24 Mart 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

ŞŞ YENISABAN . n n INCAN. ERZURUNM. KURTULUZLU / j. Yazan: General —19— — İKTİBAS VE TERCÜME HAKKI MAHFUZDUR Hareket Hazırlığı 23 ikinci Kânunda Yani Ben Eginde İken Ordu Şu Emri Vermiş: Kâzım Karabekir “Arazi Hareket Olacaktır. Kolorduların Emir Aldıklarının Üçı'iııcü Günü İleri Hareket Etmeleri İcabeder,, KARADENİZ N V.Kafkas 113.£ Fiamiikey PArdasa 114E zm,fl TE.kafkas D nn eZ S Tavkistsal ne f Fı(ııkik Kietarne $£ Frorpas v L ; seEP Pa katkasyanı ua| Erzincan Mt W Suşclıri İki — tarafın - vaziyet li gösteren kroki Koca Kuz ordusa! şimdi bir sürü haline düş- — Gi, elli tabur Ermeni geliyor,, diye propaganda ya- müştü. Onun bundan evvel karşımızdaki azamet- — pıyorlarmış. Ji kuruluşunu bir kere daha hatırladım. Ordu kumandanlığından verilen son malümat Benim eski ikinci kolordumun karşısında döre da şu idi düncü kolordusu vardı; karargâhı Hınısda idi. enilerin bugünkü kuvvetleri 40, 50 bin; Dördüncü kolordumuzun karşısında —altıncı fakat az sonra 100.000 e kadar çıkmak İstidadını Ros kolordaru vardı. Karargâlı. Mesaramda idi.' Haladir. Hemenilerin teşekkül etmiş bir kolordüle. Kumandasını aldığım birinci Kafkas kolordumu - T! Var. Muntazam kıta ve çeteler Van ve Erzurum zun karşısında birinci Kafkas - kolordusu — vardı, — HAYalisine sevkolunmuş. (Devamı var) Karargâhı Erzicanda idi. HAMİŞ: Kismen benim kolordumun ve kismen de ikinci — — (Ersincan ve Brzurumun kurtluşu) tefrikamı Kafkas kolordumuzun karşısında İkinci Türkistan —2ın, yol üzerindeki maden mıntakalarından bahis Kolordusu vardı. Karargâhı Kelkitte idi. kızmında geçen bir musra hakkında sayın general İkinci Kafkas kolordumuzun karşısında Ka- — Kâzım Karabekir'e (Vamık Şükrü) im radenize kadar Beşinci Rus ordusu vardı. Karargâ- — derilen bir mektupta hu Hamsi köyünde idi. 'Erzincan / ve Erzurümün — kurtuluşü” — adhı Rus kolorduları süreti umumiyede ikişer piya- — €S€ri - püriberlerinden, Yeni Sabah gazetesinin 16 de fırkalı idiler. Kuvvetçe ve silâh, mühimmat ve — Mart tarihli nüshasında — münderiç satırlar ara Malzemece bize kat kat üstün idiler. Hülâsa dört *nda irad buyurulan Türk kolordusunun karşısında beş Rus. kolordusu — Padişah madende buldu mührüne lâyik güher bulunuyordu. Misrai, madenin keşfine değil, Yusuf Ziya İRas ordularının karşımızdan çekilmeleri kat'? PMYanın maden eminliğinden ve Trabzon Valili gübette anlaşılmca - benim seyahatim emasında , Binden 'sadarate getirildiğine tarihtir. Bu tarik Kafkas cephesinin sağ cenahındaki - benim ayrıl. Meşhur müverrih Sururinindir, 1218 senesini £- dığım - İkinci kolordu Filistn cephesine verilmiş. İrir. (Padişah) da burada (Padişeh) dir. Bu Diyarbekirdeki İkinci ordumuzun - karargâhı da Mra pek kiymetli ve pek güzeldir. Malüm dev ea gi d B leridir ki padişahlar, sadrâzamlara mührü hüm İleri hareketi biz üç kolordu - halinde yapaca- Yütlarım verirlerdi. Onlar da mabeyne takdim et. iaz: sağ cenahta Ali İhsan Paşanın Dördüncü ko 'üKleri maruzatın zarfını bu mühürle mühürlerler. a di,. Mührün verilmesi sadaretin - tevelhin Tordusu Van, Bayazıd, ortada, ana cadde üzerii ve Bancn Temn Snlaş Tabanla Te bürded mdtrela netne heri ll S düne kadar oln mülekede Dalere ŞERANA. Jat ve'kimeye tedim meserdi Mürern Si iilkametine kömn Yakış Şi Daşta RGLAR. Ti DU mmramda “padiyak müranü vermeğe yasi af kolördusu bu üç kolordunun kumandanı üçün- palgazAm etmeğe lâyik cevherli zatı madende buldu,, demek istemiştir. (Güher) zahirde (mi Cü ordu kumandanı Vehip paşa hür)e matuf ise d gehrinde. bulunuyordu. Karargâhi Su hakikatte mühre nail olan Harltamtın bapaa dikiidim. Ellerim arkamda loyman oldur. Mütadeki bineade kimde ike Si olarak ve başımı öne eğerek Rusların şu son vazi- — ker) (mürasüi mazii Kalde, yasaLta d7 (€ yetine ibretle baktım. Koca magrur çarlık rus or. — gana . — A VAA dusul (Kroki) artık benim elimdeki islak - süngerle 5 Mameli Yenür. OA ortadan büsbütün kalkıyordu. Haritayı bu. sıkıcı Aliyi Mısıra sokan da odur. Pa. yapraklardan temizledim ve bizim kolorduların şa tek gözlü fakat lâtif söslü dt Bir, he Geçmiş acı günler arasında Rus ordularının ve bi liyecek ik Zim hergünkü vaziyetimiz artık harp ceridelerin. 1 düşündüğünden ne diyeceği 'den okunacak ve üzerinde işlenecekti. Biz şin di İdl Taşa Kendlatni he aabırsızlıkla zafer günleri ve neş'e bekliyorduk diyeceksiniz diyerek- biçareyi Gelen bir esir neferimizin ve bir kürdün ifadesine — — Madende yaptırdığı cami, m üpha. göre “Erzincan,, da Rus kıtası kalmamış yalnız bir — np ve medreseye all vakfiye hiz evasıtı ra Ermeni taburu varmış. Ayrıca Ermeni çeteleri de mazan sene 1212 dir. İki defa sadekzın her tarafta Türkleri katliâma başlamışlar. Kürt — 128 lero de “Müttefik olalım. Sivas'a kadar bizo veril. tir.) VAMIK ŞÜKRÜ Müstevliyeyi -İşgal İçı'n Yakında İ!erı'l ŞSiyaset; Propaganda, Hak Ve Kuvvet Mefhumları.. Çanakkale Zaferinde Türk Bahriyesi Dr. Esat Kemal Hektmoğlu |Eğer Düşman 18 Mart Hücumunda eleniyetin aeri telikilerine Mi "Şeni görüşlerine cevap vere Cek'ilim gübeleri İçin dünya Üniver” lderinde yeni kürsüler açıdı Derleller Hüküku, ve miletlerin aiyael, iktisedi münasebetleri yeni ZL saneni aa | Gilan hartinden evvciki müvazene | istattiko, mushede; Ittifak kelimele- Fi gimdl başka tabirlerle itade e. Sor lâsik kitapların devlet şekile bile değişti. Demokrat; Tiberal; parle Kanterei llli yerime gindi b ialieeri oldeşl; z rabber l bar çet giklelie; ee eee | Aal sseyalmniş aati vesnintera Giojiz rassisizm zibi türlü tarlü t e Haaları Herbiri beli başlı bizer sistemdir. Bu yeni bigilerin içinde ol çaki Zatdünü ait ökup bağün kür Sld Büktar şürmeğe başluran'mez: hepler de var. Müzelüi siyasette dlakyaslımm giniz aNi el ve maret H gtü Vai olan bu veütbiş akide bu gün-| K dönya sieerdaka mantinn | d Mütekabil. emniyet, mütekabii| eat çe möleRi Karire oe | Jarından Beşka bir gey demek deği | d Meabalderle meziyetini ji | Tirller ada vi y İlme. S karıma karınak eei Miç lek görlüklerinin camı arkasın ni öyreden Giplemallra şimdt ü alksadi zDel H aai kumanda 'elmeğe başlndı Biriğini Hai ei ha Ter ea Tet siyaset takip edenler dör. Meternih; Bismark; Taleyran Bugün tayyire, ordu ve dozanma demeklir Siyasi Korübinekonlar 3 mühveri| ea ai benla Büyük konerelerin yeşil örtülü genlş mağaları Tüerinde! Devletlere Tet aet yenyeli Hastalari. Habeşistandan; Çinden AvruDanIn eç setle Eç ndliyat MA SERİR A GÜL E, Gerlet tare karişiyor. Fomleükda; u uti ği yelerde. hi iptal için kullanılıyor. Yani “Narkor Certahlar. Çok kere hastadan bi Göknik ai bün'ziyama saydas Çünkü umulleri mahiranedir. Bu- zan'da hastalar deliyeli kanılderi irelar Dafa vyaa ü | Narkol, lam tesirle ratab uya, KŞÜD" Cüreltar. üsüklea ea / aü bzlermar G | Conlalı kurtulıyor.. Zakat ietili leri şerefleri; menfsatleri lerinden alinarak ef men köle olmak a e Yeni Makyavelizm hak tanımaz; böyle bir şey mevcut değildir. bile: Bunun asıl ismi kuvvettir der. Va. kaa bu telâkki çok eskidenböri mev cuttu. Fakat şimdi bu bir telâkki de #il, devletler arasında resmen kabul edilmiş bir prensiptir. Sulh.. ağız: larda çiğnenen cennet gibi, Bibi cazibedar fakat uğurunda yal: 'nız can verilen - bir Kleopatradır. Buna malik olmak için behemehai | harbi göze almalı. Beşeriyet üç bin yıldanberi yü- | rüdüğü yolun dönüm noktasına gel miştir. Garp kültürü, garp medeni- yeti diye tanıdığı muhteşem bir var hığın müthiş sademelerle çat #in işitmeğe başladı. İspanyanın — mamur şehirlerinin | harabeye dönmesini, binlerce sene lik tarihi âbidelerinin ankaz halini almasını / bir film seyreder gibi 1â- aydane seyrediyorlar Okadar ki: daha bu bir şey de ğil. Ya.. yarınki harpte neler ola ak demek istiyorlar!. Zaten vesaitin, silâhların ve ha. Tine bakılırsa neler olacağı anlaşılı. | yor.. Daha gimdiden büyük medeni 'ne o medeniyetin icat ettiği bir kı | zarklların top m Torpil Hatlarını Geçebilse idi. Eoğazların - müdafaasında son ibtiyat kuvveti teşkil eden « Yavuz» kruvazörümüz Zırhlı iskele ciheti üüzerine devrile- rek battı ve 6 tane 15 lik top mah- voldu, yalnız sancak bordasına ba- ki kalan üç 15 lik ile küçük - toplar bilahare çıkarılmış ve bunlardan ye ni bir batarya vücuda getirilmistir. “Türkiye — İtalya harbinde filo- 'nun boğaz / müdafaasına — iştiraki | maksadiyle tertip ve tatbik edilen| plân, gayri mütecanis gemilerin hat tan çıkarılması — şartiyle yeniden mevkdi tatbika vazedilmişti; bu p' ın, esası Barbaros ve Turgut zirh. hlarının Maydos ve Nâra arasında Mütemadiyen devretmesinden — iba- zetti; iki zrhli medhalin ilk bombr dumanından 18 mart hücumuna dar bu vazifeyi ifaya hazır - bulun. mak üzere boğuz sularında nöbet beklemişti ve plân Barbarosun tor- pillendiği (8 mart 1915) - tarihine kadar mevkü tatbikte kalmıştı. Eğer, düşman 18 mart hücumun- da torpil hatlarını geçse ve - yahut li dahiline gir- seydi Barbaros ve Turgüt; ” vazife- lerini yapacak; / batıncaya / kadar| mevkilerini muhafaze - edeceklerdi Müşterek filoların - Naros — hattını geçebilmesi, bu iki zırhlinin - enkaz ve mürettebatını çiğnemekle müm- kün olacaktı; sonra düşman, kar; Sında Yavuzu — bulacaktı. — Filotil 'nin en kifayetli uzuvları Marmaz da muhasım sefaini harbiyeye gü düz veya gece hücumu icrasına me mür edilmişlerdi; Bunlar Yavuz mu harebe kruvazöriyle beraber İstinye | limanında bekliyorlardı ve 18 mart günü sabahı cümlesi istim tutmuş, harekete hazır bir halde emir beki mişti. - Filotilânın diğer aksamı Na- ros mıntakasının gerisinde Rumeli 've Anadolu - sahillerinin — münasip noktalarına dağılacaklar ve Marma Taya girecek olan muhacim gemile. 're münferit tarpito hücumları icra klerdi. Plânın heyeti umum: yesi ya hasmı Marmara havzasında imha etmek veya Türk donanması: min — bütün uzuvlarını İstanbulun müdafaası uğrunda bu bakir den zin âmükına gömmek — cümleleriy le hülüsa edilebilir. Halbuki tngiliz nsız filolarını geriye döndür. mek ve boğazı forse emelinden mü- ebbeden vazgeçirmek için yalnız bir kaç bahriye bataryasiyle karbonit | torpili kifayet eylemiştir. - Bu - tor-| yamet gününde yok olacaktır. Ne acınacak hal !!. Ve bütün bir medeni dünya bu kıyamet gününe hazırlanıyor, ve bü- tün bir medeni tefekkür âlemi bu. 'nun için çalışıyor. Öyle görünüyor ki: hiçbir muci- | ze insaniyeti - süratle yaklaşmakta olduğu bu uçuruma / yuvarlanmak- tan ki irtaramıyacaktır. - Bu günkü âsabı bütün bu gerginlikler dayanacak kadar kuvvetli değildir. Zati bu taşkın medeniyet.. içinde yadır- | akkilerin icat ettiği gamadan yaşıyabilecek insan mode Ti bu günkünden daba m Yani daha başka düşünür, daha gör a başka duyar bir Kendi eserile kendi varlığını teh ikeye koyan zavallı insan!. Dr. Esat Kemal Hekimoğlu | ypippretey Pil tarlasının * aşılamamış olması Türk donanmasının Çanakkale 1 dafasında halz olduğu fevkalâde e hemmiyeti sektedar edemez; harp gemilerimiz, ölüm ile şerefin her jl sine birden, pek az sahnelerde, tu derece temas eylemiştir. Onu boğaz müdafaasında çok mücesir bir â- Mil olmağa sevkeden yara, Akhiğa- rın İngilizler tarafından geriye çeve rildiği gün kanamağa başladı; ©. nun kalbi, Akdeniz hasretiyle Tür- kiye — İtalya harbinden beri tutu- Şuyordu ve bir buçuk yıl terennlim. lerini dinlemekten mahrum kaldığı bu sevgili denize henüz 1912 niha. yetlerinde kavuşmuş ve iki yıl son: a tekrar kendi harimi istirabına çe. kilmişti; Türk bahriyesinin Akde, niz aşkı Enis Behiç Beyin şu n larında ne canlı, ne tesirli bir makes bulüyor: “Bizim gemi Akdenizde Akdenizin katbi bizde Deniz bizim kalbimizde Kanımızı siz de, biz de Adamışız dalgalara Öleceğiz "Akdeniz, de Göğsümüzde ayni yara,, Düşman kuvvei muhacemesinin derecesi harekâtın her - safhasında mütehavvil - olduğundan — Akdeniz boğuzı mevkü müstahkeminin kuv- vetiyle yeknazarda mukayese edil - mesi mucibi menfaat - görülemez; biz hücum günlerinin vakayüni ic- Mal ettikçe muhacimlerin o sahnode haiz bulundukları kuvveti minhay- selmecmuu işaret ederek okuyucu: lara böyle bir mukayese - imkânını vereceğiz. Türkiyenin seferberliği 1914 a ğustos başlangıcında ilân ve Kara, deniz vakası teşrinievvelin 29 unda ihdas edi müstalı kem harbe hazırlanmak için takri. ben üç ay zaman kazanmış - olmak lâzım geliyor. Medhalin ilk bombar dımanı ise teşrinisaninin üçünde v ku bulmuştur. Hasmın bu teşebbü sü, Çanakkale taarruzu silsilesi vue kuatının haricinde kalmaktadır; zi. va o tarihte ne Pransa ne de İngil- tere Akdeniz boğazı aleyhine bir se fer icrasını tasavvur etmemişler. dir. O halde üç teşrinisani bombar. dimanı teşebbüsüne saik olan sebep neydi? Bu sual birçok ecnebi mu harririni askeriyesi tarafından irat edilmiş ve ortaya bir takım farazi- yeler atılmıştır. Onlar, ilk bombardımanın dört #efinci harbiye tarafından yapık ği ve teşebbüsü ileriye götürmek. 'ten kendilerini meneden âmilin bo #az önündeki zaaflarından ileri gel diğini söylüyorlar; Halbuki üç teş. rinisani bombardımanını icra etmek üzere medhal grupu açıklarına ge- len büyük ve küçük sefalni harbi. yenin 28 kıtaya baliğ olduğunu ta- rassut postalarımız. müşahede et miştir; ve Salâhattin Adil paşanın beyanatına nazaran bu kuvvet İ Kilizlerin (İnfleksibi ve İndefati geybi) — müharebe - kruvazörleriyle Fransızların (Buve) ve (Repüplik) arıhllarından ve hüviyetleri tayin edilemiyon diğer iki kruvazörle 6 torpitobot muhribinden ve iki - ba, calı diğer bir zrhlı ve aaireden mü-