23 Ekim 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

28 Teşiinieyel 1929 AKŞAMDAN AKŞAMA Dün 5-tim Bugün 6-yım Kim olduğunu / hatırlamıyorum; biri, lisanları, ağaca benzetmişti Kelimeler, bu ağacın yaprakları mesabesinde imiş; tomurcuklanır- lar; yeşerirler; sonra, sararıp dö- külürlermiş. Çok doğrul Türkçe- | in bugünkü vaziyetinde, fofo- denik kelimesi * tomurcuk , has linde, zesim kelimesi * yeşil », fakat resim manasına gelen süref kelimesi * sarı , dır. Ben, başka bir cihete daha dikkat ettim: | Faraza, aynı ağaçta, hattâ aynı | dalda biten bir dut yaprağı nasıl ütekine benzemezse, - dahası da var: damarları, tırtıkları itibarile, her yaprak ötekinden nasıl apayrı ise, bir şehrin türkçesi, hattâ bir mahallenin, (daha ileri gide- lim:) bir evin türkçesi ötekinden öylece ayrılıyor: Şark Türkleri, “hararetli, manasını ifade için, bizim isıtmak , fülinden * ISI,, ; -Anadolu'da, aynı kelimeyi mülâyimleştirmiş mişlar; “isi, , biz. İstanbullular , * ısıcak , n başındaki — “ aç yi * İlimon, İrecep, İramazan , kelimeleri- vin — başlarındaki — kesri — zaide | sanmışız; “asıcak , n *i si, | maddei ashyeden olmasına rağ- men, onu, atmışız; — kelimeyi * SICAK ,, — yapmışız ! Bu, kıt'alar arasındaki tefavüt! Bir de gehirler arasına bakalım : İstan- bulluların * şimdi ,, dediğine, bur- imuzun — dibindeki — Bursahlar ginci , demektedirler. — Niha- yet, aynı şehrin — mahalleleri arasındaki dialekt farkı gelir Şişlili'nin“Şokolâ, bisküi, şömendö- fer, revolver, otobüs, tünel, kon- döktör, telâffuz ettiği kelimeleri, Edirnekapulu:“Çukulata, püsküvü, çimendifer, lüver, otobos, tonel kondoktor, telâffuz eder. — Aynı mahallede doğup yıllarca komşu oturmuş aileler arasında — bile bu gibi ayrıgayrılıklara — tesadüf olunur: Amcamın evinde “Kiraz, inginar, hörmet, — derler; — bizim evde “kirez, enginar, hürmet , İş bukadarla da kalmıyor. Bizim evie halkı arasında da bir nevi u tefavütü vardır. İlmi bahisler hariç, - zevcimle öyle şeyler koe çuruz ki, kimse anlamaz. So- kaktan eve dönünce, aramızdaki ilk muhavere şudur: —K: —i — O000, maşallah! Dün 5-tin? — Dün 5-tim amma , bugün Geyım! Kitap işini halletttim de... Sen kaçsın? K, — Yarım numara inmişsin? — Azıcık başım ağrıyor. da... Böyle, - konuştuğumuzu — işiten bizi deli sanır. Fakat, hamdolsun, aklımızı kaybetmedik | S-lerden , 6 - lardan, 7 - ler- den kastımız şudür: ” Zevcimle aramızda , (sıhhat, servet , faa- liyet , mütefferrik işler ). diye, hayatımızın dört şubesine,—mek- tepte muhtelif derslere hocaların verdikleri numara gibi — numara veririz. İşte aramızda konuştuğı muz numaralar da bunların vasati- leridir. Hemen Allah ikimizi de 5-ten aşağı düşürerel sınıfta bırakmıya... “Dönmiyelim,,diyip hayatla pençe pençeye didinir ha didiniriz. (Hatice Süreyya) Doktor Ekrem Emin Hastalarını eskisi gibi hergün 2 den 4 e kadar Kadıköyünde “Yogurtçudaki muayenehanesi kabul eder. Telefon Kadıköy Tramvaylar bir ay sonra asıl hat üzerinden geçecek Taksim “meydanının — tesviyesi devam ediyor. Abide etrafında yapılan yeni hatlın Ünşası yarıya gelmiştir. İnşaatın ikmali ve ray- ların betonla tahkimi için 15 gün daha beklemek lâzım geliyor. Bundan sonra arabalar yeni hat üzerinden geçecektir. Ancak meydanın tesviyesi daha uzun müddet devam edeceği için otomobiller - şimdiki — muvakkat yoldan geçeceklerdir. Meydanın tesviyesi bittikten sonra abide etrafındaki - bahçe ve - havuzun inşasına başlanacaktır. Ziraat bankası umumi içtimainda| istanbul murahhasları Zirraat bankası senelik içtimar 'ayın yirmi sekizinde Ankarada akdedilecektir. Bu içtiman İstan- bul namma iştirak edecek mu- rahhasların intihabı bitmiştir. İstanbul bankası namına İstan- bul mebusu Hüseyin ve Ziyaettin beyler iştirak edeceklerdir. Hüseyin ve Ziyaettin beyler bir kaç güne kadar Ankaraya gideceklerdir. Neşet Osman bey Şehremaneti — sıhhiye müdürü Neşet Osman: B. 13 gün müddetle mezuniyet almıştır. Memur maaşları Hakkı huzur ve tahsisat kesiliyor Avrupadan gelen bir habere göre idarei hususiye, belediye ve inhisar idareleri — bütçelerinden maaş alanlara hakkı huzur, tahsi- sat ve sair namlarla Baremden gayri hiç bir para verilmiyecek- tir. Alâkadar dairelerden aldığı- | muz malümata göre Şehremaneti ve idarei hususiye Barem kanu- nunu önümüzdeki hazirandan iti- baren tatbik edeceklerdir. İnhisar idareleri ise mülhak butçe ile idare edildikleri için Bareme tabi değildirler. Ancak emanet her ay belediye hisselerinin tahsili için deftardarlığa 300, oktrova muamelatı. için de gümrük idaresine 500 lira veriyor, bu para defterdarlık ve gümrük memurlarına — dağılıyordu. — Son emir üzerine bu para kesilecektir. Kabakulak azaldı Bir müddetten beri çocuklar arasında kabakılak hastalığı dik- kati celbedecek derecede çoğal- | mıştı. Son günlerdeki ihsai ma- lümata göre kab: Gaip bir genç Yirmi bir tevellütlü makinist Hasan Fehmi bey, askerlik işini takip etmek üzere, bundan 18 gün evel Ankaradan İstnanbula gelmişti. Hasan Fehmi bey İstanbula eldikten sonra, bir kaç gün için Tülbyaya gimiş ve bi da A det etmemiştir. İstanbulda Küçük pazarda yeni işlek sokakta 44 numaralı hanede validesi Münevver teyzesi Adalet hanımlar Yalovaya kadar giderek , genci aramışlarsada bulamamışlardır. Hasan Fehmi beyin öilesi | | Taksim meydanı | j Buğday fiatı Anadoludan fazla mal gelmeğe başladı | Şehrimize — Anadoludan fazla buğday gelmeğe — başlamıştır . Evelce fiatların düşmemesi min için az buğday getirili, Bu suretle fiatler mişti, Fakat bu yükseliş bizim buğdayların sürümüne mani olmuş, macar buğdayları rekabete baş- lamıştır. Rekabet bir kaç gün devam etmiş Anadoludan fazla miktarda mal gelince fiatler düşmüştür. Şehrimizde bir sene zarfında ne Kadar rakı imal edildi? Şehrimizde rakı yapan imalat- hanelerin adedi yirmi beşe baliğ olmaktadır . Bu. imalathanelerin bir sene zarfında yaptıkları rakı 2 milyon 108 bin kiloya baliğ oluyor. Şehrimizde imal edilen rakılar hariç memlektlere de gönderil- mektedir. Bir sene içinde Fran- saya 28 bin, diğer memleketlere G1 bin liralık rakı gönderilmiştir. Operet heyeti Emanet bu işle yeniden meşgul olacak Geçen kış Darül'acezedeki şe- hir bandosu talebesinin iştirakile bir operet heyeti teşkili düşünül- mekte idi. Bilâhare operet heyeti için, şehir bandosunu teşkil eden- lerin malümat ve - istidatlarının kâfi olmadığı anlaşılmış ve bundan sarfınazar edilmişti. Şehremaneti, Taksimde büyük bir tiyatro binası inşasına karar verdiği sırada bir lüzumunu da düşün- Operet heyeti, bina bitinceye kadar yetiştirilecek va küçük mikyasta temsiller verecektir. Opera heyelinin ne — süretle teşkil edileceği hakkında müta- hassısların fikri alınmak suretile emanetçe tetkikat' yapılacaktır. Satılık eviniz mi var? Bir şey mi kaybettiniz? Kullanılmış otomobil mi arıyorsunuz? Ohalde Perşembe günü Küçük ilân- larımızı okuyunuz! BERT <Küçük ilânlar» yalnız sAkşamı darehanesinde kabel olanur 31 Teşrinievele kadar meccanen . Yeni hal Hali Alman şir- keti kredi ile inşa edecek Unkapanı civarında büyük bir hal inşasına karar verildiğini yazmıştık . Yeni hal, taksimde inşa edilecek olan tiyatro bina- sını inşa edecek olan alman gru- pu tarafından yapılacaktır. Emanet, bu hususta da alman sermayedar- larının — mümessillerile — temas ediyor. Tiyatro ve hal'binaları hakkın- da aldığımız mütenimim m: şudür: Alman . şirketi, her jl binayı da kredi üzerine ve vete- siye olarak inşa edecek, tiyatro yapıldıkça keşif miktarına ve butçede her sene konacak olan tahsisat nispetinde verile- cektir. Bu seneki butçeye 200 bin lira tahsisat konmuştur. Halin masrafına gelince, inşaat esasında emanet hiç para vermi- yecektir. Fakat Hal biter bitmez temin edilecek kârın büyük bir kısmı inşaat masrafına karşılık konacaktır. Yeni belediye kanu- 'nunda bütün sebze ve meyvaların halde muamele görmeden satışını menedecektir. Bu itibarla halden büyük bir kâr temin edilecektir. Almanlarla — kati — mukavele imza edildikten sonra mukavı cemiyeti belediyeye sevkedilecek- tr. Alafranga turşu Avrupa turşuları kapalı şişeler içinde satılacak Şehremaneti Avrupa turşuları tarzında ve hamızı hal ile imal İmiş turşuların açıkta satılma- sinı menetmişti. Bu memnuiyet belediye dairelerine tebliğ edi- diği halde resmen ilân edilmedi; için açıkta turşu satanlar zabit belediye memurları tarafından ta- kip edilememektedir. Sıkhiye vekâleti, şehremanetine bir tamim göndermiş, 4-4 kiloluk kaplar içinde hariçten gelen ve hamızı bal ile imal edilen turşu- ların küçük kaplar içinde satılması mecburi olduğunu bildirmiştir. Bundan maksat — şudür: Ala- franga turşularda açık satıldı; takdirde bu turşuyu — yemi bilmeyenlerden bazıları tıpkı ala- turka turşularda — olduğu / gibi fazla miktarda — yemektedirler, Habuki — alafranga — turşularda bulunan hamızı hal Çok miktarda büyük tahrişat yapıyor. Babıali ve Ankara caddeleri tamir edilecek Divanyolundan itibaren Babuali caddesinin parke kaldırımlarının tamirine başlanmıştır. Bu cadde kanalizasyon hafriyatı yi bozulmuştu. Emanet, Sirkeciye kadar olan kısmı tamamile tamir ettirecek ve parke taşlarının sık sık bozulmaması için zemine kat- ran dökecektir. Yeni bir katranlı cadde Şehremaneti, bir müddettenberi Bakırköyünde 10 temmuz cadde- sini katranlıya tahvil ediyordu. Bakırköyünün başlıca münakale yasıtası olan bu cadde bir haf- taya kadar bitecektir. ünden MEMLEKET MEKTUPLARI. İzmir hapisanesinde bir vaka İzmir, 18 (Hususi) — Dün öğle vakti İzmir hapisanesi dahilindeki mahkümlar arasında çok kanlı bir arbede koptu, bir kişi yara- landı. Mecruh Tire kazasından kör Osmandır. Osman Tirenin Akkoyunlu kar- yesinden Adem ağa ile damadı ni katletmekden dolayı Ödemiş cinayet mahkemesince 14 seneye mahküm edilmişti. — Maktüllerin arkadaşları da katilden mahküm- durlar. —— | Maktöl —Âdem ağanın oğlu İzmir Hapisanesine" düşünce ba- basının katili olan kör- Osmanı görüyor ve öldürerek — intikam almayı kararlaştırıyor. Arsları di- ger arkadaşı arslanı da kandıra- rak beraberce fırsat kollamaya Osmamı görmek için gelen bir akrabası gardiyan vası- tası ile Osmanı çağırtıyor ve Osman ferhaneden çıkarak akra- basını ziyarete giderken zaten ögle teneffüsünde - bulunan iki arsların hücumuna maruz kalıyor. Arslanlar beklediği fırsata kavu- şarak derhal ellerinde bulunan sustal çakılarımı çekerek kör Osmanı 7 mühtelif. yerinden ya- ralıyorlar. | Hapisane içinde kopan yetişin! İmdat yok mul... Acı feryatlar — üzerine jan - darmalar ve gardiyanlar koşmuş ve osmanı baygın bir halde ars- lanların elinden kurtarmışlardır. Osman derhal memleket hasta- nesine - gönderilmiştir. - Hapsane kabadayıları iki Arslan hakkında kanuni takibata başlanmıştır. Hayret edilecek bir noktada hapishane dahilinde mahkümların elinde sustalı çakılar. bulunması- dır. Çakıların ne - süretle içeriye girdiği tahkik edilmektedir. Ge- çen sene de hapisane de buna benzer bir vak'a olmuş ve bir kaç kişi yaralanmıştı. Sıtma devam ediyor Mevsimi geçmiş olmasına rağ- men sıtma hastalığı vilâyet dahi- linde pek şiddetlidir. Alaçatı na- hiyesine merbut Ildır köyü halkı bir sergi halindedir. Yapılan tet- kikat neticesinde buranın havası fena olduğu anlaşılmış ve bu köy halkının tahliye edilmesine karar verilmiştir. Bu köy halkından 50 — nufus âile —Alaçatıya — nakledilecektir. Hastalara Alaçatı sıhhyesi yardım edecektir. İzmir havalisinde sıtma mücadelesine devam edilmektedir. Ankara şehremaneti sıhhiye Müdürlüği Münbal bulunan Ankara şehre- maneti sıhhiye müdürlüğü, Beyoğr du belediye dairesi baş hekimi İbrahim beye 7500 kuruş maaşla teklif edilmiştir. İDARENANE — acımuzlak sokağı Telgraf adresli SAkşam, İstanl içini take 14 ABONE ÜCRETLERİ Türkiye İçint Seneliği 1790 ali aylığı 80), ç aylığı S00 kuruş. Ecnebi. memleketler için : Seneliği 30007 altı aylığı 1600; Üç aylığı 300 kuruştur.