7 Ocak 1930 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

i;,-A,, Na e A S Y YAY AA _EMWİ e RA Sahife 2 7 Kânurusani 1930 Tasarruf meselesi ve hanımlarımız ( Baş tarafı birinci sahifede ) bir hususiyetimiz var: İthalâtımız * ibracatımızdan — bek — fazla ve böylece milli servetimiz yavaş yavaş altın ve kambiyo olarak harice gidiyor Hükümetimizin bu hususta al- dığı yeni tedbirler, doğrusu fev- | kalâde mucibi memnuniyet Biz kadınlar elimizden geldiği kadar dahili mamulât kullanmakla vazifemizi yapmalıyız. Fakat ticaretanelerimiz de bun- dan istifade ederek — fiatlerini artırmasınlar. İstihsalâtımız, ihti- yacalımıza kâfi midir? Bu hususta tetkikat yapmadım. Hanımlarımız, krep döşin ve krep damurdan ve Hereke kumaşlarından başka gi- yecek yoktur zannediyorlar. Bursa kumaşlarımızı hepimiz kullanıyoruz. Japon krep döşininden sonra €n güzel, en kuvveli ve en sağlam Bursa krepdüşinleridir. Çünkü sun'i ipek karıştırılmıyor. Tecrübem onu göstermiştir ki Av- rupa krepdöşinleri 2 sene, Bursa- mnankiler Â-5 sene dayanıyor. Gerçe bizim kumaşlarımız Avrupa kumaşları kadar teknik- man ince ve zarif çıkmıyor. Fakat iktisadiyalla muvaffak olmak içiz buna katlanacağız.., — Suphiye banımefendi, kadın- larımızı çok müsrif buluyor, sizde bu fikirde misiniz? Suphiye hanımefendinin fi- kirlerine cevap veremem, sonra polemik açmış oluruz. Ben bizim hanımlarımızı - müsrif — bulmiyo- züm. Yalnız ” bügünkü - vaziyete bakmamalı. Bundan 20 sene evel türk kadını içtimai hayata atılma- mıştı. Ona göre masrafı da azdı. Vaktile hanımlarımızın yeni bir tuvalet yapmayı — düsünmeleri ve yahut bir düğün olması için an- cak bayram Jâzımdı. Bugünkü len pek daha fazla Çünkü yaşadığı kendisini o mas- içtimai hayat, rafı yapmağa sevkediyor. Mama- fih, gece hayatı yaşayn hanımla- Tmiz, ümümiyete - bakılırsa pel azdır. Bugün kadının hayalı eskisinden daha masraflıdır, fakat bir zaman- lar erkeğin hayatı şimdiki haya- tından masraflı idi.Evvelâ harem, selâmlık vardı, sonra bir erkeğin biç olmazsa iki haremi veya ca- riyeleri vardı. Bittabi masraf böy- lece ikiye, üçe ayrılırdı. — Bir baloya gidilen kıyafetle diger bir baloya gidilmez mi? Bir baloda iki kıyafet diğiştiren ha- mımlardan bahsediliyor.. Fahrünnisa hanımefendi güldü — Bir baloda müteaddit tuva- let: hakikaten manasız ve gülünç bir şey. Ben hiç görmedim... Neden bir tuvalet yahız bir baloya ait olsun. Bir tuvalete, yeni olduk 'tan sonra 10 baloya bile bilir. Bir tuvaleti 2-3 sene dayana- cağını düşünerek ısmarlamalı, Geçenlerde / serkl Doryanda İsveç zırhlısı — zabitanı — şerefine verilen baloya üç senelik bir tuvaletle gittim. Bu kırmızı bir esvaptır ki temizlettim, boyattım 've giydim. Kadının tasarruftaki mevkiine gölnce: Kadın elinden . geldiği adar tasarruf etmelidir. Her kadın, zevcinin ahlâkına göre hareket eder. İsrafta amil olan kadın mı, erkek mi bunu kimse bilemez. Fahrünnisa —hanımefendi Türk sosyetesi hakkında diyor ki ir çok rejim değiştiren bir memlekette sosyete ol Kadın ve erkeğin beraber yaşa- | Propaganda İngiltere Rusyayı protesto edecek mi? Moskova 5 (A A.) — İrves- tiya gazetesi üçüncü enternasyo- malin yaplığı propaganda müna- sebetile — İngillere — hükümetinin Rüs — sosyalist — şuralar — ittihadı nezdinde bazı teşebbüsatla bulu- dair ileri sürülen fikre nacağı itiraz etmektedir. Bu gazete, komüni: yonalinin Sovyetler hükümetinden ayrı ve müstakil oldu- t entenas- temamili ğunü, hükümetin teftiş ve mura- kabesi haricinde kaldığını teyit eylemektedi. Amerikanın dahili borcu azalıyor Washington, 5 (A.A.) — Son sene zarfında Amerikanın da- desinde / eksilmiş! senenin — ilk — altı ayına ait hazine - varidatı geçen senekine nazaran 92 milyonluk - bir fazla ile 2 milyar, 78 milyon doları bulmuştur. Zem davası Mareşal Hindeuburg bir mebustan davacı Berlin 4 — Reisicumbur mareşal Hindenburg kendi aleyhinde şid- detli birmakale neşreden mebus Goebbels aleyhinde mahkemeye müracaat etmiştir. “ Hindenburg hâlâ — yaşıyor mü? , serlavhalı olan bu makalede - reisicumhura, yung plânını kabul ettiğinden do- Tayı şiddetle hücum ediliyor. Lahey konferansı Lahey, $ (A.A) — Şark tami rat komisyonu yarın sabah top- lanacaktır. Komisyon, Avusturya- nn borçlarına ait meselelerin şimdiki safhası hakkında tetki- katta bulunacak, ondan sonra Bulgar murahhas heyetinin nok- tai mazarını dinliyecekt Komisyon, Sah günü sabahı yapacağı içtimada küçük itilâf hükümetleri ile Macar murahhas- larnın verecekleri izahatı istima edecektir. — M. Louchor, — yarın İtalyan ve İngiliz murahhasları ile görüşecektir. Bu mülâkat esnasında Macaristana borçların tediyesi meselesinin bir anevel bitirilmesine ait çareler araştırılacaktır. ilibarile daha başlangıçtayız. Fakat sulh ve istikrar seneleri devam - ettikçe, milletin - servet, terbiye ve tahsil seviyesi yüksel- diçe içtimai hayatımızın tekâmül edeceği tabidır. Bununla beraber asırlarca — kapalı — yaşamış — olan Türk kadıı birdenbire umumi hayata karıştığı halde pek az sen- delemiştir pek az aygırı hareket- lerde bulunmuştur. ki bu iftihar edilecek bir şeydir, ayni zamanda Türk ruhunun asaletini ve istida- dımın vüsatini bir defa daha ispat etmiştir. : Mustafa Ragıp Bir tashih — Suphiye Hf.nin fikirlerini kaydederken “ayda 500 lirahk bütçesi olan bir ailenin kadın tuvaletine ancak 40-50 lira vermelidir, cümlesi “300,, liralık bütçesi olan şeklinde çık- mıştır. İtizar ve tashih olunur. Telefon haberleri Recep bey Gazi Hz. dün hatırlarını istifsar etti Ankara 6 (Telefon) — Bir müd- detten beri hasta olan Nafıa vekili Recep bey eyileşmiştir. Dün Gazi Hz. Keçiürene giderek Recep beyin hatırını sormuştur. Gazi Hz. ora- dan — Ahimesuttaki — çiftliklerine giderek akşama kadar — orada meşgul olmuşlardır. Muhiddin bey Ankara 6 |Telefonj— Vali Mu- hiddin B. buradaki işlerini bitir- mıştir. Yarın İstanbula hareket edecektir. Muhiddin B. rahatsız olduğu için tedavi — Wurupaya gidecektir. Muhiddin B. iki ay Mmezuniyet almıştı Yeni cemiyetler kanunu Ankara 6 ( Telefon ) — Dahi- liye vekâleti yeni esasata göre bir cemiyetler kanunu - Jâyih: hazırlayor, yakında heyeti vel leye sevkolunacaktı Belediye kanunu Ankara 6 (Telefon) — Encümeni mahsus bugün Dahiliye vekilinin huzuru ile toplanacak belediye kanunu hakkında encümen maz- batalarının (son maddelerini mü- zakere edecektir. berayı Bugünkı:ı.hava Her tarafta yağmur Yeşilköy rasat merkezinden ve- rilen malümata göre bugün hava bu'atlu arasıra yağmurlu olacak- 'tır. Rüzgâr poyrazdan esecektir Sıcaklık düne nazaran azalacak- tır.Dün en fazla sıcaklık 8 gece 'en az 4 derece olmuştur. Ankara umumirasat merkezi de| şu malümatı veriyor: Hava şimal ve garp istikamet- lerinde yağmurlu geçecektir. Diğer mıntakalarda bulutlu geçecektir. Rüzgâr — şimalden — mutedil - ola- rak esecektir. — Sıcaklık — her tarafta azalacaktır. Balkanlarda hava iyidir. Romanyada dün hava açmıştı. Yalnız Rusya mıntakası kar içindedir Türk -Rus dostluğu Sovyet hariciye komiseri Kara- hanın Moskovaya avdeti dolayı: le Sovyet şuralar icra komites reisi M. Kalenin Gazi Hz.lerine gayet dostane bir telgraf çekmiştir. M. Kalenin telgrafında Sovyet- Türk - dostluğunun — inkişafından bahsetmektedir. Reisicumhur hazretleri M, Kale- ninin telgrafına mukabele etmiştir. Dostuna bıçak çekti Yüksek kaldırımda oturan Mari isminde bir kadına dostu seyyar manav İsrail bıçak çekmiştir. İsrail dostunu — yaralarken — halk tarafından yakalanmışır. Hanımlar : 10 Kânunusani cuma yerli malları teşhir güni O gün saat ikide Darülfün konferans salonuna - gelmeyi ihmal etmeyiniz. Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Hindistanda Felemenk Hindistanında ihtilâl hazırlığı Amestrdam S(Hosusi) — Fele menk - Hindistanında da istiklâl lebinde bir cereyan baş göster- ir. Zabıta Batavyada 59, Ban- tizde 53, Pekalovyanda 92, Şeri- banda 24 kişi tevkif etmiştir.Tevkif edilenlörin Şoğu'elumuz milace ver kimselerdir. Hint Ö miliyetperverlri — son zamanda Batavyada büyük bir gayret sarfetmiştir. Asker ve polis uükvvetleri takviye edilmiştir. Ho- caların telkinatı hasebile mektep- ler kapatılmıştır. Milliyetperver- lerin bir ihtilâl hazırladıkları an- laşılmaktadı Yeni Leh kabinesi Varşova, 6 ( Hususi ) — yeni kabine gazeteler tarafından iyi karşılanmıştır: Alman gazeteleri yeni kabinenin alman karşı daha edeceği ümidini ekalliyetine müamele Romadakı düğün Belçika kral ve kraliçesi Romaya vasıl oldular Paris 5 (ALA.)— Mareşal Pe- tain'in riyasetinde bir Fransız hey- eti meb'usei İtalya veliahlı prens Hümbert'in izdıvaç merasiminde Fransayı temsil etmek üzere Ro- maya gitmiştir. Roma 5 (A A.) — Romaya gelen Belçika kral ve kraliçesi ile refakatlerinde bulunan prens ve prensesler istasyonda İtalya kral ve kraliçesile İtalydn prens- leri tarafından karşılanmışlardır. Bundan sonra misafirler kirinal sarayına gitmişler, orada Bulgar | kralı, ecnebi prenslerij M. Mus- solini ile hükümet erkâmı tara- fından selâmlanmışlardır. Şoför hanım Hiliz banf bizkci mlüleded kam olup olmadığını polis parmak izi, öalketboni. bt elilip garanli, inle elanldş ; meran Ceti hastanesinde muayene edileceğim. Bunlardan sonra bir heyet tara- fından şoförlük ehliyetim tahkik edildikten — sonra ehliyetnameyi l Tahminime nazaran mü: her halde erkeklerden beni tercih edeceklerdir. Çünkü ikek mimliz İlnen Kü b maz tabiatlidirler ve rakı da içer- ler. Bu yüzden de görüyorsunuz ki daima kaza olmaktadır. en Tali İçaliğink yöki L” ler kadar da haşin hiç bir şey- den gözü yılmaz olmadığım için kazaya meydan — vermiyeceğim, Müşterilere hüsnü muamele gös. Takside hile yapmıya- tereceğim. cağım. Muammer hanım : * Gece üç sarhoş gelip otomobilinizle Bakır- köye gitmek istese ne yaparsınız, sualine cevaben böyle bir vaziye- temaruz kalmamak için geceleri çalışmayacağını söylemiştir. İngiliz lirası Bu sabah ingiliz lirası (1025,75) te açıldı. Tasarruf günü İş bankası merkezinde dün yapılan merasim ve Mahmut beyin nutku İş bankası tarafından dün tasar- uf günü münasebetile Ankarada tertip edilen içtima çok faydalı olmuştur. İçtimada her sımıfa men- Sup yüzlerce hanım hazır bu- Tunmuştur. Banka idare meclisi reisi Mah- mut bey bu münasebetle bir nutuk irat ederek çok mühim noktalardan bahsetmişti Mahmut bey vuku bulan davete icabet edildiğinden dolayı teşekkür ettikten sonra her sene harice giden 50 milyon liradan bahset- miş ve demiştir ki: — Bundan sonra da ayni halde devam (edebilir ? İşte buna imkân yok. Bu gidiş, en zengin bir memleketi iflâsa ve neticede esarete kadar götürebilir. Eğer Türkiye senelerdenberi bu açığa , bu müvazenesizliğe tahammül edebilmiş ve buna rağmen bu gün yaşayabiliyorsa , bu mevcui milletindeki , medyundur. Son hadiseler, milli paramızın son zamanlada geçirdiği sarsıntı, bize mukavemetin son haddine gelmiş bulunduğumuzu — apaçık olarak ihtar etti. Tehlike kapıla- rımızı çaldı. Milli varlığımızı teh- dide başladı. Bu vaziyet karşı- sında ne Türk vatandaşları, nede Cumhuriyet idaresi asırlardanberi olduğu gibi, eski politikada ısrar edemezlerdi. » Muhterem İsmet Pş. Hz. büt- çede muvaffak olduğu gibi ilhalât ve ihracat nisbetlerinde de,tedi- yatımızda, elhasıl iktisa: timizde tam bir tevazün temin etmeyi, devlet — idaresinde. bir anane haline koymak isteyor. Alınan tedbirler tesirini şimdi- den gösterdi. Bir mücadeleci ruhu ile bu meseleyi takip eden hükümet, kararında — muvaffak olmak için her şeyden istifade edecektir. Kazamlacak muvaffakıyetin tam olabilmesi için bütün milletin bu mücadeleye iştiraki lâzımdır. İstik- lâl mücadelesinden az mühim ol- mayan bu mücadelede vazifenin 'en mühimmi türk annelerine, türk zevcelerine, türk kızlarına düşüyor. Garp medeniyeti bir küldür. Onu heyeti mecmuası ile almalıdır, itiraf ederim türk kadını, zarafet itibarile fransız kadımı ile omuz omuza yü- rüyebilir, lâkin tasarruf, aile büt- çesi meselelerinde kadınlarımız fransız kadınları kadar dikkatli ve titiz değildir.SHer fransız aile- sinin muayyen ve kat'i bir bütçesi vardır. Maatteesüf bizim zihniyeti- mizde aile bütçesi yer tutmıyor. Mahmut bey bundan sonra İş bankasının vaziyetinden bahsetmiş ve nutkuna nihayet vermiştir. « Messaggero değli İtaliani » gazetesinin fevkalâde bir nüshası Şehrimizde neşredimekte olan lessaggero degli italiani, gaze- tesi sene başı münesebetile İsmet Pş. Hz. ne ittihaf ettiği ve zarif resimlerle) müzeyyen on sahifelik fevkalâde bir nüsha neşretmiştir. “Messaggero,, refikimiz mili istih- salâtın tezyidi için İtalyan teşriki , mesaisine işaret olmak üzere bu nüshasında şehrimizde - İtalyanlar, tarafından idare edilmekte olan sınai — teşebbüslerin — firmalarını neşretmiş ve bu — münasebetle ecnebi sermayesinin memleketi- mizde vâsi bir faaliyet “sahası bulduğunu izah etmişt yaşayış kudretine