13 Mayıs 1941 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

'Suriyede Almanlar Alman istilâsına karşı vazifesini gapmağa teşebbüs edecek olan General Deniz' in kemdisine gardımcı olan General Wilsonu yanında bulacağına ihtimal verile- bilir. Fakat bu “ Suriye ,, kavgasında Türkiyenin de bir sözü olmak zaruri de- ğil midir ? adai Cahld YALÇIN lmanların yakında —ne taraftan hücuma geçe- cekleri açık surette ma- lüm olmadığı için, türlü türlü tahminler yapılıyor. İngiltere- nin de muhtelif ihtimallere kar- ı tedbirler aldığı görülüyor. Her halde, yakın Alman hare- ketinin Mısırdaki İngiliz kuv- vetlerini oradan çıkarmak mak- sadiyle vukua gelmesi akla enp yakın — bulunan ihtimallerden- dir. Bundan dolayıdır. ki Al- manların Suriyeyi istilâ etmek istiyeceklerine inanılıyor. Filis- tinde bulunan İngiliz kuvvet- lerine en muvaffakıyetli İngi - Hz generallerinden biri olan MWilson'un tayin edilmesi İngi- Ezlerin Suriye tarafından ge- lecek bir tehdide karşı hazırlık- h bulunmak istediklerini anla- tır. Zaten Mr. Churchill son nut- kunda nihai zafer hakkında her zamankinden daha kat'i bir ü- Mit izhar etmiş ve bundan baş- ka Akdenizdeki İngiliz mevzi- | lerinin her türlü fedakârlıklar | göze alımarak sonuna kadar | müdafaa edileceklerini temin | eylemiştir. Binaenaleyh, mu- harebe bu taraflarda başlarsa mücadelenin çok çetin olacağı muhakkaktır. Almanlar giriş- tikleri bir teşebbüsten kolay ko- İay vaz geçmemek ıztrrarında- dırlar. Çünkü İngilizler gibi gimdilik müdafaa — vaziyetinde olsalar onlar da mümkün oldu- ğu kadar zaman kazandıktan sonra, başka bir mevzie çekile - bilirlerdi. Fakat Almanlar za- man kazanmağa değil harbi ka- zanmağa muhtaçtırlar. Bir ke- re Şimali Afrikaya ve bilhassa Mısır ile Süveyş ü- zerine hücuma kalkıp ta işi be- ceremeden ricat ettikleri tak- dirde bu onlar için öldürücü bir darbe olur . İşte bugünkü uzun tereddüt ve etraflı hazırlık devresi bu Buretle izah edilebilir. Almanla- Tn müuvaffakıyeti — temin et-| mek için hiç bir vasıtayı ihmal | etmedikleri meydandadır. Son ak hâdiseleri ne kadar ge- | niş bir muhasamat sahası ha- zırlamak istediklerinin delilidir. diki halde Irak darbesi mat> p olan netic husule getir- memiş ve boşa gitmiş gibi gö- rünmektedir. Fakat Almanlar böyle bir tecrübe ile geri çekilemiyecek - 13 MAYIS 1941 l SALI 4 üncü Yıl - No. 1085 ;'Sovyet Rusya Irak Ankarada AlmanBüyük Elçisi! | dün Almanyadan | tayyare ile geldi | elçisi Von Papen bugün tayya- | | re 'ile İstanbula ve İstanlnıldan | da 18.55 de Ankaraya gelmiş-. tir. Büyük elçi tayyare mey - | danından doğruca sefaretha 'neye gitmiştir. traklılar çekiliyorlar hükümetini tanıyor Kahire, 12 (aa.) — Buraya Londranın şiddetli bombardımanı ee n ae | AvamKamarasının tarihi müzakere salonu haraboldu Berlin, 12 (aa) — D.NB.: Ajansı bildiriyor: İ İngiliz hava kuvvetleri 11 - 12 Bremene bücum — etmişlerdir.| İngiliz tayyarelerinin Bremene bundan evvelki son iki akında gibi gene şehrin mer- kezindeki — meskün mahalleler bombalanmıştır. Son hücum es- nasında — ameliyat —salonuna bömba isabet eden Bremende- ki büyük şehir hastahanesi bombalarla yeniden — hasara uğramıştır. Bundan başka Saint - Joseph hastahanesine de isa- bet vaki olmuştur. Malıdur mik tarda infilâk bombası gelen haberlere göre Hicaz (Sonu sayfa B sütun 6 da) (Sonu sayfa 5 sütun 4 de) 'BİR HEZİMETİN TARİHÇESİ Vaziyet yavaş yavaş vahamet kespetmeye başlamıştı 113 Mayıs | Alman zırhlı kuvvetlerile karşı karşıya 13 Mayıs sabahı düşman müt- tefik kuvvetlerle üç noktada masa geliyordu: (Dave) de, ya- heri için Surive târafında da| "i (Namır) ua çenubunda; falihlerini denemeleri beklen -| (Houx) un, yani (Dinant) n mek iktıza eder. Şimdiki halde | biraz şimalinde ve (Haybes) de bizi de en çok alâkadar eden | Yâni (Givet) nin yirmi kilometre nokta budur. kadar cenubunda bu suretle Almanların Suriyeye gitme-| barbin neticesi üzerinde kat'i nde birkaç âmili göz-| tesiri olacak büyük bir harp çırmamak Jlüzim gelir.| başlammış oluyordu. gidec r? Son- ra gittikleri yerde nasıl kabul olunacaklar? Ve, nihayet, Su- riyenin —Almanlar tarafından istilâsı takdirinde, biz ne ya- pacağız? Almanların Ti Suriyeye masıl meselesi münhası- Fransız Kurmayının hatası Evvelce yaptlan tahminin hi- Jfina olarak Almanlar, (Di- nant) dan (Sedan) a uzanan ran onlara taallük eden bir ma- mışlardır. — Almanlar Suriye| Tifettir. ler halde bizim top- matbuatından bazılarını da ken- raklarımızda ker geçirip dilerine bende etmenin yolunu decek ( ile, Bizim bı a bulmuşlardır. Fakat bütün bu histe kat'i olarak bild Z.| hazırlıkların Alman emellerine nokta budur. Girid — Adasının uygun bir netice verebilmesi için Ve Kıbrısın arzettiği zorlukları | daha evvel Suriyedek resmi nasıl yenecekler? Havadan bü- Fransız makamlarının hiç itiraz Yük bir kuvveti nasıl uçuracak- | etmemesi lâzımdır. Muginot hat- lar? Gemilerle cephane â- tındaki bir cephede Al fırlıkları gizlice nasıl kaçıra-| aleyhinde vatanını — m taklar? Burası onların sırrıdır. | için şiddetli bir harbe hazırlan- Eğer bu teşebbüslerinde muvaf-| mış olan general Dentz dün fak olamazlarsa mesele yoktur.. düşmanlarını bugün 'da Fakat muvaffak olduklarını ve hâlâ Fransız vatanının düşman Buriyeve —ayak bastıklarını / Jarıdırlar - Suri farzedelim. açarak karşılayacak m Suriyede bir resmi Fransız / harp bize ahlâk bakımından çok hükümeti vardır, bir de Arap hayal sukutları verdi. Çok al unsuru. Almanlar bu Arap un- çaklıklar gördük. Fakat her Burunu kazanmak için uzun bir | şeye en general Dentz'in zamandanberi çalışıyorlar. Su- | Vichy'den emir alsa bile, Suri- riyede çok faal Alman c ları ve ajanları vardır. Bunlar dahilde bir çok taraftar topla-| ral Dentz namuslu bir Fransıx| yeyi Almanlara teslim edebile- ceğine ihtimal veremeyiz. Genö- Hitlerle !'Ba!kanlarda çıkan siyasi Berlinden aklıkları | dere göre, Hit yakında 'yapmaları iht'mali vardır. görüşecek mi? Mussolini ihtilâflar nasıl halledilecek ? Londra, 12 (aa.) — Ofi: ni 12 GÜ bazı haber- rle, Mussolininin üden bir mülâkat Epir ordusu İteslim olmadan atılan | | Ilman mıntakasında — bir kaç| €evvel İtalı hiçbir - za- man Yunan hududünü)geçme- | miş ve Balkanlar muvaffa - | tarafında nk: | kanalına karşı ve umı | bariyle bugün Yı | pilacak . harekât için Kendisi'ne meti ee Cienn e künmasi Mussti cleri y t temayülleri ha, * ' endi- gelere sevkeylemişüi” Filhakika avutuct;”bazı tatlı ü bu ayni zamanda üç devlete, yaya, Yugoslav ee ih deliller elde (Sonu sayrar$'sütun 2 de) LıESMî ——HARP — TEBLİĞLERİ İngiliz resmi tebliği Kahire, 12 (a.a.) — İngiliz orta şark umumi karargâhanın tebliği Libyada, Tobrukta, motörlü keşif kollarımız, çok büyük bir düşman müfrezesini gafil avla- mış, bu müfrez ıplar kay- dettirmiş ve 32 esir almıştır. Sollum mıntakasında, keşif kol- larımız, dün Pazar günü, hır - palayıcı taktiklerine devam et- (Sonu sayfa 5 sütun 5 de) VAZİYETİ ğ ekillerinden x dal Üi Daladier o *| Hava kuvvetleri- askeri sıfatiyle vazifesini ya- aktır. Bugün için başka ne bağlanan düşünmek yalnız gene- B S ral Dentz'e karşı değil, insanlı- ümitler ğa karşı da bir hakarettir — — Yo İ Alman istilâsına karşı vazi YAZAN: fesini yapmağa teşebbüs edecek Emükli General olan general Dentz'in kendisine Kemal Koçer yardımcı “olan 'general” Wilsonu Ü —e z — İ yanında bulacağına iht'mal ve- Muharebe cephesi, ateş te- J| rilebili: sirini silâhın evsaf ve kabili- || Fahrat bu “Suriye” kavga- j yetine göre derinliklere götü- || sında irtiyenin de bir zü | rebilirdi Havacılıktaki - te- olmak zaruri değil midir? ALl kemüller, bu kudreti arttır- manlar bütün Anadolu sahil dı ve cephelerde hudütsuz ndeki Adaları tutarak bizi | bir derinlik te temin etti. Bi denizden sardılar. Askerlik ba- | gün tayyare, ateş siklet me kımından, bugünkü şerait için 1 kezini yalmız muharebenin de, bunu di bir tehdit addet- | mihrakına göre oynak bulun- | miyebilir Fakat ıriyeye | durmiıyor, en büyük ateş ke- hâkim kesilecek bir A | safeti ile elde edilen tahrip dusunun - bizim için de- || ve imha işini de istenen yerde | cek bir komsu ıla n- || ve zamanda yapabiliy de şüphemiz var | (8 yfa 4 sütun 4 de) Hüsevin Cahid YALCIN (8 kiğ g GÜNLÜK S$PYASİ HALK GAZETESİ, muavini 'Rodolf Hesîîshoç- yada yere inerek İngilizlereesiroldu Berlin, 12 (aa.) — D.N. B. : Nasyonal - Sosyalist partisi resmen bildiriyor: | Führer'in muavini — Rudolf | Hess -ki seneden seneye artmak ta olan bir hastalığı dolayısiyle Führer kendisinin bir tayyare kullanmasını kat'i surette me- netmiştir- son zamanlarda, bu yasağa rağmen bir tayyare ele Bgeçirmeğe muvaffak - olmuştur. 10 Mayıs Cumartesi günü saat| W gularında, B. Hess, Augeburg dan tayyare ile haraketetmiş ve| şimdiye kadar bu uçuştan geri dönmemiştir. Bıraktığı bir mek | tup, maalesef bir zihin tagay - yürü alâmetleri göstermekte ve bu da B. Hess'in cinnet hayalâ- tına kurban gitmiş olmasından endişe ettirmektedir. Führer, derhal, bu uçuşlardan haberdar olan ve Führerin yasa- ni bilmelerine rağmen bu u- Çuşlara mâni olmamış bulunan veyahut icap ettiği takdirde bu Hitlerin ! | | | uçuşları ihbar etmemiş olan Hat ise TARiNE a reylemiştir. Bu vaziyette, nasyonal - Bos- yalist partisi, maalesef, kendisi- (Sonu sayfa 5 sütun 8 de) Parti Grupunm toplantısı Hariciye Vekilinin izahat vermesi muhtemel Ankara 12 (Hususi) — Yarın 15 de toplanacak olan Fırka Gru bunda Hariciye Vekilinin bir haftalık harici meseleler hak - kında izahat vermesi muhte - meldir. Hürkciyede yeni tayinler Ankara 12 (Hususi) — 'Tem- muzda tekaütlükleri yapılacak olan Berlin Elçilik Müsteşarı Nureddin Ferruhun yerine mer- kezden Kemal Nejad, Halep kon solosu Selim yerine merkezden Reşad Erhan, Halep muavin konsolosu Bekir yerine merkez- den Rüştü, Paris elçiliği başkâ- tibi Fatin merkeze ahnarak ye- rine Cemil Nafi, Köstence mua- vin konsolosluğuna merkezden Artf Hortaç tayin edildiler. Dün Mecliste kabul edilen kanunlar Ankara, 12 (aa) — B M Meclisi bugün Şemsettin Gün- altayın başkanlığında - toplana- rak iye - Almanya arasın- | da ticari mübadelelere ve bun- lara ait tediye anlaşmalarının bazı hükümlerinin LıvııhıuAl Türkiye - Yunanistan kiliring anlaşmasmın uzatılmasına ait kanun lüyihaları ile vilâyet ida | re kanununun bazı hükümlerini tadil eden 3451 numaralı kanu-| nun “E,, fıkrasının tefsirine ait | mazbatanın ikinci müzakerele- rini yapmış ve tasvip eylemiş - tir. | Meclis bundan sonra askeri | muhakeme usulü kanununa ek | kanun lâyihasının ve Dahiliye| memurlarından bir kısmının tah didi sinlerine ait kanunun ikin- ci maddesinin birinci fıkrasının ordu subaylar heyetinin terfiine ait kanunun üçüncü maddesinin | “E,, fıkrasmın değistirilmesine ait kanun lâyihalarının da - bi-| rinci müzakerelerini yapmıştır. B. M, Me inin yine bugün kü toplantısında kahul edilmiş olan bir kanun lâyfhası ile 1940 yılı Mijli Müdafaa Vekâleti büt ine 5.500.000 yine Milli Mü âleti kara kısmın büt çesine 8 milyon, Maliye Vekâle- | ti bütçesinin “sermayesine mah suben toprak mahsulleri ofisi,, diyle yeniden açılan 258 inci la 5.000.000, düyunu umumi- | ye bütçesinde demir yolları in -| gaatına ait bono ve — noliçeler| karşılığı adiyle açılan 273 tincü | 10.000.000 lira fevkalâde sat verilmiş ve bazı daire- leri arasında da üç mil- yon 570 bin liralık —münakale| yapılmıştır. |D İ ğ_ AAA LA LAŞA DfT PS A Seni buluyar her TÜRK damarındaki kanda, . Mucizeler yaratan bir. ATA'ya halefsin, Dağa, taşa can veren yükseltici bir şefsin. Göğsünde yirmi milyon TÜRK'ten bir yürek saklı, Tarih saza tapacak elbet bundda da hakhı: fmönünde talihi süngüyle ters döndüren, Yanan yurdu düşmanın kanlariyle — söndürem, Mudanyada, Lozanda zaferçin konuşan Senm, ATATÜRK'ün yanmda asırlaarı aşan Sem, Sen, bir zafer kartalı, ateş kanadınla Sen, Kalbimize dövülen İNÖNÜ adınla Sen, Ebediyete giden ümit dolu , bir izsin ... Ey.. Milli Başbuğ'umuz, inanki — hepimizsin.. Hava şehitleri ihtifali programı Hava şehitlerimiz 15 Mayıs- ta büyük merasimle anılacak 15 Mayıs perşembe günü! yapılacak tayyare şehit- leri merasimi programı alika - | darlar tarafından hazırlanmış- | tır. Programa nazaran Türk hnı—* va Kurumu nizamnamesi mu- cibince 15 mayısta saat 14 den | 15 e kadar bir saat hava faali- yeti tatil olunacaktır. Saat 13- de Fatih tayyare parkında da- vetliler, kıtalar, okullar ve halk toplanacak ve merasimi İstan- | bul Merkez Komutanı açarak, merasim yerinde bulunanları ha- | | va gehitlerini ve bütün çehitleri selâmlamağa davet edecek, bu anda Fatih parkında, Beyazıt, | Galata kulelerinde, resmi dmmı ve müesseselerde ve — limanda Lrıkra | Gökbayrak'dan Albayrağa Yazan : Geçen gün Harp okulunun İs- tiklâl meydanındaki Zafer çelenk koyma töreni var- dı. Harbiye alayı bandosu, san- cağı, ve tam teşekkülü ile Ban- kalar caddesinden âbideye doğ- ru geliyordu. Seyredenlerin da- marları alev alev yanıyor, kalp- leri çarpıyor, gözleri parlıyordu. Sancak geçerken selâma dur- duk. Gözlerim nasılsa şeytana uy- du da sağıma ve karşıya kaydı şapkaları başlarında, elleri cep- lerinde, katır yüzlü ve beygir yapılı Üç adam gördüm. Gör- A2 c<aı—z mevcut bayraklar yarıya kadar indirilecek ve gemilerle fabrika lar düdüklerini - çalacaklar ve düdükler çalmağa başlayınca herkes — şehitlerin hatıralırına hürmeten bir dakika duracak - tır. Resmi tazimden sonra bir har va subayı, Türk Hava Kuru - mundan, Sehir Meclisinden ve Yüksek okullardan birer kişi hitabelerde bulunacaklardır. Hitabelerden sonra — matem havası çalınacak ve bir subay komutasında bir manga havaya ateş edecek ve büyük bir geçit resmi- yapılarak — merasime ni- hayet verilecektir. Merasimden sonra kolordu, belediye, Halk (Sonu sayfa 5 sütun 1 de) mez olaydım. Yahut onların gözleri oyulsaydı da bu geçişi Öküz aynaya bakarmış gibi sey- redemeseydiler. (küfrediyor) demeyiniz. Bu- rada külür, vicdan ferahlığıdır, etmiyen kâfir olur. Yerime dönünce hatırıma bir (Gökbayrak) fıkrası geldi. Lex on Cahun “Asya tarihine met- hal,, eserinde gökbayrağı ve Moğolu anlatır. Hülâsa edeyim, der ki: Bir Moğol, ister tek ba. şına olsun, isterse Gobi çölünün ortasında ve beynini eritecek kadar kızgin güneşin altında bulunsun, şayet etrafında gök- bayrağın rengine benziyen ve- ya o rengi andıran bir renk gördü mü, hemen yere kapanır ve toprağı dokuz defa - öperdi. Türkün gökbayrağı bu kadar mukaddesti. Ya gökbayraktan doğan al- bayrak... Hayır, yazamıyaca- ğım, siz düşününüz ve hüküm veriniz.