21 Mayıs 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 3

SON HABERLER Alman - İitalyan Askeri Paktına Japonlar da iltihak Ediyor çaaştarafı 1 inci sayfamızda) | — — İngilere'de bu kadar açık ko- mırlık mi yoksa bir sulh hareketi | mi idi? Memel toprakları itiraz gö- | türmez bir surette - bize wit değil mi idi? İngilterenin, Pransa'nın | ve bilhassa Amerika'nın bu menfa- nuşmamıza hayret ediyorlar. Bu ka- dar açık- konuşabiliyoruz. Çünkü Üç yıl kendimizi / tereyağından ve| etten mahrum ederek hudutlarımı- zi muhafaza eden tahkimatı yaptık. 'at bölgelerinde umüumiyet itibarile | Daha az yağ ve kebabı yememirden 'ne işleri var? Hiç şüphesiz birçok | hiçbir. kimseye - fenahık - gelmedi. P işleri ve” zorlukları olduğu diğer| Dünya ile temamen açık bir surette yerlerde meşgul olsalar / daha iyi| konuşabilmek / zamanının / gelmesi yapmış olmazlar mi? Halen, hiç da- | p yaplık, mueldleri birbiri vet edilmedikleri halde Danzig ve | Koridor meselesi yüzünden Alman- 'ya ile Polonya arasındaki/ ihtilâfs Müdahale ediyorlar. Herkes biliyor ki Danzig Almandır ve Leh harici- ye nazırı da bunu itiraf eylemiştir. | v Herkes biliyor ki Almanyanın doğu Purusya ile diğer Alman toprakla- | Ti arasında irtibata ihtiyacı vardır. | şüphesiz bazı şeyler riske ettik, fa- Londra, Paris ve Vaşington'un sulh | kat muvaffakıyet meydandadır. #malâtçıları müdahale etmek isete- | — Nazır Almanya'nın bugünkü kuv- meselerdi, bu ilki mesele de böylece | vetinden de bahsederek «İşte bu hallolunup gidecekti. Polonya tah- | emniyet hevası içindedir ki, Hitler rikâtından bahsetmek istemiyoruz. ortaya koydu. Zira bu meselede Polonya teli ehem- | miyettedir. Fakat bu şaşkınlıklara mutabık olduklarını bildiren Lon- dra ve Paris'in kasdi tahrikâtı kar- | Şısında / susamayız, - Bü tahrikâtın hedefi Almanya'yı çenber içine al- maktır. Eğer dişlerimize kadar si- | belki de daimi askeri istişare pren- Jâhlanmış olmasaydık bunlar bizi | sipini koyacaktır. İki kumandanlık 'ne hale getirirlerdi? Fakat Londra | yalnız umumi bir harb halinde de- çenbercileri bize taarruz ederlerse | Bil, taraflardan biri askeri bir hâ- re oldu. Versay muahedesini sayfa Şimiz zaman Avrupa'da| yeni bir vaziyet teessüs etti. Hatip biraz ötede şu suretle de- sayfa yirı ” Eylülde harbe dokunarak geç- tik. Bu çok tehlikeli bir şeydi. Hiç| Danziğ meselesini demiştir. Askeri paktın hükümleri Paris 20 (A.A) — Roma'dan le Jour gazetesine bildiriliyor: İtalyan - Alman askeri paktı on genelik olacak ve askeri istişare ve dişlerini granite çarpacaklardır. Al-| Tekete giriştiği andan itibaren bir- man ordusu asla yerini terketmiye- | leşecektir. Bununla beraber, tam cektir. Batı hududumuzu beton ve | münasile «tek kumanda» meselesi- nin bertaraf edildiği anlaşılmakta- dır. Nihayet, bazı haberlere göre, taraf- Jardan birinin diğer bir memleketle girişeceği bir ihtilâf demokrasilerin fttifak ve garanti sistemlerinin fa: çelikten bir kale muhafaza etmek- tedir. Bunun için Londra'nın tasav. vur eltiği çenberleme bizi korkut! maz. Biz harb ve panik tahrikâit Jarının aklıselimine değil, milletle- Tin aklıselimine müracaat ediyoruz. Bizim fikrimizce, Avrupa'da harbi | İiyete geçmesini intaç ettiği takdir- istilzam eden hiçbir mesele meveut | de İtalyan - Almen ittifakı otoma- Olmadığını bir kere daha kaydedi. | tik bir suret'e tafbik sahasına geçe. yoruz. Hitler barış istiyor. Fakat | cektir. Almanya'nın hayati haklarını te-| — Alman » İtalyan arkeri ittifakına minat altına alan bir barış istiyor. | Çenberleyinciler her şeye rağmen kendi milletlerinin fikrini değiştir- | meğe muvaffak oldukları takdirde, biz bu milletlere hakikt müerimle Tin kimler olduğunu - göstereceğiz. İlk cezayı süphesiz bu mes'uller çe- | keceklerdir. Fakat milletlerin ak- | hselime döneceklerini ve Avrupa- | Bin en vahşi bir felâket'en esirge | neceğini hâlâ kuvvetle ümid etmek- teyiz. Bu hususta biz elimizden ge-| Teni yapmak istiyoruz. | Göbbels'in bir nutku Berlin 20 (A.A) — Göbbels, Na- zi partisinin tezahüratı münasebe. | file Kolonya'da bir nutuk söylemiş | Japonlar da girecek Tokio 20 (AA) — Japonya'nın| haricli siyasetinde tam bir istikrar mevcut olduğunu teyid eden teb- liğin ehemmiyetini - tebarüz ettir. mektedir Jpon hükümetinin kararı Roma ve Berlin'e bildirileceğinden ve bu hususta herhalde müzakereler ye pılması / lzimgeleceğinden 22 ma. yısda Htalyan - Alman — #tifakının| imzası merasimine Jponya'nın fiilen)| iştirak edebilmesine ihtimal veril- Masmafih Almanya ve İtalya, tifakın imzasından evvel Jponya': 'nım vaziyetinden haberdar edilecel lerinden mezkür ittifakı şu veya b sürefle - Japonyanın da iltihakına imkün verecek bir tarzda tanzim edeceklerdir. (Sonu 7 inci sayfada) Hatip, Nazizmin iktidar mevküne geçtiğindenberi — vüc rdiği | Şiçet melürena eimiş ve demiştir| bi Milletler Cemiye- tinin Ruznamesi Cenevre, 20 (A.A.) — Pazartesi| günü resmen açılacak olan Milletler| Cemiyetinin 105 inci içtima devresi esnasında yalnız iki siyast tetkik edilecektir. 1 — Çin'in teşebbüsü, 2 — Aland'adalarının askerileşt-i Si Tükkında Fenlandiya ile İs- eç arasında hasıl olan İtilâfın ta diki için bu iki devlet - tarafından yapılan müracnat. İtalya İzmir Fuarında izmir, 20 (ALA.) — italya — milli İktisat Nezareti Harici ticaret Ens- titüsü Sergiler Müdürü - Profesör| mesele | Mimar Petrodante İzmir Enternas- yonal Fuarına italya” hükümetinin| resmen iştiraki dolayısile yeni pav 'yon hakkında etüdler yapmak üze Te gehrimize gelmiş ve Belediye re isi Doktor Behçet Uzu ziyaret ey. lemiştir Dantilç meselesi” Tunamede ye-| — Kültür Parkı tetkik eden profe a menli DDD A | böc, gerek yürkmn ve çecek mergizin in “ulenin Hzatea'llii Tn | Arfaşada Gğmaliae z terediif odi n aa | lir bir tarzda tert 1 in vo İeveç'in murahhaslarından BÜ Ge eei el A, Ter Komlten barİ| Giğini ve bugünkü vaziyeti itibaril Füfindan Tetkik eğilmesi kuvvetle | Gölecek yıllarda inkişafa daha çok Varşara'nın enetle |/ müsült bir halde hazırlandığını söy. geh slatlninde TTN yapıma | İetalşür Amerli Potomkin'in güybübetine r ea BK nt aşington, 20 (AA.) — İki'm İngiliz ve Sovyet Murahhasları a-| lis tarafından kabul edilmiş - olan Tacında yapılacak olün — husüst göz 773 milyon & bütçesi rüşmeler bu içtima devresir Relsicümhur Rox mer; ardınca hallettik. Bu çetin bir dev- | Bir Sinir Buhranı sayfamızda) beyhude yere harcamış ve muhak| kak bir ölüme sevketmiş olduğunu da bilmez değiliz. Fakat geçmişin kabahatlerinden ve gaddarlığından bugünkü Alman'ları mes'ul tulmak, aklımıza gelmiyeceği için bu bahise leri tazelemek istemeyiz. Bu kada- 'rıni da Alman - gazelesinin iddiası münasebetile hatırlatmağa mecbur olduk. Eski — Alman — impafatorluğunun Osmanlı imparatorluğunu müdafaa ettiği iddiası harbde bir müttefiki | tutmak. haddinden ileri - geçemez. Bu da ancak Osmanlı imparatorlu« iundan gördüğü faydanın zaturi ve | tabii bir neticesidir. Osmanlı impa- ratorluğu da Dobrice cephesinde harb etti. Şimdi Bulgar'lardan min- mettarlık mi istiyeceğiz? — Osmanlı| imparatorluğu Galiçya cephesinde| de bütün - kahramanlığile .çarpıştı. Avusturyanın varisi olan bugünkü | üçüncü Relh burasını neden hatır- Jamıyor? Herhalde Umumi Harbde | bizim yalnız bu Alman cephesi üze-| rinde feda ettiğimiz kan Alman'l rın bütün Türkiye'de yaptıkları fe- dakârliklardan kat kat fazladır. Bi- naenaleyh bir hesap görürsek bizim alacaklı çıkacağımız şüphesizdir. İşin siyasi cephesine gelincer E- vet, Fransızlar bizden - Suriye'yi,| İngiliz'ler Irak ve Filistin'i aldılar. Fakat niçin aldılar? Harbe girdiği- miz için, Bizi kim harbe #iktu? Biz kendiliğimizden, istiyerek mi har be girdik? Amiral Suchon'a Karade- niz'e çıkarak bir harb vesilesi ih-| das'etmek emrini kim verdi? Hem ea veüre, Va . Tütkled arare aa l ker eee bar ae are y el ga Müyem ee a ee aei Va GzaRelZ İ sani G 6 Ka T b ei A Mia'giş Dular Fi aa SA l Sülyir j ada giçltürer. o Tz aa Kİ arma DA rüaşlA BŞ Tire Ka MN ae Tinen. NDĞ gaNN ee aa n rütmü n T sariye; Dllrün n bi üK KöRLama Ka Ün a Te el GA NL ae y BU b Ürane Dti sigee Tümü aai e İ AZ İN Te mamma v Bd Bn Bikkin Haa Haa b Haa YA B e LT KSS S Bean iR Ba garkyeğl G | TARDra Gi Tule GKai —a SD n G el mıyacaktı. Biz Mısır'a hücüm ede- | K kkmaN met Hece ae B | İ riye'yi - Filistin'” Trak'ı | elimizden alan devlet Almanya ol- | madı. Fakat acaba bunu alacak bir | kudret ve müvaffakıyete nail oldu. da sırf bize karşı dostlu Jayı Yütfen, geçti? Almanya'nın ileri Osmanlı elinden gelse, imparatorluğu bugün onun bir müstemlekesi halne gir Miyecek miydi? Şimdi hiç şüpheya| mahal kalmıyacak surette sabit yar ki eğer. Umumi Harbde bizim | taraf galip gelse idi ve karşı taraf | cidât bugün 'Tür | kiye müstakil bir devlet olmaktan ik ve Almanya'nın ha- | İN Canur vazçan | |Kaptan vapuru kurtacıldı Karadeniz Ereğlisi — (Hususi) 930 y se ınun ikinci günü siddetli bir karayel fırtınağı yüztün. den karaya düşmüş olan «Kaplan. apuru .Geyver Alk apuril dvari ni Eden ma- nevra ve sürekli çalışmı inde k 've yüzdürülmüş.-| Hâlen karaya di bir haldk Gali apurunun imit bul Büyük Mütefekkir Ah- med Ağaoğlu Gömüldü (Baş tarafı £ inci sayfada) rak inkilâba iştirak ettiğini işaret belediye reisi Dr. Lütfi Kırdar, Bo-| etmiş fakat — kendisindeki en mü 'du mebusu Fethi Okyar, Recep Pe-| him vasfın ” volkan gibi taşan bir ker, General Ali İhsan, birçok me-; karakler sahibi olmanın teşkil etti- buslar, merhumun siyaset arkadaş- | ğini anlatmış ve onun şahsının ay- Jarı, şehrimiz belediye ve vilâyet | ni zamanda bir ışık olduğunu ve bu| erkânı birçok Üniversite dekan ve | ışığın nesiller tarafından birbirleri- | profesörleri kendi arzusile merasime ' ne naklolunacağını söylemiştir. iştirak eden kalabalık bir Üniversi-| — Üniversita doçentlernden Cafer- de ve gençlik kütlesi, kız muallim | oğlu büyük üstadın Azerbaycan'da- mektebi talebeleri hazır bulunmuş- | ki - faaliyetlerinden - bahsetmiş ve lardır. onun en büyük gayesinin Azerbay- Merasime bir kıt'a asker ve bir | can Türk'leri ile memleketimiz ara- bölük polis de iştirak etmiştir. sında hakiki bir birleşme temin et- Cenaze arabasının - önünde mer-| mek olduğunu söylemişi huma muhtelif müesseselerden gön- | — Ağıoğlu'nun Malta arkadaşların- derilmiş 30 Kadar çelenk / bulunu- | dan B. Cemal, Bekirağa bölüğünden yordu. Bunların arasında Tarih Ku-| başlıyarak Malta'dan kurtuluş gü- Tumunun, İstanbul Üniversitesinin,| nüne kadar yanında yaşadığı üsta- Ankara Hukuk fakültesinin, Ana- | din hatırslarından - bahsetmiş ve dolu Ajansının - gönderdiği çelenk- | onun en ümidsiz ve bedbin dakika- ler mazarı dikkati' celbediyordu. — | larında bil zerre kadar korkmadığı- Sast tam 1180 da üstadın Teşvi-| mı ve orkadaşlarına dalma küvvet kiyedeki evinden kaldırılan cenazesi | verdiğini, korkmanın ve fütur ge- Teşvikiye camline - götürülmüş ve | tirmenin hiç te doğru - olmadığını orada cenaze namazı kılındıktan | söylediğini anlatmıştır. sonra baştan başa matem ve tees-| — Hitabelerden sonra büyük üsiz sürle dolu bir kütle tarafından ta- | dın orada - bulunanlar tarafından kip.olunarak Feriköy'deki aile mak- | göz yaşları ile sulanan ve getirilen beresine defnolunmuştur. çelenklerle süslenen mezarında ra- Merhumun defin merasimi hita- | hat ve huzur içinde bırakılmıştır. ha aRnı süğğiğ sazlE Ni a roini Si ümct et HollandaKraliçe- si Brüksele seali a b TaNEd Verdle Fökbiyet Taküitcet döçenk. bt eee Ersetrmle vf l n ön dd arkadaşlarından 5. ce Geliyor B hiabelerie sör süyllyen ha | ç Brtktel 20 (AA) — Hallanda Üpler, kayıbın Türk ilmi, edebi ve| Kraliçesi Wühelmine, üç gün süre milli hayatı için ne kadar büyük| Cek olan resmi bir ziyaret İ Sidağunu tebarüz eiürmişlerdir. | Mak üzere sab günü buraya gele. Tik hitabeyi serinden taşan bayük | aa Ü ee Kral Leo. ir teessürle söyleyen Peyami Sa-) B AA b tere STi F a dan Sakaaeyü l İR U A G SA KA mürmid seni datma arsu ettiin ter | Biyetinde telâkki edlmektedir. Bu- S ni 5 Geİ ç ge lealin | Punla beraber, diplomatik müşahi bent Hanelar Gksünden, esin ç Kayralilki vesz Tn Slan Tannı dağına Dirakiyöran der| TeT Bemelmii o va e Bi ve Büyük dtadin v ceptesi| İ menleketi Mnbirine daba di Sldağına miliyetçi ve takça'ağar| 8 Yaklıamak istedikleri ve oğlunun ideali olan bu iki gayenin | aa B tahakkuku için bu” hareketlerin | "ütinda askeri bir iş birliği - yapıl-| başladığı günden son nefesini verin. | Müsna taraftar ol L ciye kadar bu yolda iştiyak ve he-| İERdİĞİ gu sırda bu ziyarete hususl yecanin çalıştığını kaydederek bü- | biT “temmiyet atfetmektedirler. Yük bir insan ölan Ağıoğlirnen . bir ürriyel için. akatiğe müni DK ida Siaiyda bi etidi'l İKi Japon alayı imha- edilci Honekon, 20 (AA) — Japon- mütemadiyen - çalıştığına — tebarüz | y aat a Bkl ettirmiştir. e Ğİ Tunan Çin/ kuvvetlerini — muhasara Peyami Safa sözlerini şöyle bitir-| etmek üzere üç koldadı miştir: temişlerdir. Yirmi bin kür Çin kuvvetinin orada” bilhassn Japonları aldatmak ve pusuya dü- gürmek için bulundurukluğunu an. hyan Japon küvvetlerine - meüsup iki alay tam Tarpinçeni — geçesken baskına uğramış ve imha edilmiş. tir. Japon kıtantı - Tangapişandal çin garnizonuna mensup kuvvetler- | le dümdar. müharebeleri yaparak — Sen susmayı bir cürtim adde derdin. Fakat tabiat karşısında sus- tun. Bende ayni tabiat - karşısında sözlerime devam edemiyerek susu: Peyami Safa'dan sonra üstad İs- ail Hebip söz alarak Ağaoğlu'nun bir muslih, bir edip ve bir müder. ris olarak birçok talebe yetiştirdiği. ni ve nihayet bir inkılâp adamı ola- | ricat etmektedir. 19 Mayıs 1939 GENÇLİK ve SPOR BAYRAMI Kadıköy Stadında 10 binlerce talebenin idma genlikleri tekmi' - teferrür tile » li - TÜRKÇE SÖZLÜ FiLM 50 unıdl:ııb:ıi İüıkvîîerıııuelennde ilk defa DENiZALTI ATILAY'ın Decize indirme — merasimi filmi Bugün — Matinelerden itibaren TAKSİM - LÂLE ve SÜMER Sincmalarında p-ogramlarına ilâveten gösterilmektedi Bütün Amerika dona-masının iştirakile yapılan senenin en büyük deniz muharebesi filmi TÜRKÇE:SÖZLÜ DENİZALTI -D -1 İMemleketimizde şimdiye kadar yapılan Türkçe filmlerin en güzeli Bugün LAÂLE Sinemasında İlâveteni Renkli Mickey VALT DİSNEY ve METRO JURNAL ugün sart 11 ve İ de tenzilâth vatineler Bu fim Ankarada, Yenişehirde ULUS Sinemasında da gösterilmektedir. Ekmekle Oynamıyalım ! Fatih Saraçhanebaşı'nda — İtfaiye caddesinde Piri sokak 10 numarada oturan makinist Behçet Sayyek ime zasile gu mektubu aidık: Ben, fnhisarlar Cibali tütün fab- rikası sigara makineleri makiniste Tiği ile 14 sene bilfil çalışmış ve te- miz bir sicile malik işçiyim. Bundan üç beş gün mukaddem fabrika işletme müdürünün haksız olarek ve madde isnadile hakaretie 'ne maruz kaldığımdan, keyfiyeti zabılaya şikâyet ve dava ikame ete miştim. Bu kanuni müracsatım, sırf işci olmaklığımdan başka kusurum bulunmadığı halde, diğer amirleriz min geyz ve kinini mucip olmalı kiş 135009 günü, hâdiseye şahit olmaktan başka bir suçları bulun- mayan makinist Hasan Şendalay, birinci sınıf makineci Saniye ve Ce milenin vazifelerinin ahar mahal- lere tebdili ve benim de işime nie hayet verildiği tebliğ edildi. Türk ceza kanununda - hakaret, memnu ef'alden bulunduğu ve mü- tecasirlerine de bir ceza tayin ettiği müsarrah iken, kanunun gösterdiği şekilde hareket etmekliğim beni işimden — çıkartmaklığımı mı icap ettirir? Yoksa biz zavallıların da çok bağlı bulunduğumuz ve bağlı. ği da milli bir terbiye kabul eti #imiz kanunlarımıza aykırı olarak mukabele mi etmekliğimiz lâzımge- Jirdi? Bunun neticelerini idrak eden bir vatandaş bu. süretle mi taltif edilir? Keyfiyetin gazetenizde İntişar ve alâkadar makamstın nazarı dikka- tini celbetmenizi - diler saygılarımı Bu mektubu. okuduğum . zaman bunun hakikat olduğunu bir türlü havsalam alamadı. Bir müesseseye, 14 sene emek veren namuslu ve si- 'e babası bir işçiye böyle selleme- tüsselâm nasıl yol verilebilir. diye düşündüm. Hüdiseyi tahlil edelim: Bir maki- nist haklı veya heksız atölyede ça- Tişirken bir Amirinin tahkirine ma- Tuz kaliyor. Makinist, çalıştığı yere de bu tahkire muksbele e'meği dü- şünmiyerek haysivetli bir insın ol mak sifatile hakkını kamuni zekilde aramak ürere teşebbüse geçiyor. Ne- ticede en büyük ve en mesru insan- lık hakkını kullanmış olan ba adam | işinden kovuluyor, ekmeğinden olu- Eğer hüdise bu şekilde cereyan cimişse cidden büyük bir gün:i işlenmiştir. Maslesef bizde bilhas- sa husust mücsreselerde çalışan iş- çiler, sık sık bu ve emsali hâdiseler le karşılaşmaktadırlar. Bazı patron- Jar, müesseselerinde çalışan işçile rin hattâ insanlık haklarına bile te- cavüzü - kendileri için mübah saye maktadırlar. İş kanumu — manleset henüz bu derdleri ortadan kaldıra- cak kadar verleşmemiştir. Fakat buna benzer bir hâdisenin, İahisarlar idaresi gibi / yarı resmi bir müessesede vukua gelmesi insa- ni büsbütü nyeise düşürüyor. Bu nevi hâdiseler, umum işçi kütlesik nin çalıştıkları müesseseler hakkını da şüphe ve sevgisizliği doğurur ki bundan zarar edecek olan da ge- ne bu. müesseseler ve dolayısile memleket sanayii ve doğrudan doğ- Tuya memlekettir. İşçi, calıştığı mü- essesede istikbalinin ol duğuna ve bilhassa şeref ve haysiye- tine bir tecavürün asla varid ola: mayscağına İnanmalıdır ki can ve Bönülden, ve o müesseseyi severek çalışabilsin. Çalışmak ancak o iştem Zevk almak ve sevgi duymak saye- sinde müsmir olabtüir. Eğer bu hdise vaki ise direktörlüğünün işe ve gerefini korus tandaşı tekrar işe olmu fabrike müdahalesini n başka bir ni olan bu namuslu va- Si olarak. kovulmak, M ağr bir ceradir. Bir mü: nunda 14 sene çalışmış, slainin te 1 b vetendişe, hai de edemez. Ekmekle oymemiyalım! MURAD SERTOĞLU