1 Ağustos 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

Lazen slene Komitelerin üçü de o sırada — mutadi faaliyetleri- devam ediyorlar. M ahodename — maddelerin. ekserisi — mütehas- Sıslara — havale — eğiliyor, | Mülehansıslar tedkik ediyor, Sonra gene komitelere inde olunuyor. ve ade olunan mnaddeler, komüte - tarafın. dan, kat'T şekil olarak kabal den Bu süretle pek yakmdı hemen hemen “müsbedenin di tedkik, tadil ve kat'i şekini iktisah etmiş Bir hakle tanzim olunacak 've sulh yalız ikinci Losan eransımın Başlıca mev- di edem — meühim va, ana mendelere iatikal edecektir. Bu meseleleri aşağıda tas- nif ederek bugün butundük Jarı vaziyeti kaydediyorum: Evveli Meriç hududu me- selei var ki şimdiye kadar Bir kere müzakere - edildi. Ve bir kenara atıldı. Yalnız © müzakeredlen ve diğer ba- v ihaaslardan / anlaşılıyor Ki devletler hattı miyahi ta- iza bir şekli halle rabt ledecekler. — Venizelos bünü Meriçin asları — hakkında bi İtf Yle halletmek - isti “yorsa da. devttelerim, bilhas. aa Pransanin bu arzuları e- A etmemekte israr etmi- iyecekleri, yalmız bu noktayı, b “talveg,, meselesini, me- azlk düyünü umümiye ku- ipon faizleri menelcetnin hat- Tne kadar kaz gibi kullu marak neticode, - birdenbire ve neticeye / göre mevrmu bahnetmek istedikleri anla- giliyor. İldnci mesele, İstanbulun ve Çanakkalenin — tahliyesi meselesidir ki bizim tçin iki ci konferansın, fnizleri tar z tesriyeniyle beriber en mühdm moktalarından birimi teçkil etmektedir. İsmet Pa- ga. siyasi kommitenin Tk iç Timamnda, bu meselerin be. hemehal konferanma ya bar genda, ya ortasında, ya ae mundü — Sakat / bebemehal halli Tüzmgeldiğini açıktan İ — acifa söyledi. Generel el da bumu da, Meriin "Tab veg,, hatta gibi. faizler mec elesi için bir kar. olarak kullanmak arzu ve niyetini izbar ettiyee de, İamet Pa- — Mesale salihimdir. mü- aakere etmak ve bitirmeli - z Partkmemtoarin tasdi . kini/ bekleyemem? dedi ve üeü ha kosti. Bundan som- Te Sir Rombold tahliye keye fiyetinin mmhedenin imma amdan evvet behemehsi hak kedileceğini vkd etti. Bu mer gebede burada / kalıyor. Anlaşıdığını göre çe rek İngilizler, gerek Framaz karın bu mesele için tasav - vür ettikleri gekei hal a - hedenamenin ya kam ve manyyen bir müddet — zar. finda tasdik edileceğini ta ahld ile bu tasdikin netice sinde İstantıalın ve Çamak- kalenin Tahliyenine müvafa- â; MAD AZOR Si TAATALAKARIN KA dS YKST A AM VÜS ada Gd O ) MA — oran LOZARN VvE İSMET PAŞA Büyük, ana meseleler » Kat etmek, yahad müshede- znmeden haric husüsi/ bir #af ile bu tahliye “keyfi- yetini temin eylemek bizim için metlüb tahliye okluğu- 'a göre buhinacak şekil üze- inde tabil gürütü çıkara. cak bir değili. Yalnız Pran- sazlar Dü bususl itilâfı hep © faizler meselesine talik et- mek armasunda olduklurım, açıktan açığa söylemiyorları a bile, iyiden iyi hiasettiri. yorlar. # — Faizleri altın olarak verin, busasl bir itilâfname ile İstanbulu derbal tahliye edelim, yok eğer halletmez- #eniz o yaman biz muahede- yi imaa etek Parlmentosu böyle bir çok Fransızları zarardide ede cek bir muahedeyi tasdik et imez ve müshede tasdik edil. meyince de İstanbaldan çı- kalmaz!,, demek istedikleri her fırantta anlasılıyor. Fransızlar burada bir va- falık daha yapıyorlar: Da. ha çok İngilizlerin elindeki bir kozu, kulislerde rica ve miyaz ile, kendileri oynamak istiyorlar. Mevsuk ecnebi ve bilhassa İagiliz mahafilin - den öğrendim ki İngilizler h konforansa evveli/ Irak hududunu tayin ve saniyen Aetanbulu ve Çanakküleyi tahliye vemaimen. sulhu be- Hemmehal akd ve imza etmek kararı kat'isiyle gelmişler. dir ve dikkat edilirse görü- lür ki Sir Rombold şimdiye kadar İngilirleri — alükadar eden binnisbe — tâli mesele- derde bile az çok itilâfçi bir zihniyetle hareket etmiştir. Yalniz — Fransiların rica muayyen bir anına kadar İngilizlere henüz bu mece- dede/ süküt ettiriyor ve İn- gilidler: “Haydi susuyoruz, e yapacaksanız yapınız diye, Pramsa ile olan zahiri dostluğunu ihlâl etmek is- temiyor Fakat - Sir ; Ramboldar yarın İsmet / Puşa tarafın Gan bu tahliye meseleri iyi: den iyi ortaya - gakarılınca; Faizler meselesi hafledilme- en ba ineseleyi/ halledeme- yiz.. diyceği mettaz değil - Gir Bilâkin — İngilizlerin Prumuzlara bile Fransız mütemadiyen 'e uyuşmağı ve kon- de pazarlıklar a uzalmamak tavsiyesinde bulundüklarimi Bu itibarla/ general Pellenin yaziyeti hakikaten müşkü- İltın çeşidiri arzetmektedir. Çünkü kendisine aid ol Yan bir silâb ancak muay - yeni bir zamana kadar ve aa cak makami tebkiidee. feransı beşi adiyoruz. mlmak Gzere kendisine ve ilmiştir.. Silbin tevcih e- dildiği bizler ize, içinde kur #un yerme saçma - olduğunu biliyoruz ve bilmez gibi dav- Bir mesele de Kastell- TİzO adamı menelenidir. Müs- 96 Montanya cenapları, bu Mcele için iki güünde bir Lo- B Hİ İsmet paşa: “Veremiyeceğimiz bir şeyi ” E nasıl taahhüt ederiz? Senede yüz mil- ©| yonlarca lirayı nasıl veririz, werelzilirı'z?,,ğ E zanpalasa gelir, yukarı çi kar, aaatlerce söyler, söyler, yorulmaz, gene söyler, bik- maz, gene söyler ve pasa daç e yapsın, dinler, dinler “ve santlerce dinledikten son- v mihayet bir kelime ile “kabul edemem,, der, red - eder. Müsyö Montanya İa- et Paşadan çıkar, bu sefer Rüza Nura — gider; Nur bey de dinler, dinler; “fakat bu - bizim — elimizde değil, Ankara böyle isti- yöort,, der, o da reddeder. Mösyö Montanya saatler ce uğraştıktan ve ancak reddolunduktan sonra geri i kaçık, Gteline gider. Riza İşte bir kaç gün bu suret- de reddedilişlerin. tesiriledir ki Müsyö Montanya cenap- Jarı, iktisadi. komitede, yer- l yersiz mütemadiyen itiraz edip duruyor, bunun içindir. ki her meselede - müşkülât çıkarmak: teşebbüsünde bu. Tunüyor. Bu / yüzdendir. ki, gayet merakâver vaziyetler hid- detler, asabiyetler içinde ev. veli “olamaz, kabal ede- imem, razı değilim', tarma- da tehlikehi ifadelerle söre başlıyor, fakat sonru İngi- diz Rambold ile Fransız Pelle ünasib bir tarsa eli kabal ettikleri zaman, 6 da: “ka- bul ederim amama, hiç ok mazea maddenin sonundaki gü kelimeyi / değiştirsek?, daranda ancak — veriyetini kurtarmak maksadına ntfo- Tunabilecek bir. tarada kar büle yaklaşıyor. Fakat ati b faliler ne olacak? Bu bafledilmek için notalar, Veygandlar, zırhir Jar ve gazete hücumları kü- fi gelmiyon gekli tediye na- #i bulunacak? İzmet Paşa, bu hususda, bugün doğü, tâ dlk Lozan konloransından beri siyaset yapmıyar, dip Jamatlık yapmıyor, blâf yap imiyor, kanaatle hareket edi- yor, yanti bu faizleri altın o- İarak veremiyecefimiz, ver- meğe kalkışımsak — altından çıkamıyacağımız bir işe - gi- istiklâlini mahv. ve halkı ecnebilere enir edece- #imiz Türk beyeti murahha a reisinde mali le küvvetli bir fikir hali e getmiştir. Bu iman sorkiledir ki İ Paşa buna mütenilik relerde şimdiye ka- hiç bir. fedakârlığin dar mümktin hatle söylemekter çekinme NLN KA LE TDEZLABA İY C DA KÜRYOKCLAMI 9A GUTOADARND LNMN GND LÜ TT C G N SAA AAT C O UON AA Bir geyi masil taahhild ade riz? Senede yüz milyanlarca mayı masıl veririz? - Namıl a: D ğ e | z Hududunda lar Kahire, S1 aa — ei tab: | “aişlardır. Çok daymallı malümt olde| Tn ratınden tayyare meydam e. | ndar. Madalan. Yoplarının şiddetii ieşlerine ve keve mühaletetine rağ-| Düçman nn kerenglin bineter!| van Üzerine lame İsebeller. MŞüAR| ll değiktir. Bir sayyaramız ada dlüşman bambardıman tayyane. | lahaya / yeklaşmılln “ölen| ireleri Sörlümüş iwe e| Tüğlerdir. — Kanadanın askeri kavveti arüyor hihmelerek gerle soylamınır parca imal etmekteyir ve bir iki ay) de çağalmış. tulunscaktır Bn ayyare. febirikleri haneda 26) Taryare mal ekmatedir. A iyar bileceklerdir. Günde bir tarik imali için Mğem gelen tedbirler shinmiş. | brlnredar | Pramst tayyareleri Almanya özerinde Tilen bir debliğle güyle denimeke. ha yyareleri Taratındanı Alman- dan yapılan giğdetii müdalaa; Şarki Afrikaya gelen yeni katast, Peatorin, 31 (aa) — Beterı Buçün öğrenildikime göce çarkt Atakaya gelen senab hirüen küza Sermii Kürika erduranun bişdarı olar Te GekNğİ dün veemen badienimiz. Alıman hevu zayiatı ni öevez Si z Nafıa Vekili Tral kyağ_a Edirme, 31 (am) — Trakyadal| naftaya nid işleri yerterinde gör “mek üzere bu sabeh İstanbuldan| hareket eden Nafia Vekili gene-| Fal Ali Fuadi Cobosoy yanında | general Kâzım Dirik, şaseler re-. zi Ali Talib ve Kalemi mahmas| müdürü olduğu halde Tstanbul| B yol faaliyeti-| ni teftiş etmiş ve bu akşam Edir| 'neye gelmiştir. | Nafia — Vekilimiz, — gene ral Küzım Dirikin — konağında| bir saat kadar istirahat ettik -| 'ten sonra belediyeye - gelmiştir Burada Fuad Cebesoyun şerefi- 'ne bir ziyafet verilmin ve ziya- fette Küzmm Dirik baş müşavir| Sabri, Vali / Ferid / ve belediye| reisi Feridle Korgeneral Musta- £a Muğlalı, Salih Omurtak, gene val Seyfi ve / mebustarımından | Fazh Güleç, Feridim Fikri Du- rak, Sakarya Suad Flayri ve Şe- | ine arasında) | rif Bilgin de hazır bulunmuşlar Gir. Yemeklek meora vekii p ördaki beyanetta bulanmuştar: a sene Trakyada nafia işler Timiz çoğalmıştır. Biühasma “iki| Aydan beri büyük bir fanliyet| Geram etmekledir. Bunlar arar| sanla gel içlerimiz bühamme e| Hemmyetidir. Yem yaşılmakta olan yolların başcnları İstan - b tatranca - Baray - Kırklara. Ki - Hadimköy - Çerkesköy - Sa. | vay - Babaceki - Edirne - Hav- a - Gelibolu - Ecsabad ve daha | bazı yollardır. letanbuldan baş- kyarak Edirmeyo kadar uzayan vaha dahilindeki — inşastı teftiyi ettim. Faaliyetten / momnımum. Alınmış ve alınmakta olan tere| üpler - programları — dabilinde| ve mümktin olduğu kadar kısa zamanlarda ikmal eöklecektir. Suriyo Iktisadif buhrana doğru gidiyormuş Neryork, 31 (a) — Tas e- ansı bildiriyör- Nevyorktan bildirikliğine — gö- ve. Süriye itaadi. mühim — bir buhran . arifesindedir. Mevcud yiyecek ve diğer eati meveudu. ancak dört aya- yetecek kadar dir ae Franma, Alman iya ve İtalya ile müvasala, tesin edilmişse de bu. memleketlerle hiçbir ücari mübadele yapılma- maktadır. | Yeni bir kararname | Ankara, 31 (Hususi muhabiri. müzden) — Vekiller. Heyetince kabul edilen bir karamame ile Merkez Bankaı esaa - nizamna- mesinde tadilât yapıtarak ban- kaya hüsüsi kanımla / maliyeye verilen meruniyet dahilinde bu, kanımda yanlı: miktarda altın terhin etmek — süretiyle hazi neye fevkalâde muvakkat mahi- yette anan verebilmesi, Avrupa| harbinin hitamını takitı eden bir sene nihayetine kadar beynelmi- lel tediye mahiyetini muhafaza eden dövizleri abp satabilmesi, bunlar mukabilinde emisyon ya pabilmesi; kararlaştırılmıştır. Baltık devletlerinin Sovyetleştirilmesi Bir tay deposu kurulacak Ankara, 31 (Hususi muhabiri. aeizden) —— Masrafları MIlif Mi dafaa / bülçesinden verilmek b- zere Hasarci. çiftiğinde bir tay depomu / kurulmazma aid mecli e bir kantn Hüyihamı verii | bizzat Hitler söylemiştir. Felâket doğu- racak_flkirlef iöremeteinden. ona zannettik. “ETEEMANDMeyi e| yunca Almanları” muahese eden bir yası değil, Almanlar lstinde| bir müdafaaname ile karşılaştı.| | Bimizı hayretle. gördük. Mubar | Tir, Almanlara kabahat bulmu- yer, Almanlarda bir hezemoaya | zihniyeti olduğunu söylüyenleri| | kabahatli çıkarıyor. Demek- 0-| huyor ki Almanlar kendi irkları-| na mensub olmiyan devletleri| de istilâya baştıyarak - Ruman- yayı tehdid ettikleri ve Balkan- | laza sarktıkları aman. gafil | yere teliş etmişizi | Hahie yere) Kendimlei maldafan makmdlyle | müllefk aramml Bir ga €e Telki aakala t çai be a| Tküatese irtirlerini b nt Ü DEaRe uu c ge Üa ğ Mit “eannç y A Sarber el aa veiüye Tei pi ue Talaldağa okmda bir gün e | iraki teminat ile takviye ediliyor. | Nadir Nadinin fikrince bazı- | İazi bezleli malm. ariklaleri Tn g gel ga İ Karaalamıyonlar. Orasi) b ada Türk geeti b | LİRE V nake) şörle düzünüyecen: — | Tamalya gölyerm e| bütün Avrıpayı, sönra dünyayı iaili odecek ve RüRin keslecerr | dir. Dünekm MRÜRL İnci terenin gel gelmenine - bağlk — Di “vin "ei Biylkmal böyl Süşlakyorüm Ve bi Güşünenlerie. keraber . yüzüye-| 1 — Almanyann bütün Av-| rupayı istili -etmek / istediğini | Bu babda takib edilecek uszülleri 0 anlatmıştır. Ve tatbikatına da Beçmiştir. Şimdiye kadar bütün ieraatı senelerce evvel tebit et- tiği bu plâna harfi harfine uy- gundur. Bu gün de Avrupa hâ- kimiyeti hırsından vazgeçtiğine düir ortada zerre kadar bir işgret yoktur. - Bilükis bütün hareketleri heb o esaslı plânın gerçevesi; içindedir. Biz bugünü antamayıp yarına ters baktığımız için Almanyaya böyle emeller atfetmiyoruz. Şe- fimin eserlerinde ve nutukların. da ve diğer. geflerin mezhebleri ni izah için yazdıkları kitabia oluduğumuz şeylere sahasında cereyan eden vak'ala. a bakarak Nasyonal / Sosyaliz- min Avrupa hâkimiyeti peşinde koştuğunu inanmak mecburiye tinde kalıyoruz. 2 — lagilterenin hürriyet mü- dafiliğine gelince: İngütere bir Donkişot değildir. Mücerred bir prensip namına varlığını tehli- keye atacak surotte harbe gifil mez. Bugünkü - Statükonun d vamı ve küçük milletlere ha yat hakkı tanımması kendisinin de esasli menfaatlerine çu a tarihide uygun geldiği ve Nas- yonal Sosyalizmin tatbik ettiş Sirf kuvvet politikasını / kendisi hakkında da- tehlikeli gördüğü içindir ki Alman tahakkümüne karşı mücadeleye gecmiştir. Bu noktada: bizimde menfaatimir İngilterenin mezhebiyle mütte hid olduğu içindir ki biz de İn gülterenin müdafaa ettiği tecin Eölebesini istiyoruz. Ve onunla dafan gayreti uğrunda bir. deşiyoruz. İngiltere — müşterek dike karşısında İstinad edece miz bir müttefik- olduğundan layıdır ki bütün harareti- onu mükdafan — ediyoruz Almanyanın ”— hegemonya| Hâdinsına Hitlerin ve air safler vin sönleriyle, kermatleriyle bük- mettiğimiz halda, Nudir. Nadi acaba neye itinsâen birim yüllere aldandiğimz di ci ile temir yapmak ve derin ümü aü Calarda mükabele aderleri Fliyat Nadir Nadinin bu o yoloği düstürümü paçavra alik ne soktu. Bir. çok milletler Ab man bücumuna — müdafnaya ter zebbüm bile edemediler Çüakti AI vaaEyaya b Nadir Nadi gilil Çök küvvetli gürdüler ve kork- bılar. Almanya da bütün ae Tupayı ttit veni. Bundan #vara güya mantıki çe mazari bir mühakame: A manya dünyayı / tahakkülm ak aa almek gayesiyle çekyyeli kendi. çukurunu kendisi kazmaş olurmuş. çüakü kendisine mu kavemet edecek kütlenin kasafer. ti onunkine nazaran çok büyüle müş. Yalaız / Avrupayı bile tar hakküm altina almağa kalkışa- cak Almanya o kadar derin iç- 'timai kaynaşmalara göğüs ger. mek mecburiyetine. düşermiş ki kısa bir zamanda çürürmüş. Nadir Nadi bu makalesini bir sene evvel yazmaydı. belki su gö- türürdü. Fakat filiyat ile tekzih edilmiş iddiaları şimdi bir detil diye bize kabul ettirmek isteme. Si beykude br zahmettir. AL - Maaya bütün Avrınayı bugün |istilk etmiş bulunuyor. Hiç. bir darafta da mükvemet / görmü yar. İngiltere işin içinden çeklise bütün Avrupm Alman tikmiye- ti altında kaiaraktır. — İngiliz mümanaati devam . ederken ve lnden güne küvvetlenizken bi Je bizzat Nadir Nadi Avrupada gimdiye kudar yegüne hür kab miş Türk. Gümhüriyetini doke San mülyonluk/ Alman kütlesi Tenlitesini tanımıya teşvik ai yör. Hai renksiyon, mükave- et norede kakdı? Alman tehli- kesi gelmiş çatmış, bütüm dek - getiyle Avrupayı kaplamış. A Tupada buna karşı koymak kuv- veti / kimsede / kalmamış, hülâ Nadir Nadi — böyle bir istilânın. hayaklen . ibaret olduğunu ve Almaayanın böyle bir şeyi yapa. miyacağını kddia ediyor. Ayai, zamanda da bepimizi Almanya, karşısında boyun eğmeğe davet ediyor. Tehlike daha başka ne olur? 'Nadir Nadinin bir delili de bü- tün Avrupa milletlerinin - garb demokrasileriyle elele vererek Almanyaya karşı - harbetmemiş olmalarıdır. Eğer — Alman tehlr Koi mevcud olsaymış, onlar böy le bitiraf kalmazlarmış. Evet Avrupada — bitaraf — kalmar a açlışmış devletler başlan içta garb demokrasileriyle bir. desip Almanyaya karşı harbet- elerdi, bugün Alman tehlikesi izale edilmiş olurdu. Pakat o bi- taraf kalmıya çalışanların için de de Nadir. Nadi arkadaşımız gibi düşünenler olduğu içindir. ki teblikeyi gürmediler. Ve gö renlerin sözlerini dinlemediler, Almanyaya müdahene etmekle, bitaraf kulmakia başlarındaki tehlikeyi ; savuşturableceklerini umdular. Bu gafletlerinin ceza - sıni da istiklülleriyle - ödediler. akat onların hiç olmazsa kü çük bir maseretleri / vardı. man propagandasına o tarihler de belki aldanmak kabilli. A- radan bir sene göçtükten ve Ak manyanın bütün bitarafları ver. diği taahbillere rağmen insaf- sarca B ettiği — görükdükten sonra bile. Türkiyede Alman politikasini mikdafan edecek bir Eüzeteci Çıkabilirse, tecrübesiz zibin gafleti içinde Alman po- Titikmena Kurban olmuş banka milletlerin mümalini bise yüdek Mek, ancak tuttuğumuz yokla #ebal etmek için bir sebob hiz- metimi görebilir. Hüseyin Cahid YALÇIN