6 Eylül 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

W Gceş Topkapımüzesinde (Baş tarafı 1 İnolde) Küzel sanatlarına ve Türk mürecil Hine vakfetmiş bulunan Topkapı Şaüsesi müdürü, kaymetli taribeimiz Hahsin Öz'e maksadımı — söyleyince beni bizsat yer yüsünde bir minli ve benzeri bulunmayan bu yeni sa-) lonu gerlirmek lütfunda bulundu. Bu salon, Topkapı müzesinin eski hazine kasmının iki büyük bölümü- 'nü ihtiva ediyor. Mükemmel bir ye- kilde tâmiir edilen bu yere, yukar 'da da bahsettiğim gibi dünya yürün de mirli ve benzeri bulunmuyan bir hazine muntazam bir şekilde ırafan mış, tasnif edilmiş ve vitrinlere yer leştirilmiş bulunuyor. İslâm dininin resmi, daha umu- mi bir tâbirle süreti ve tasviri me- netmiş olması, Güzel Sanatlara kar gı budüteüz bir istidada sahip olan Türkü, çizgi ve resim bususundaki misilsiz kabiliyetini yazıya, tenhibe 've nihayet minyatüre sevketmiş ve bu sahada dünyada bir eşleri daha meydana getirilemiyecek — şaheserler yaratılmasına sobep olmuş. Bu salona girilince evrelâ — Arap yazısının elde mavaat en eaki bir nümuhesini görüyorus. Bu yazı Papirüs üzerine yazılmış, 90 ci hicri seneye wit bir Kur'anı Kerim sayfasıdır ki Şamdan vaktile saraya gelen evrak arasında bulunmuş, he- men bemen Hazreti Peygamber de- yirlerinde Arap yamamın —nasıl bu- kanduğunu görüyoruz. Harfler üçer| şantimetre büyüklüğünde.. — Yamlar siyah. Sonra Arap yazısının Arap- lar elinde nasıl tekâmül ettiğini gösteren eserler. Hicri 408 tarihini taşıyan İbni Bevvab'ın şiir mecmu- ası... Nihayet Arap yazısının en mü kemmel çeşitlerini yazan — meşhur battat Yakutun elinden çıkma bir Kur'anı Kerim. Milâdi 1293 tarihin- de ölen bu büyük hattat halife Müs- ta'sımın kölesidir. Ve aslen Amas- yalı ve Türk olduğu hakkında da bir rivayet var. Kendisi kalem ucu- nu eğri olarak kosmeyi icat etmiş ve mühtelif yazı şekillerini bulmuş. Bundan sonra Fatih devrinden bize kalan ve Arap yazısının en büyük fstatları olup Yakat'an tilminleri balunan yedi büyük üstadın yazıla- Tını sıra ile görüyoraz Yakat Müsi Mübarek Şah, Ergun Kâmil, Ahmet bin Sühürver” di, Abdullah bin Mehmet Sayrafi, Pir Yahyai Sofi, Mehmet bin Hay- darül Hüseyni Bunların isimlerinden de bazıları- nın Türk oldukları anlaşılıyor. Fakat ice itibarile Arap kültürü altında yetiştikleri için, yazdıkları yazıları Arap kültürüne maletmek lâzım. Bundan sonra gerek ark, gerek kültür itibarile yüzde yüz Türk olan ve yer yüzünde bir misilleri ve ben- zerleri bulunmayan büyük Türk hat tatlarının yazılarının teşhir edildiği kılma geliyoruz. İşte bunların Piri olan Amasyalı Hamdullah.. (1436 - 1519) kendisi ayni zamanda İkinci Beyazıtın hat ve ok hocası imiş. Bu büyük ressamın altı çeşit harika ya- zısını ihtiva eden bir levha, yirmi kadar büyük yazımı, bir kaç da Ke- lüm Kadimi yan yana dizilmiş. Böylece Arap yazısının bir Türk hat tatının elinde ne müazzam bir san'at (Baş tarafı 1 incide) dan, duyduğu milli heyecandan bah setmiş ve bundan sonra Karsır iki önemli ihtiyacını tesbit ettiğini bu dertlerin mer'a ve tapu olduğunu ve bu dertlerin giderilme- | si için Karsa bir heyet gönderece- | iini söyliyerek, bölgenin elektrik, demiryolu ihtiyaçlarının da kısa bir zamanda giderileceğini vâdetmiştir. Başbakan Kars bölgesinin bayvancı | hk bakımından inkişafa çok müsait olduğunu belirterek, bunun için de | teknik bilgilerden istifade etmek lâ zım geldiğini ve buna da çalışacağı ma, Tarım Bakanlığı tarafından bu bölge için hususl bir tohum elde et- mek için çalışılmakta olduğunu sö, liyerek, hudut şehrinde n hal ka ve aydınlara düşen milliyetçi yazifelerinden bahsetmiş ve «Sizler yatan, millet sevgisini hareketlerini ze mesnet yapmalısınız. — Vatandaş- lar arasında fikir ayrılığı busumete yol açınamalıdır, bu yolda yapılacak yanlış hareketlerden sadece fortlor değil, milletimin mutazarrır olacakı- tar.> demiştir. Bandan sonra başbakan sösü par ©i mesolelerine getirerek şunları vöy lemiştir eMüfrit bareket edenler karşısın- da, serbest münakaşa yolunun açıl- Masını uygun gördüğümden soğuk- kanlılığımı kaybetmedim. Huzur ve sükünu sağlıyacak kuvvet ve kud- Tet elimizdedir. Fakat Celâl Bayar Milli Husumet Andını düşünen müf ritleri dizginliyecok kuvvet ve ku Teti ya kendisinde bulamamakta v ya mevkünden emin bulunmamakta dir. Milli Husamet andından sonra hükümet tarafını neşredilen be- yannamenin ne kadar yerinde bir ha reket olduğuna dair tim doğu illeri seyal daha kuvvetlen evcut kanaar atinde bir kat niştir. Millet ve dev let arasında sıkı ve emniyetli bir'ba kın olması elsemdir. Bu bağı za fa | düşürmek için yapılan neşriyat va him sonuçlar verebilir. | Münakaşaları, prensipler üzerin de temerküz ettirmek, ayrı düşün. celerimizi münaferet mevzuu yap- mamak, âkibetlerinden — hepimizin | aynı zarar veya fayda göreceğimi- sirvesine çıkmış olduğunu görüyo- rüz. Amasyalı Hamdullah hom yam yazmakta, hem de bunları istif et- mekte misilsiz bir füstat Yine bu salonun enterosan bir kö şesi kadın hattatlarımızın yazılarını ihtiva eden köşedir. Hattat Mahmut Celklettinin karısı olan Esma İbret ve Şerife. Fatma gibi cidden büyük kabiliyetlerin yazılarım da — burada görüyoraz. Esma İbret eserlerini Ü- Çüncü Selime ve Valide Sultana he diye etmiş. Bu nefis yamlarına mu- kabil padişah kendisine ihsanda bu- lunmuş ve maaş bağlamış. Bunun yabında Üstat Yosari Mehmet Esatla İszetin ta'lik yaz v tephir ediliyor. Bunlar da son d rece mükemmel birer san'at eseri. Bütün bu şaheserleri çeviren köşe lerin ortasımla Türk ciltçiliğinin te- kâmülü ve nihayet maalesef sukutu 'nu gösteren kıymetli bir kolleksiyon var. Daha Avrapa cilt medir bilme- 'den 15 inci 'asırdân itibaren Türkler tarafından vücude getirilmi fevka- lâde mükemmel müzehheb ciltler gö rüyorum, 16, 17 ve 18 inci asırlarda | a'atteki ilerlemeler pek büriz olarak görülüyor. Sonra bir an işin Avrupa taklitçiliğine düştüğünü e- sefle müşahade ediyoruz. Bu saltaun akılları durduran bir köşesi de Gubarf yaşıların toşhir e- dildiği bir köşedir. Bon bir pirinç tanesi üzerine Fatiha suresinin ya- silabildiğini bir rivayot diye dinle- miştim. Meğer bu bir bakikatmış ve burada bu suretlo üzerlerine mu- reler yazilmış tam 18 tane pirinç ta- nesi var, Bir ceviz ve fındık kabu- Bunun içine sığabilecek kudar küçük Kelâmı - Kadimler. Eni, boyu eli santimetrelik bir levhanın — üzerine sığdırılan koca bir. Kur'anı Kerim. Bunları nasıl yazmışlar? Ne ile yaz mışlar? Aklın ereceği şey — değile. Büyük bir güçlükle bu — şaheserler- den birini vücude getirenin ismini okuyabiliyorua: Ahmet Rüştü Erzu- Daha sonra öyma - yası ve resim sanatkârlarının bir köşesi var. Yazı ile yapılmış mühtelif resimler. lar henüz etiketlenmemiş ve Orhan Gaziden son padişaha * yalnız Yıldırım Beyazıtınki müst na olmak üzere bütün padişahların tuğraları ve el yazıları. Daha ileride | ayni zamanda iyi bir hattat olan Ü ade YENİ SABAH |Fahri Kurtuluş Cumhuriyet dâvası Rize Mületvekili - doktor. Pahri Kurtuluşa neşren hakaretten dola-. yı Cumhuriyet gazetesi mesulleri Aleyhine açılan dâvaya dün 7 inti Asfiye Ceza mahkemesinde devam edilmiştir. Adliyenin tatil olmasına rağmen acelo hallerden — telâkki edilerek bakılan bu dâvanın dünkü duruş - masında dâvalılar; Cumhuriyet ga zetesi sahibi ve başmuharriri Nadir 'arı işleri Müdürü C, Fehmi muharrirlerden Doğan Nadi ile An kara muhabiri Mekki, Sait Esen ile vekilleri avukat Hâmit Şovket İnce ve Feyyaz Işıl bulunmuşlar - dir, Müdakil doktor Fahri Kurtuluş ve vekilleriüden Abdülhak Kemâl 'Yürük duruşmada bulunmamışlar. dır. Dâvacı yerinde yalnız avukat Halük Uluğ ile avukat Dündar Akünalin hazır oldukları görülü - yordu.. — Safonda — Ki denecek bir kalabalık vardı. Duruşm: Camhuriyet — Halk | Partisi İstanbul İl İdare -Kurulu Başkanlığından gelen 10/8/940 ta rihli cevabi yazının - okunmaslle başlandı, Bunda, mahkemece istenilen ©, H, P, Meclis Grapu — zabıtlarının Ankaradan C.H,P, Meclis Grupu başkan — vekilliğinden — istenilmesi bildiriliyordu. Mütecakiben okunan ve Nadir Na dinin 8 inci Asliye Cezadaki mah. kemesine ait olan tezkere cevabın | dan 948 tarihi yerine 988 yazılmış olması sebebile istenilen bilginin verilemediği anlaşılıyordu. Dâvacıların cevapları Evrakın okunmasından — sonra söz alan dâvalılar vekili " Hâmit| Şevket, müvekkillerinin, Fahri Kur tuluşun geçen celsede okuduğu İd- dianamesine karşı cevapları oldu . gunu ve cevaplarını okumak iste. diklerini söyledi. Evvelâ Nadir Nadi, bir suretini mahkemeye verdiği dört sayfalık iddlanamesini verdi ve okuyarak tekrar etti Bunda Milletvekilliği ve fazile - tin ne olduğu — işaret edildikten sonra kendilerinin Boy adı vaziyet lerile Almanyaya yardakçılığı ve emvali metrüke, Matosyar matbaa B meselesi izah edilmekteydi. Müteakiben de Cevat Fehmi üç sahifelik — iddlanamesini verdi ve| okuyarak tekrar etti. çüncü Ahmedin, İkinci Mahmudun, Abdülmecidin ve Abdülhamidin vü- €ude getirdikleri yazı lovhalarını gö | Kızıl Sultan namile maruf | İkinci Abdülhamidin bu müzede bu- | lunan biricik levhasında <Ah Ya Ve- | dud> yazısı okunuyor. Ve sonra yine eşsiz bir hazine o- lan eski minyatürleri sonsuz — bir zevkle seyrediyoruz. Hayır, hayır. Bu büyük hazine böyle bir günde anlatılacak gibi değil... Okuyucula- zımı bir başka gün daha bu güzel salona getireceğim. — Fakat görme- den, uzun ssatler geçirmeden bün- ların zevkine varmağa elbette im- kân ve ihtimal yok. Onun için bu| salonun da halka bir an evvel açıle masıni beklemekten başka çare gö- remiyorum. Çok değil, ancak — bir, nihayet iki ay sabretmek Yâzim. müşahede ettiğimizi hatırlattım, Her ikimizin de hayatımızın son merhalesine yaklaşmış insanlar - o- larak milli tarihimize ya rahmet, ya lânetle geçmek durümunda bu: İunduğumuzu, giriştiğimiz bu yo. lü samimiyetle ve azmü imanla memlekitin kârliğini saramaksızın tahakkuk ettirmek mesuliyeti al- tında bulunduğumuzu anlattım ve bu hususta benim tarafımdan bü.| tün — samimiyetin gösterileceğini bildirdim ve gereken teminatı ver. dim. Müteakip — mülâkatlarımızda | da aynı tarzda konuştum, — — | Bu hal ikinci kongrelerine ka- dar devam etti. Fakat ikinci kon grede alınan hüsümet — kararına lider Bayar da mutavaat etti, — | Başbakan devamla, Celâl Bayarın yaptığı bücumların haksız olduğunu, | bunlara cevap vereceğini fakat ma- halli zaruretler dolayısile münakaşa kapısını kapalı bırakacağını belirte- rek, vatan ve istiklâl yolunda bütün milletin birlik olduğunu, Türkiyo- 'nin yarınından bütün partilerin me- #ul olduğunu söylemiş ve sözlerini göyle bitirmiştir. «Memleketi hiç bir sarsıntıya ma- run bırakmadan hedefe doğru yürü- eceğiz. İstikbale emniyetle bakabi- liriz. Yeter ki birbirimizi — sevelim, hürmet edelim, bu memleket yükse, lecektir.» T Başbakan hitabesinden sonra vali ve askeri erkân ile tabyasını ziyaret etm mış yolile Erzuruma bareket etmiş- tür. Kars Başbakanın Ersurumda ö . retmenlere hitabesi Erzurum 5 (A.A,) — Başbakan, Şemsettin Günaltay saat 19 da Er Zurüma vasıl olmuştur, Kalabalık bir halk kütlesi, Baş- bakanı Kara kapısında — hararetle istikbal etmiştir. Başbakan doğr ça Erzurum Halkevine gelmiş burada bir. müddet — İstirahatten sonra “Halkevi salonunda top 4 bulunan Erzurum öğretme rile bir konuşma yaparak, öğre <diğerkâm> olarak tişi diğini söylemiz Şürasında; 1 bilgisi di M sarif okullarda erilmesi hakkın 'nan karara getirerek yunla zi kavramak lâzımdır. Böyle olur a münakaşaların serbestçe ortaya atilması, memleket için elbette na Yalı olu kansatledir ki ben — iktidar mesuliyetini üzerimme aldığım gün. | lerde, kargı parti lideri beni ziyar te geldiği vakit ve ben de kendisi ne iadet ziyarette bulunduğun sa. hti ile ifade ettim, O zamana Ka | dar memleketin en çevin d aym yolda yürüdüğümüz bu arka, daşa mermleketin ağır yükü Kkargı karşı karşıya getirdiğini, m yetin ilânı 'tin li lan itibaren mem rdiği safhajar de bulunduğumuzu, bu saf haların memlexet için ne feci âk'. | betler getirdiğini içimiz sızlayarak | Ti söylem; «— Münevver ç lara tesadür ed, bahsederler, oli F 1) sinden bile anlamazlar rasiye ayları fikirleri ortaya a kat * demokrasinin Demok | örümggünüz, Bu meseleyi ç cuklara anlatmaya 'Temel dümdik durur olursa h ğ vemet r hak d ' öğrenirler | rlerine Alet Ondan kendilerini korur ni temin arkadı bunun ir Yazife — olduğunu, bu yolda sarfi mesai etmesinin atan borcu olduğunu hatırlatmak | tuluşun 17 saytalık Ybir iddlaname değil bir taarruzna | medir, 'Türk matbuatında bir Şeyh |CEP. BaşbakanKarsta Bunda da Fahri Kurtuluşun ev-| velâ Lermontof'un Vadim adlı kitabı hakkındaki — birinci, &onra Vatan ve Aşk Filmi hakkındaki ikinci tefrikasından başlanarak hâ dise izah edilmekteydi. Cevat Fehmi; ezcümle <Fahri Kur iddlanamesi Sait vakası olan Fahri Kurtuluş vakası, istibdat devrinde bir. Ab. dülhamit vardı, Cumhuriyet dev - rinde yüz Abdülhamit türemiştir. Bu dâva Fahri Kurtuluşun dediği gibi bir fazilet dâvası değil Bsade ce geri ve çarpık bir zihniyet dâ. vasıdır.> diyordu. Bundan sonra Mekki Sait de cevabım. okumak - istedi. Fa - Kat vaktin gecikmiş olması ha-, sebile onun gelecek celşede okun. masına ve zabıtların. Ankaradan Meclis Grupu başkan vekti liğinden istenmesine ve Nadir Nadi hakkında 8 inci Asliye Ceza mah-İ kemesinden — gerekli - malümatın tekrar sorulmasına karar verilerek duruşma 30 Eyiül saat 14 e tâlik olundu, — Hikmet Bayur (Baş taratı 1 1ncide) le görüşen bir arkadaşımıza Ba- yur, Celâl Bayar'ın son Ödemi; nutku bakkında şunları söy miştir: «Bayar bilinen şeyleri tekrar- lamıştır. Evvelce kendisinin bu nutkunda iktisadi durumu aydın- latacak, yol gösterecek mahiyet- te konuşacağı söylenmişti. Fakat Bayar bunların hiç birini - yap- madı, Yalnız yaptığı bir şey var- sa o da İnönü'ye hücum etmesi- dir ki bunu da, İnönü, kendisine hücum ettiği için yapmıştır.» 33 vatandaşın kurşuna dizilme (Baş taratı 1 incide) kanlığa verilmiştir. Bu suretle idari cepheden de yargılama yapılması lüzumu be- lirtilmektedir. Hâdisede sivil ida re cihetinden mesul olarak Van eski valisi halen mütekait Hâmit Onat, Özalp ilçesi kaymakamı Hilmi Tunçel ve jandarma bö- lük komutanı Vasfi Bayraktar gösterilmektedir. Bu zevatın yar gılanmasının da - valiye tebean yargıtayda yapılacağı söylanmek tedir. Diğer taraftan eski İçişleri Bakanı Recep Peker'in verdiği bir emrin bu hâdiseye muncer olduğu da söylentiler " arasında- | dır. | Dünkü duruşma Ankara, 5 (Hususi) — Müli Savunma Bakanlığında kurulan | yüksek aakeri mahkeme - bugün| de saat 10 da Örgeneral Hakkı | Akoğuz'un başkanlığında, hava | kuvvetleri komutanı hava Orge- | li Zeki Doğan duruşma (Baş tarafı 1 Incide) kan ve İngilin generalleri de takip edeceklerdi Gönelkurmay hoyotl Ankaradan hareket elti Ankara: 5 (A.A.) — Milli Savun ma Bakanı Hüsnü Çakır ve Genel- karmay başkanı Örgeneral — Abdur- rahman Nafiz Gürman, askeri tatbi- katta harzır bulunmak üzere otomo- bille bu sabah İstanbula hareket et- mişlerdi Heyet RBoluda tomaslarda bulundu. Bolu: 5 (A A.) — Milli Bavunma Bakanı Hüsnü Çakır ile Gönelkur- may başkanı Örgeneral — Abdurrah: man Nafiz Gürman bugün saat 11.90 da Ankaradan Boluya geknişler ve bazı temaslar yaparak bir - müddet istirakatten sonra Düzceyo hareket etmişlerdir. Ankaradaki hava / tatbikat Ankara: 5 (A.A.) — Bugün hava ve kara kuvvetlerimisin iştirâli ile ilk dofa olarak muharebe durümu çergevesi içinde bir kıtanın uçaklar la makli mevmuu üzerinde bir askerf tatbikat yapılmıştır. Bugün yapılan bu tatbikat takviyeli bir taburla bir bataryanın — Ankaradan Konyaya nakli şeklinde olmuştur. tur, Tabur bu iş için Ankarada bir hafta eğitim görmüştür. Tatbikat esnasında indirme bindirme talimle- ri ve havada uçuş sırasında gözetil- mesi gerekon hususlar dikkate alın- miştar. Ankara Etimeşğut Mökeri alanı dan 12 şer uçakla iki filo halinde yarımyar saat ara ile havalanan tak viyeli tabur ve batarya Konya hava meydanın inmiştir. Tatbikatın mev- zuunu dost kuvvetler elinde oldı farzedilen Konya hava alanını des- teklemek gayesile Ankaradan bir ta (Baş taratı 1 incide) alâka ve dikkatini çok esaslı me- selelerden ayırmak istemiştir. Bu akşam geç vakit aldığım ve henliz tahkikine imkân bulamadı. ğim bir habere göre, Demokrat Pârti önümüzdeki günlerde ve muh temel olarak çarşamba günü mü- İ|him bir karar verecek ve bu kara rını umuml efkâra derhal bildire. cektir. İzmirin Kurtuluş Bayramı ve D. P. İzmir 5 (Telefonla) — kurtuluşu olan 9 Eylül günü için hazırlanan programma göre, Parti - ler ayrı gruplar halinde merasime iştirâk edeceklerdir. Fakat D.P, nin hazırlıklarından anlaşıldığına göre, kurtuluş bayra mı geçen seneden daha muhteşem olacak, 80 bin demokrat resmi ge çide iştirâk edecektir. Civar İl ve İlçelerdeki D.P. teş- Kâlâtı, bulabildikleri vesait nisbe - tinde İzmire gelerek merasime iş tirâk edeceklerdir. Cevat Dursunoğlunun cevabı Ankara 5 (Hususl) — D. P. Ge nel Başkanı Celâl Bayarın Ödemiş nutku, C,H,P. mahfiilerinde ainir- Hlik uyandırmış görünmektedir, Bugünkü Ulus gazetesi bunun akisleriyle doldur. Parti Genel Sekreteri Yardımcısı Erzurum Mü letvekili Cevat Dursunoğ'u (De. mokratların Ödemiş nutku) başlı-| ğiyle yazdığı bir başmakalede ba nutku tahlil etmektedir. Dürsunoğlu, miltt ve kurtaluş — bayrajmlarının politikanın sisleri altında dırmaya — hürmetsizlik» işaret ettikten sonra: Becerikli ellerin günlerce uUğ raştıktan sonra hazırladıkları nutuk maalesef vuzuhlü bir siztem den ve bir mihver fikrinden mah- Tum> dur, demekte ve onu «gelişi güzel hazırlanmış olan sözler ve iddialar> olarak vasıflandırmakta. dar. Bakanların ve bilhassa — Devlet Başkanının son Ege seyahatlerine ve bu vesile ile söyledikleri nutuk larına kargı Bayarın verdiği cevap ları reddeden bu - başmakalesinde Dursunoğlu: D. P. Genel Başkanını ne- dense müuhalefete teminat vermek meselesi çok Bsinitlendirmiştir» di. yerek yazısına göyle devam etmek tedir: «— Yalnız bizim kanaatimize göre D.P, böyle bir teminat verse de, vermese de, bunun değeri yok- tur, Çünkü herhangi bir sözün de- Deniz Erbaş Okulunda dünkü diploma töreni mahalli <günlük bulan. saydığını İstanbul, 5 (A.A.) — Bugün Deniz Gedikli Erbaş Okulunda, 99 öğrencinin okulu bitirerek donanmaya iltihakı münasebetl- le bir tören yapılmıştır. Okullar ve kurslar - komuta: Tuğamiral Tâcettin Talayman İle emekli amirallerin ve üst rüt- beli birçok subayların hazır bu- lunduğu törene saat 15,30 da De- niz Bandosunun çaldığı ve ö: rencilerin hep bir ağızdan söyle- dikleri istiklâl margiyle başla! mıştır, Müteakiben okul müdürü bay Mukadder Birkan kısa hitabede bulundrak, m yargıcı askeri adli subay Albay vki Mutlu'dan mürekkep ola- rak toplandı. Savcılık makamında askert ad I suba; ay Şerif Budak bu- Bugünkü duruşmada — öğledea önce jandarma albayı Şüksü | Sözen'in ifadelerine karşı Banık lardan yedek teğm det Bil- | gez ve diğerlerinin itirazları din- lenildi. Albay Sözen, bunları plandırdı ve iSadeşinde ısrar | etti. Öğleden sonra Tiğmgeneral | Rasım Saltukun istiçvabına geçil di. Tümgeneral Rasım Saltuk'un istiçvabı yarın da devam edecox ve emekli korgeneral Mustafa | Muğla'nın istiçvabına, muhtem len öğleden sonra başlanılabile- | cektir. İstiçvapların - tamamlan- masını mütcak?p tanıkların din: isterim,» lenilmesine başlanılacaktır. arılar dil Süreyya Özd adına komuta: bazı öğütler vermiş ve vazifelerinde b tir. Mezunlardan mir, arkadaşları unın hitabı utanlarına Ve ne şükranlarını belirtmiş ve k raman Türk donanmasına ya: kon öğretmenleri- İzmirin g Trakya Askeri tatbikatı | Söz düellosu yarın sabah başlıyor burlük kuvvet teydi. C47 takviye uçakları ile nakledi. len taburu blr avcı alayının koru- duğu farsediltniştir. Gelecek tatbi- katta hava desteklemesi de yapıla- cak ve nakliye uçakları gayet yakın dün avsı uçakları tarafından hima- ye edilecektir. Hava ve kara kuvvetlerinin işbir- le yapılan tatbikatta kara kuv- vetlerinin vazifesi inmak binmek va bir meydanda alacakları düzon, ha- “va küvvetlerininki ise seker nakliya tı bavada filo şeklinde düsene girme 've meydana İnişti. Tatbikatın ikinci kasmı öğleden sonra Konya hava a- haninde yapılınış ve gene 24 uçak- hık filo, nakledilmiş olan birliğin ha vadan ikmalini yaparak yiyecek ve, cephane atmıştır. Tatbikat hazırla- 'nan plina göre ve tam bir başarı i- le sonuçlanmıştır. Tatbikat Amerl- kan aakezf yardım kurultinun bu İp içla ayırdığı uzmanlarla birlikte ve Genelkurmay eğitim dairesi tarafın- 'dan hasırlanmıştır. Tatbikat bir ha- va kuvveti komutanı bir kara kuv- veti komutanı ve bunların tiserinde müşterek Genolkurmay — tarafından idare edilmiştir. Kara kuyveti ko- mutanı albay Nizamettin Karacebe haya kuvveti komütanı ise albay Necmi Alagürdü. Bu tatbikatta kara kuvvetleri ko- mutanı Örgeneral Nüri Yamut, ikin el ordu müfettişi Örgeneral Muzaf- fer Tağsavul, Genelkurmay — eğitim dniresi başkamı Tümgeneral Rüştü Erdelhun, hava - korgenerali — Fovzi Uçaner diğer generaller Âmerikan askori yardım heyeti başkanı göne- ral Mac Bride, askori yardım hoye- ti hava gurubu başkanı albay Fer- goon hazır bulunmuşlardır. vki teşkil etmek- 'Demokrat Partinin kararı geri © sözü — söyliyenin kuvvetile söylendiği zamanın şartlarına bağ lıdır, Bizlm kanaatimize göre bu günkü D.P, idarecilerinin bu yolda söyliyecekleri sözlerin hiç bir mü « eyyidesi yoktur ve olamaz, D.P, nin üç yıllık mazisi, — bu- nun açık delilidir. Kendi içlerinde en küçük bir tenkide tahammmül edemiyen ve C.H,P nin en azgın ve taşkın müuhaliflerine gösterdiği mü samahanın onda birini bile kendi arkadaşlarına gösteremiyen bir te- Ülden böyle bir hazımlılık bek lenemez,> V şinglon konferansı (Baş tarati 1 Incide) hususunda ümitvar görünmektedi: ler. Ancak bu konferansın ilk yar- dım mahiyetini, aşamıyacak bir t kım tadğirlere tevessül edebileceği kanaati umumiyetle — paylaşılmakta- dır. Fakat yüksek mevkili bir Ameri- kan şahsiyeti, Vaşingtonda kötüm serliğin hüküm sürmekte olduğu hu susundaki iddiaları reddetmiştir. aatino göre, a- sıl mühim ol; t müstakbel ha- reket tarzı hakkında bir anlaşmaya yarılması keyfiyetidir. ki bu — haftı hareket şu esaslı noktalardan bir ve- ya bir kaçına istinat edebilir — Yüksek momurlar arasında ya- pılması ve tarihi tesbit edilecek müs takbel konforanslarla, İngiliz ticare tinin bilânçosunu düzenlemeğe gay- ret etmek.> — Bir üç memleket kon: rak, müstakar bir ticaret siyaseti- nin tatbikini mümkün kılmak. yi kura Bu arada, bazı kimseler de, konfe ransın Amerikan senatı daima ilerlemelerden ve varılan kararlar- dan haberdar etmesi Jüzumunu ha- tmaktadırlar. yeni bir ikrazda bulu lirasının devalüe e- ngiltereye nulması, İngili den Whorry, bir radyo konuşmasıı da İngilterenin Amerika ile iktisa- den birleşmek istediğini söylemiştir. Whorry, Sir Stafford Crippa'in Vaşingtona bu maksatla geldiğine bunları yetkili kaynaklardan aldığı- ni ilâve etmiştir. Snyder'in Istoğl yatırmak istiyenler için müsait ya lar, BRar rak dışarı çıkarılmasını sağlamak, 8 — Millileştirilmiş emlâklar de edilen kârın dolar ola- minat. BSnyder, yabancı memleketlere se bir gönderı rikalılara garanti - verilmesinin greden istendiğini de açıklamıy Emniyet Sandığının Bursa şubesi dün açıldı gir birer uzuv olmağa bütün ga retleriyle çalışacaklarını — Bü Bundan sonra okullar ve lar komutanı Tuğamir n Talayman da mesleklerinde başa rılar temenni etmiştir Hitabeleri müteakip yapılan d içme töreninden sonra me- zunlara Tuğamiral Tücettin Ta- layman tarafından diplomaları verilmiş ve tören okul bahçesin d nciler tarafından yapılaı güzel bir geçit resmi ile nihayet lenmistir. No, lu Fatma Gült LAi gll Takdn, gükseltilmesi || öür el aa a Ka çe MA VELERNĞİR İ San nn aa D an Bi 5 beklikağiiğ almecala £ eati F ASA K Ş İR a katiyot keşletmiş ibidir AAA R AM S VU K KUSAG İğbİrlİBİ — | ça temdidine Koti vuranlar orada palatinslon : 5 (AA) SÜDited - küşkleri olan nüfuz sahibi bazı zer dair elinde deliller bulunduğunu ve Londra: 6 (A.A.) <Basın - Yayın> — Amerika Maliye Bakanı Snyder, adayları yabancı hkükümetlere müracaatla ge Ti kalmış bölgelere fazla Amorikan (Baştarafı 1 incide) sormayesinin yatırılması için yardım | Partisi, Ergenekon — Köylü ve - İşçi larda bulunmalarını istemiştir. A- | Partisi, Türk Muhafazakür Partisi meriko Maliyo Bakanı bu - hususta | goçimlere - girmiyeceklerini - vilâyete $U üç gartı ileri sürmüştür. bildirmişlerdir. 1 — Hariç memloketlere sormaye | — Diğer taraftan, Büyük Doğu Si: 3ursa, 5 (AA.) — İstanbul | c a LATYI a: Hasan Tahsinin adları zik Zayi amzetlerini 20 Eylülde seçecektir yandan 'aldığım 6/0/043 tarih, 1223| , Söhrimisde bulunan O, H. P. ge- dığını ilân ederim, F ganda & ino çıkacaktır. Hilmi U (Başmakaleden devam) sokulmuyacak mı demektir? Her' Türkün, yurdun her tarafına Berbestçe ve rahatça gitmesi ve dilediği gibi - konuşması lâzım- dır. Bu hal değil demokrasinin| hattâ toptancılık devrinin bile, ©n basit ve iptidaf kaidesidir. Hülâ — müdafaa itiyacı bakımın- dan konulan tahditler bile bizce fazladır.. İşte Nihat Erim, Şevket Ada- lan ve bilâhare sayın Cumhurp relkinin Ege seyahat ve nutuk- larile açılan söz düellesu, Çoş- mede, mühalefet İlderinin bir nutkile kendisine mâkes buldu. Bir taraftan da Başbakan doğuda Kemen her vilâyet merkezinde (demoçler - vermekle — meşgüldür. 'Millet Bartisi do İstanbulun çe- pitli köşelerinde, muhtelif fırsat- | Tarla, natük . irat etmektedir. Bütün bu hitabeler, nutuklar, Gemeşler ve sözler, muhakkak ki, memlekete hiç yeni blr gey öğretimiyor, hep olduğumuz nok- da etrafında Gdört küsur yıldır, boş yere dönüp duruyoraz. Mu- yafakat veya muhalefet nazari- yatta kalpaktadır. Cumhkurbaşkanı ve Başbakan vatandaşlar arasında husumet olmasın, kamunun hükimiyetine halel gelmesin - formülünü her yerde tekrarlıyorlar. " Fakat bu teminata ihtiyaç olduğu çok Şüpkeli, Çünkü kimsede yurttaşa karşı düşmanlık ve — kanunu ayak altıa almak hevesi yok. Yalnız istenilen şey, milli irade- nin tam ve serbest olarak tecelli etmesi imkânlarının hazırlanma- sıdır. Bu noktayı, sözde, iktidar da kabul ediyor ve esbabına te- vessül ederek yeni bir seçim ka- nunu hazırlamış bulunuyor. Ya- pılacak şey kuru lâkırdılara ve- da ederek şu kanun projesini, sür'atle inceleyip Meclisin top- lantısında — kanunlaştırmak, on- dan sonra da, vakit geçirmeden ve gelecek temmuzu beklemeden yeni İntihaplara baş vurmaktır. Lâf ebeliğini bırakarak, memle- ket hayrına, — verimli işlere ko- yulmak vakti gelmiştir. Yeterki milletin emniyetle seçtiği bir Mec lis” yeni bir hükümeti iş başına getirsin... Dört yıllık lâkırdı ve felsefe artık kâfi dej 'YENİ SABAH İTAKVİMDEN BİR YAPRAK. Fenerbahçe durağı ve Prost ULUNAY (Baştarafı 1 incide) mür İdi. İstanbul — dünyadaki bü- yük şehirlerin en güzelidir. Fakat imâr bakımından sıfırdır. İstanbulu —ma'mür ve — âbâdan bir hale getirmek istedik... Bir şe- hirollik mütehassısı celbettik... İş- 1o Fenerbahçe tramvay hattının plâj önüne kadar uzatılmasını o- raların sükünu bakımından mah- zurlu gören bu mütehassıstır, mös yö Prosttur. Prost İstanbulu İmâr edeceğim -diyo buraya postu sereli kaç seno oldu? Bu müddet zarfın- da ne yaptı? Lütfi Kırdar olma saydı, acaba bu zat bir. faaliyot gösterebilecek mi di? İşte en lü- zumlu, en basit bir mes'elede yu- murtladığı cevheri gördükt.. Nihayet altı yodi evin sükünunu bozmamak behanesile bu işin tahak kukuna mâni oluyor. Şimdiki tramvay müntehasında 'ev yok mut? Orası (Sahrây-i. Ko: bir) midir? Onların sükünu ihlâl edilmez mi? Her tramvay - Belişinde bir rör mork değiştirmek zahmeti Böz ö- nüne - getirilirse bu mümansatın saçmalığı kendinden — meydana çı- kar. Halbuki hat plâj önüne ka- vatmış... Mümkündür. Fakat Mösyö Prost genaplarına — şurasını hatırlatmak İsteriz kl Fonerbahçe, kimsenin hu- susi malikânesi değildir; — milletin malidir. Bunu - bilmiyorsa — öğren- sini Kısmi seçim C. H. P. yasi Derneği, Müstakil Türk list Partisi, Sosyal Adalot Partisi, Partisi ve ” Yal- vili Türk İşçi ve Çiftçi niz Vatan Partileri tezker ap vermemişlerdir. Seçim Kurulları m kurulları seçimi, cuma gü- ) da Belediyo Meclisinin sonunda kur'a Adaylar De krat dir. M l ti de kazanın Sahte çocu (Baş tarafı 1 Inoide) Flomen ile vekili, mahkemede bu Tunuyorlardı. Biraz sonra — doktor. Asftn Onur da geldi. — dürüşmaya| Alındı, yeleElleri Sadi “Rice ve İhsan arsuat da gelmişler ve yerlerini almaşlardı, z Sanık yerine oturan Asım Onur biraz sonra ayağa kalktı ve: — Bir istidam var. dedi. Verdiği 5/9/049 tarihli dilekçesi kabril edildi ve okundu, Bunda dâva mevzuu olan vaziyetin tavaz zuhu için mahkemece fesbit edile. cek en salâhiyetik kimselerden mü. teşekkil Bilirkişi — heyetine tetkik ve tahkik ettirilmesi ve doğum hali ve hususiyetlerinin Tıbbı Ad- 1 Meciidledin sorulmasını istiyor. u, Mütalâamı sorulan savcı; sanık. Jarm savunmalarına mütoallik olan bu hususların evvelce mevzuu ba. hla olduğrinu ve İüzumu kadar in- celendiğini ileri gürerek: «— Bu dâvada kanuna aykırılık bahla mevzuudür, Şimdiye kadar bu gibi bâdiseler olmuştur, deni - yor. Sf misül, misâ) olamaz!» dedi. Bu öllekçe ile olan İsteklerin reddine karar verilmesini istedi, 4 Tartışma Saycının Ted İsteği, savcı ile sanık vekilleri arasında tartışmaya #ebep oldu, Evvelâ söz alan İhsan Yarsuat, müvekkilinin — isteğinin Uygün - “olduğunu — işaret ettikten sonra: «— Ben dört çocuk babasıyım.. Şimdiye kadar hiç bir veçhile doğ Tu bir tescil yaptıramadım. Do . gum mülesseselerinden alınan vesi kaların ibrazı suretile nüfus cüz- dam alınması mümkün olmuyor » diyerek müvekkilinin haklı oldu. günu söyledi, Mütcakiben Asım Onur red tale bine itiraz etti. e— Bütün kıyamet bir fijin (doğrüm fişini kasdediyor) başın da kopuyor, Bu fiş nası| verilmiş- tir? Ya para ile veya hatıra bina. '€n veyahut ta teamüle göre mi ve rilmiştir? İşte biz bu noktayı te. barüz ettirmek istiyoruz!,> — di. yerek savcının, talebi reddedecek bir vaziyet olmadığını ve talebin . de ısrar ettiğini beyan etti. Bu sırada sanıklardan Fatma Melâhat te geldi ve duruşmaya Tandı, Tekrar söz alan savcı: «— Bir vakanın mahiyeti hakkın da aykırı bir fiş vermek suçtur.. Bu şekil teamül halini alsa da bu. 'nu nümünei imtisâl almaya imkân var mıdır? Burada ancak savcı'ı. ğa bu gibi müesseseler hakkıı da takibat yapılıp yapılmadığının sorulması doğru olabilir,» dedi. Bunun Üzerine Başkan, doktoru göyle isticvap etti: — Bu hanım (Fatma Melâhati işaret ederek) doğurmuş muydu? — Evet! — Bu kadında yeni doğuran bir kadın hali var mıydı? — Biz bu hususu müdafaamızı.. da uzun boylu / arzettik, Baya ei y Yolcu trenimize mayın rt komünist koyan d yakalandı (Baş taratı 1 incide) yayı kasıp kavuran Kara Yorgi çetesi olduğu anlaşılmıştır. Bu sabah Edirneye gelen haberler- den bu çeteye mensup dört ko- münistin Yunan — hududundan Bulgaristana kaçarlarken bükü- met kuvvetleri tarafından yakâ- landıkları bildirilmektedir. İn- filâk dolayısiyle tren seferleri durduğundan Avrupa ile posta nakliyatı İstanbuldan deniz yoli- le yapılmaktadır. Bu son hâdisenin gece oluşd ve çetelerin ekseriya geceleri fi aliyette bulunmaları artık yolcu trenlerimizin Yunan arazisinden gündüz geçirilmesi lüzumunu bir kere daha anlatmıştır. Bir İstanbul gazetesinin 29 ya- ralı olduğuna dair verdiği haber doğru değildir. Edirne Valisinin beyanatı Edirne Valisi Fazlı Güleç, hü- dise hakkında şun'arı söylemiş- tir: «— Son rapora göre Neare: tiya civarında, Yunan toprakla- rında tren hattından metre- den daha aşağı bir merkezin Ü- zerine dinamit konmuştur. Bunu Yunan çetecileri yapmıştır. Çe- teciler yüz küsur metre ileriden dinamiti ateşlemişlerdir. Netice- de lokomotif ve 4 vagon yoldan çıkmıştır. Nüfusça zaylat yok- tur. Katarın caz'-*ı kırılmıştir. Şu dakikada Yunan konsolosun- dan öğrendiğime göre derhal tah kikata başlıyan Yunan makamla: Tı dört kişiyi tevkif etmişlerdir. lar, Çarşamba günü başlanılacaktır.» Bulgar konsolosluğu hâdisesi (Baş taratı 1 Inoido) ceresinden içeri girmiş, orada bulu> nan ve Bulgaristana dönmek niye- gan. ve çıkarmak istemi Kazalarof ilo — arkadı 'nin bu işi sırf konsoloshaneye sığır Bulgaristana dönmek arsusunu lteciyi Bulgarista- undan vazgeçirmek için yaptıldarı anlaşılmıştır. Ancak bu eanada Stoyan Kasalarof ile konsolosbanede b verecoği söylenmektedir., Hattın açılması için Türk ve Yu- nan mühendisleri çalışmaktadır- sevrüsefere k dâvasına dün de devam edildi Mmücasesemize zafiyet ve kansızlıl içinde müracaat #tti. Biz de yak maz gikâyeti - bakırımdan muame le ettik ; BSuat Rizanım sözleri Bilâhare #öz alan doktor. Asım Onurun vekillerinden avukat Sadi Riza; «— Çorbada tuz olmın diye, bia de bir ki keltme söyliyelims * di. ye başladığı konuşmasında, muha, ikemede taraflarım sinirlenmesi me selesini kısaca izah ettikten sonra: <— Müddelumuminin — sülmisal, misal olamaz dediği gey bürada mevruubahis değildir. Sul mieal öl ye telâkki edilen gey, zaten BALESEENA del'ami iki senedir. görülmek 'te olan bu muhakeme delayisile a. güh oldukları geşlerin hangislal takip buyurmuşlardır? Gerçi - ben Adliye Nazırı değilim, Esasen b rada sadece mahfkeme — heyetinlir hassasiyetini gıcıklamak İstedim, Biz, his ile değil, kanum, vicdan ve teamüllerle hükmedersiniz> de- miştir. Söz alan savcının: <— Müsbet bir hâdise gösterilir se, derhal takibat yapılacaktır» de Taesi Üzerine, Mesüt Riza: <— Ben dedektif değilim!»> d1. ye cevap vermiştir, Tartışmanın uzayacağını anla. yan Başkan, müdahale ederek kar Tayı bildirmiş, talep hakkında bir Karar vermek üzere tetkikine — va luruşmanın 21 Eylül mbi Şünü seat 15 6 talikine Karat ve rildiğini tefhim etmiştir. İstanbul zabıtasının mühim bir başarısı Bir müddettenberi Kuşdili, Kızıl toprak, Göztepe, Erenköy, Suadiye ve Küçükyalı civarında sık sık vu kubulan köşk soyguncul'ikları ni. hayet meydana çıkarılmıştır, Soygunculuğun bir gebeke tara- fından yapıldığı anlaşılmış ve şebe kenin elemanları " Emnliyet İkinci Şube Müdür Muavini Hilmi Orhu 'nun İdaresindeki Emniyet Hırsız. lik Şubasi masası memurlarile Ka palıçarşı sivil polls memurlarının müştereken aldıkları tertibatla hep Si de yakalanmışlardır. Şebekeden evvelâ Akyazı ilçesi. 'nin İnönü mahallesinden 26 yaşla- rında Salih Karaca adında birisi yakalanmıştır, Salih evvelki gece sabaha kar. gı Suadiyede elinde bir bavul ile Ürkek Ürkek sokaklardan — geçen Ken, tertibat almış olan polisler ta rafından çevrilmiş, elindeki bav'ı. Jun içinde neler olduğu sorulmüş. tur, Şik ve temiz kıyafetli olan Sa- lih evvelâ Konuşmak istememiş, #onra hiç te kılık ve kıyafetine uymayan bir şive ile —memurları kandirip sıvışmak istemiştir. Salihin konuşmasından büsbütün jüphelenen memurlar, kendisini yakalamak istemişlerdir. Bu arada Salih, tabanca çeke - gek etrafındakileri tehdit ederek kurtulmaya çalışmışsa da muvaf . fak olamamıştır. Salihin elinden alınan bavul açıl Gığı zaman kıiymetli eğya ve mü- cevherat ile dolu olduğu görülmüş tür, Artık Salihin bir hırsız oldu . guna şüphe kalmacnış, kendisi si. kıştırılınca Salih, bu İşi bir şebes ke halinde yaptıklarını itiraf et miştir. Alınan yeni bir tertibatla şebeke nin diğer elemanları - Yenikapıda Alboyacılar sokağında 102 numara hH evde oturan 23 yaşında Hüse . 'yin Necati Gürol, İzmitin Deli Ah Tet mahallesinde Hacı Kasım çık mazında, 22 numaralı evde oturan ve evvelce — manifatura ticaretile Mmeşgul bulunan 23 yaşlarında O man Nurl Erzik ve Bayburtlu 25 yaşında Salâhattin Polat da yaka lanmışlardır. Şebekenin şimdiye kadar Kızık toprakta oturan eski Hariciyeciler 'den Muhiddinin evinden 19 bin lis ralık, doktor profesör Muzatfer E. Bat Güçhanın evinden 8 bin lirak hk, Kızıltoprakta Bozkır sokağın. da emekli konsolos Vahit Basmacı nın evinden 40 bin Hralık,, Eren. köyde Bağdat caddesinde 264 nu - enarada emekli general Emin Çına rın evinden 5 bin lirahk, Bağdat caddesi 359 numarada doktor Mü« hirin evinden 4 bin Uralık, Gözte. pede Fuat Ethemin evinden 20 bin Tiralık, Erenköyde Kayışdağı cad desinde — Nebahatten 1500 İlralık kıymetli eşya ve mücevheratla Kü çükyalıda iki köşkten 50500 lir: hk eşya ve mücevherat ve taban ca vesaire çaldıkları anlaşılmıştır. 'Yapılan tik tahkikatta soyguncu Tük şebekesinin aşırdığı — kiymetli eşya ve mücevheratı Kumkapıda Liman caddesinde 24 numaralı ev. e oturan ve Kapalıçarşıda seyyaz kuyumcu simsarlığı yapan Abra « ham Misak, nami diğer Mevlüt, vasıtasile seyyar kuyumcu — Var tan ve Serkis ve eroin — satıcıst Kör Kâmile vermekte ve bu suret le eritmekte oldukları tesbit edil. miştir, Sanıkların hepsi de yakalanmış tır, Bugün Kadıköy adliyesine ve. rileceklerdir. Bu başarısından dolayı İstandul Emniyet Müdürünü, İkinci Şube müdür ve yardımcısı ile ilgili mes Mmurları tebrik edei gTTT R KON | Yeni Sabah İLÂN FIATLARI vrak 1500 Başlık maktu ol 1 inci sayfa, santimi — 500 lunan — mülteciler ve — konsolosbano ekçisi arasında mücadele olduğun | |2 > — » * de|) an meselo büyümüş ve resmi ma* | Ü g > — > * — 800 Haa Di taçsamlar. —e FO NT AA LÜ Diğer taraftan Bulgaristan konso| KS * * e. CU Be Tn Kit zakamale ABONE W ret etmiştir. Vali ile konsolosun bu Türkiyo: Ecnobi mosele etrafında konuştukları tah> | | Sönolik 2800 6800 Kr. min edilmektedir. Bundan başka| | 6 aylık 1500 3000 » in şehrimize gelmiş olan Devlet | Ü 3 aylık 800 21000 » | Bakanı ve Dişişleri Bakan vekili Ce | | 4 ayuk 900 600 > | mil Sait Barlasın da bu mesele ile alâökadar olacağı sanılmaktadır.