14 Mart 1939 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 5

Yazan : General İKTİBAS VE TERCÜME HAKKİ MAHFUZDUR HARPUT YOLUNDA Bir Metre Karve r ve MüthişBir Soğuk Altında Yapılan Yolculuk Soğuk ve Buz Yüzünden Ata Binemiyor, Yedekde Çekerek Yaya Yürüyorduk N ——— Seyahat güzergâhımızı gösleren harita (Harita : 3) Ocaklara giden yolların yüksekliği çok yerde 'az olduğundan başımızı eğerek yürümeğe mecbur olduk ve epeyce zahmet çektik. Ocaklar pek sıcak, tıpkı hamam gibi. Yol boyunca yeşil renkli istelar. tinler ve istelagmitler. görülüyor. — Henüz makta olan bir sondajdan çıkan bir parçayı Alman İş çavuşu bir cemile olmak üzere bana verdi. Buna Alman mül ler söyledi. Ben parçayı cebime attım. Mühendisin sözlerini - anlamamazlıktan — geldim. Bu parçayı şimdiye kadar topladığım malümat ve Mmüşahedelerime — dayanarak — yazdığım - bir — ra. porla doğruca harbiye nezaretine gönderdim. Bu kaçırıldığını, bunun önünü almaları lâzım geldiğini de bir müta- Taporda, sondajların Almanyaya lea şeklinde yazdım. (1) Akşam üstü benim için eaatlerce çalışan — ve hayli zahmete giren Almanlara bir çay 'verdim. Sondaj parçasının elime geçme kıntıda oldukları farkolunuyordu! HARBUT YOLUNDA Seyi terekküp ediyordu: İki Halit), doktor (yüzbaşı Fahri), karargâh (mülüzim Kasım beyler) doktorumu: | — d fotoğraf işlerin de yapıyordu. 15 ikincikânun ah günü sabahleyin 8 de atlarırinza bindik ve ma- denden ayrıldık. — (Harita : 3) — Konakladığımız 'yerden cnddeye kadar İniş dik ve buzlu olduğun. dan yaya inmiştik. Hava güneşli olduğu halde yol boyunca - buzlar bile erimemişti. Öğle yemeğini Pernuz hanında karlar üstünde yedik. Gölcük yaylasına doğru çıktıkça karlar da çoğalıyordu. Öğleden sonra #aat 8 de Güzin hane geldik. Han kösmen yıkılmış. / Barımlacak gibi değil, Bu- #ün 6 saatlik yürüyüş kâfi gelmişti. Yarın Elâziz (Harbut) u tutabilmek için bu geceyi, yolun - bir 'buçuk kilometre kadar şarkında Güzin köyde ge- leki muvafık buldüm. - Muhtarın mi geceledik. Bu bina 128 Haya pek ae afir oda- de yapılmış. Köy işi, etik. Yaş den başka erkek - görülmüyor. Türk köyleri — hep böyle. Köylüler merakla halimizi ve encamımızı anlamak istiyorlar. Rusların artık işleri. harap lerine geçirdikleri yerlerimizi yakın. da geri alacağımızı duyı K sevindiler. — Buru. Bin havası ve süyü pek- Jâtif. Baharı ve yazı da pek girin olurmuş. Yarınki yolumuz hakkında lâ- Zım gelen malümatı da aldım. Gece ki h birki Sabahleyin T de yaya olarak — ve haş yedekte Çekerek yola çıktık.. Soğuk ata binmek imkânı yoktu. Yaya yüri kizişiyor ve daha süratli buzdan yvanlara bindik. Gölcüğün ) İstiklâl harbinde bizim hudutlarımız için 'de kalan Artvin mıntakasındaki Mıngul ve Kavala hane bakır madenlerini de 1338 de gezmiştim. Al manlar ve Amerikalılar tarafından vaktiyle Çarlık letilmeğe ba; 'mmış. Fakat harbin son yıllarında sarsıntıya vğ. Yamıp, Burac ki mütekâmil müewesat karşısında 'dört buçuk yıl önce gördüğüm Erçani madeninin tidailiği gözlerimdebir daha anlanmıştı. 1dis dehşetli kızdı ve herife ağır söz- at kafilemiz benimle birlikte beş zabitten faverim (yüzbaşı Bilâl ve zabiti. manzarası doyulmaz derecede Vâtif: O, bize dağ- Jarın başında ummadığımız. bir. ikram gibi. gö- ründü. — Göl kenarında fotoğraflar çektik. Şose ! kenarından açıkta, dağların tepesinden geçi- yordu. Fakat kar o kadar çok ki göl kenarındaki köy yolu daha rahattı. Bundan başka, - göl bo- yunca suların fışıltısım dinlemek te iki yıllık deniz hasretini azacık da olsa giderli gibi olüyordu. Alaş- kamı'nın hemen şarkından ve Şebken'den — geçerek ana caddeye çıktık. Şebkenden itibaren karım ka- halığını ölçtüm: Tam bir metre! Atlarla yürümel mümkün değildi. Yaya olarak yürüyorduk (Kro- ki:4) Bulutların Üstünde 'Göleük,, ün su sathı denizden 1156 metre yüksektir. Etrafındaki dağlar 2000 metreyi de a- şar. Bizim geçtiğimiz Şebken boğazı 1700 metre irtifaındaki tepeler arasından geçiyordu. İneceği: miz Harput'un Ulu obası ise 1000 metre kadardı. Elâziz 1020 metre yükseklikte olduğundan boyun noktasına yaya g (Biâs'2 sehirle düm, Heyecornia, yalnız içinde Harput 700 metre — yükseklik arca'n seyreder gibi mamf köyleri kucaklıyan ovayı görmek. ten ileri gelmiyordu. Bu manzara daha ziyade yammdaki stitleri tehyiç ediyordu. Çünkü elim. deki (200.000:1) mikyasında haritamdan onlara daha göl kenarında iken görecekleri panoramayı anlatmıştım: Bana gelince: Benim buralarile alâ- kam eski ve pek samimi idi: 1305 (1889) yazında Van'dan buraya gelmiştik. Babam — Hâkkâri'den Van jandarma alay kumandanlığına nakledildiği zaman, 1302 yılı temmuzunda bizi İstanbuldan al- dırmıştı. O zaman ben küçükti Trabzon - Erzurum - Hasankale - Tahirgediği - Kır hçgediği yolundaki bazı yerleri ve hat Mayordum. Erzurumda bir havuza im. Fakat geçtiğimiz vaları unut düşerek - başım yaralanmış ve bu yaradan bir iz kalmıştı. Bu iz, © yolculuğun hatıralarını büsbütün canlandırıyor du. Van'da üç yıl kadar kaldıktan sonra Elâziz vi. min yanında yine ai lculük - etmiştik: Van gölü cenubundan, Bitlis şimalinden, Muş'dan çerek ve birçok defalar Murad çayını aşarak Har Put'a gelmiştik. Mezrea'da oturuyorduk. Buranın kışımı ve 1890 (1806) ilkbaharının İ Müştük. Bizi arasıra civar köylere gezmeğe rürlerdi. Bir dafa Harput kalesini de di. Şu garip hatıra dandı: ifile hafızamda can. Kardeşimle birlikte kale duvarının üstünden koptu ve yuvarlana yuvarlana beraberinde bir çok geyleri de sürükliyerek pek derin görünen bir kö: yün üstüne düştü. Bu köy Ermeni köyü İdi. Taş ki. lirenin damına düşmüştü. Papaslar arak di garı fırladıklarını gördük. Or tep elbisemizi gördüler. Ert Alanyanın Dertlerı Yolsuzluk, Hastahanesizlik Ve 'Okul Azlığından Zorluk Çekiliyor BırHuİwmet Konağı Bile Olmıyan Bu 40 bin Nufuslu İK azada, Süratle Modern Bir Daire Yapılmalı, Ha- pıshane, Eski, Harap MaBetteıı Kurtarılmalıdır! | Bm!arce Genc 'Bir Orta Mektep İstiyor! yet merkezine bağlı ise de bu Yo-| vilüyetin diğer kazalarına nazaran Jun güzergâhı tizerinde olan Kargn,| hiç mesabesindedir. Ancakı mer-| Alara, Ve Karpuz ırmağı çayları| ye, ve mülhakatnda kasamın de | üzerindeki köprülerin bazılarının | xez N okul verdirl. yıkılmağa mahküm ve bazılarının Ş ü Bu ilim yvalarının ekserisi bu-| da köprü bulunmaması yüzündeni || Sü DN yüvalannın çkzenisl kaşın ve biltasa ilkbahar mevsim-| yin meveut plânlarına nazaran mu-| yafık ve sihhi bir şekilde inşa edil-| Memelerine rağmen merkezde mev| cüt ve yıkılmakta iken halkımızın| ricası üzerine yıkılmasından sarfı -| nazar edilerek tamir olunan ikinei okuldaki tamirler manlesef esas maksattan pek uzakt Ezcümle, memleket yavruları-| ma İlk millet atisinin timsali olan| bayrağımızı, tanıttırmak hususun- da her okulda bulunması elzem ©- Jan bayrak seren direği yapılma-| diği gibi birçok noksanlar da Mevcuttur. Merkezdeki — birinci okula ekleme olarak yaptırılan kısım da; bügün oturulamıyacak bir vaziyette ve noksandır. Bunla- ı bir an evvel mevcut noksanları.. an İkmalini sayın Valimizden sayan| ile bekletiz!. Genç Maarif Vekilimizden bir rica| Bu muhitte okumaya ve bilgi- | ye kazçi arzu hesapsızdir. Birçok | vatan yavruları mevcut beş ders- haneli #lk okulu — muvaffakıyetle BH’ Memur ıçkı bitirdikten sonra tahsillerini devam| Alaayada- sahli boyunda Sel- | elürmek zımmanda alllerlain ge| | EKBEre dalan Gdi n | ö ee LND Aleminden sonra l b e ee e8 a n zi K ÇÜdi idememekte, binlerte ateşin zeka) 7 ENalaşıp Öldü e * | lar ölmekte; tamamen sönmekte-| Bolvad: (Husum) — Kaza Git dlklaeebai aüi YA Ha mbepleş burada GA bir Yöp z Bay Tahalh ve Mukasli kası D- | Alanyadan şirin bir gö nüş İstenilen evsaf - ve işgalde olma- dığından yeni ve şümullü bir şe- kilde yaptırılması ve bu bi hükümet konağı Merkez kaza ve sahil köyleri itma mücadele - teşkilâtına - dahll. Buralarda sıtmayı önlemek üzere halka kinin tevziatı makta ise de mıntakanın — genişi ifinden ve birçok yerlerde su bi Tikintileri meveut olmasından bir mersurla idare edilen bu teşkilâtın genişletilmesi, bütün kış mevsimin- de ölmiyen sivri sineklerin imhası için lâzım gelen tedabiri fenniye- nin yapılmı Diğer taraftan buraya İstan- bul gazeteleri her defasında gayri muntazam olarak / gelmektedir. Ezcümle bugün gelen posta ile Ye- ni Sabah'ın Eve 8 tarihleri geh diği halde birincisi — gelmi Posta nakliyatının bu kabil İnti- zamsızlıklardan — kurtarılması da mühim bir dileğimizdir. #ının bir an evvel inşa ve ikmalini de Parti reisimiz sayın Valimizin yüksek himmetlerinden bekleriz! Muhiddin Namı Kandemir | terinde gidip gelme; çok | bir tarzda temin € maktadı Hasta sahiplerinin izti Kazamızda Sıhhiye Vekâletine bağlı bir dispansar, ile aymea a. | #a Okul,, tesisi memleketin en mühim| siye memuru muavini ve bir arkar |süst bir. eezahaneden başkaca| Ye fcll htiyaçlarından biridir. | daşı ile iki üç kişi daha; muavin | Memleket hastahanesi vesaire mev.| Genç ve enerjik Maarif Vekilimi-| nin — evinde içki içmişler - ve da> cut olmadığından anf bir ameli.| Zin, 40 bin nüfusluk bir vatan par- | #ıldıktan biraz sonra emekli vark yatı fenbeden bir hastayı, ve yahut| Çasının zekf ve müsteld dimağlarını| datçı B. Tahsin fazla içki yüzün- | Şaralıyı, vilüyet merkezine yeriştir. | burada bir orta mektep açmak su-| den fenalaşarak ölmüştür. Cenazesi muayene edilerek det- nedilmiştir. Kendisi evli ve çoluk le, körlemi iıni ümid ederiz!. ekten. kurtaraca-| Gelecek vaparları heyecanla bek lemek iztirabından halkı kurtar- Hükümet konağı da yok! çocuk sahibiydi!. mak, memleket iktisadiyatını par-| Kazamızda hükümet konağı| B KAŞ SN latmak, karadan haftada iki yoktur. Resmt devalrin kısmı âzami, Kanlı bir cinayet *4 manaveat tarikiyle Antalyadan | car ile tutulan ve bir kısm Müha| — — Bartın (Husust) — Anönü kör * postasının hayvanla| sebei Humusiyeye ald mahallerde | yünde bir cinayet olmuş, 60 yaşlar , otomobille - eldip gelmesini.| oturmaktadır. Evvelce meveat £| ında Ali Bey ğüllarından Hakin u venile İle halkın taze gazete| ken bakımmzlığın kurbamı olarak| adında bir köylü, kendi dağirme: Pata M u ir hükümet konağının inşa-| çifte av tüfeğile işlen- Feme #a temennldir. Baziyen ü in kanğndaz varalilş p yadağreş ça furk | sından işlendiği henün kat't olarak Ölinleeslek ve arla eküeşeil | b das | ve| belli değiise de, IKi kiçi sannaltın derdil vi aaktsdrrlar| öndu ililiim üfunu | Fakat esas ilibariyle ceca evi ole-| -— “Hüâlseyo Glkoyan Müd 181 pare köyden, İi kallamılın bine erveke garifaliler | ll kkikaaı daaMN şa, Demirtaş namiyle ikt! cami namiyle maruf bir mabaddir. dir,