17 Ekim 1929 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Yerli kömürler Ecnebi kömürleri eskisi gibi rekabet edemiyor Zonguldak ticaret odası reisi İbrabim B. şehrimizde bulunmak- tadır. İbrahim B. yeni rifeleri karşısında Ereğli vaziyetini şu suretle izah etmişti çümrük tarifeleri ye sürlerimizi himaye edecektir. iatler eskisine nisbetle ancak ton başında bir lira - artmıştı Tabii bu tereffü Kömür havzasında inkişaf asarı müşahade edilmektedir. S gün- lerde istihsal da artmıştır. Çünkü piyasada kömürlerimize karşı ta- lep çoğalmıştır. Artık eskisi gibi piyasamızda sü- Fındık buhranı Piyasada fiatlerde bir istikrar yoktur Trabzon ve Gireson piyasala- rında fındık. buhranı devam edi- yer. Trabzondan gelnen haber- lerden, fiatlarda istikrar olmaıdığı anlaşılıyor. Bir kaç gün evvel okkası B0 kuruta u günlerde 63 kuruşa öer, Farleri aşağa yukarı çıkaran bir. mües- sese fındık ihraç ederse fiatlerin yükseleceği söyleniyor. Trabzon ve Giresondaki fındık buhranı Hamburg, Marsilya ve Triyestede alâkayla takip ediliyor. Hamburgda büyük bir müessese- nin “—müdürlerinden M. Köster Trabzona gitmişti izüm ihracatı İzmir tiçaret odası üzüm ihra- catına dair bir rapor bazırlamı; tır. Bu raporda İzmirden 27 mi 'yon 736 bin kilo üzümün satıldığı bildirilmektedir. Mevsim ibtidasın- dan şimdiye kadar yapılan ihracat gu süretle gösterilmektedir: şimali - Avrupa l0 İngiltere limanları 4243504 kilo, — Fransa limanlarına 400700, İtalya liman- ları 2619357, Mısır limanları 99814, muhtelif limanlara 405870 kilo, Son hafta zarfında piyasa va- siyetinde hiç bir tahavvül vuku- bulmamıştır. Bulgaristanda tütün karteli Bulgaristandaki tütün fabrika- | Tarı birleşmiştir. Bu tütün - sanay ittihadına “Kartel , namı veri miştir. Vaktile pek basit ol. çalışan 'sanayihaneler Kar- tel sayesinde en modern vesaite maliktirler. Tütün karteli iptida- larda 4 milyon leva' sermayeye malik idi, hali hazırdaki serma- 've son sistem fabrika Ffealiyette bulunmaktadır. Bulgaristanda bandrol sistemi takip ediliyor. Tütün - kartelinin 1928 senesinde hükümete tediye ettiği vergi miktarı 270 levayı bulmuştur. Deri fabrikası Kasaplar şirketi tarafından Ka- raağaçta bir deri fabrikası inşa edilmektedir. Fabrikanın inşaatına Celâl Muhtar B. nezaret ediyor. Binanın inşası bir iki hafta içinde bitecektir. Bu fabrikada Avrupa- dan gelen çantalar, bavullar gibi deriler imal edilecektir. İRTİSADİYAT EKISMAI Cihan ik tisadiyatı Kibrit hâkimiyeti - Yün mahsulü ve pamuk mensucatı - Yeni hububat Harbi umumi devletler ktisa- di vaziyetini altüst etmiştir. En fena ciheti, sermayelerin yerini değiştirmiştir. Cihanın nakdi ser- veti harbe girmiyerek bitaraf kalanlarda yahut harbe geç giren-| lerde toplanmıştır. Meselâ dünya- da mevcut altınların ” yarısından ziyadesi Amerika sermayedarları- nn elinde toplanmıştır. Bugün Nevyork börsası bütün cihanın mali vaziyetine hâkimdir. Bitaraf küçük devletler en bü- yük devletlere ikrazatta bulunarak bunların mali ve iktisa izaye- kalarım tehvin edecek vaziyette bulunuğor. Bunun son — misali İsveç kibrit krahı İvar Krenger Almanya dev- letine yarım milyar altın marklık bir kraz teklif etmesi ve, mu- kabilinde Almanyada kibrit satı- şının inhisarını istemesidir. Bu adam yalnız İsve, belki bütün Almanyada mevcut kibrit fabri- kalarının yüzde altmış beşi bu elinde olup diğer fabri- üzerinde de nüfuz ve tesiri olduğundan zaten bilfüil inhisar tesis etmişti. Şimdi resmi inhisar istiyor. Şu kadar ki bu inhisardan| almanlar mutazarrır. değil belki müstefit olacaklardır. Çünkü kibrit satışı inhisarı şir- ketinin meclisi idaresinde azanın KA ea İsveçli olacaktır. Gariptir ki şimdiye kadar Al- manya piyasasında hem Alman hem de İsveç fabrikalarına raka- bet eden ecnebi kibritleri Sovyet memaliki fabrikaları — mamulâtı olan kibritlerdi. İnhisar vazolun- duktan sonra Rus kibritleri büs- bütün ilga edilmeyip tahdit olu- nacaktır. Devletin bizzat imalâtta bulunması gayet masrallı bir şey olduğundan devlet — fabrikalara karışmıyacaktır. Yün mahsulü Cihan yün piyasasında en ziya- de Avusturalya mahsulü rol icra ediyor. Bu seneki Avusturalya mahsulü piyasaya çıkmağa başla- mıştır. Mahaza yün müstahsilleri ile simsarları piyasaya fazla mal çıkararak — fiatlerin — kırılmaması için tedabir almışlardır. Sidney de — müstahsiller 17 teşrinievelden kânunuevelin sonu- na kadar piyasaya çıkabilecek malın yüzde otuz üçünü alıkoy- mağa karar veri evvelden sonrası için ne kadar mal çıkarılaca; akdolunacak bir konfer rarlaştırılacaktır! Sidneyde ilk günd. 8710 balya pamuk çi bundan 8302 balyası lerdir. Kânunu- piyasaya ilerde satılmıştır. Alıcılar arasında hararetli rakabet olduğundan — fiatlar ” tutkundur. Yağlı Mernot 17 1-2 melez 14 3-4 ve (Comebaçk) 11 1-2, pense kadar satılmıştır . Melbourno şehrinde ilk gün iyasaya 4700 balya çıkarılmıştır. Beçmesi mül ve rakabet daha umumidir. Piyasa bilhassa melez ve ( Comeback ) kundur. Son (seri) lerden 'az yük geri çekilmiştir. Piyasaya arzolunan yünlerin - kısmı ozaman| Japonya ve İtalya dahil oldugu halde Berri Avrupa cekmiştir. En yüksek lutan fiat 161-2 yenstir. Çelik ticareti Geçen hafta Amerikada çelik mahsulü istihsalâti bir kat daha tenezzül etmiştir. Mamafih talep azlığı en had devrini geçirdiğinden âti iyi görünüyor. Ray ve inşaat patril- leri talepleri artmiştir Çiftçi âleti talebi dahi iyileşiyor. — Fiatlar gayri muntazam olup tonu 2 dolar eksik satılıyor. Amerikan pamuk mensucatı Eylül zarfında Amerikamın pa- muk mensucati 269,000,000 yar- daya / balig olmuştur. Agustos mamulâtı 308,000,000 ve geçen sene Eylül mamulâtı 254,000,000 yarda idi. Eylül satışı 371,000,000 ve Ağustos satışı ,313,000,000 yarda olup geçen sene Eylül satışı Eylül sonunda eldeki stok 345,000,000 yarda olup Ağustosta 365,000,000 ve geçen sene Eylül stoku 417,000,000 yarda idi. İcra olunamıyan - siparişler. Eylülde 439,000,000 yarela olup Ağustasta 355,000,000 ve geçen sene Eylülü 398,000,000 yarda idi. Yeni hububat mahsulü Amerika ziraat nezareti yeni bububat mezruatının miktari mu- hammenesi ve bugünkü hali hak- kında atideki ihsai malümat neş- retmiştir: İlk bahar buğdayı — Âcre yani İngiliz dönümü başına mahsülün nisbeti TI büşel olüp yekünu 224,000,000 - buşel tahmin olun- muştur. 1918 senesi ” mahsulün - kat'i miktari muhammenesi 323000,000 büşel idi. Geçen ay 217,000,000 ve (acre) başına nisbeti 10,6 büşel tahmin olmuş idi: Umum buğday - Nisbeti ( acre ) * başına 13,2 ve yekün 792,000,000 tahmin olunmuştur . Geçen ay nisbeti 12,9 ve yekön 12,9 buşel ve yekün 786,000,000 tahmin olmuş idi. 1928 senesi kat'i tamiminin nisbeti 15,6 ve yekünu 902,740,800 büşel idi. Son piyasa haberleri Nevyork — Buğday: Peşin pi- yasa düşük olup 1,3/8 ilâ 1 sent tenezzül etmiştir. 2 numaralı kızıl kışlık 144,1/4 sent, 2 numaralı anbar durum 135,1/2 sen, 2 nu- maralı sert kışlık 138,1/2 sent, 2 'numaralı Manitoba 159 sent. Mısır: Düşük olup 10 sent aşa- ğı inmiştir. 2 numaralı karışık fof Nev York 108 senttir. Yulafı Düşük olup 5-8 sent inmiştir, Arpa: Gayri mütebail ve sabit- 2 numaralı (malting) fof 71 senttir. Un Sakin olup ilk bahar 6,25 dolardır. Kasas düz $ sent aşağı olup 640 dolardır. Minneapolis —patent - 6,90 ekmekçi 6,00 dolardır. Çavdar unu tutkun olup 6,35 ilâ 6,70 dolardır. Kahve: (Kio) müztakbel gayri mustakir olup (140 ilâ 110 puan düşüktür. Satlan - miktar 82000 çuvaldır. Son piyasa: Kânuunuevel 10,85 ilâ 10,90, Kânunusani 10,80 mart 10, 10, Mayıs 10,10, Temmuz 9,95, Eylöl 9, 70 senttir. ntos 4 numaralı gayri rm kir olup 60 ile 144 puan di dür. Satış 83,000 çuvaldır. Çavdarı Düşük olup 1-8 sent | 17 Teşrinievel 1929 Tarihi romarı tetrikamı İBİZANSIN SON GÜNLE Rİİİ Yazan: iskender Fahreddiri Sultan muradın zevcesi Prenses Mari, Bizans imperatoruna varmak istemedi. Kostantin. Türklerle iyi geçinmek ve harp etmemek için dul Prensesle mutlaka evlenmek istiyordu.. Meclis kararını vermişıı beş ki; ber, Edirneye gidecekler bir dostluk muahedi Anivas bu suretle çizdigi pro- gramı süratle tatbike muvalfak olursa, kısa zaman zarfında sev- gilisine kavuşacaktı. imperatorun sarayındı ( Türk - Bizans ) münasebatı &ittikce gerginleşiyordu. Kostantim, Sultan ( Murad ) n zevcesi Prenses ( Mari ) ile evle- nemediginden çok müteessirdi. Sultan Muradın vefatı üzerine, dul kalan Prenses Mari, siyasete aklı erer, akılh ve Türkler tara- fından çok hürmet gören bir kadındı. Sultan ( Mehmet ) Edir- 'nede tahta geçince, üvey validesi olan (Mari ) yi izdivaç hususunda serbest bırakmışsa da Sirbistan Prensinin kızı olan Mari, Türk- lerle Bizanslıların arası açık ol- duğunu görerek İmperatorun iz- divaç teklifini reddetmiş! Aradan epice zaman geçtiği halde, İmperatorun bu hadiseden duyduğu infial ve teessür henüz zail olmamıştı. Başvekil (Lakas) a: — Bu işi sen yapabilirdin! Diyerek, daima söylenir Lukas Notaras, devlet siyasetini| başlı başma idare etmek istiyen, diktatör ruhlu bir adamdı. Prenses Marinin Bizans sarayı- 'na girmesini istemiyenlerden biri /de kendisiydi. Prenses Mari İmperator Kos- tantinin zevcesi — olacak — olursa, Bizansın sırplara ve türklere karşı yeni ve mülâyim bir siyaset cep- hesi alması lâzımdı. Halbuki. (Notaras)ın bu yeni cephelerde vaziyeti çok tehlikeli olacak, belki hayatı da tehlikeye düşecekti. (Notaras )1 türklerden ziyade sırplar sevmiyordu. Ve hiç şüphe yoktu ki, Rrenses Mari de, ziyade Notarası Bizansın re'sil rında gördüğü için İmperatorun en Kostantin, bütün bu düşünce- leri nazarı dikkate almakla bera- ber, devlet işlerinde ( Notaras) a işilik bir heyet, zevcelerile bera- ve Sultan Mehmede, yeni akdini teklif edeceklerdi. itimat ediyor, onu iş başından ayıramiyordu. Bizans etrafında Türklerin iza- cata başladıkları şayrası, günler geçtikçe artıyor ve payitaht eha- arasında, bazen de isyan ma- iyetini alan dedikodular ve hü kümet — aleyhtarlığı — ilerilemeğe başlıyordu. Bizanslılar, ara sıra, kendi se- fahat âlemlerinden başlarını kal- dırarak, Bizans surları etrafında Türklerin — dolaştıkları — haberini idince, saraya hücum ediyorlar, İmperatorun devlet işlerile meş- gul olmadığından, gece gündüz zevk ve esfahatle vakit geçirdi den şikâyet ediyorlar... Paytaht etrafındaki asayişsizliğe nihayet verilmesini istiyorlardı. Bir akşam (Ayasofya)da İmpe- ratorun sarayında mühim bir iç- timada (Anivas) ta hazır bulunu- yordu. * Kostantin asker - toplamak ve Bizans etrafındaki köylerin asayi- şini muavin kıtaatla temin etmek niyetinde olduğunu söyledi. Notaras, İmperatorun bu irak etmemişti. ste mütalaalarını söyliyen diger kumandanlar da — bunun faydasız olacağını ileri sürmüşlerdi. son — sözü — Notaras — Yeniden asker” toplamağa başlarsak, bu tedbirin, Sultan Mehmedi aleyhimize tahrik etmekten başka bir faydası olmiyacak. Ben bu işin dostane halledilmesine taraftarım. Esasen, herkes Türklerle har- betmekten korkıyordu, (Notarasjın hüsnsü tesi İapete — Ne yapalım.? Diye sordu. Notaras: — Sultan Mehmede bir heyet gönderelim - dedi - Bu heyet azası, Edirneye, zevcelerile — beraber gitsinler... (Mabadi var ) Devlet Demiryolları ve Limanları Umumi idaresinden: Kayseri - Sivas ve Turhal - Sivas hatlarına 100,000 adet ahşap tra- vers kapalı zarfla münakasaya konmuştur. Münakasa 6/11/929 Çar: yapılacaktır. Münakasaya ak edeceklerin teminatlarını ayni günde saat 14,3 vermeleri lâzımdır. Talipler münakasa şartnamelerini 10 lira mukabilinde Ankarada | şamba günü saat 15te Ankarada Devlet Demiryolları İdaresinde teklif mektuplarını ve - muvakkat 0 kadar Umumi Müdürlük kalemine ispirto ve isp tolu içkiler in- hisarıumum müdürlüğünden: Boş kamineto ispirtosu şişelerini n 200 gramlıkları temiz olarak üç buçuk ve kirlileri üç kuruştan ve400 gramlıklarının temizleri dört buçuk ve kirlileri dört kuruştan idaresinin Kabataş anbarında mübaj toptan ve prakende olarak inhisar edilmektedir. Satmak lerin mezkür anbara müracaatları.
