiği ve dünya matbuatının nazarı dikkatını celbettiğini, bu gazetelerde pek müsait makaleler çıktıgını söylemiş ve demiştir ki: “Balkan memleketlerine ait bir e Tevfik Rüştü bey nutukları dinliyorlar matbuat kalemi teşkil edilmiş- tir. Gazeteler arasında bazen eski itiyatlara kapılarak Balkan milletlerine karşı nahoşlisan kul- lananlar olmuştur. Fakat bu gibi neşriyat gittikçe azalmakta, Balkan gazeteleri arasında gittikçe bir sükün hissolunmak- tadır. (oOKarneçi (omüessesesinin teberruu Balkan birliği fikri etrafında ( birleşmek (mesaisine maddeten yardım etmiştir. Hasan bey bundan sonra Bal- kan haftası ictimalarından uzun uzadıya bahsetmiş ve demiştirki: “Balkan hariciye nazırlarının içti- maı hakkındaki tasavvur henüz kuvveden file çıkmamıştır. (Devamı ikinci sahifede)