14 Kasım 1906 Tarihli Ahali (Filibe) Gazetesi Sayfa 1
"MÜTALA'AT-I SİYASİYE" "Tan Gazetesinden Aynen ve Tamamen" Bulgaristan buhran vükelası hakkında, muhtekirlerin baş kalfası olan (Tan) gazetesi, ber vech-i ati suretde tertib ve neşr etmiştir: Bulgaristan Hey'et-i Nüzzar Re'isi Ceneral (Petrof) hükumet re'isi sıfatıyla yerine geçmiştir. Hariciye Ministırlığı'nda, Bulgaristan Petersburg Maslahatgüzarı Mösyö (İstançof) tayin olunmuştur. Evvelden beri olan bu tebeddül kısmi esbab-ı mütenevvi'aden münba'isdir. Ceneral Petrof, asker ocağından yetişmiş namdar ve lakin politikaya pek cüz'i meyyal bir adamdır. Merkum kendisi, İstanbolovist olmadığı halde, İstanbolof Fırkası(*) riyasetine geçmiştir. Bulgar politikası ise bugün resmen mevki-i iktidara giçen Mösyö (Petkof) canibinden icra ve idare olunmakda idi denilebilir. Nazarımız Mösyö Petrof'a ma'tufdur. Petkof şayan-ı dikkat ber vech-i siyasidir. Bunun hakkında hüküm vermek içün kendisiyle bir saat konuşmak kafidir. İrade tahtında soğuk evza' hareketi ve arzusunda fa'aliyeti nokta-i nazarlarındaki isabeti sabır ve metaneti hususunda müte'addide izhar etmiştir. Bir vakitler Sobranya Reisi olmuş, nihayet üç buçuk sene evvel, şimdiki Ceneral Petrof'un riyaseti terk ettiği kabineyi teşkil eden odur. Ceneral Petrof'un infisalini icab eden esbab, bir tarafdan icabat-ı umumiye olduğu gibi, Petkof'un mevki-i iktidara giçmesine esbab-ı hususiye mevcuddur. Son aylar esnasında Bulgaristan Prensliği'nin tesadüf ettiği bunca müşkilat, beynelmilel bir sıfatı haiz olmuştur. Bu gibi zamanda bir bahane vesile bulmak arzusu, Bulgaristan'a münhasır degildir. Avusturya ile kapitülasyonlara dair hadis olan münakaşat altı ay olmadı. Daha sonra Rusya sefiri ile Reis-i Nüzzar arasında vuku bulan hadisedir ki, Rusya Maslahatgüzarı hususi bir mektubun işa'a olunduğundan şikayet etmiştir. Bundan başka Rumlar aleyhinde ve bilhassa (Ahyolu) vak'asında vuku bulan nümayiş sebebiyle, Atina ve Sofya kabineleri arasında teskini mümkün olmayan bir münaza'a ve müsademe hasıl etmiştir. Bu nümayişler İstanbul'da da bilhassa aks-i endaz olmuştur. Bab-ı Hali(**) ile Ceneral arasında şedid'el-meal notalar teati olunmuştur. İstanbul'da Bulgaristan Politika Me'muru Mösyö (Naçoviç) i'tilafkarane davrandığı halde, henüz fena bir mealde anlaşılan şeraitle isti'fa etmiştir. En son günlerde nihayet hükumetin Prens'i bu istid'a ile kat'olunan münasebeti i'ade içün, Paris'de bulunan Maslahatgüzarı (Zonotoviç)i memuriyet-i mahsusa ile (Naçoviç)in mevkiine tayin _________________________ Çeverenin notu: (*) Stefan Stambolov (Bulgaristan'ın Osmanlı'dan ayrılması için yapılan ayaklanmalara öncülük eden, Osmanlıdan ayrıldıktan sonra 1887-1894 tarihlerinde başbakanlık yapan Bulgar devlet adamı) (**) Yazar Bab-ı Ali (Yüce, ulu kapı) yerine ironik biçimde Bab-ı Hali (Boş, gereksiz, faydasız kapı) tabirini kullanmış.
