6 Mayıs 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 7

Bek, Mutedil Sulhcu Bir Nutuk Söyledi Varşova, $ (Radyo ile) — Harici- ye Nazırı Bek, bu sabah 11 de, Me- busan Meelisinde, beklenen nutku- 'nu söylemiştir. Avrupa ve Ameri- ci gelmiş bu- : Tab34 #tülâfı o sene büyük ehemmi, ! yeti halr Bir hüdise mahiyetint a ini söyliye. Yazımızın çokluğundan « Sultan Aziz — Devri » tefrikamızı - Der- gedemedik — okuyucularımızda, Özür dileriz. S aS enün eei saamamcaamnan a arasındaki münasebetlerin tarihine 'daha müsait bir cereyan vermek, her günkü ihtilâflarla ve hasmane mak- Satlara hâkim olan muzır havayı öre | tadan kaldırmak, asırlardanberi bi- rikmiş olan düşmanlıkların fevkine| yükçelmek ve mütekabil bir hürme- 'tin derin temellerini atmak teşeb- büsünde bulunmuşt İtilâfın feshi, az ehemmiyetli Fehalığa mani olmak için yapılan| her teşebbüs, dalma siyasi hareketin | €en güzel imkânını teşkil etmiştir. Son zamanların en tehlikeli anla- rında, Polonya siyaseti, bu prensibe| Fisyet ettiğini ispat etmiştir. Bu za- viyeden bakılınca, bu itilâfın feshe- dilmesi az ehemmiyetli bir hâdise | değildir. Bir itilâfın kıymeti © itilâ-. fan verdiği neticelerle ölçülür. — | Tarafeynden birinin takip ettiği siyaset veya hareket tarzının itilâ- fın prensiplerinden ayrılmış olması veya bu gaybubetin tutmaklığımızı icabettire- | bizim bu z: 1904 tarihli Polonya - Almanya i-| tilâfı bir mütekabil hürmet ve iyi) komşulük itilâfı ve bu itibarla dev- detimizin hayatına, Almanya'nın ha- yatına ve bütün Avrupa'nın hayatı: 'ma faydalı bir yardımı - dokunmuş- tur. Fakat, gerek siyasetimizin hür- riyetini tahdid. eden bir manada, gerek bizden bir taraflı ve hayatf Menfaatlerimizle telifi kabil olmu- yan fedakârlıklar talebinde bulu Mmak için bir âmil gibi tefsir edilmi- ye başlanıldığı andanberi hakiki ma- hiyetini kaybetmiştir. Şimdi halihazırdaki vaziyete ge- gelim: Almanya ile son ihtilâfın iç yüzü Almanya, Polonya - İngiltere an- daşmasını 1936 itilâfını fesh için bir sebep addetmiştir. Almanlar tarafın- dan hukuki mahiyette muhtelif iti- razlar ileri sürülmüştür Müsadenizle, hukukşinaslara Al- | man hükümetine bugün tevdi ediler cek olan ve Alman muhtırasına vere | miş olduğumuz cevabın metninel Mürseaat etmeleri tavsiyesinde bu- Tunacağım. Bu hâdisenin diplomatik eşkâli - zerine uzun müddet nazarı dikkati. nizi celbetmek istemem; yalnız, bu hadisenin bazı safhaları bir husust- yet arzetmektedir. Alman muhtıra- S1 metninden anlaşıldığına göre AL man hükümeti, kararını, aktedilmiş olan itilâfın mahiyeti hakkında ne İngiltere hükümetine, ne de Polon- 'ya hükümetinin mütaldhlarını tetkik etmeksizin gazete haberlerine tstl. nad ederek, ittihaz etmiştir. Halbuki bu cihet, bir güna müş- külât arzetmemekte İdi. Nitekim | Londra'dan avdet eder etmez, Al- man sefirini kabul etmiye - âmade olduğumu beyan ettim. Mumaileyh, bugüne kadar bu fırsattan istifade etmiye lüzum görmedi. | faksat başkadır. Bu hal, neden dolayı haizi ehem- miyettir? Sadece muhakeme eden herkes iş çin açık olan birşey varsa © da bu kararın ittihazında #mil olan şey, Polonya-İngiltere itilâfının ne ga. yesi, ve ne de çerçeveleri olmayıp, belki bizzat itilâfın aktedilmiş ol ması keyfiyeti olduğudur. Bu da,| Alman siyasetinin maksat ve tasavı | yurları hakkında hükü kımından mühimdir. Danzig ve Pomeranya Şimdi Dantzig serbest ge tikbaline dair Almanya yapılan teki 'ya voyvodalığı vasıtasile Almanya İle Şarkt Prusya arasındaki muvasa- Jaya ve Polonya ile/ Almanya'ı Müştereken alâkadar eden mesele- | lere tamas eden mevzulara sıra gel &. | Dantalg hakkında bazi umuümt mülühazalarla söze başlıyacağım. Dantzig serbest şahri Versallles mu- ahedesile toat edilmiş değildir. Asır. dardanbe, hat ha eleleri hrinin te- tarafından mevcut - bir hâdisedir.| esbab ve avamil bertaraf, bu hâdine Danizig'deki Alman tacirleri. Po-| de bu şehrin inkişafını ve refahını temin etmektedirler. Mazide bu şehrin yalnız inkişafı| değil, hikmeti vücudü de yegüine bü-| 'yük Polonya nehrinin munsabında| kâin olmasıfla kat'i surette bağlı idi. Mevcut statü değişemez Bugün de şehir Baltık denizile ir- tibatımızı temin eden nehir yolu-| 'nun ve başlıca şimendifer hattının| üstünde bulunmaktadır. Bu, hiç bir | yeni formülün değiştiremiyeceği bir. Biz, daima kat'iyetle deniz ticare- timizin ve Dantzig deniz siyaseti-. mizin hak ve menfaatleri sahasında| durduk ve bu sahada azimle duraca-| az. Makül ve uzlaştırıcı hal çare- leri aramakla serbest şehirdekl Al- man ekseriyetinin milli, ideolojik ve kültürel inkişafı üzerinde / biletek hiç bir tazyik lera etmek istemedik. Baltık'tan sürülüp atılmıyacağız! Polonya'yı Baltık'tan sürüp at mak meselesi mi — mevzubahistir? Halbuki Polonya, kendisinin - Bal fıktan sörülüp atılmasına atla mü- saade etmiyecektir. Pomeranya voy- vodalığımızın içinden yapılacak mü- nakalât hakkında da ayni mülâha- zalar dermeyan olunabilir. Bu, «Pomeranya voyvodası ke- limeleri üzerinde israr ediyorum. Zi- a «Korldor, tabiri sun'! bir icattır. Çünkü ötedenberi / Polonya'lı olan| yalnız yüzde nisbeti pek cüz'1 Alman * kolonlarına malik bulunan bir eya- let mevzübahistir. Danzig ve Koridordaki Almanla- rın hukukuna riayet edildiğini söy- liyen nazır sörüne devam etmiştir: «Bir atraflı imt'yazlar veremeyiz. <— kendi arazimizde hâkimiyeti-| mizi de tahdid etmemiz için de bir sebep görmüyoruz. Dantzig'in tikbali ve Pomeranya vasıtasile mu- | vasala meselelerine gelince, Alman | hükümetinin bizden daima bir ta- raflı imtiyazlar talep ettiğini görü- yoruz. Kendine hürmeti olan bir devlet, hiç bir zaman tek atraflı im- tiyazlar vermez. Bek, Slovakya için bir Condom- | nium'dan bahsedildiğini söyliyerek sözüne devam etmiştir: alarının, demiştir, men- faatlerini pazarlık mevzuu yapmak itiyadında olmadığımızdan, bu ka- bil görüşmeleri derinleştirmiye uğ- Taşmadık. Gene bunün gibi ademi - tecavüz| misakının 25 sene için temdid edil- mesi hususu, son görüşmeler esna- sında bize müsbet hiç bir şekilde teklif edilmiş değildir. Gene bu hu- susta yarı resmi bir takım telmih- lerde bulunulmuştur. ki, - bunların Alman hükümeltnin mümtaz mü- messilleri tarafından yapılmış oldu. Bu muhakkaktır. Fakat bu görüşme- | ler esnasında görüşülen mevzular- | dan çok daha ileri giden bir takım, telmihler daha yapılmıştır. Hitlerin teklifi Alman şansölyesi, kendi - tarafın. dan bir fedakârlık olmak üzere, Po: lonya ile Almanya arasında meveut olan hududu kat'i olarak tanımak ve kabul etmek teklifinde bulun- | maktadır. Burada itirsz kabul etmez | olan malikiyetimiz! hukukan ve fii- | den tanımak mevzubahs - oldı tebyin etmeğe lüzum görmüyorum. Tmdi bundan şu netce hasıl olur ki, İ makta iken üzerine birdenbire fena- | bik gelerek yere düşmüştür. POLİSTE : Perapalas otelinde iki aşçının marifeti Perapalas oteli aşçılarından Ab- dürrahman oğlu Mustafa Sartoğlu| İle Osman oğlu Muharrem dün bir-| birile kavga etmişler ve bu kavga/ canasında - Mustafa - Saroğlu, Mu-i harremi başından bir tencere ile ya) Talamış ve yakalanmıştır. Burnundan yaralandı Fenerde oturan hammal fbrahim oğlu Müstafa dün Aksarayda Şe- kerci sokağında bir kahvede otur- Zavallı hammal bu sukut cana- sında burnundan yaralanmış ve te- davi altına alınmıştır. Tramvaya atlarken F'ası tutan çocuk! Fatihte Hoca Üveys mahallesin- de 126 numaralı evde oturan Mus- | tafa oğlu 9 yaşında Halim, dün sant 15 te Edirnekapıdan gelen tramva- | ya atlamtış ve sar'ası tutarak yere düşmüştür. Başından yaralanan Halim teda- vi alına alınmıştır. Kendi kendine bağı Çözü:en motör Haliç'te bağlı duran / Denizbank Motörlerinden birinin kaybolduğu dün yazılmışsa da yapılan tahkikat- tan motörün bağının kendi kendine çözülerek, bulunduğu: yerden biraz| açıldığı ve kaybolmadığı anlaşılmış. tar. ketimizle olan münasebetlerinde bu iki pernsibi tatbik edecek olursa, Azah ettiğim prensiplere riayet edil- mek şartile, 'he rtürlü müzakereye Birişmek imkânı elde edilmiş olur. | Tek hedef: Şeref ve namus Bu şekilde müzakerelere girişil- diği takdirde Polonya hükümeti, deti veçhile, son zamanların teerü. | Jarında, mareşalin askerlerile başve. | ae kalemi' ae smllürü olz Günün Adamı (Baştarafı $ inci sayfamızda) 1926 da Mareşal, gölgede kal- maktan usanarak - Vargovaya geli-| yyor ve işe bir taklibi hükümetle tek-| Far vaz'iyed ediyor. Varşova sokak-| kil Vitos taraftarları dövüşürlerken | Bek mareşal tarafından memlekete| Gavet ediliyor ve Pransa ile, Lehis- tan arasındaki - münasebetleri izah| ediyor. Genç asker diplomatı tekrar| yazifesi başına dönmek istediği za- man da mareşal — Burada kal.. Harbiye nezare- caksın diyor. Artık büyük şefinin muhitinden,| yanından ayrilmiyor. Pariste öğren| diği nezaket derslerine, — mareşal verdiği dersler de inzimam ediyor. | Mareşal her halile ona: “Vaziyet icap ettirdiği - zaman)| merhametsiz olmasını - bilmek lâ-| zamdır» diyor. 1830 da Harbiye nezareti kale- mi mahsus müdürlüğünden 3ahili- ye nezareti Yağsteşarlığına getirili-i yor. Bir kaç ay sonra da ayni vazi- fe ile, hariciye nezarefi mi iında işe başlıyor. İstikbal onun için açilmıştır. Da-| ha o günlerde bu günleri tahayyiil ediyor. Polonya diplomasisinin şefi ol- mayı kuruyor. Bir taraftan talih te yardım e- diyor. O zamanki hariciye nazırı Za- leski keyfine düşkün bir adam 6b| duğu için, ömrünü Pariste, Cenevre-| 'de Leman gölü sahillerinde geçiri- 'yor, ve Varşovaya siyasi vaziyet ve- 'ya kabineden atlatılması şayi oldu-. #u zamanlarda geliyor. - Bötün işi müsteşarının eline Birakıyor. Bu süretle Kolonel Bek Wiera-| bova caddesindeki Brisol şatosunun) yegâne hâkimi oluyor, ve Tifa va- manda da zekâsını, kabiliyetini et- steşarlı-| belerinden de istifade ederek, bü. yük bir hüsnüniyetle meseleyi ob- İektif bir şekilde tetkik edecektir. | Sulh kiymetli ve arza edilen birşey- | dir. Harblerle kana boyanmış olan | neslimiz, şüphesiz bir sulh devresine | Jüyıktır. Fakat sulhun da dünyada- ki hemen bütün şeyler gibi. fistı yüksektir, fakat ölçüsüz değildir. Biz | Polonyalılar için her ne pahasına o- | Jursa olsun, sulh fikri mevcut değil- dir. | rafına tasdik ettiriyor. Maiyetinde| çalışanlar, ondaki çaliğma küdreti- nin bilhassa hayranı oluyorlar. 2 teşrinlevvel 1932 de Zaleskil istifaya mecbur oluyor.. Ve Pilsu- deki 17 yaşında silâh - başınk ko- şan gencin kemale geldiğine hülkmı derek bu mühim mevkü ona tevdi ediyor. İki taraftan tehdit altında bulu-İ 'nan bir memleketin harici siyasetini İnsanların. milletlerin ve devlet derin hayatında paha biçilemiyecek olan bir tek şey vardır: O da, şeref ve namuştur.. Poolnya, Berlin'e bir muhtıra verdi Varşova, 5 (AA) — Leh hükü- meti, Berlin'e verdiği muhtırada mi- san 1838 tarihli Polonya - Almanya deklarasyonunun İngiliz itilâfile te- Tif edilemiyeceği hakkındaki bütün iddiaları reddetmektedir. Bununla beraber, muhtıra, Alman hükümeti Leh - Alman münasebetlerinin ah- di bir surette iyi komşuluğu — eski dairesinde yeniden halline ehemmi- yet verdiği takdirde, Leh hüküme- tinin bu neviden teklifleri bazı ih- tirazi kayıtlar altında, kabule üma- de bulunduğunu bildirmektedir. le deniliyor Muhtırada şö «Polonya, bir ay evvel yapmış bl- duğu mukabil tekliflerin Almanya Tinde dan müzakereden imtina şek- lükki edildiğini, ancak Hitle | rin nutkundan ve Alman muhtıra. sından öğrenmiştir. 1934 anlaşması Polonya'yı başka bu teklif dah, zİg ve otomobil yolu meselesindeki taleplerinin bir taraflı olarak kal. ması keyfiyetini değiştiremez. — | Her şey için Alman mühtirasında şöyle denil. Almanya'nın Dant gert sulhtur — | .Eğer Polonya hükümeti, Polon- mesine € et atfediyorsa, AL man hükümelt, bu hususa meyyal. dir> Böyle bir itilâfın akdinde —Ami, | Alman şansölyesinin nutkunda tsrı İle zikretmiş olduğu kelime olan «Sulh» olacaktır. | Sulh, şüphesiz Pol. yasetinin | çetin ve büyük ga #dir.Bu kelimenin hakiki kıymetini| Ü gti " Bizi dü 8) ler, $ — Gülhcüyane barekal metot ları. Eğer Almanya hükümeti, memle bir devlelte anlaşmalar — aktinden. menedemerdi. Çünkü bizzat Alman. a da diğer devletler, meselâ Halya ve Slovakya İle taahhütlere giriş. Notada, taraflara fesh salâhiyeti veril in on sene için aktedil. 1934 deklarasyonunu — bir taraflı olarak feshetmiye Berlinin l bildirilmektedir. Polonyada Hitler aleyhine nümayişler Posen, 5 (AA) — D.N. B. A- fansı bildir Lehliler dün burada bilhassa Al- man kiapçıları aleyhine müteveccih hüratta - bulu Hitler'i temsil öden bir mankeni şato ile 0- b a yaki Kahrol. | sun Hitler» diye bağırmışlarsa da| vaz sonra polis tarafından dağıtıl- | muşlardır | Öriciye nazırı evlidir. sevkeden ve gâh Rusyaya dost gö- Tünüp Almanyaya ters bakan, gühi Almanlarla haxbi göze alan genç ha ve İki çocuğul vardır. Dışarıda sevimli olan bu vat) husust hayatında çok İaha negeli- dir. Klâsik müsikiyi sever ve siyaz et dedikodularından baş almağa Muvaffak olduğu zamanlarda da e- vinde çoluğile, çocnğile, zarafet ve| güzelliğile meşhur karısile başbasa| oturmaktan zevk alı Bir genç kayıp Unkapanında Atlama caddesinde 42 numarada oturan Bayan Gülizer, kardeşi Hüseyin oğlu Osmanın kaye bolduğunu beyan ederek ükibetin- den endişede bulunduğunu / söyle. miştir. Zafranbolu'nun Eftani nahiyesine| tâbi Kocaçıbık köyü halkından ve Hacı Hüseyin oğullarından olan Ko- acıbık Osman, bundan bir müddet evvel şehrimizden / Erdeğe - fırmcı Mehmedin yanına eldeceğini söylü. yerek hemşiresine veda etmiş, fakat ondan sonra hiç bir haber gönder. memiştir. Bayan Gülizar, karedşini Erdekte| RADYO | CUMARTESİ: 0/5/989- 3330 Program. 1335 Müzik (Operet seleksiyon- darı - PL) 14,00 Memleket saât aya: Jans ve meteoroloji haberleri. 1419 Türk müziği Çalanlar: Reşat Erer, Fersan, Zühtü Bardakoğlu. Okuyan: Melek Tokgöz. 1 — Şehnaz peşrevi. 2 — Dellal zadenin - Şehnaz şar- Etmedin bir Tahza Iy 3 — Şemsettin Ziyanın - Şeh- 'naz şarkı - Hem aldandım hem. dattım. 4 — Zühtü Bardakoğlu - Santur. taksimi, 5 — Leminin - Hicaz şarkı- Ne- gem emelim. 6 — Salâhattin Pınarın - Hicaz garkı - Yüzüm gülse de kızlar. 7 — Saz semsisi. 1440-15,30 Müzik (Neşeli plâk- lar) 1130 Program, 1735 Müzik (Mans aati - PL) 1815 Türk müziği (Fasıl heye- w 'Tahsin Karakuş ve arkadaşları. 19,00 Konuşma (Dış politika hâ. düseleri) 1915 Türk müziği (Halk türkü- leri ve oyun havaları - Sadi Yaver Ataman) 19,30 Türk müziği. Çalanlar: Vecihe, Ruşen Kam, Cevdet Kozan. - Okuyan: Müzeyyen Senar. 1 — Saba peşrevi 2 — Suphi Ziyanın - Saba şare ka - Semti dildare bu demler. 3 — Dedenin - Bestenigür şar- kı - Ben seni sevdim seveli, 4 — Kürdilihicazkâr şarkı - Ne- ge ile geçen ömrüm. 5 — Leminin - Kürdilihicazkâr #arkı - Bir kendi gibi zalimi sevmiş. 6 — Rumeli - türküsü - Koyun beni yükseklere. 7 — Halk türküsü - iki de tor« 20,00 Memleket saat ayarı, a jans ve meteoroloji Kaberleri. 20,15 Temsil - (Geyik avcısı « Genç Osman) Yazan: Ekrem Reşit. 21,15 Esham, tahvilât, kambiyo- mukut ve ziraat borsası (fiyat) 2125 Neşeli plâklar - R. 21,30 Müzik (Sonat - Beethoven. Kreutzer- Sonate keman ve piyano) Necdet Remzi Atak Ferhünde Erkin 22,00 Haftalık posta kutusu (Ee, nebi dillerle) t 2230 Müzik (Küçük orkestra - Şef: Necip Aşkın) 1 — Brahme - Macar dansı No. 5-6 2 — J. Strauss - Viyana orman: darının efsanesi 3 — Müller - Le paloma şarkı- &1 Üzerine fantezi Refik h 23,00 Müzik (Cattünd - PL) 2345-24 Son ajans haberleri ve yarınki program. MÜDDEL: Maide MÜDDEİALEYE: Hasan Basci Yeşildirek Ma, Katırcıoğlu sokak, No. 8 de. Müddei Malde tarafından Müd- delaleyh Hasan Basri aleyhine açı- Jan boşanma davasına ait arzuhal #üreti ve davetiye tebliğ edilmey ü- aramışsa da bulamamış, köyüne de | itmediğini öğrenince haklı bir me-| rak ve endişeye düşmüştür. Şimdi, | kayıp Osman aranmaktadır. | Bakırköy Tapu S gından; Bakırköy kazası Yeşilköy nahi- 'yesinde Elmaspaşa çiftliği 1 eski| kapı No, lu ve vergice 25/2/27 he- #apta kayıtlı tarla vakfı atik senedi| fle Muhannes veledi.Boos uhdesin-| de olup bu kerre verese tarafından | intikali talep edilmektedir. 1515 No, fu kanun ahkâmı mucibince bu ayıa 15 inci pazar günü mahalli tahkikat yapılacağında hak ve itirazı L Muhafır. bu yer üzerinde bir, lanlar tahkikat gü- 'nüünden evvel daireye veya tahkikat günü mahallinde bulunacak memu- zere yazılı adresine gönderilmiş ise de mümaileyhin mezkür ikametgü- hanı terkle semti meçbule gittiğinin beyanile iade kılınması üzerine HL İ ULM K. nun 141, 142, 143 ve 1838 Üncü maddelerine tevfikan iade kı- İiman bu arzuhalle tahkikat günü- ü gösterir. davetiye - varakasının mahkeme divanhanesine asılmasına ve 989/502 numarada kayıtlı işbu. davaya müddelaleyhin on beş gün içinde cevap vermesine karar verik miş ve bermucibi karar - arzuhalle davetiye varakası divanbaneye asıl. miş olmakla mumaileyh Hasan Bas. rinin yukarıda yazılı müddet zarfın. da davaya cevap vererek tahkikat için tayin kılınan 26/5/989 Perşem- be günü aaat 15 te mahkememizde hazır bulunması veya kantıni bir vee Ta müracaatları lüzumu ilân olunur. (27560) kil göndermesi lüzumu tebliğ yprino geçmek Üzere ilâa olunur ğ İ