13 Nisan 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

: 15 NİSAN 183e YERİSABAR M ÇST DA Jğ Yazan! General RZNCAN ERZURUM. KURTULUZLU Kâzım Karabekir İKTİBAS VE TERCÜME HAKKİ MAHFUZDUR Bir Telefon Konuşması Akşamüstü Telefonla Görüştü umnm Vehip Paşaya Teminat Verdim “Pek Hesaplı Hareket Ettiğime İtimat Buyuru- nuz. Gerilla Harbine Esasen Ermeniler Ken- dileri İmkân Bırakmıyorlar,, Erzurum — şehrinin Bu gün (26 gubat) Yeniköye karşı yapılan ke- gifte köyden dumanlar çıktığı görülmüş, fırka süva- Tisi taarruzla burayı işgal etmiş. Ermeniler burada 20 kadar ev yakabilmişler. Bir mikdar erzak birak- mışlar. Halit bey müfrezesi 27 şubatta Yeniköye gi- TTuzla vadisindeki keşif kıt'amız da Yavi İaşenin aldığı şekli de şöyle bildiriyor 'Kit'aların getirdiği demirbaş ve ihtiyat 7 gün- lük erzak ile geriden Surpirana celbolunan, ayın 27 inci günü akşamına kadar kâfidir. Mamaha- tunda bulunan kıt'aların Surpirandan erzak celbine imkânı yoktur. 1 me kademe- ilerliyen - kıtaatın dan temini - ve k. Sansadan iaşelerinin gönderilmesi için bir mekkâri 'veya develi kolun emrime verilmesini istirham ey- lerim. Hergün ileri gidiyorduk: Ermeni kuvvetlerini mi yoksa erzak ami orduk. bilemiyorum? el —e ae l * n — T Tei umumi Bildiğim bir şey varsa © da, müthiş katli âmların ve yangınların bir düziye burunlarımıza saçtığı kan ve yangın kokusu idi. Bu tesirler altında ben mühimce erzak ele geçireceğimizi hâlâ ümit edip duruyordum. Bu ümit, belki de kanlı göz yaşlarile ordumuzdan me- Erzurum halkının bana ruhan yaptıkları bir tesirdi: Geliyoruz, Erzurumlular geliyoruz! Açlığı ve so- Buğu düşünecek halde değiliz. Gündüz olduğu gihi gece uykumuzda dahi sizin inatilerinizi duyuyoruz. Birer avuç arpa da bulabilsek duracak değiliz!. Ordu kumandanının gösterdiği cepheyi 60 kilo- metre kadar daha şarka geçmiştik. Vehip Paşa gifa- hen de vadettiğine rağmen henliz menzil bize Yer. handan erzak vermiyordu. Bundan dolayı ben de piş- dar (öncü) grupunun tevzi ambarını Sansaya nakle demiyordum. Erzurumu kurtarmak için ne ağır şartlar altın- da bulunduğumuzu anlatmak için 26 şubat akşamki iaşı vaziyetimizi kaydediyorum. Taşe Grupları K Si $ | MÜLÂHAZAT : A $ ea K Ton z Hamahatun grupu 3,500 925 46 — | Sörpiran | veniköy ve Mamahar F. 9 Erzincan —» 7,606 2700 n Yerhan | 50*güclük yirece'izo F, 36 2790 664 g |suek İş'm l Kemah » 4093 | — 1000 s P. 10, kolordu sabra Melekşerif —» 9,310 ınıı 105 İZ Sabırlıklar, “hasta” Hayrete değer cihet, en fena laşenin Kemah karip bir anda Eorsurumun işgelini muvafık telikki ve Melekşerif gruplarında olması idi Yemlik bazan €ksik veriliyor, bazan da hiç verilmiyordu. Bu müna- sebetsizlik hareketimiziden ö İnşe edilecek rılmasına rağmen menzilin böyle davranmasına h: ret ve gikâyet ediyordum. Bundan başka menzilin işi hayli hafiflediğinden Yerhandan bize erzak v memesi, anlaşılır bir şey değildi. Bunu ve iaşe vaziye- timİzi bugün ordu kumandanına bildirdim. Cevap ola- Kemahtaki kıt'alarını Er- emri geldi 'Şimdiye kadar cata göre Ermeni çe atla pek ol kavemet edeceklerini tahmin et mediğimden 86 ncx fırkanı canda bulun rinin Erzurumda büyük hat rulmasını temine hasredilecek inşe ve. Saltinin 9 uncu fırkanın Errincandaki mütebaki ak. #amının dahi ileri sevkine tal l6 ve bu firka ile daha eylemekte olduğumu arzeylerim. Akşam üstü, Vehip Paşa, telefonla benimle gö- — Küzım bey, başını aldın, koşturup gidiyorsun muvaffakiyetlerinizlen —memnun olmiyor. de Fakat $0l yanlarındaki kolorduları hizanıza alamıyorum. Ben cephe hattını çiziyorum, sen 60 ki lometre daha ileri firliyorsun. - Şimdi de yalnız b fırka ile Brzuruma atılmayı teklif ediyorsun. Seni bu Kolsdaya niç w ti im. E mi unutma, Erzur /kli müstahkemi harbi kar İDevamı vür) REREATE T ea z ae z Düzeltme Evvelki günkü tefrikamızın 4 üncü s tırında 1934 yerine 1834 yazılmıştır. Düzeltir, özür - dileriz, geee İnn ŞAĞA Ce Bir İngiliz - Italyan Harbi Kopacak Olursa... HANGİ TARAF KAZANIR? Sevkulceyş Bakımından Malta Adasının ve Tunusun Çok Büyük Ehemmiyeti Vardır YAZAN : GENERAL KÂZIM KARABEKİR Yunanlstandaki “ibtilillerin ve s0-| de/ mağlüp olduklarını Çanakka- hünde Kaçalığın yeniden Kkabalünün | lede 'dahi çürmüştür. Bakalım ba bikmeli daha işl anlaşılır. | geler neler görüleceki MALTA ADASI' — V Eğer İtajyanlar Tunasa sahi Malta dediğimiz tek bir ada de-| bulunsalardı Sicilyadaki Marsala dir. Malta ve Gozzo adlı iki büyü-| 140 kilametre uzaklıktaki Bon bur- ada ile bir adacıktan mürekkep- | ©U ve Tunus ve Bizert limanları ve tir. 300 kilometre terbünde ve 242| Bbunların gerisindeki Pantelleria a- bin nüfusludur. Bunların en mühim- | daSı Akdenizi bir kıskaç gibi ikiye mi ve askeri limanı olan Maltadır. kıştirirdi. İşte bugünü besaplıyan Hulk maltai danindenk. Sam| e / ah JöSi e. Tumal Arapları gibi konuşurlar. Kiharları | Prahsızların himayesine geçmesine K Şenllemeki, tamir etmek için dö.| Halyarlaşmıştır. tagilisler son sa-| Şüfdim etmişler ve hemen ertesi y ğ manlarda İtalyanca tahsilini yasak | Mitiri alarak Pranslarla Bi uya veya biıya kargı pek müthiş bir varlığa sahiptir. İngiltere ise bu | €tmiştir. Bu adalar halkına ingiliz- :“ı'j"k:": aa :"”;' Tni | Ter 1921 de meşrutiyet idare vermiş. | P"rtinkü durum için de kendilerini Gaandl olduğa kağır Hi BEngi l F * | müthiş bir cendereden kurtarmış - İngiltere Akdenizden pek uzak- dardadır. Misir ve Filistindeki sınal | kurumlar Akdeniz bâkimiyetine ka- | rar veren ve buna göre hazırlanan Atalyanlarınkilere bakımla pek za-| yıftır. Malta adasının italyanlar e- | Tine geçmesi, işi daha fena bir şekle| sokacaktır. İtalya ise Akdenizi ikiye bölmüş| bir sanatlar diyarıdır. Donanmasını ve zaten faik bulunan hava filoları-| tanrruzuna karşı -Akdenize tama. | İerdir. ae mile hâkim olamazsa- karadan da| —— Malta adaları vaktile Finikeliler, t gü zayıf düşebilecektir. italyan ordula- | Kartacalılar, Yunanlılar, Araplar, ne girmiştir. Türkler de bu adaları| gdalarını ve sahillerini bombardı- DEzL SİLN | S n eee e Bün ae e SAD ELER U lmkme Bazaa 0i gel GS | Yt Teke SADA D BZ | aK Te SELREMN Tz D T kolayca ana vatandan tazelenir,| Rodos şövalyeleri ve Fransızları kuvvetlenir. İngiliz ordusunun ise| öz kaynakları uzaktır ve kesilmiştir. Nefsi Masır, Hindistan vesair sömür | gelerden taşınma dahi Kırmızıdenizi | Yolile hayli uzak ve bu denizde İtal-| yan denizaltı gemileri Eritredeki u-| çakları tarafından tehlikededir ve geleceklerde hakikt italyan kanı kar| #ısında İngiliz değil sömürge halkı| olacaktır. Şu halde Yunanistan mükemmel bir halde olan Pirenin yakınlarında- ki Salamin tersanesinden ve (Fale- İagilizlerin denize yeni indirdikleri «Beşinci Jorje dritnotunun müstakbel şekli ron) daki uçak üssünden (buradaki fabrikayı İngilizler - kurmuştur) ve Atina ile Pire arasında bir çok fab- rikalarından ve diğer şehirlerindeki| Mmüesseselerden / mükemmel surette | kapadılar. Torpil tarlaları ve hava| İear udaları ve Barselone ve Karta: hücumlarına karaı - bir çok top ve | ca limanları 1905 yıı başındanberi makineli — tüfekleri ve karaya çık-İ tahkim olunmaktadı “anya karşı her tarafta siperleri, he yakkim . olunmaktadır. . Bunlardan men işgal edecek kuvvetleri ve 2e | HahBi taraf istifade ederse mühim hirli gazlere karşı sığınaklar ve mas | "9! Oynuyacaktır. ke ve yeraltı imdat merkezleri sanki | — — İşe Fransayı ve Fransız sahil: harp içinde gibi lerini karıştırmıyorum. Bunlar ne ta Tafa geçerse o tarafın Akdenizde ağır basacağı meydandadır. KIRMIZI DENİZ Sahillerinin büyük kısmı tagiliz- lerin elinde veya nüfuzundadır. Şi- mal ve cenup kapıları da pek zorl. olarak yine İngilizler tarafından tu- tulmuştur. İtalyanların ise Eritre ve burada Massata ve Ase Sab limanları vardır. Harp dolayısi. le buralar daha ziyade tahkim olun. muş, uzun toplar konmuş, deniz ve hava üsleri kurulmuştur. Mühim oe lan bir yer de Babülmendeb'e yakın İatifade edeceği gibi bu devlelin hava| 've deniz ve kara kuvvetlerinden is tifadeden sarfınazar Italyayı deniz. den ve havadan ateşlemek için Yu- | 'nan toprakları ve adaları Tngilizler | için pek kıymetli yerlerdir. Diğer bir | faydası da Yunan adalarının bütün | Adalardenizi ve boğazları kapayı rak Karadenizden gelen besi yoll rını da kapamasıdır. zardır. PANTALLERİA ADASI İtalyanlar buraya italyan Malta adası derler. Burası italyanın sür- gün yeri idi. Aylardanberi dehşetli | tahkim olundu ve en uzun menzilli | sahil topları yerleştirildi. Son gün- lerde dahi örfi idare ilân olundu. —| işte bu kiymetleri bilen ve İngi-| — ttalyanlar bu ada vasıtasile İn- lizlerin eline geçerse yalnız Girit a-| / giliz donanmasını ikiye ayıracakları dasının bile nelere yarıyacağını gÖ- | kanaatindedirler. Sicilya sahillerine ren İtalyanlar Yunan sularında fi-| dahi karşılıkhı ayni uzun menzilli sa- Jolarını eksik etmiyorlar ve 12 ada- | hil topları yerleştirildiğinden Sicilya da bir karaya çıkvaa ordusunu hazır | ile Tunus arası hakikaten tehlikeli tutuyorlar. - Haritadan tetkik olu-| bir mıntaka olmuştur. 'nursa bu adalara pek yakın olan Gi- | Bu adı 20 kilometr> ridin. bir baskına uğraması ihtimali | kadar şimali yarkisindeğir. Votkanik | ahi Maltanın bir adarlır. 100 kilemetre terbünde- | olarak - Pransızlard İtalyan menfaati, Yunanistanın |/ dir. Nüfusu 10.000 dir. Limanı yok. | ça u m İngilizlere bu kıymetli yardımı yap- | tur, Deniz ortasında pek müthiş bir | PA'SA arazi ile de bu boğuz topçu maması için kendisile birlikte gitme | tabiye'. Adanın cevresi 10 kilomet. | *ÜSi altında bulundurabilirler. 1tal- Si veya bitaraf kalmasını teminde- İ ce kadardır. Vassti erum Bulea 20| -Yönlara nit olan bu yurlar haknll öir y n bitaraf kalması | kilometre olan bir beyzidir. (Bizim | İtalya - Habeş eserimde bilgiler ver. in büyük faydalar temin | Marmara adam kadar, yabut da 4| diğimden İngilizlerin ellerindeki par eder; fakat İng n bu dürüm - kilometre umnluğundak! Büyükada | çalara geçiyorum. y » li görülür.| ile Kınalıada ve aralarındaki adala: çer b Haa : D T İrimizidenizin şimal tarafı tav çe L | ökliye sözlmden t3ü ve gü | #3a külakları gn0 di ee MA Ti kine göre pek kenarda | kıyılarından da 23 kilometre uzak- |/ bier. Her ikisinin de ağız tarafında olduğundan daha az kaymette di | tadır. R Girlt arasında- | adacıklar vardır. Buraların bekçisi Böyle iken nadıl hareketlere maruz | ki Karpatos adası nasıl Adalardeni- | gibidir. Soldakinin nihayetinde ke, kaldı ve nasıl ezildi, gördük. Yunar | zi irsa Pantellerin da öyle | al vardır. Şunün hakkında İâzin nistan iki b « 4 | j in çarpışma | Akdenizi Ikiye ayırıyor. Demek kiİ Da, ni irük öevletin geüyema | Abi ada dalurten dana | olan bilgileri diğer eşerimde yazmış dan vaziyeti daha naziktir. | ziyade işe yarıyacaktır. Donanma. | t Bu satırları / okuduktan sonra| Jarın kara tabiyeleri ile muharebe | (Devamı ver) d