13 Ağustos 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

K Cumartesi 13 Tel adı AĞUSTOS 1 1949 Sahibi: İdareı Bayar d bölges propaganda Seçim Emniyeti Bahsi zmlrde, muazzam toplan- tılar yapılır ve Cumhur- başkanı köy ve kahveleri dolaşarak halkla — hasbihallerde bulunurken Ankaradan seçim ka- aunu tasarısı hakkında, ansızın, haberler gelmeğe başladı. Anla- gılan bu yazın tatili, behemehal heyecanlı rivayetler ve seyahat- lerle, bezenmek istiyor. Başbakan Fardımcısı sayın Nihat Erim Anadolu muhabirine, yeni tasarınm, verileceğini ve herkesin mütalea- - tutulacağını müj- bu lâyihayı inceliyecek komisyonunun beş eylülde İçtima — eyliyeceğini ha- ver vermiştir. Mütehassıslar İstanbul ve Anka ra Üniversitesinin ilgili âlimleri, ve büyük bazı baro temsilcilerin den terekküp edecektir. Erim şu ciheti tebarüz ettir- miştir ki kabine, daha kuruluşu- mun İlk günlerinde yapmış olduğu vüldi yâni şeçim emniyetini yerine getirmek azim ve kararındadır. Yeni lâyiha, uzun çalışmalardan sonra hükümetçe kaleme alın- mıştır. Bir çok memleketlerin bu husustaki mevzuatı göz önünde bulundurulmuştur. Bilhassa de- mokratik olmakla meşhur mem- leketlerin kanun ve nizamları, 1- Hina İle, incelenmiştir. Hattâ bu kanunlar ve usuller (Penbe ki- tap) adı altında büyük bir cilt halinde toplatılarak, Ammenin istifadesine de arzedilmiştir. Bu eserde tercme edilen yabancı kanunların metinlerine ne derer ceye kadar sadık kalındığını pek bilmiyoruz. Maamafih, ne de oi- sa, bu bahisleri ” derinleştirmek istiyenler için oldukça bol malze- me sağlandığı muhakkaktır. Bu noktaları, kabinenin lehine kay- detmek İnsafa uyar. Maamafih Balısların tetkikleri, rapor ver” Mmeleri mes'elenin Millet Meclisin- de, encümenlerde, hey'eti umu- miyelerde tetkikleri, tablatile da- ha bir hayli zamana ihtiyaç gös- terecektir. Bu kadar mühim bir bahiste ve mevzuda, ne - derece İtina gösterilse, mahalline mas- ruf olduğunda da kimse - tered- Güt etmez. BSeçim emniyeti gibi €a esaslı ve milli hâkimiyet mef- bumile en sıkı teması olan bir İşi gyak Üstü ve fevri hareketlerle halletmek uygun değildir. Filha- kika Halk Partisinin ibazı kabi- neleri faraza Recep Peker, mat- | buat kanununda, bir günde, hür- riyet aleyhine en şiddetli hüküm ler koymuş ve Meclisten geçirme ğe muvaffak da olmuş idi. Hi riyeti — tahdit ve söz — s: bestliğini — baltalamak — için gösterilen — acele — ve — tehar lük emniyet ve hürriyet sağlan- ması bahsinde de gösterilmesini Halk Partisinden beklemek biraz fazla talepte bulunmak olduğu” u biliriz. Maamafih biz gecikme ve derinleştirme temayüllerini çok mübalâgalı bulunuyoruz yal- huz bir nokta üzerinde daha şim- dlden durmakta fayda umuyo- ruz. Bütün teminat konduktan ve her türlü vaziyete göre hüküm- ler tesbit olunduktan sonra —ki bunların yapılac henüz mu- hakkak değildir. Fartide müfrit- lerin gerek encümende, gerek u- Mumi heyette binbir tuzak kura- cakları muhakkaktır. Acaba bu bükümlere riayet edilmez ve yi- ne iktidar partisi lehine taraf- girlik yapılırsa bu Sıl geçilecekti: 21 Temmi pılan müdaha, pek çoğu kanuna aykırı kanunu memlekette hâkim kala- caklarını her vesile ile tekrar &- denler bu gekilde parti lehine yapı lan kanunsuzluklara karşı en u- fak bir harekete geçmemişlerdi. Bize öyle geliyor ki binlerce cilt tetkiklerden ve yüz binlerce nu- tuklarla teminattan ziyade ufak bir hareket ve filil yurtta seçme- he emniyet verebilir. Geçen seçim KDevamı Ba. 6 Bü. 6 da) _—ll Ça Safa Kılıçlıoğlu Nuruoamaniye Not 17 resli «YENİ BABAH» #TANBUL Telefoni SeöTDE—AS1BE 12 inci Yıl, No. 8781 sı yapmakta olduğun b Z İnönü, dün, İzmirde işçilere hitap etti Cumhurbaşkanı, işçilere, seçim günü reylerini istedikleri gibi kullanabileceklerini söyledi İnönü, bugün Ödemişe gidecek İzmir: 12 (A.A.) — Cumhurbaşkamı İsmet İnönü bu aabah saat 11 de refakatinde İzmir valisi olduğu halde Hal- kapınar semtindeki «İzmir pamuklu mensucat» fabrikasına Bitmiştir. Bütün fabrika tesislerini gezerek fabrika müdüründen izahat alan Cumhurbaşkanı yemekhanede işçilerin hatırla- S Veree e GEtiyik K (Devamı Sa, 5 Bü. 4 de) Ilmt ve teknik komisyonlar Tasarının tanziminde gözetilen esaslar; 1 — Bugün yürürlükte olan mllletvekili seçimi kanununda seçmen listelerinin tanzimi ve sandık seçim çevrelerinin tesbi- ti işi de seçime başlandıktan son ra yapılacak işlemler meyanında mütalca edilmiştir. —Beçim işlerinde en çok zaman Ara seçimlerin geri alan ve seçim esnasında dalma i- tiraz ve gikâyet konusu olan seç- men defterlerinin tanzimi işi bu tasarıda ön plâna alınmış ve ev- velden tanzim edilerek her se- çimde hazir bulundurulması ve daimilik vasfını haiz olması dü- günülmüştür. Bunun için, seçmen defterleri- (Devamı Sa, 5 8ü. 6 de) İçişleri Bakanı dün beyanatta bulunarak açıklamalar yaptı ' Ankara: 12 (A.A.) — Ara se-; «Ara seçimler ekim ayı içinde çimlerin ne zaman ve hangi iller-| Manisa, Mardin, Kars, Kastamo- de yapılacağını soran bir muhar- | nu, Bitlis, Muş, Erzincan, Bursa, ririmize İçişleri Bakanı Emin E-| İçel, Tokat, Urfa, İstanbul ille- rinde yapılacaktır. Yalnız Zonguldak — millet rişirgil gu beyanatta bulunmuş- tur: Hi Anayasanın 1 boşalan millet nilerinin seçilmı 29 u killi ni âmir olı İçişleri Bakanı Emin Erişirgü (Devamı Sa, 5 Bü. & de) ün zelzel ini gezd D. P. Başkanı: Felâketleri istismar küçük insanların yapacağı işdirdedi Zelzeleden zarar gören köylüler yapılan yardımlarda tefrik gözetildiğinden, Bayındırlık Bakanının seçimi dan şi Yeni Seçim Kanunu tasarısı dün matbuata gönderildi sunulan tasarıyı neşrediyoruz bırakılacağı yalan | sö F Toy olup Vargova büyük - elçiliğine tâyin edilen, Şinasi Devrim arka daşımızın İstifanamesi henüz Bü yük Millet Meclisinde okunmadı Bi için Zonguldak'ta ara seçimi yapılmıyacaktır. Bazı gazeteler yeni seçimin yakın olmasından dolayı bu ara seçimden vaz geçilebileceğini yaz| ” maktadır. Bu husustaki düşünce niz nedir? Bu | pacakları g Tü: gibi, bir kaç milletvekilliği b hinca oralar için, yeniden k rejimimizin teamülü ik: ekim ben de iİlk et Meclisinin al on yılında Zon: l kili seçilmi Hüm. | Bu duruma göre, ara seçimini | yapmamak Anayasa hükümlerine ve gimdiye kadar ki teamlle uy VYVeni Sabah HÜRRİYET VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYİZ Sayısı : 10 Kuruş | e kâyet ettiler SErk Ai görünlüş. a İzmir 12 (Telefonla) — Demok. rat Parti Genel Başkanı Celâl Ba. yar yanında Genel Kurul âzaların- dan Adnan Menderes, Nuri Özsan, Kemaj Özçoban, Refik Koraltan, Ekrem Hayri Üstündağ, Refik Şev ket İnce, Bıtkı Yırçalı olduğu hal- de zelzeleden hasar gören mınta - kaya giderek halkla hasbihalde bu Tunmuştur. Buralarda konuşma yapan Refik Koraltan; Demokrat Partinin bu ziyareti #onraya alınmasının fay. dalarının bugün meydana çıktığını, bütün tantanalara rağmen yardım vaadlerinin lâftan ibaret olduğuunu, bir kaç çadırdan başka hiç bir yar dımın yapılmadığını, çadırların kâ fi gelmediğini söylemiş ve kış yak: laştığı bir sırada halkın yağmar altında kalmaması için hükümetin #cele etmesi lâzımgeldiğini söyle - miştir, Bayar ise, Iktidarda bulunmadı - ğ için maddi bir. yardım yapıla. cağına dair bir gey söyliyemiyece. Bino işaret ederek: şöyle demiştir: «— Hükümet kudretini, iktida. (Devamı 8a, 5 Bü. 8 de) ın tetkikine 82 nci İngiliz hava filosunun arması Ingiliz hava filosunun ziyareti Vampir uçaklarının İstanbulu ziyaret programı hazırlandı | Kıb n İng 2 Vampir uçak rlanmıştır. V 19 a ü saat 10 da dir. — Öğle rın Y öye Dünkü sıcaklar Dün İst daha yaşan imuştur. AA AR ASA BE Avrupa konseyi N. Sadak ve Çaldaris demeç verdi BStrasbourg, 12 A.A. (United Press) — Son alınan haberlere göre, Dişişleri Bakanı Necmettla Sadak Üç gündenberi müzakare halinde bulunan Avrupa konse- yinin mütevazı bir gekilde ve berliz mükemmel olmaktan çok uzak olarak, çalışmalarına başla» dığını, fakat ileride hakiki Avrupa parlâmentosu haline ge- lebileceğini kaydetmiştir. Sadak, böyle bir teşkilâtın istikbaldeki muvaffakiyeti hakkında — gimdi- den bir gey söyliyemiyeceğini bildirmiştir. Sadak, «Başlangıç ümit vericidir, Avrupa Birliği hakikf bir mahiyet taşımak için halktan neşet eden bir kuvvet olmalıdır. Sadece hükümetlerin birliği olmamalıdır» demiştir. Türk Dışişleri Bakanı, bu te- şekkülün gimdiye kadar yarattığı alâkanın çok Ümit verici olduğu- bir Rusya, Yugosl | 'nu da kaydettikten sonra Asam- ble üyelerinin İngiliz delegesi (Dovamı Sa, 5 Bü. 3 de) kasten Dün sabahtan itibaren gehrimi . zin ekseri semtinde fırıncılar, kı ten ekmek sıkıntısı yaratmıştır; fırın önlerindâ harp yıllarını andı - Tır izdiham olmuş; vatandaş ekme. gini büyük güçlükler pahasına te. Enin etmek zorunda kalmıştır. İlgililer, fırınlara bol miktarda vn verildiğini, fakat fırıncıların ek mekleri fırancala — şeklinde çıkar- (Devamı Sa. 5 Sü. 2 de) Mareşalin sağlık durumu Dün akşam ciddi bir vaziyet arzetti Maroşal Fovzi Çakmak'ın sıhhi du rumu dün akşam biraz ciddileşmiş- tir. Doktorlar bastalığın akciğerler de bir ihtilât yapmış - olmasından korkmaktadırlar. Dün akşam neşre- dilen raporda; Mareşalin nabız 84, tenoffüs 18.20 ol rilmiştir. Mareşal evvelki geceyi biraz Ta- hatsız geçirmiştir. Gece geç vakit u- yuyabildiğinden dün sabah - visitesi yapılamamıştır. Dün sabah raporu redilememiştir. Sabah saat 11 do ateşi 87,6, nabar 85 dolgun ve muntazam idi, Teneffüa 22, panmı- mman temizdi. Başbakanın ziyareti İstanbul 12 (A.A.) — Başba- kan ve hükümet adına vali Dok- tor Lütfi Kırdar bugün Mareşal Çakmak'ı ziyaret ederek Acil gi- falar temennisinde bulunmuştur. Maroşalin refikasından aldığımız moktup Yeni Sabah yazı işleri müdürlüğü- (Dovamı Sa, 5 Sü. 6 da) Dün, şehirde bir çok fırın Fırıncılar, ya fiata zam, yahutta, ekmeğin şeklinin değişmesini istiyor, Belediye bir şey yapamıyor B L M? Dün, İstanbul halktı, fırınların önünde ekmek bekliyordu. ekmek yapmadı kamı Vedad Ticaret Bakanı dün sanayicilerle görüştü Sanayiciler, Bakana, zorluk çektikleri meseleleri anlattılar yicileri dinlemiştir. Toplantıyı Ba- kan açmış ve kısa bir hitabede bulu narak bir kaç gündenberi eeri ha» linde toplantılara devam ottiğini, bu gün ise en kıymetli toplantısını yap Dicleli, Sanayicilerle Şehrimizde bulunan Ticaret ve E- konomi Bakanı Vedat Dicleli tetkik- lerine dün de devam etmiş ve saat 15 de Ticarot Odası #alonunda sana- Almanya Marşallınışı, aüi ni bir üham yardımından — (rziş dömet manyi müsserelerinin faydalanacak Kazmaan e gnnn çahit ola Vaşington, 12 (AP) — Ame- |cağını, ferdi çalışmalara inandığını, rikanın Almanya genel - valisi John MeCloyun bugün bildirdiği- ne göre, Birleşik Amerika, Al- (Devamı Sa. 5 Sü. a de) TAKVİMDEN BİR YAPRA! e— | İ zemmüe nn | Bugün 2 nci || — Sayfada göre yurdun her tarafında havalar mcak gitmektedir, Okuyunuz Sibirya S Bügün a | hangi v b İ rülen bir komünist Alman ka- Ü dini sorgüsünü, — hapsedilişini, î;, Bibirya kamplarını, tüyler G ün tafsilâtile anlatıyor ve k İ b l YENİ TEFRİKAMIZ | Bugün Başladı |.. dünkü gazetelerde Ajansa — seçim 1nan Başbakan yardımcısı Nihat E- rim'le bir mülâkat yapılması redilmiş ve mülâkat bütün gazete- derde görülmüştür. Sayın — Başbakan — yardımcısının beyanatına göre Günaltay hüküme- 'ti bir yeni seçim kanunu hazırlama- Ba dalr olan teahhüdünü yerine Bi tirmek İçin İlimden ve teorübeden z Beniş ölçüde faydalanacaktır. Bu- ürgünu nun için Türkiyede şimdiye kadar fatbik olunmuş ve olunmakta bus Tunan seçim. movzuati. bir. kitapta toplanmıştır. Bu süretle İlmi bir ça- | işmaya yarıyacak malzeme temin | edilmiştir. Bundan başka toplanan teknik bir komisyona da Adalet ve / İçişleri — Bakanlığının — salâhiyetil nütohassısları tâyin edilmiş. Tasa- rgıtay, Danıştay, Ankara ve bul Hukuk. Fakülteleri, Ankı Va /| pa, İstanbul vo İzmir Baroları tara- | fından seçilen mütehassıs otoritele- re sunulmuş. (| — Bunlar tasarıyı tetkik edip Tür. () kiyede demokrasiyi — ebodileştirecek Tarbar NUN | seçim esası hakkında mütalcalarını beyan edecoklüree Gözlük Deposu Her nevi fenni gözlük Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe ait bütün malzeme J. SARAGOSSİ Bahçekapı Celâlbey han No. 29 İSTANBUL avyayı artık düşman sayıyor Kremlin, Tito'ya verdiği yeni bir notada Yugoslav isteklerini desteklemiyeceğini ve onları artık dost saymıyacağını bildirdi Londra, 12 (B.B.C.) — Avuse turya barışı dolayısiyle Kremlim tarafından Belgrada verilen nox tada, Rusyanın Yugoslavyayı ar« tık kendine düşman saydığını ve dost ve müttefik telâkki etmedi« ğini! açıklamıştır. — Diplomntik (Devamı Se. 5 SÜ 3 de) Rus-İran İran, Rusyayı protesto ettti 'Tahran: 12 (A.A.) «Lpar — İran hükümeti, hududu 1c'tişle görevli memurların tevkifi hak- kında Rusya'ya bir protesto nota B1 göndermiştir. Basın haberleri- 'ne göre İranlı memurlar, Sovyet ve İranlı askerler arasında mev- cut bir ihtilâfı halletmek için Sov yet toprağına gitmişlerdir. Sov- yet makamları, son olarak İrana kaçan bir çok Sovyet er ve subay ları iade edilmedikçe İranlı askez lerin memleketten çıkarılmasına Mmüsaade etmiyeceklerini bildir « mişlerdir. görüşürken.e | Türkiyeyi Amerikaya tanıtma Memleketimizde - çekilen filmler Amerikadaki sinemalara göne-riliyor Memleketimizi ziyaret —eden Ze merikahlar, her vesile le Amerk ikada Türk propagandası! zayıf olduğunu, bu yüzden efkârı umus Miyenin ' Türkler - hakkında çok yanlış fikirlere sahip bulunduğunu İekrar etmektedirler, Bu ikazlar üzerine harekete ge« çen Basın, Yayın ve Turizm U« | mum Müdürlüğü, muhtelif çareles (Devamı Sa. 5 Sü. 1 de) Seçim kanunutasarısı ULUNAY Bir. millete — müdahalesiz — seçim hakkı vermek meğer ne kadar zor bir iş İmişt Pembe kitaplar, seçim mevzuatla Fı, teknik komlayonlar, salâhiyetil mütehassıslar, yargıtaylar, danış- taylar, hukuk fakülteleri, barolar... Gaye ve asıl netloo, bizce, şu olmalıdıı Demokrasi, hürriyettir. Hürriyet seçimdir. Zaten hürriyet denilen şey yalnız Insanlar için değil bütün canlı mah düklar için yemek, içmek, nofes ab mak gibi tabil bir haldir. Bizim «Zorâki Seçim» de güzel teorübelerimiz varcır. Artık bu tooe rübeleri unutalım. Sayın Başbakan olsun sayın Baş- bakan yardımcısı olsun bu memle- ketta hakikaten demokrasiyi tah- kim ve müdahalesiz — seçimi temi eylemek İstiyorlarsa yukarıda İşa» ret ettiğim neticoyl mutlaka tahak kuk ottirmelidirler. Bu kanuna şöyle müddeler de ko nulmalıdırI.. 1 — Hor Türk istediğine rey ve- rir. 2 — Bu reye müdahalo oden ağır hapso mahküm olur. Demokrasinin ancak o Bafası sürülüri zaman