7 Mayıs 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

RZNCAK. ERTZURUM. KURTULULU Yazan: General Kâzım Karabekir İKTİBAS VE TERCÜME HAKKIİ MAHFUZDUR Erzurumda Panik Andranik At Üstünde Kılıçla Fira- rileri Geri Çevirmeğe Çalışıyordu Rus Zabitlerinin Cebren Bulunduruldukları Kıtaat İse Ufak Çe'>ler Haline Gelmişti Fakat nereye gittikleri bilinemedi. Uzak köyler d, silâhla kendilerini müdafaaya başladılar. Şehirde ki yam korkusu bahanesile - tevkifler çoğaldı. TTevkh olunanların ne halde bulundukları, Erzincandaki gibi boğazlanmaları tehlikesi ve hayatları hakkında mi- ralay Morele sorduğum imalı suale mevkuflar emni- yetli karakol vasıtasile sevk ve muhafaza edilmekte ve kismen Tiflise gönderilmekte olduğu, bir kısmı da rehin makamında Erzurumda alıkonulmakta olduğu cevabım vermiştir. laşe hususunda yolsuzluklar baş- gösterdi. Topçu alayı için yağ İstenilince ambar me- muru Ermeni vermez. Halbuki elektrik denilen Er- “neni bölükleri için başçavuşları gidince Andranik ile eskiden muarefesi olması dolayısile hemen yağ yerilir. Şeker isterler, bizzat Andranik şekeri kendi nezdinde cemedip tevzüini umuma seyanen icra ede- ceğinden bahisle verilmez hale geldiğini aldığım ra> porlardan anlamağa başladım. Menzil hatlarını taki- ben gelen Rus zabitleri çektikleri sıkıntıdan bahisle #ikâyet ettikleri halde Ermeni zabitanı her yerde ıcak yer ve yemek bulurlardı. Şubat ortalarındı topçu zabitlerine iki vagonet verilerek bununla kıs. men eşya ve kismen ailelerini geriye sevkede- ceklerdi. Daha üç vagonet verilmesi hakkındaki müraca: ate erkânıharbiye henüz Erzurumdan infikâk etme den evvel muvafakat cevabi vermişti. Erkânıharbiye hareket ettikten sonra vagonet verilmesi uzadı. Bu- 'nun üzerine miralay Zinkiyeviç'e tahriren müracaat etmekle buna memur olan Ermeni iki günden evvel ce- vap veremiyeceğini söylediği halde bütün zabitlerin Bözü önünde firari Ermenilere her türlü vesaiti nak- liye tedarik olunmakta idi. “Yollarda ise müsellâh firari Ermeniler sürülerle kaçarken tesadüf ettikleri ber şahistan korkularından veyahut paralarına ta- maan gizlice öldürüp soydukları dalma vakı olan ah alden bulunduğundan eşya ve a: lerin muhafaza. #ızca sevki pek ziyade tehlikeli idi Geriden ikmal et. radı gönderilmediği gibi elde bulunan cüz'i miktar piyade efradı da hiç kimsenin emrine itaat etmemek- te idi. Andranik gelmeden evvel piyade bölükeri cepheye gitmekten imtina ediyorlardı. Andranik gel dikten sonra gerçi cepheye sevkolunabilmişlerse de son derece rezaletle firar etmekte idiler. Andranik bizzat at üstünde olduğu halde kılıçla veyahut yumrukla firarileri toplayıp cepheye sevket, meğe uğraşıyordu. Rus zabitlerinin cebren bulundur. dukları kıtaat ise ufak çeteler haline geldi. Andranik askerleri idare hususunda belki meharet sahibi ola: bilir. Ancak miralay Doluhanof vasıtasile alınan e- mirler. saçmalık, kıymetsizlik itibarile beni hayrete düşürdü. Başta Andranik olduğu halde bütün Erme- nilerin biricik ümidi Rus topçusunda idi. Halbuki mevkii müstahkemdeki toplardan istifade edebilmek muallim efrada ve kâfi miktarda muti ve muallim Piyadeye mülik olmakla mümkün olacağını hiç dü- Şünmüyorlardı. Asıl maksat pek âşikârdı: Firar eder- ken topların himayesine sığınmak, ki netice tama- fnen böyle çıktı. Trabzonda sulh müzakeresinin bidayeti her gün başka tarihe talik olunmakta idi. Evvelâ 17 şubat, Sonra 20, daha sonra 25 gubatta başlanacağını Er. Zurüm kıtaatı./ erkânıharbiyesinden - öğreniyorduk. Karargâhımın her ikisi de şehrin muhtelif cihetle. rinde idi. Mevkli müstahkem karargâhındaki telefon hemen hiç işlemez derecede fena olmakla bizzat gün- de iki defa oraya gitmek mecburiyetinde idim. Mira lay Morel ile onun erkânıharbi Iümatta Erzurum civarı faatı mev manlı ordus iyesinden aldığım ma- azam Osmanlı kı: imayıp Kürt çetelerile aralarında Os. hun Erzurumdan çekildiği, 1916 tarihin. 'den kalma muallim efrat bulunan silâhlı civar köylü leri ile muharebe edildiği anlaşılıyordu. Gerek çeteler ve gerek aralarında asker bulunan köylü kitlelerinin bu civara gelen bazı Osmanlı zabitanının bilha: Tümanların mü afani nefis için yaptıkları teşkilâttan ibaret olduğu farzediliyordu. Mütearrızın da ancak Ermenilerin Erzincanda terkettikleri iki cebel topu vardı. Bunlar Erzincan, Olti, Fem istikametlerinden taarruz edebilirlerdi. Geriden Kars ve Palandöğen dahi gelmeleri muhtemeldi. — Mir ay Olti tarafından hücum edil f hidematı Ermeniler tarafın rette yapılmakta idi. Süvariler ağma ile meşguldü. Keşiş rine köylülerin hayvanlarını sürüp götürmekle varıt Beçirirlerdi. Raporları ise kâmilen uydurma idi Ke İf müfrezesine taarruz eden düşman kuvveti iki bin gösteriliyoraa hakikatte mutl gıkardı. Üçyüz, dörtyüz kişi ta: " ve kurtulmağa muvaffak olduklarını söyledik. haldo ancak bir yaralı, bir telef verdiklerini de Beyanıt kalesizde Alaca avlunun selömlk cihetindeki — kapısı ilâve etmekten sıkılmazlardı. Bir gün Ermeni zabit- lerden birisi kumanda ettiği mıntakaya dörtyüz #ilik bir müfrezenin taarruz etmeğe başladığını tele- fonla bildirmiş ve hakikatte ise karşı köyden iki Jâhsız adamın çıkıp sonra geri dönmesinden Başka bir şey olmadığı tezahür etmişti. Ermeniler Erzin. canı terkettikleri zamandan Osmanlı kıtaatının Et zurumu işgali tarihine kadar geçen müddet zarfında Brmeni keşif kolları tarafından Türk ordusundan yalnız bir süvari yakalanmıştı. Tahminime göre bu biçarenin ya ayakları donmuş olacak yahut bir di- ğerinin muaveneti 'olmaksızın yürümeğe mecali bu Tunmiyacaktır. fkinci zabitler içtimaından sonra bazı zabitler diğer kıtaata nakillerini istida etmişlerdi. Bunların istidalarını miralay Morele götürdüğüm sı- rada pek ziyade köpürüp divanıharp kararile bunla- Tn ayrılmasına kuvvetle mümancat edeceğini temiştir. Halbuki toplar henüz Rus zabitlerinin elinde bulunmakla cebir ve şiddete karşı top ateşile muka: bele edebileceklerini bildirdim ve zabitan kendi ken. rine terki mevki etmeyip kanun mucibince tebdil. lerini talep eylediklerinden arzularının is'afı zaruri olacağını atlattım ise de ayrılmak arzu eden bütün Sabitan yünlamı vekili Yerialaf'a veriln yenike gili ndilerini lekeliyecek - vesikular vereceğinden armu Şöenin tcrbe etmesini söyledi. alralay Doluanar Tiülste ve Batumda söylediği gibi örau elmiyen sabi- fanin İş taşında kalmazında fayda oluyacağını deri Yd aklığını büğirek Ermurum ietesyon buşmeninl Hi vüzilesinde bulunan bir Rus veyabt Flenea feri hizmette kalmak temediğiden dolayı devi İlanesile ve Bekkkatle her itümal karıı BUt ea Sütlas l ada hai e U l olduğu kadar süratle gu haldea kurtalmakı gn o öğlemesini tavsiye etim v (Deramı ga 1 Kırkpınar / güreşlerinden iki görünüş Kırkpınar Güreşleri Edifne, 6 (Hususi surette gönder. diğimiz arkadaşımızdan) — Büyük Karapınar güreşlerinin ikinci günü de fevkalâde bir şekilde geçti. Bu- gün yapılacak güreşlerde Trakya Umumi Müfettişi General Kâzım Dirik, mebuslardan Puat, Fuat Bal- kan, Şevket ve Kırklarelinden ge- len Örgeneral Fahrettin Altay, or- genearl Salih Omurtaş, Beden Ter- biyesi Genel Direktörü General Ce- mil Taner, Edirne - valisi Niyazi Mergen ve kesif bi rhalk tabakası hazır bulundular. Baş pehlivanlık için güreşen peh- Hivanlar gu neticeleri aldılar: Tekirdağlı Hüseyin, Afyonlu Sü- deymanı şak kündesile 10 dakikada iyendi. Kırkkiliseli Hayati, Manisa- h Halille, Ali Ahmet, Molla Meh- metle, Arif, Pehlivanköylü Mustafa ile berabere kaldılar. Büyük ortada Pomak Süleyman - “Arap Hasan güreşinde Pomak Sü- Teyman çekildi. Deli Bekir yarım sa- 'mm saat güreşten sonra Rumanyalı Ahmede pes etti. Uzunköprülü Mu- 'at Babaeskili İbrahime beş dakika Gayanabildi. Galipler yarın çalışa. | Vanların da ayni şerefi getireceğin. dik n şüphem yoktur.. Küçük ortada 18 çift güreşti. Çift-| — Gündüzleri güreşlerden sonra E-| ler içinde Karamürselli Hilmi ile| dirne bir bayram yerine dönüyor. Ecden Terbiyesi Genel Direktörü General Cemil Taner ve Edi:- 'nenin kıymetli polis müdürü Hadi müsabakaları şeyrederlercen belerini anlatıyorlar. Rumanya'dan gelen meşhur Os- man pehlivan dedi ki: 'Bugün 47 yaşındayım. Deni on. sene evvel buraya getirseydiniz, a- /damlar yenilirdi gösterirdim. Maar mafih yarın yapacağım güeşrte de kendimi. göstereceğim. Bu akşam Ördüevi tarafından ku- natta bulundu: <— Pehlivanlar kuvvetli ve kud- zetli, Halk alâka ile takip etti. Kurt- dereliler, Adalhı Haliller cihana na- #Sıl nam salmışlarsa şimdiki pehli- Sabaşılı Mehmet Nazarı dikkati| Kahvelere, lokantalara dolan pehli-| mandanlara ve mebuslara 30 kişilik celbettiler. Neticede Hilmi galip gel- | vanlar arasında çok tatlı sohbetler | bir ziyafet verilecektir. Öğle vakti di. yapılıyor. Yaşlı pehlivanlar halka| Edirne mebuslarile misafir gazeter cilere bir ziyafet verilmiştir. ATLET Güreşler hakkında Edirne valisi | helka toplanan genç pehlivanlara Bay Niyazi «Yeni Sabah» a şu beya-İ ve halka eski büyük çüreş menki- Kızlar arasında Beşıktaş Ankara koşu — igücünü4-1 MağlupEtti Bayanların 60 metre sürat ve ay- tİ — Dün Şeref sahası müstesna gün-| “müdafileri topu uzaklaştıramadılar. lerinden birini yaşadı. Milli “küme| İbrahime gelen top kuvvetli bir şüt. #ampiyonasının en önünde bulunan | Je avut oldu. Ankaragücünün Beşiktaş ile yapa-| — 27 inci dakikada - Beşiktaş - bir. çağı maç. merakla - bekleniyordu | xorner kaşandı ise de bundan isti. Bilhasta — Beşiktaşın — Ankarada | oğo sdenidi mağlüp olması sahaya oldukça bü-| yük bir kalabalığın - toplanmasına | vesile olmuştu. Hakem Suphi Baturun idaresinde iki takım şu şekilde dizildiler Ankaragücü: Natık - Salih, Et - Abdül, Semih, İsmail - Ham- ni mesafede yapılan manlalı müsabakaları neticeleri müsabakası () grup üzerine yapılmıştır. Birinci grup: Boğazici, Erenköy, Yüce Ülkü, Selçuk. Yüce Ülkü ve Selçuk okulları gel mediği için iki lise arasında yapıl. mıştır. Çok güzel çalıştırılmış bir takım olan Erenköy kız lisesi mü- him bir farkla galip geldi. Koşuda muvaffakiyet gösteren Saibe Öncü, Süheylâ Okay, Güzin Işık, Nebahat Tunç, Seniha Gürfırat, Ferizat Er- güven muvaffakiyet kazanmışlardır. Kız okullarında atletizmin yeni b Beşiktaşın çok fena - oynayan iki açığı bütün hücumları öldürmekte devam ediyorlar. 37 inci dakikada sağhaf Hüseyin- den Hakkıya gelen topu, Hakkı çok müsait bir vaziyetle «an — Şerefe verdi. Şeref topu istop ederek yakın Fikret, Vahap, Fahri, Hamdi. —| bir mesafeden Beşiktaşın ilk sayısı- Beşiktaş: M. Ali | u yaptı. Bedi, Ibrahim - Hayati, |— Ankaralılar yaptıkları bir akında, Nüzm, Şeref, E: kurtardı. Tüci, Hüsnü Hüseyin, Hakkı, Jamasına rağmen ileride ümit veri. ci bir. kabiliyet - gösterdiklerinden şayanı takdirdirler. Nitekim bu ta- Beşiktaşlılar rüzgâr ve güneşi 41 inci dakikadan sonra Ankara-” kım manialı sürat koşusunda da yi- başladılar. | hlar oyunu Beşiktaş sahasına inti- 'ne hatasız olarak kazandılar. Bu mu- | İkinci dakikada Eşrefin müsait bir| kal ettirmeğe muvaffak - oldularsa vaffakiyette büyük bir hissesi olan| pasını Nâzım, Hakkı ve Şeref bir-| da yaptıkları akınlar mücasir ola » jimnastik öğretmeni Bayan Hida-| birlerine bırakmaları yüzünden mu-| madı ve devre 1 - 0 Beşiktaşın ge- yeti tebrik ederiz. hakkak bir sayıyı kaçırdı. İ tebesi ile neticetendi. Üçüncü grup — Şişli Terakki, | İtini sıkıştırmaş '_”l“““” Bul zandıkları bir firikiki Hakkı şüt a. Cümhuriyet, İstanbul Kız, İnönü bu | *Tada Hamdinin çektiği sıkı bir şü- tacak gibi bir vaziyet alarak — topt lisesi arasında final ya- | Ki 6 incı dakikada Nâzımın yerinde bir ara pasını Ankara — müdafaası durdurdu isede yetişen Hakkı topu a Beşiktaşın - Şe c Ankaragücü a bekten söktü ve kuvvetli bir — üt ş çekerek üçüncü defa “Ankaragücü ğ * 4 el kalesine soktu. " A Oyunun bundan sonrası Ankara « " gücünün hâkimiyeti altında geçme. ğe başladı. 12 inci dakikada Anka. Tagücü bir firikik kazandı. Vahabın | çektiği firikik Fahrinin ayağı le İ ük ve son olarak Beşiktag kalesine 1 ü.| mek doğru olacağından heyetin bul girdi. 15 inci dakikada Nüzim of - sabakaları idare ettiği içü &- hususta nazarı dikkatini celbederiz. (Sonu 7 incl sayfada)