17 Kasım 1906 Tarihli Ahali (Filibe) Gazetesi Sayfa 1
TEBRİK Hululüyle müşerref olduğumuz Iyd-ı Said-i Fıtr'ı tebrik ve cümle ihvan-ı hamiyet ve vatanperveran-ı millet hakkında müteyemmin ve istikbal ümit namına bir mebde'-i mes'udiyet temenni ideriz. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ "MÜTALA'AT-I SİYASİYE" İttihad-ı İslam Bu terkib umum nazarında mühimdir! Hatta İslamlardan ziyade Hristiyanların, bahusus İslamların kör ve cahil kalmalarında menfa'atdar olan müstebid ğasib, veyahut medeni ğasib hükumetler indinde mühimdir. İttihad veya İttifak-ı İslam fikri kuvveden fiile çıkırsa, umum İslamlar, Hristiyanlara mukavemet iderler. Ve belki de müdafa'a yerine tecavüze bile başlarlar. Bu ise Hristiyanlardan başka kimsenin medeni olmadığı iddi'a ve itikadında bulunan mutaassıb medenilerin menfa'atlerine ezher cihetden mani' olduğu ve tehlikeli bulunduğu münfik-i aleyhdir. Hristiyanlar bahusus Avrupalılar kendilerini bizim anladığımız! bir medeniyetle me'luf addetiklerinden, bunlar daima başkalarının tepesinde bulunmak ve bunu Kapitülasyon (imtiyazat) namıyla hak olarak, gerek hile ve gerek desise ve gerek bir ittifak-ı düveliye kuvvetiyle, Hristiyandan gayrı hükumet ve devletlere kabul ve tasdik ettirmege muvaffak olmuşlardır. Ya'ni menfa'at-i kavmiye ve ticariyeleri namına Hristiyan hükumetler Kapitülasyonlarını kabul ettirmek içün ittifak etmişlerdir. Bu büyük kuvvet, "müttefik" yerine "müteferrik" bulunan sair hükumetlere ayrı ayrı, birer birer, tekliflerini kabul ettirmişlerdir. Dikkat idiliyor ya? bir medeniyet, insaniyet lafları veyahut daha doğrusı nikabları altında hep yine İslamlık çıkıyor. (İttihad-ı İslam) demek, dört beş yüz milyon insanın bir uğurda malen, bedenen, dinen ittifakları demek olduğu içün, daha ilk gün Kapitülasyon, medeniyet, mu'ahedat çürüyor. (Bir varmış, bir yok imiş) gibi masal hükmüne giriyor. Öyle bir sürü şabkalı Frenk, yahut tatlı su Frenki cart curt idemeyecek olur. Menfaat ve entrikaları da havaya uçuyor. Tozu dumanı bile kalmıyor. İşte bu sebebden olarak (ittihad-ı İslam) terkibi ehemmiyetle telakki idiliyor. Ara sıra yalancıkdan, yine bir entrikaya alet olmak içün (ittihad-ı İslam)dan dem uruluyor. Halbuki ittihad-ı İslam ne içün olmuyor? - Hay hay! - Eh, öyle ise ne içün olmuyor?
