18 Ocak 1948 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 6

YA0 Fuzuli?” aştarafı 4 üncüde) ar vardırldığı anlatmağa kâfidir.. Fuğjli.L.Bağdadinin merkadi hak- Kikdaki suliişti tenvir — edebilmek İHaksadile Süleyman Nazif merhu: fhun Bâğdad vallilğinde — bulunmuş Şlduklarını düşünerek bir gün bira- Gerleri Ustadı Mühteremim Faik Âli Beyefendiden bu Hüsüstaki bilgileri- Bi öğrenmek istemiştim. Bana ver- Gikleri cevab şu 1di — Ağabeyim Bağdaddan döndük; ten sonra aramızda bü mevzua dalr bir bahis geçmemiştir. Ancak kendi- ginin «Fuzuli> adlı bir kitabı vardır, înyoa okumamışğan onu bul, oku. annederim Ki Müşkülünün halline yardımı olur. Bu kitabın tedkikinden sonra aldı- Bim kanaat, yind FPüzuli'nin meza- fi Üzerine serilen mechuliyet örtü- Şünln kaldırılmasına yardım edeme- | Mek oldu; çünkü üÜstad kitabının 54 | Ünoti sayfasında: «Furuli'nin Kerbelâdaki kabri de| Mevsuk değildir. Ekseri lazamı ve. fatlarından sonra, tarikat ve tekye-| İer, kendilerine nisbet etmekle bir | nevi asalet ihraz etmek isterler. Fuzuli'nin Abâülmü'min Dede na-| mında bir Bektaşi şeyhine Intisab e-| Gderek tekyenin çirağsözü — olduğunu | ve vasiyeti mucibihce bâdelvefat bu tekyeye defnedidliğini tevsik edecek | 'tek bir mısLa, VeLEğEiİ, üf ede- -T medim, Gördüğüm müteaddid tezi kürü şuarada bunâ dair ima - bile| yok... Zinde ve meyyit, herkese avuç | avuç kasideler sunmuş olan şair, €-| #er bir şeyhe mürlâ olsaydı. mürşi- dine neler yazmazdı. Diğer bir sayfada da: «Ben Bağdadda' bulunduğum sıra- Ga, Fuzuli'nin zat ve zamanına aid birşey bulmak Ümidile pek çok ta.| barriyatta bulundum, Zavallı şair! Mehdâ ve lahdini derâgüş etmiş ma- haller de pek garibüddiyar idi. İki satır çi yazısını bile diyarı târüma- ı muhafaza edememiş...> — diyordu. Hattâ Bağdadın gukutu - eliminden | sonra yazdığı «Diyâr Fuzulb baş- hklı teellümnamesinde: Görüşmedimse de asla mezarı sarınla Revâmı pâkını gördüm, gecerdi her verde. | Evet, Fuzuli, senin ruhu nâlekdrınla | Zaman zaman - dolaşırdım o öksüz| Villerde, acı diyor. diyerek yukarıkl sözlerini acı teyid ediyordu.. Valilik gibi idari büyük bir kudret ve salâhiyete Mmalik ve bilhassa şiir ve edebiyat sahasında islâfın kudret | ve kaymetlerini büyük ölçüde takdir | kabillyetini haiz Nazif merhum gibi bir zatın bu kabri bulmak İmkâfla- yından mahrum kalması oldden çok acınacak bir haldi, Tide mevcud ki- tabların verdikleri malümat ise mü- | tehâlf bulunuyor, bazıları Kerbelâda, | bazıları da Hillede gömülü, hattâ tür besinin ziyaretgâh olduğunu — yazı” yorlardı. | Bağdad. valiliği yapmış bir üsta. in tedkik ve tahkika müstenid tam bir salâhiyet verdiği bu malâmat mev cudken artık «Merkadi #tuzuli> diye bir kayıd araştırması yapmak mâna- sız olurdu. Ben de hakikaten avzgeç miştim, Vaktaki bundan birkaç ay evvel Histad Refi' Cevad Beyin <Yeni Sa- bah> gazetesinde «Fuzulinin mezarı ve Kerbelâ> - başlıklı bir. makalesi intişar etti. Şahst incelemelere İsti- naden yazılan bu makale - içimdeki düğümü çözmeye yaradı. Üstad «Ulu- nakalesinde şöyle diyordu: Ü a ka mladakea| zaman Kerbelâya gittim. Ve Fuzu M'nin mezarını buldum.. Büyük Türk 1 orada mahdud muhitlerde m: ruftür,> dedikten ve yaptığı arama- irdan bahsettikten sonra şöyle de- ediyor: Nihayet Bektaşiler imdadınız ye- tiştiler. — İçlerinden biri — #uzuli'nin | Bab-.Abbas> ta medfun — olduğunu | söyledi, Burası türbenin kapılarından biridir. Bektaşi fıkarası sözünlü bir vâkfiyede mevcud — malümat ile teyid etti. | Bkb-i-Abbas'a gittim. Etrafı yığın bir tümsek Üzerine boncuk satan bir seyyid oturmuş. Ticarcti için nereyi işgel ettiğini bile bilmiyor. Maama- tih nezaketen tümseğin — üzerinden kalkıtı. “Bir fatiha okuduk. Ve — işte Fuzuliyi böyle bulabildik..> Bu izahattan sonra Irak Başvekili ile aralarında geçen bir muhaverede Başvekilin cahiliyet devri guarasın dan İmrülkıys'ın Kayserideki meza- rını yapmaklığımız mukabilinde Ba- yağ Türk aşireti evliâdlarından olan Fuzuli kabrinin Irak hükümetince Mnşa ettirileceği vâdini aldığını ya- zıyor ve mezar taşı kitabesi için de Fuzuli divanından tefe'ülde duklarını ve açılan sayfadan: Yüceldin kabrim ey biderdler şenin melâmetten Ki malüm ola derd ehline kabrim o1 alâmetten matla'n gazel çıktığını İlâve ettikten zon1a işin söz vâdisinde kalıp tatbik sahamına çıkamadığını ve bütü yayı kazıp kavuran Iki numaralı Ci- han Harbinin zuhuru, bu emniyetin öe tehakkukuna mâni olduğunu acı BC belirtiyordu... İBakikaten bu müdhiş üfet bulun. nelere MANI olmadı, ne cahlar yakmadı, ne hanmanlar söndürmedi, ne mü- gürçler yıkmadı, ye inkilâbler vücu da getirmedi?.. Râlâ ve hâlâ da mep'um kâbusu, beşeriyet Üzerinden Kalkmadı... Dün «Alman Nazile gekline bürünen bu ölçüsüz felâket, bugün de «komünlet> namı — altında şenmet ateşini körüklemekte ve ma- #lesci dumanların yer yer — tüttür- mektedir... vv Fuzuli'nin ölüm tarihi olarak üze- rinde ekseriyetle 963 Bicri yılıdır. tarih, şalrin muasır Bilhassa larından olan «Gülşen-i Şuara> mü-| ellifinden başka «Keşfüz.Zünun>, «Ri yazi tezkeresi» ve en son eserlerin den olan «Meşhur adamlar Ansiklo- Pedisi> bu tarihi teyid ettikleri gibi ansiklopedi muharriri, Fuzuli'nin do ğum tarihinin de Milâdi 1484 oldu #unu ilâve etmektedir Bu tarihin Hicri mukabili” 900 se nesine rastlama; şair alt ebe mış yaşından fazla yaşamık ve İslâm di hamını yalnız Türk v âle mine değil, Avrupa kadar yaymaya muvaffak olmuştur Dünya kütübhanele tezyin eden eserleri edebiyen yaşıyacak ve zindi kalacaktır Gerek Türkce Arabi ve Fars anlarına bihakkin tasarruf eden li, bu dillerde divanlar, kaside ler, gazeller yazmiş, mensur ese vücudüsgetirmiştir Hüseyin v&kzin «Ravzatüşşüheda; adlı eserini «Hadiketissnada: na- mile tercüme ettiği mervi Tse de-bü. nun bir terelimeden ziyade bir telif olması ihtimali daha kuvvetlidir. Zi. ra şair eserinin mukaddimesine şu Yârab, vâhı aşkında beni şoyda Ki Ahkâm-ı ibadatın bana icya kıl Nezzarci sun'unda gözüm bünya kıl Busaf-ı Habibinde dilim Misralarile başlamakta ve daha aşa- #oda: «Ben hâkisarın niyeti oldur. ki | asıl telifte — Ravzatüşşühedaya ikti- da...> olduğunu — söylemekte ve on «Bab> ile bir «Hatime «Telife> | nihayet verdiğini beyan etmektedir. Manzumelerinden devrinde | Şah İsmalle hoş görünmek için yaz-| diği <Benk-i-büder, «Bağdad> K desi, «Leylâ ve Meonun>» destanı ve «Bâkinâme> si meşhurdur. Benk-i-bâdesinde Şah İsmalli med- hederken; Bâkıya subha meder eyle şitab Devre gelsun çü mihr-i câm-ü şarah matlatle başlıyarak nihayetinde: Meclis-i € bezemgâh-ı Halil Cem eyyam-ı Şah İsmail Andan âsüdedir gani ve Halledallah meleke ebââ demektedir. Bu uzun manzümeyi yazdıktân son ra nadim olan şair, şu altı beyitle ta lebi mağfirette bulunuyor: Tevbe ey Girdigâr-ı özür pektir Bözlerimden kim etmişim. takrir Nutuk verdik Ki vasfı zatın edem Şerh-i keyfiyet sıfatın edem Nekti evsafımı kilip hameda Benlik vasfında olayım güya Allah Allah bu mahz-ı isyandır Gayet küfür ve ayni küfürattır Çok fuzulidir benim Takabım Aceh olmazgir olmasa edebim kabul Olmaya böyle cürümler mes'ul Bağdad» kasidesinden Menşe-i hikmet kiçekmiş — hâme-i hikmet nigâr Safha-i eyyama kılmış sebtü vasf-t her diyar Dâ- rüsselâm güya kıl — | de Safevi gedâ Var ümidim ki özrüm ola Birk'ak Bağdadın etmiş vasfını Kim gana teslim ve tahsin ede her keşürke var Evliya burcu demiş zira ki hâk-i eşe refi Buk'a Evliyafllaha olmuştur mezar Buka «Leylâ ve Mecnun: nunun sanından: destanında Mec. Öyle sermestim Ki ddrâk — etmezem dünya nedir Ben kimim, sâki kimdir, mey ve suhba nedir Gerci cünandan dil-i şeyda için kâm Çünkü — ihtilâl — ordusunun mutlaka yehileceğine inanmakta idi- lar, Kanlı muharebeden, mağlüb bir ordunun birer mağlüb askeri olarak çıkmak — istemiyorlardı. " Horasanda yer yer beliren isyan hareketlerini destekliyecekler ve ileride Türk cen- güverleri arasında tekrar gelip Ha cüc'dan intikam alacaklardı. Dört arkadaşın kaçtığını - kim,; görmemişti. Muharebenin kendi le- hinde inkişaf etmekte olduğunu gör- dükce HaccAc'ın yüzü gülüyor, kol- tukları kabarıyordu, Bu harbde Tal- ha ya ölecek, yahut esir düşecekti. O zaman Haccfc, Bllşeyreye tekrar Kavuşmak imkânını elde etmiş ola- caktı, ZAlim Emir, aşka meydağında nâralar atarak — Yaşayın arslanlar diye haykı- mıyor askerleri daha ziyade gayrete getirmeğe çalışıyordu. Böyle yapmak, hiç şübhe yok Ki onun hakkı Idi Harbi kazandığı tak dirde daha büyük bir adam olacalı, yıkılması imkânsız bir mevki sağla. gelmişti. Harb nin hayatı ve eserleri daterim Borsa cünan bilmecem kâm-ü dil şey da nedir müstağni evler bir v Aşıka ma'şuktan her dem bu istiğna edir Vısaldan çok Aşıkı Bu da Leylânın cevabından. hLeylâ benim, arsuy-u canın Kân-ü diledr nâtüvanın Müştak.ı cemal idik hemişe Muhtac-ı vısal Wdik hemişe Bâlâ ki müyesser oldu dldar Tuksir ve taallil etme sinhar Gör devlet visalini ganimet Gel yanıma etme fevt fırsat Bu da «Sâkinâme den ajınmıştır: Sâki kerem eğle câm gezdir Durma kadehi müdam gezdir, Durana çok itibar kılma Getdir kadehi karar kılma Şimdi de Divanından seçtiğim birk: nümünenin matlalarını yazıyorum Dostum âlem senin için ki olur düş- | man bana | Gam değil, zira yetersin. dost ancak | sen bana Aşka saldım ben beni, pend almayıp | bir dosttan | Hiç'dü man eyle 1 ki ettim ben | bana Can ve ten oldukca, benden derd ve gam eksik değil| hâk olsa ten rek, ne ten bana felek birahim, deveran diskün Çıksa can, ne can ge- Dost biperva, Derd çok, hem derd yok, düşman ka- | talih GAyeTÜmlü zati, Afitab-ı Şevki kerem Rütbe-i idbar vi zebün | âli, püye-i tedbiri dün Si | Bu da tam bir gazel: | Her gören ayıb etti Ab-ü dide-i gir-| yanımı Eyledim tahkik görmüş kimse yok cananımı | Lâhza lâhza hoblar gördüm ki dibi| kasidindedir | Pare pare eyledim ben hem dilsüza- | simi Çok yetürme göklere efganım ey kıl-ı Tir sâkın İscinur tâki Mesiha işidip efganımı Kulma her saat beni rüsvay-ı halk eymihrah Byleme vüşen-i şebigam külyei ihti- ranımı Çıkma ey divâne yazar melâmetten | deyüi | Muttasıl çâk-l giriyanım düz dama- | vuma Kangı betder bilmezem imanımı garş Kilan | Bende iman yok Ki sen aldın diyem imatmı By Fuzuli cüna yetmiştim gönülden şeker kim Bağladım bir dübere kurtardım an- dan canımı (1) Mesnedi Sadareti ihraz etmiş vüzera ve şuaradandır. İstanbulda zu hur eden bir kargaşalık esnasında şe- hid- edilmiştir. Namına isafe edilen cami» vardır. | I ı YENİ SABAR İşte aradığınız Görünüşü zarif kadar, çalışması spiratör. ve güzel olduğu 1 da © derece tat- minkârdır. Meşhur BTH markasını taşıyan bu yeni aspiratör, her nevi temizlik işine yarıyan muhtelif tefer- ruat ile mücehhı Terhizliği seven dir. Fiatı her ke: ezdir. her alle için elzem- ye uygundur. TAKSİTLE 290 Lira f0 Lirası Peşin Bakıyesi Ayda 25 Lira -e e İSTANBUL BELEDİYESİ ŞEHİR TİYATROLARI Baat 20 de Dram Komedi Kizmi: İPBEÇİ — MER- HÜM Yazan: İbnirrefrik — Ahmed Nuri; Telefon: 40409. Salı Talebe temsili saat 19 da; Pa zar günleri 15 de matine; Cumartesi ve Çarşamba günleri 14 de Çocuk Tiyatrosu. Salamura Zeytin Tanesi Satılacak Erdek Malmüdürlüğünden : 1 — 944 yılı Toprak Mahsülleri ayni vergisi olarak mükelleflerden alınan ve İlçe merkezinde depolarda muhafaza edilmekte 9) nen 22482 kilo salamura zeytintanesi 9/1/948 tarihinden n tahtni itibaren 20 gün süre ile ve 2490 sayılı kanunun 31 inci maddesi mucibince kapalı zârf usulile satışa çıkarılmıştır. 2 —İhale 30/1/948 Cuma günü saat 16 te Erdek Mal müdürlüğün de kurulu komisyon huzurunda yapılacaktır. 3 — Tutarı (7194) lira (24) kuruştur, 4 — Muvakkat teminat 539 lira 56 kuruştur, 8 — Teklif mektupları ihale günü saat 14 de kadar bizzat veya pos ta ile komisyonda — bulundurulacaktır, 6 — Şartname her zaman Erdek Malmüdürlüğünde ve zeytin tanele ride depolarda görülebilir, (808) ARARAARA AA YARAAAAAAARARAARARARARARAARARARARARARARAZ İmtiyaz sahibi: A. CEMALEDDİN SARAÇOĞLU - Yazı işlerini fi- ilen Yer: <Yeni Sabah> mürettiphanesi - Basıldığı yer: e lare eden: Yazı işleri müdürü: FATİN FUAD — Dizildiği «Gün Basımevi> tir. Toprak Mahsulleri Ofısınden En çok 600 ton kadar dokuma bezi Sümer Bank iplik doku- ma müestesesine ait Haliç kenarındaki depolarından veya ayni Müessesenin malını taşıyan gemilerden ve vagonlardan Maltepe Sümer Bank tesislerine taşıma, tartma ve Pâzartesi günü saat 10.30 da pararlıkla isteklisine ihale edilecek- Şartname Toprak Mahsulleri Ofisi bölge müdürlüğü bez te- sellüm ve sevk heyetinde görülebilir. Muvakkat inanca 900 liradır. istifleme işi 19.1.948 M, T, T, B, Hukuk Derneği olağa nüstü kogre başkanlığından 17/1/948 tarihli toplantıda eski ida re heyeti düşmüş ve fakat gün- dem ikmâl edilememiştir, Gündemin diğer maddeleri olan (seçimler ve dilekler) kısmını görüşmek Üzere, S (Haccâc-ı Zâlim selnürim AŞK x mış bulunacaktı. Harb bitmemişti, Fakat — ordulgr istirahate çekilmişti. İki tarafın dâ birkaç gün dinlenmeğe ihtiyacı var- di Askerler; son günlerin kanlı mu harebelerinde haddinden fazla yorul muşlardı, Haccâcın kaybı, karşı ta. rafın kaybından daha çoktu, Lükin nisbet itibarile, Abdürrahmanın kay bi;. Haccâcın kaybından — büyüktü, Meselt Hacofe yüzde yirmi — kayıl vermişse; Abdifrrahman yüzde oti hattâ kırk kayıp vermişti. Bununla beraber, ihtilâl adetce, ordusu- ezanı Kuharrem Z, korguna Maceria - Tarih - Cinayet Tefrika No. 100 , 100 nun mâneviyatı sarsılmış. değildi. İki taraf birbirinden bir çok da Harbde en fazla kırılanları İran- — eğir almıştı. Haccâc da, Abdürrah hlar; sonra Arablar teşkil ediyor- —nımn da esirlere pek zalimane Mua- dü. Türk olan askerlerden — ölenler mele ediyorlardı. Esir düşmek bod pek azdı. Bunun sebebi, onların da bahtlığına uğrayanlar, ölenlere gıp ha ustalıklı harb edişleri idi. Ölüm — ta ediyorlardı. Hele yaralıların va- idi. Harb meydanın den korkmuyorlar: lamıyorlardı. Şuurlarına, — yürekleri- ne ve bileklörine hâkim olarak gür Pışıyorlardı. masaydı, — Abdürrahtan ibni hammed, şimdiye kadar goktan- Hİ pi yülmüş, ya firar, ya öbür. dünt ya yolunu tütmüş bulünüyordu. fakat Üzerlerine gelen ölümü de kapalı gözle kargı. Bğer ihtilâl ordusulda Tilrklı;.î ziyeti pek feci da kalı Busuz olarak dı. Bazılar! türüne sürüne karargâh larına âönmeğe çalışıyorlar, bazıları da istiraba tahammül — edemiyerek Kendilerini öldürüyorlardı Türk beylerinden birisi, manın huzürüna çıktı — Ya Emir! diye söze n cesedlerin — arasında aç, inim inim - inliyorlar- Abdürrah başla: İLÂN kongrenin — deyamının — 19/1/948 Pazartesi saat 14,30 da Şehzadebası Lelâfet apartmanı, üst salonunda yapılacağı üyelere ilân olunur, Olağanüstü Kongre Başkanı Mehmed Zenginli mak iştedi: | Abdürrahman, hemen sözünü ke- p itiraz etti Bana Emir - demiyeceksiniz, | Emirülmü'minin diyeceksiniz. © 'Türk beyi acı güldü: Peki, Birkaç dakika tereddütten başlıyarak. mânalı mânalı ve acı sonra (BOCAR 1M | BORSA || İst. Borsasının 17/1/048 Fiyatlarji j Lonâra natoğ Nevyol 9904 Paris 2,360$ Cenevre 65797 Amsterdama 105, Mn: Brüksel 63801 Prağ 5,60 Stokholn 71 880ğ Lizbon 11,2408 RADJYO se Bugünkü Program PAZAR — 18/1/1948 8,28 8,30 880 8445 9,15 Açılış ve program, M, 5, ayarı, Haberler, Müzik, Müzik: Dinleyiek İstekleri (P),) izahlı Müzik, Müzik: Sinema Örgu iler Parçalar (PI,) Müzik: Yurddan Müzik: Şarkılar, M. 5. ayarı, Haberler, Müzil Kapanış, Açılış ve program, M, $, ayarı, Müzik: Radyo Dans Orkestrası, Müzik, M, $, ayan, Hâberler, Geçmişte Bugün, Müzik: İncesaz, Pağar Gazetesi, 20,30 Müzik; Karışık Şarkılar, 21,00 Müzik: Türküler, 21,15 Temsii, 21,40 Müzik, 21,10 Konuşmâ: B, T, G, Direktörlüğü, 22,30 Müzik, 22,45 M, s, ayarı, 22,45 Haberler, 23,00 Program ve 10,00 11,35 1145 12,30 13,00 13.00 13,15 14,00 17,58 18,00 18,00 sler, 18,45 19,00 19,00 19,15 19,20 20,15 Kapanış, Bu marka bir mükemmeliyet timsalidir Yeni Neşriyat İRİNCİ CİHAN HARBİ ERONOLOJİSİ Münir Müeyyed Bekman- ve F dun Fazıl Tülbentci tarafında redilen bu kiymetli harb beşinci cüzü de, Başbakanlık basın ve yayın genel müdürlüğü neşriyatı arasında intişar etmiştir. Her aydın Türkün kütübhanc de bir yeri olması gereken b överken muharrirlerini de tebrik deriz, neş tarihinin İLAN Kadıköy İkinci Sulh Hukuk gıçlığından: 947/470 Göztepe Cevad Paşa Sokak No. da mukim Ölü Ahmed Sabı lu Küçük Ali IŞnasi Yükseksese ni yerde oturan Hafize Va Ya Emirülmü'minin! dedi, lerimizi ve yaralılarımızı unuttuk. | Abdürrahman, Türk — beyinin ne| demek istediğini- anlamıyarak ölü Nasıl unuttuk? — Ölülerimizi detnetmemiz — 1â- zam değil mi? | gözlerini parlattı: | kahraman? meydanından Abdürrahman Sen yıldırdın. mi, Bunca ölüyü muharebe nası) taşıyıp defnedebiliriz? Birkaç kazmanın imkânsız musün? bin tane hığını düşünmüyor (Devamı var) tih Şehremini Yusuf Paşa sokak No. da mukim aliş Enginin bi yasi tayin edildikleri yayın 8/1, 1948 Yenı Sabah ın İLAN FİYATLARI — | Hr Başlık maktu olarak 1500 | 1 inci sayfa, santimi 500 ı e' 3 » 400 ; SAĞ » Bo0 l 5 » » » 280 ö » 150 & ——