11 Mayıs 1940 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 2

man istilâsına uğr Hollanda Birçok medeniyetlerin beşiği olan bir toprak ve şayanı hayret azim sahibi insanlar memleketi Tlolanda piyadesinden bir mütreze Coğrafi Balü mat — Yerliler ta rafndan. “Neder- dandı, diye anılan Holanda, — yahud Felemenk toprak- ları deniz seviye- sinden alçak oldu.. Kundan Pransızlar bu memlekete “al- çak topraklar Üülkesi,, ismini verirler vebu yüzden memleketin sahil kasam yüksek ve kalın. düvarlarla. çevrili-. mümbit ve feyizli bububat tarlaları haline gelmiştir. Tarihi Malümat — Holandanın ta- rikçe bilinen ilk sakinleri “Batar, Jardır. Bu kavmi Remahlar sonra da Feksonlar hükümleri altına almışlar, | Frison'ları da Franklar kendilerine matavaat ettirmişlerdir. Şarlmany zamanında bir derebeye dük halinde idare edilen Holanda Tasile Fransaya, Avusturyaya ve panyaya tâbi yarı müstakil bir dev. det halinde idare edilmiş, Hapanyol- Jarın mezalimine karmı isyan ederek (1579) yılında “Birleşik Eyaletler,, ismi altında tamamile müstakil bir hükümet olmuş ve bu. hükümetin başına da “Giyon d'Oranj,, geçmiştir. | On yedinci asırda azametli bir de | niz devleti - sifatile İngiltereye ve Fransaya rakabet eden Holanda Pransa krali meşhur. (14) üncü Li ile uzun müddet çarpışmış, Pransız | büyük ihtilili cenasında Pranmz or- dülüri — tarafından — istili / edilmiş; (4785) yılında “Batav,, cümburiye ti ve 1806 yılında da Holanda krak hğı ismi altında müstakil bir hükü fakat — 1510 senesinde 'Napolyon Bonapart tarafından Fran | saya ilbak olunmuştu. Hapolyonun - sukutundan sonra 1815 yalında H deştirilerek tel 15 sene kadar yaşadıktan sonra 1830 Holanda ve Belçika biribir lerinden ayrılmışlar ve o zamandan beri birer müstali hükümet halinde Avrupa devletleri manzumesine da hil olmuşlardır. Holanda müstemlekeleri — Holan da krallığımın bütüs dünyadaki müs temlekeleri takriben 800.000 mil mu. Yubbal yani aşağı yukarı Avustur. ya Gahü olmadığı halde Almanyayı a ihtiva etmek şartile bütün garbi Avrupa büyüklüğündedir. 'Bu müstemlekelerin umum nüfusu 00900:000kişiye baliğ olur. Holanda müstemlekclerinin en bü- yüğü şarki Hindistan müstemlekesi- dir. (Felemenk şarki Hindistamı) umu- ai bir vali ve kraliçe tarafından nas- bedilmiş bir meclis tarafından idhre slunur. 1918 senerinde bu müstem- lekeye yarım bir istiklâ verilmiş ve bülçeişleri ile mühim meseleler hak- kında hükümete müşavirlik vazife - ini görecek bir balk meclisi teşkil edilmiştir ki bu da-bu müstemleke - nin yavaş yavaş müstakil bir hale getirilmesine doğru atılan ilk adım aşılmaktadır. Zaten dahili işlerde bu müstemleke 1925 senemindenberi hemen hemen tam bir wtıklâl daire- Ginde hareket eder. (Felemenk şarkt Hindistanı) nin müstalü ordumu, battâ (Bandung) da bir hürbiye nezareti bile vardır. Bu müstemlekenin deniz küvvetim ri de müstakildir. Yalmız hava kuv vetleri Felemenk bava. küvvetlerile müşterektir. (Pelemenk şarki Hindistanı) nn imesahası 733000 mil murabbamnda- dir, nüfusu da 60.700.000 kişiye bar Tiğ olur. Kauçuk başta gelmek şar - tile talmi senginlikleri - hesabanzdır. Şarki Hindistan müstemlekeleri için. de (Sumatra) ada çok zengin bir. gervet kaynağıdır. 164243 mil mur Tabbar büyüklüğünde olan bu ada başlı buşına Lehistandan büyük bir toprak parçasıdır. Nüum da T mil n 600.000 kişiye baliğ olur. Babar Tat, pirinç, tütün, kahve, lüstik ve kömür bu adamın başlca — ihracat metalarmnı teşkil eder. Ulava) adasına gelince yine (Pe- demenk şarki Hindistanı) aa dahıl bulunan ve sekenesinin büyük- bir kami Müstüman olan bu ada 48666 mül murabbaındadır. Nüfumu da 30240000 kişidir. (Java) nn arazisi volkanık olmakla beraber şayanı hayret derecede mümbit ve zengin dir. Hindistancerizi, piriç, şekerla mşı, çay, kahve bu toprakların tabil. gervet merabalarıdır. Yine bu müstemlekelerin - büyük adalarından (Seleben) adası dağlık ve burküni bir adadır. TL00 mil aurabbal genişlifinde olan bu ada bilhassa maden bakımından çok kıy: metlidir. Balır, altan ve hele elmas mendenleri meşhurdur. Bununin be raber adlada pirinç, kahve gibi meak memleketlere mahsar mahsuller de | yetişir. (Borneo) adasının ” dörtte üçü de Holandalıların elindedir. Ve elmas, düstik, balık, kâfuru ve baharat ih - racı bakımından çok zengin bir müs: temlekedir. Bu adada kömür, plâtin, petrol, cıva, altın, demir, teneke ve bakır madenleri de vardır. Holanda: hlara tâbi kısının nüfusu 2.104.533 küşidiz. Venezselle. sahillerindeki (Kura- 5x0) adasına gelince mesahai sathi. LÜKSEMBURG | Bu küçük dükalık: 1914 | — nata rağmen edilivermişti Tariti Matamac iiden Cer: men birleşik cem yezine dahil balır man Lüksemburg büyük bir halde / yaşadı. Lükm bu tarihte Holanda. hültümda. ı üçüncü Giyom erkek varim olma. dan öldüğünden Lüksemburg büyüle dökmliğr tacr “AĞOE de Nu tikal etti. 1830.senesinde büyük- dükalığın gürb kasm Belçikaya ilhak olundu. 1867 senesinde komşu / devletlerin hepsi Lüksemburg'un - bitaraflığını tasdil ettilerse de bu bitaraflık 1919 yılında meriyetten kalkınıştı. Lüksemburg bundan 19 sene ce- vel 1921 de Belçika ile 50 senelik bir gümrük ittibadı / mmahedesi imza Tamışta. Coğrafi Malünmt — Lüksemburz büyük dükaliği Belçika, Fransa ve Almanya ile çevrili, yalnız (2585) ki- loretre mürabbar mesahai sathiye, sinde küçümencik fakat müstakti bir devlettir. Nüfusu (285000) kişiden (52000) nüfuslü Lüksemburg şeh idir. Memlekette zirat çol müterak- kidir. Ve ba memleketim eldivenciliği 've madenl #anayli bühassa meşhur- dür. — “yesinin 436 mil murabbst ve nütfusu- 'nun da 54469 kişi olmasına rağmen geker, Gütün, mmır, muz, Hindistan cevizi ve ç nevi portakal ihraç eden Çok zengin ve mamur bir müstemle- kedir. Bu adaya — mahsus portakal kazbuğundan yapılmış bir nevi likör Avrupada bile meşhurdur. Felemenk yeni Ginesi de Holanda. hların yazı yarıya idane ettikleri bir adadır. Bu adanın Holandaya isabet eden kammda çok zengin ormanlar vardır. Bu müstemlekenin başlıca zenginliğini inci saydı, kerestecilik taşkil eder. Holanda Ordumu Ve Donanması Holanda - docanması Avrupanın oldukça batırı sayılır bir deniz kuv- vetidir. z İi tanesi mon sistem dört kruva- Börle, son metem o0 destroyer, bir çek torpido, gazabot hücumbotundan mürekkeb Holanda deniz. kuvvetleri bilhassa denimltr gemisi - bakımın- dam. bir başilı küvvetlidir. - Fivaki Holanda bahriyesinin tamam 45 par- ça demizaltim vardır. Bu hatırı sayılır deniz küvvetinin 800' ü zabit ve 7000 i bahriye siâh 'endaz zabit ve neferi olmuk üzere 11750 mürettebi vardır. Bu müret - tebat hazeri kadroya aiddir. Sefer ilân edildiği zaman bu mikdar kolay. Takla, 15000 kigiye baliğ olabilir. Holanda kara küvvetlerine gelince 110 senedenberi harb etmemiş olan bu devletin ordusu bühassa hür bir imüstemleke ordusudür. Buna/ rağ harbinde de bütün temi-| gal ibarettir. Hükümetim idare” merkezi | men anavatan ordusu son senelerden 've bele son aylardanberi geniş bir #ürette takviye edilmiştir. 9 mayıs pergembe günkü nüsha - muzda da bildirmiş olduğumuz Ho- Janda toprakları bir tehdide maruz kalınca bu memieketin ezeli düşmanı olam su derhal müttefiki ve en bir yük yardımcısı olur ve bütün mernle. ket suya boğulur. Holanda ordusunun meveudu 660 bin kişidir. 600 tayyaresi de vardar. Lâkin unutmamak lâzım gelir ki bu rakamların istill tehlikesi baş gös - terince bir hayli kabaracağ” çüphe- Hizdlir. Holandalıların yurdlarını kan Jarının sar damlasına kadar müdafa- Aaya karar verdiklerine göre eli silâh tulan ber Holandalının vatana kargı borçha olduğu vüzifeye can atmasına intizar edilebiir. 1914 Cihan Harbinde çak şerefli bir rol oynıyan dünyanım müfasır en kesif memleketi Alman tanlılarına karşı Belçika müdafan. hatlarının. görünüyü. Coğrafi — malü: mat — Şimali Av- rupanın küçük lâ- kin topraklarına züsbetle en kalar | balık bir büküme: © diüa . Belçike | 30447 kilemetre mesahai / sathiye- — X sindedir. Nüfüsu: 81275:000 kişidem ibarettir. Belçika şarki cenubisindeki Arden | mıntakası müstesna olmak üzere düz Tük bir üledir.. Memleketi başlıca “Meuse,, “Hakduti, ve “Uya,, nehir deri bulunmak üzere müteaddid. nn hirler ve irmaklar sular. Belçilada sanayı çok ilerlemiştir. 'Memleketin vüsi kömür havzaları vardır. Zirzat de-pek ziyade inkişaf etmiştir. Belçikanın bilbassa men sucatı, silâh fabrıkaları ve ücareb eli ileriliği meşhurdur. Tarihi malümat — Belçikalılar es-- kiden Pransanın şimalinde nim sel tik, nim Cermanik bir kabile halinde yaşarlardı. Milâdı. İsadan 51 yık son- rar Ramalılar bu haşin diyarı vahşi. kavmi itast altına aldılar. Dördüncü asından. itibaren Belçi- kahlarar yavağı yavaş — Pranklarım nüfuzları altına geçtiğini görüyo 1579 yılında Holanda il birlikte teskil edilen. (birleşik eyaletler) hi kümetine dahil bultnan Belçika Ho- Tandanın da istillâlini temin eden bir iltilâi hareketi neticcsinde - kismen İspanyol — esaretinden — kurtulmuş, Pransa krahı 14 üncü Luinin salta. 'nat srasmda müteaddid muhare - (| belere sahine teşkil etmiş, 1714 yum 'da Avusturyanın bir vilüyeti olmuş, 1TA8 senesinde Avusturya tahak - kümüne karşı da isyan ederek Pran- z nüfuzu alına geçmiş ve 115 se nesine yani Napolyonun - “Waterlo, hezimetine kadar - Pranmız - idaresi altında kalmıştır. 1815 yılında Holanda ile müşterek bir devlet haline gelen Belçikayı 1830 iHiT müktakil'bir devlet ha- line-getirmiş ve o zamandanberi de Belçika moşruti- bir. hükümderlik olarak A vrpa devletderi maazümesir 'ne dahil olmuştur. 1808 sencslade Afrikada (Kon gol mmistakil hükümeti - Belçikaya Mmüstemleke olarak verilmiştir. 1914 senesinde — kahramanca — ve par- Jak mükavemetine — rağinen — AL: mancorduları tarafındam istilâya ma> rüz Katam Belçika 1918 yılındar A1 - manyanın inhidamı üzerine yeniden hürriyetime ve istiklüline kavuşmuş hati şark hudüdlarım. (Maresnet) ve “Malmddy,, yi ilbak süretile tas - hih.etmişti. Yaniden baksız bir tecavüze uğrı - yan bu küçük fakat kahraman mil - Teti bu seferki sadmeden de muzat: fer çıkacağına uzun ve şerefli tarihi bir delidir. Belçike Orduse Ve Donanmmns: Belçika Afrikadaki Kongo müs - temlekesi hariç olmak üzere sahili mahdud bir. bükümet olduğundan deniz. kuvetinden. hemen. hemen mabiramdur. Ve İngiltereden satın alınmış bir iki gambotla hali inşada bulunan “Artevelde, ismindeki- seei imühinbe inhisar eder. Kara kuvvetlerine gelince; Belçika certhisa Avrupanın sayı itibarile kü Çük lüktin çok muallem ve fenni su- Tetle micehhez ordularından biridir. 1914 Cihan- Harbinde - Belçikayı iatilk ediverem faik Alman kuvvet - .nne kahramanca karşı dürmüş ve akla karaya seçtirmiş olan güzide Belçika ordusu Almanların Lebista- saldırdıkları gündenberi sıranın ir güün olup kendilerime de çelece ni hesaba katmış olacağından soa derecede takviye edilmiş ve bütün tedbirlerini almış bir vaziyette bu - Tunduğundan şüphe yoktur. Belçika 881 mil uzunluğunda bir kududu müdafan mecburiyetinde bu. Tunduğundan 1937 senesinde 6 mih yon 600.000 İngiliz lirası sarfederek Mağino hat gibi müstahkem. bir nnıek ——— Beâça&a (ZZ Üç taraflı taarruz n salaktan iübasen Avrupa 'a ç Bitamai memickilin d Holanda, Bekçika ve Lük » Alman ismevetlerinin taar Turama hedef olt Ve İngitere e Framuz hudadüna kadar sranan hir demiz cebbesi, ve Framsaya karçı da yine Belçikanın şimal denizi hadü - dündan başlıyasak t İsviçreye ka « dar uzanan kürmde bir kara cebher Si kurmak idi. Bu uzun kara küder dümun mürtahkem kasamiarmda müz dafaa vaziyetimde kalarakı, nisbetem daha zayıf olam Belçika müstahkema imevlilerini ve Prammanım Helçika u düdündaki istihidaslarm zeçerek ae Si Pramser toprakdarna çirmek, ve bir taraftan Maglast'ya - çevirmek Ve diğer taraftna da Fransaaın csae merkezlerini tebdk eylemek, bu plâ- mrtamamlıyordu. Şiphesin bunum no. ticesini de müttetiklerin kat'i mağlü. biyeti tepkil odecelkti, Hitler. Almanyast e esan plünını, Almanı toprakları içerinizde sıkışımış halmuş Çekondavakyayı - kaklırarak tatbike başladı. Ve he arada. Polon- yanın bam siyasi hatalmer bu vazi- yete iazimam oeti Bant müteakib Folonyanra ni surette ortadım kalk- mase ve bir milddet kuvvet toptayıp siyasi/ hareketlerle veziyeti düzeli- mek teşebbüründen sesra Dunimaz. ka ile Narveçin istilâm, bu plünın sonraki saflalarım arzetti. Sıra nihai bir hamleye teşehbin evlemeğe zelmişti. Almazya Norveş hâdiesinde müttefiklerin deha bü » yük bir karvvetini çekerek ve danan- masını hurpalıyarak Halanda ve Bek çikada, İngiltereye karşı deniz cebı hesini karmağa ieşebbüse hazınlamı dk Ve nihayet, yine kendbine mad Sus bir noktai nazara dayamarak ve ayni metodları kullanarak bunu da yaptr Halilaaırda Ahmanya 1914 sene - vöndeki hareketine mümemi! bir har recktke bu işe girişmiş bahınmakta — dir. Fakat buralrde. müvaffakiyet gartları, geçem harbdekt muvaffaki. memleketler, yan küçük Lüksem - barz hariç, Holanda ve Bekika a) ardenderi gelecek tehlikeyi anlıya Tak ona güre hazırlanmışlardı. Şim: di Alman istilka karşısında bu mür dufaa tedhirleri ve müttefiklerin haz reketleri asıl nazi kuvvetlerik çar peşmağa — başlmş - balanmaktadır. Hüdiselerin seyzi, Bühasa. Belçika Arazisi üzerinde çetin mücadelelerin olacağını göstermektedir. Bu üç taraflı taarrazun en mühim akstilâmellerinden. biri, Birleşik A merikazın Avrupa harbi karşısında. Ki vaziyetinin alacağı istikamet olar e. Reşad SAGAY Hnwanda Ve Belçika ile ticaretimiz Holanda ve Balçika ile ti tüccamlarımız barbin bu x de başlaması üzerine tazl d lerini anüle etmişlerdir. Ayrıca ba memleketlere evvelce sipariş edilen malların getirilemiyeceği aalaşılz ak hat vücüde getirmişti da 4000 subay olmak üzere- 80.000 den mürekkeb bir kara kuvveti- 'ne maliktir ki bu miktara motörize bir süvari fırkasile hudud muhafa zasına memür hüssi - ve müstakil bir firka da dahildir. Umumi vefer berliğin ilâm üzerine bu kuvvetin ne mikdara yükselmiş olduğu meçhul « dür.