2 Kasım 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 5

S1 Ekim 1050 Ankara, 1 (AA.) — Büyük Millet Meclisinin yeni” çalışma yılına gü mesi münasebetiyle / Cumhurbaşkanı Celâi Bayar'ın — söyledikleri nutkun metni şudur: 9 üncü Büyük Millet — Meclisinin birinci toplantısını açıyorum. Türk milletinin hür iradesiyle ve #erbest bir seçimle burada toplanmış Buluman siz hakikt — mümessillerini hürmetle selâmlarım. (Alkışlar) Sayın milletvekilleri arkadaşlarım, Memnuniyetle — görmekteyiz — ki. demokrasi rejimi yurdumuzda huzur Ve sükün içinde yerleşmiş. bulunu- yor. 14 Mayis seçimleri, memleke- TÜimizde hukuk devletinin 'tam temel. derini, hiçbir. kuvvetin saramıyacağı bir şekilde " atmıştır. Vatandaşlar, Ve yurdumuzda ot ranlar, emniyet şartları altında in: san hak ve hürriyetlerinden kolaylık İa istifade etmek imkâmını bulmak. tadırlar Bügün milletimiz, yurdun her ta- rafında, hakları koruyan bir. idare- nin, vicdanlara verdiği hakiki huzur Ve 'sükün içinde iktisadi ve içtimat kalkınması için hükümetle elele ça- lışmaya, başlamıştır. Devletle - vatandaşı, / karşılıklı t. mat ve saygı ile birbirine bağlayan Ve aynı hedef ve gayeye doğrü yü- rTütmeğe başlayan bu mesut vâkıanın, istikbalimizi, her zamankinden daha çok emin olarak teminat altına aldı. Şına şiiphe yoktur. “Arkadaşlar, Şimdi memilekette umumi hukuk nizamını, — demokrasinin ruhu olan hürriyet, bilhassa fert hürriyeti an. Jayışına göre her sahada — yeniden ayarlamanın sırası gelmiştir. Anaya- a hükümlerinin bu anlayış içinde kurduğu — âhenge aykırı ve antide. mokratik kanunlar, sistemli bir ta- Yama ile tesbit ve tadil edilmektedir. Bunlara ait tasarılar tetkikinize ar. zedilmek üzere hazırlanmıştır. Bağlık ve sosyal yardım Sayın erkadaşlarım. Bakalı “sağlık' Gavalarını yeni bağ- tan'ele almak, cidal tedbirlere baş. Yürmek Zamanı gelmişti Üzün “yıllar, Sitma' mücedelesine bususi bi “LEşkllkt “halinde devam Slunmuştur. Bu uğurda birçok para Ve emek harcanmış olmasına rağmen Mesele henliş tamamiyle- hanedilmiş Geğildir. “Sağlık Bakanlığı bu — ize eni bir hız vermek kararındadır. B Tümleden olarak Avrupa İktisadi 1ş- Birtiğinden temin ettiği (2800000 Tiralik yardım ile yeni mücadele mak zemesi 'tedarik etmek yolunamdır. Kanastimce, müma, ” trahom ve drengi çibi sosyal haslalıkların - bar Binde SSi Hünyedeki tahribatı “ve Tüfüs kaybı. Bakımından verem 8 Teti gelmektedir. Sağlık Bakanlığı, verem aşını tat- bikani Bütün memlekete teşmil Vet Mmeğe hazırlanırken veremiilere mah. is 2000 den aret olan yatak ade Gini 8000 e çıkarmağı Kararlaştır Tuştır. (Abaşlar) Veremin sirayet derecesine — göre bu miktarın ö büyük bir mâna ifar de edeceğini kabul etmek zordur. 'Verem Bastalıkları - geçen ” bafta| Ankarada “muhabbetle selamladığı: Müz doktorlarımızın açtikları " kon: rede müzakere mevzsu ” olmuştur. Karanarının intümemle çle alınacağı tabılar. Memleketimizde, birinci derecede büyük “şehirler istiana edidiği tak: Girde hesen her yerde hekim Ihti Şacı, sıhhi- mücaseselerimlzde ise ye. Tlşmiş “hemşire" Roksanlığı gee çarpmaktadır. Bununla beraber, kasabalarımızın mühim, bir. kulmında eczahana ge Şoktur. Sağlık Bakanı e M Bği. Tim Bakanını, müşterek — vaziteleri dahilinde olan 'Bü'işler için esanli tedbir almağa davet ederim Milit Eğitim Aziz milletvekilleri, Tik öğretim, maarif sistemimizin temelini teşkil eder. Bu itibarla - zerinde ehemmiyetle durulması 1â- zım gelir. Herkesçe bilindiği gibi, aile oca. #ından sonra hayata llk temas, ilk. okullarda başlar, genç yavrularımı. Zın, her geyi benimsiyen taze zekâ. Hariyle, en iyiyi ve en doğruyu, milli 've insani bütün mânevi kıymetlere istinat eden bir terbiye sistemi için: de burada bulmaları iktiza eder. Çocuklarımızı kalb huzuru İle an. cak bu değerde bulunan müessese. lere emanet edebiliriz. Bütün bu işlerde yandığımızı Evvelemirde, bütün Tlkokul — öğ. retmenlerinin 'aynı ruh ve aynı ge. viyede bilgiye sahip olarak yetişme. lerini sağlamalıyız. Aranan vasıfta — mürebbi yetiştir. mek için “öğretmen yetiştirme” 'teş. kilâtımız geliştirlmeli, zaman — za: man tâdilâta uğrayan köy enstitüle ri, elde edilen tecrübolere göre daha elverişli bir hale getirilmeli ve bu Arada kadın öğretmene olan ihtiyaç gözönünde tutulmalıdır. Son zaman: larda Milli Eğitim Bakanlığının bu istikamette yol almağa başladığını Bilmekteyiz. Bu cümleden olarak — İstanbulda, ders yılı başında bir “Öğretmen Ye tüştirme” müessesesi kurulmuştur. Şüphe yok ki: Öğretmende, büyük öğretmene — da- ve inandığımızı biliyo. vazife ve fedakârlık duygusu - gör mek isteriz. Bu hakkımızdır. Fakat öğretmenin de bilmukabele aynı öl- çüde hakları gözetilmelidir. Mi e. Eitim teşkilâti kanunu yenilenmeli, öğretmenlerin tâyin ve nakll işleri ahsi çalışmalara değer verecek “su. Tette ele alınmalı, liyakati sabit ola: cak ilkokul öğretmenlerine, öğretim kademelerinin en büyük derecesine kadar yükselebilmek hakkı tanın malı, (Alkışlar) ve merkezden başlı yarak vazife sahiplerinin salâhiyet leri ihtiyaca göre yeniden tesbit edi. melidir. Buna alt kanun tasarısı, bu sene içinde yüksek Meclisinize takdim 'olu. caktır. Üniversitelerimiz hakkında — söyü. yeceklerimi, hürmet ve tazimle, bi. Finct “Cumhurbaşkanının 1037 şer sinde Kamutayı açış nutuklarından Atatürk göyle demişlerdi: 'Büyük davamız en medeni ve en Müreffeh millet olarak — varlığımızı Yükseltmektir “Bu, yalnız. kurumlarında — değil, düşüncelerinde temelli bir — inkılap yapmış olan Büyük Türk milletinin dinamik idealidir. Bu ideal en kısa bir zamanda başarmak için, fikir ve B. Millet Meclisi 9 uncu devre çalışmalarına başladı Cumhurbaşkanı Bayar'ın açış nutku riyetindeyiz. Bu teşebbüste, — başarı, Ancak töreli bir plânla ve en rasyo: Rel tarzda çalışmakla mümkün ola- Bi işaret ettiğim — ümdeleri — Türk gencilginin dimağında ve Türk mü: Tetinin şuurunda datma canlı — bir halde tutmak, — Üniversitelerimize Ve yüksek okullarımıza düşen başlıca Yazifedir.” 'Bunun için memleketi şimdilik üç büyük kültür bölgesi halinde müta: ha ederek garp Bölgesi için ” İstan: bul “Üniversitesinde başlanmış olan ıslahat programını daha radikal bir tarzda tatbik ederek — Cumhuriyete eldden modern bir üniversite kazan. dırmalıdır.” “Merkez bölgesi için, Ankara Üni- versitesini az Zamanda kurmak JA. zamdır. ve “Doğu bölgesi için - Van Gölü sahillerinin en güzel bir yerin. de her gubeden ilkokullariyle ve ni hayet Üniversitesiyle —modern bir kültür şehri yaratmak yolunda, şim- diden faaliyete geçmelidir.” (Alkı Jar) “Bu hayırlı - teşebbüsün, Doğu vilâyetlerimiz. gençliğine bahşedece- Bi feyiz, Cumhuriyet Hükümeti için he mutlü bir eser olacaktır.” Bugünkü iktidarın da, programı alarak kendisine malettiği bu görü bir mütalâa ilâvesine lüzum göster: miyecek kadar vazıhtır. Vaktiyle, bu nütku müteakıp Mil. H Eğitim Bakanı tarafından — Van havalisinde tetkikata da girişilmişt. Eğitim işlerinde diğer mahallere nispetle daha geri kalmış olan Doğu illerimizde böyle bir irfan milessese- sinin kurulması için bütün müşkülat iktiham olunmalı ve önümüzdeki büt- çe yılında işe başlanmalıdır. (Alkış: İar ve bravo sesleri) Üniversitelerimize gelince: İstanbul Üniversitesine - yardımda devam edilmeli, Ankara - Üniversite: Sinin ikmaline " çalışılmalıdır. Mem- leketin umumt sıhhat dürümünün 1 ı Nutkun iç siyasete ait kısmının tam metnini veriyoruz cap ettirdiği ndet ve liyakatte dok- tor yetiştirmek için ayrıca Tıp Pa: kültelerimize imkân temin olunmalı. dir. Tarıı Arkadaşlar, En az yarım asırdan beri ziraatin kalkınmazı için esaali fikir ve müta: Ka serdolunmaktadır. Öyle sanırım ki: Yerli Ve yabanci mütehassıslar tarafından ele abnıp İncelenmemiş ziraf bir mevzuumuz kalmamıştır. Hakikaten bu mütehassıs — rapor. ları köngre kararları, bügün — için dahi değerlerini. muhafaza etmekte- dirler. Bunlardan başka Hükümetin, Zirnat programı da vardır. Ben bunlara, yeni bir fikir ilâve. sine lüzüm görmüyorum. Yalnız bu. Tada bir kanaatimi açıklamak İsti. “Milt ekonomimizin attir.” -Şu halde elimizdeki - kudret ve İmkânları birinci derecede bütün Şübeleriyle ziraate, ziraatin. yardım. Cisı olan işlere Ve ziraf sanayuın in. kişafına tahsis etmeliyiz. (Alkışlar ve'bravo sesleri) Biliyorum Kt maruzatım da, orta. ya yeni atılmış bir fikir değildir. Benim / burada yapmak istediğim vazife, — Tarım Bakanlığı ve bütün Tiyakatli ziraat mensupları arkadaş: Jarımı yeni bir hız ve yeni bir gayret) hamlesiyle netice almağa davet / ve| kendilerine başarılar dilemek olacak. Avrupalılararası İktisadi. İşbiri Bi çerçeveki içinde sağlanan yardım Jardan ziraat mevmuuna 1950-1951 yı- h için (28) milyon lira ayrılmıştır. temeli / zira. Formalitesi seçilecektir. ü Memleketin, millif menfaat ve ih. tyaçlarına göre, ticareti, aanayli ve felket haline gelen yankıları — ile, hallini beklediği bir dava vardır: Or: man düvamı, Bunun da tafallatına gi: Tişiimesini Tüzumauz sayacağınızdan eminim. y Hazırlanan yeni Orman Kanunu ta. darım, yakında yüksek — Meclisinize takdim olunacaktır. Toprak dağıtimi işlerini, toprak- sız “çiftçinin. giddetli argü ve intiz zarına mükabele edecek derecede hiz: Jandırmak zarüreti karşısındayız. 1980 yıhı iptidasından 17 ekim ak- şamıma “kadar dağıtılan arazi yekü. nu (872915) dönüm ve topraklandırı. lan ailç sayısı da (7198) tir. Ölcü işleri bitmiş durumda olan (280.000) dönümün de yıl sonuna kadar tevzil Mümkün olacak. Böylelikle 1950 yı hnda dağıtilar — toprak — miktari 0000 dönümü bulacaktır. Bun”| lar için dönüm başına masraf olarak 3'lire 30 kuruş harcanmış olacaktır Topraksız - köylüye ayrılan tevzir. attan başka, (238.000) dönüm - mera a köy hükmi şahsiyetleri ndına tes Bit ve tahsis Olunmuştur. Memleketin bu büyük sosyal — ve ekonomik - düvasinde komlsyonların Sürat ve katiyetle daha rasyonel ça: hışmaları icin Tapu ve Kadastro Ge el Müdürlüğü he sıkı bir İşbirliş sağlamak Tazımdır. Başbakanlık tamamlanınca faaliyete Sayın milletvekilleri, Memleketimizde — turizmin inkişa- fi türizm endüstrisinin kurulması ve buna muvazi olarak / hariçte neşri. yat ve propaganda İşleri, ehemmi. Yetle üzerinde durulacak konulardan. dir. Yeniden hazırlanmakta olan *Tu: Fizm Endüstrisi Teşvik Kanunu” ta. sarısı bu devre içinde — Meelisinize takdim. edilecektir. Vakıflar İdaresini, — kuruluşundaki maksat ve gayenin tahakkukunu te- min edecek tedbirleri almak suretiy. de, bugünkü durumundan kürtarmak Zarüreti vardır. Ernirüm ve Erzincanda — bilhasan gubay Ve memurları büyük sıkıntı. da birakan mesken darlığını gider. mek üzere, Vakıflar İdaresinin im- kânlarından da faydalanarak, önü. Müzdeki inşaat mevsiminde sıra a. Partmanlar ve yurtlar yaptırmak i. Çin gerekli tedbirler alınmıştır. ÇAL kışlar ve bravo sesleri) ü yıl bütçesine, “Hademel Hay- rat”ın terfihi için bir miktar zam yapılmıştır. (Alkışlar ve bravo ses. leri) Kademeli bir sistem dahilinde önümüzdeki yıllarda da — yapılacak zZamlarla bunların geçim seviyeleri Tayık olduğu dereceye ulaştırılncak. tır Ticaret ve ekonomit Mühterem arkadaşlarım, İktisadi hayatımızın en büyük e- hemmiyeti haiz olan ciheti ticaret ve ekonomi âleminde İstikrarlı bir gidişin — sağlanmasıdır. Bu. itibarla Hükümetin murakabeni: Müdahale. yi tazammun etmeyen, ekonomik ka- ideleri zorlamıyan, müstehlikin men- faatini koruyacak bir rekabete mey. dan veren munyyen bir. politikaya| hasredilmelidir. Bu sahada son zamanların en mü. him “Mmeselelerinden biri, — şüphesiz ki: Ticaret rejimimizin ilânıdır. Bu İstihale devresinin ilk merhalesinde tamamiyle — objektif esaslar tesbit edlimiş, bütün formaliteler en az haddine Indirlimiştir. Bu suretle diş ticaretimize genişlemek imkânlarını verecek bir istikamet gösterilmiştir. Tthalâtın, bu rejimle kolaylaştırıi. masından Başka Avrupalılararası ik tisndi İşbirliğine dahil memleketler: den yapılacak ithalâtın büyük — bir kısmı serbeat cereyan edecektir. Te- diye vasıtası bakımından büyük ko. laylıklar sağlanmıştır.” Böylece hal- kın ihtiyacını teşkil eden maddelerin #erbest rekabete meydan verecek su- rette memlekette bol miktarda- bu. Tunması temin edilmiş - olmaktadır. Bu halin, fiyat bakımından müsteh. Jik Jehine normal bir surette müce sir olması beklenilebilir. İhracat hususunda her türlü tah. ditler hemen tamamen kaldırılmış: tır. İhracat mevsimi henüz başlamış olduğuna göre, bu yeni rejimin tesi. Fini hakkiyle ölçmeğe müsait ola: cak, kâfi bir zaman — geçmemiştir. Bununla beraber, yalnız - ağustos ve eylül aylarına münhasır olmak üze. Te geçen sene ile mukayese edildiği takdirde, geçen yılın bu aylarındaki ceman: 69.147.000 liraya mukabil, bu #ene 110.972.000 liralık ihracat yar dığı tesbit edilmiştir. 42.000.000. Taya yaklaşan bu artışın, yeni tica. ret rejimi Tehine kuvvetli — ümitler verdiğini kabul etmek Jâzım gelir. İthal mallarımızın liberasyon - ha- Ficinde kalanları için muntazam dö. viz verilmeğe gayret edilmelidir. Bu müşkülât da bertaraf edildiği takdir. de, harici ticaret rejimimizin Arızasız işlemesi sağlanmış olacaktır. Yeraltı servetlerinin inkişafına hız. 'vermek üzere maden — mevzularının bugünkü şartlara göre tanzimi için hareketi, beraber yürütmek mecbu. Cumhurbaşkanının açış nutkunda dış siyasete ait kısmın tam metni Ankara 1 (ALA.) — Cunihurbaş- kanı Celâl Bayarın bugün, — Büyük Millet Meclisinde — söylediği nutkun di politikaya ait kısmının metni gu- duür: Sayın milletvekilleri; İkinci Dünya Harbinin sona erme- sinden bugüne kadar hakiki sulhun teeastlali için sarfedilen gayretler ma. Alesef müspet bir neticeye varama- müş, hattâ, Kore — tecevüzü, barışı tehdit eden tehlikeli bir mahiyet ar- zetmiştir. Kore, Birleşmiş Mülletler Avrupa Könseyi, Avrupa İktisadi. İşbirliği Teşkilat Birleşmiş Milletlere bağlılığını her vesileyle gösteren ve vâki tecavüze karşı bu teşkilâtin zamanında hare- kete / geçmesini memnuniyetle gö ren Türkiye, Güvenlik — Konseyinin davetine uyarak, Koreye bir askeri birlik göndermek suretiyle kendisine düşen vecibeyi zamanında yerine ge- türmiştir. Bütün sulhsever milletlerce büyük takdirle — karşılanan - bu kararımız, milletler câmlamı - tarafından, mem- deketimizin beynelmilel sahadaki ta- ahhütlerine — sadakatinin ve sulhun korunması hususundaki / maddi gay- retlerinin en bariz bir delili olarak telâkki olunmuştur. Bu müşahedeyi burada büyük bir memnunlukla kay- detmek isterim. Bu münasebetle gu noktayı da zik- yetmek isterim ki, Köre hâdiseleri dolayısiyle Birleşmiş Milletler tara- fından alınmış olan karar, bu mücs- sesenin hayat ve umümf tesiri hak. kında mühim bir. imtihan teşkil et- miştir, aynı zamanda, teşkilâtın esa- sen bilinen bazı zaaflarını da or. taya koymustur. Bu itibarla, menfi unsurların — Birleşmiş — Milletlerde “Obstruetlon” metotlariyle beynelmi- lel emniyetin tesisine mâni ol taları- 'na karşı tedbirlerin alınması ve bay- nelmilel bir polis teşkilâtının kuru! ması ve lüzümü halinde bunun oto- matik bir gekilde işlemesi zarureti. 'ne kanl bulunmaktayız. Harici siyasetimizin — hedefi, Bi leşmiş Milletler — idealinin ruhunda, mündemiçtir ve dünya sulhunun vi. kâyerine O mâtuftur. — Bu maksatla dünya barışını ve emniyetini ve ikti. Sadi kalkınmasını - temin yolundaki bütün gayretlere — elimizden geldiği kadar yardım etmekteyiz. Bu cüm- leden olarak Avrupa — Konseyine ve ikttisadi. işbirliği teşkilatına dahil - dan cümhüriyetimiz, Akitler da verimli mesat teşrikinde unsur olmağa çalışmaktadır faal bir Atlantik Paktı Kezalik, sulh dâvasına candan bağ- h olan memleketimiz, halen tecavli. ze karşı en müessir emniyet teşki: Jâtı addettiği ve günden güne da- ha sağlam esaslara / İstinat ettirilme. Sine gayret edildiğini memnunlukla Bördüğü Atlantik Paktının inkişafını Büyük bir alâka ile takip etmekte ve bu emniyet sisteminin takviyesi için Akid devletlerle işbirlitine âma- de bulunmaktadır. Harbi, sulh gibi bölünmez bir bü 'tün sayan Türkiye, bu savunma Hi teminin Doğu Akdenize teşmilini ar- Zu etmektedir. Zira hâdiseler, — eze cümle Kore harbi. tecavüz kuvvet- lerinin emniyet — sisteminde bırakı lan gediklerö tevecefih eylediğini bir kere daha göstermiştir. Bu itibarla Türkiye Doğu Akdenizin bu sistem içine ahden alınmasını ve bu süretle, fasılamız bir istikrar ve sulh cephe- Sinin kurulmasını temenni etmekte- dir, Bunun — tahakkuku — için ilgili memleketler nezdinde şimdiye kadar yapılmış olan aiyasi teşebbüsler ta- mamen neticesiz kalmamış ve, sayın milletvekillerinin de — bildikleri gibi, Atlantik Paktı Konseyi adına Ame- rika Birleşik Devletleri Hariciye Na- zırı, Şimali Atlantik Paktı teşkilâtı. 'Tun Akdeniz müdafasiyle ilgili askerf plânlaştırma mesâisi safhasına işti- Füke, Türkiye Hükümetini davet et” miştir. Hükümetimiz, Doğu Akdeniz dstikrarının idamesi hususunda Tür- kiyenin oynamakta — olduğu mühim role işaret eden konseyin bu arzusu- nu, Türkiyenin mezkür plânlaştırma mesalsine iştirakinin Akdeniz müdi faasına mânalı surette medar olaca- fa kanaatine istinat ettirdiğini naza- ı dikkate alarak, znten politikasını, güvenliği ve barışı müessir şekilde korumağa hizmet — esasında — teksif etmiş olduğu için, bu mesaiye katıl mağa karar vermiştir. Bu temasların Akdeniz sahasının emniyeti için, ge- rek askeri, gerek huküki bakımları dan semereli neticeler vereceğini - mit ediyoruz. Şunu da gürür düyarak söylüyebi lirim ki, kuvvetli ve şerefli ordüsiyle Türkiyenin, yalnız kendi emniyeti |. çin değil, fakat Doğu Akdenizin ve Orta Şarkın sulhü ve emniyeti için de mühim bir unsür — olduğu, hür dünya devletleri tarafından teslim e- dümektedir. Angiltere Hür mületler, suh imunun muhafazası için büyük gayretler sar- feden müttefikimiz Büyük Britanya ile dosluğumuz ve beynelmilel saha- da mesal teşrikimiz. gün geçtikçe kuvvetini arttırmaktadır. Türkiye 1- çin milli bir kıymet almış olan bu döstlük ve samimi işbirliği, iki mem- leketin — mütekabil — menfaatleri ve dünya sulh ve İstikrarı lehine inki- #af etmektedir. İki memleket ara- sında mevcut ve her İki hükümetin büyük ehemmiyet atfettiği İttifakı, işbirliğimizin en müsmir Amili olarak telâkki etmekteyiz. — Türk — Milleti, İkinci Cihan Harbinin ağır yükleri: ni Üzerine almış olan ve harbin hita. mindan beri iktisadi ve mall vaziye- tini islah ve içtimat meselelerini ha. letmek için büyük fedakârlık — ve Mmahrümiyetlere katlanmış müttefikimizin kalkınmasını hayran- hık ve de Müşahede etmekte dir. Frama Diğer müttefikimiz Pransa ile her zahadaki — münasebetlerimiz — daimi bir İnkisaf kaydetmektedir. — Türk. Fransız. dostluğunun değerlenmenine ve aramızda — öteden beri müle kültür. münasebetlerinin — artmasına lâyık olduğu ehemmiyeti atfetmek teyiz. Aynı idöallere bağlı olan iki memleket arasındaki dostluk. ve birliğinin inkişafı, — demokratik ve jimlerle idare olunan hür dünyanın #ulh ve emniyetinin tarsinine hizmet edecektir. Amerika Birleşik Devletleri Beynelmilel ihtilafların — Birleşmiş Milletler Çerçevesi dahilinde hallini samimiyetle isteyon, egit haklara ri- ayet eden, — demokratik — ananelere bağlı, sülhperver Amerika Birleşik Devletleriyle olan siyasi, iktisadi. ve kültürel sahalardaki yakın münase- betlerimiz ve dostluğumuz gün geç tikçe kuvvetlenmektedir. İfadesini i- Ki memleket arasındaki münasebet- ler ve beynelmilel işbirliğinde bulan bu yakın dostluğun daha da/ artma. sına büyük — ehemmiyet ve kıymet vermekteyiz. Tehdide ve basi heye mahal bırakmıyacak bir tarz. da göğüs gerdiğimiz bir sırada, Tru- man Doktrini ve Marshali Plânı yo- liyle bize / yapılan yardımlar, — bü dostluğun unutulmaz bir tezahürünü teşkil eder, Memleketimiz bu cömert yardımları şükranla — karşılamakta- dır. Türkiye iktisadiyatının düzelme- 4i ve inkişafı için yapılan bu yarı dimin tamamen — yerinde ve en iyi Tandıman verecek İşlerde kullanıla- cağına şüphe yoktur. Dünyanın coğ- rafya bakımından en nazik bir mev. külnde kendi müdafaasiyle — beraber umumi emniyetin muhafazasına bü- tün maddi ve manevi — imkânlarını hasreden memleketimize vâki bu yar- dımlar, arttığı nispette bundan yalnız. bu bölgenin değil, fakat dolayısiyle bütün dünya sulhünlin istifade ede- ceği muhakkaktır. kimsede süp- ttalya Cumhuriyet İtalyası ile son zaman- darda aktettiğimiz Dostluk Andlaş- Mması, menfaat ve mefküreleri bir o- Jan iki millet arasındaki bağları da- ha ziyade takviye eylemiştir. Akde- niz devleti ve Avrupa Konseyi fzası olan her iki memleket — arasındaki #ıkı doöstlük politikası, medeniyetimi- zin inkişafını sağlıyacak olan Avru- pa Sulhünün ve işbirliğinin faydalı bir unsuru olacaktır Sövyet Rusya Sövyetler Birliği — ile iyi olmasını tememni ettiğimiz. münasebetlerimiz. de, geçen seneye nazaran bu sene de herhangi bir değişiklik yoktur, Komşumuz Yunanistan ile mevcut ve pek Siki münasebatı, kar- gilıklı bir anlayışta takviyeyo çahış- maktayız. Doğu Akdeniz — havzasın- lâ menfaat ve mükadderatı birbiri- 'ne bağlı bulunan — memleketlerimiz arasındaki işbirliğine daha ileri bir istikamet vermek, Akdeniz. müdafa- asiyle alâkalı Atlantik Paktı devlet- leriyle temin edilecek müşterek me- sal çerçevesi içinde, bu bölgenin gü- venlik ve istikrarını emniyet altına Aalacaktır. Buna hususl bir ekemmi- yet atfettiğimizi ve bu vesileyle te: barliz ettirmek isterim. dran Komşumuz. kardeğ — İran ile olan bağlarımız en dostane bir vasıf ta- aktadır. Siyasl sahada birçok mu: iktisadi sahada da gelişmeler kay: Ki bu samimi dostlük. yalnız. hükü: metlerin politikalarının icabi. değil, kardeş milletin müşterek duyguları- nan tabit bir neticesidir. Afganlstan Türkiye Afganistan kardeş millet birliğinin gelişmesi için hiçbir. gay. mevcut dostlük ve ğ eti esirgememek azmindeyiz. Bu iki memleketin ve dostumuz İrakın bizimle beraber dahil oldukla- vi Saadâbat Paktının bu mıntakada bir sulh ve istikrar unsuru olduğunu ve bu hakikatın gittikçe daha Iyi daşılacağını kaydetmek isterim, Hindistan, Pakistan, Endonezya Pakistan, Hindistan ve Endonezya müstakil devletler câmtasına katıl- dikları günden beri mühtelif vesile- lerle memleketimize — karşı samimi döstlük düygüları — izhar eylemekte ve aynı hislerle tarafımızdan muka- bele görmektedirler. Zaman zaman mümtaz / Pakistan Devlet Ricalinin memleketimizi de ziyaretlerinden ha- kiki memnuniyet duymaktayız. Bu devletler ile münasebetlerimizin ge- lşmesine ehemmiyet — vermekteyiz. Bu maksatla, yakın bir-kitde Endo- nexya ile de elçi tentisini derpiş edi yoruz. Arap devletleri Sayın milletvekilleri: Yakın ve Orta Doğuda sulh ve tikrarın yerleşmesi, en hâr diledi mizdir. Asırlarca beraber yaşadığımız A- rap memleketleri ile dostlük. müne ebetlerimizin her gün — biraz daha gelişmesi samimi emelimizdir. Bu / devletlerle siyasetimiz, karşı- hiklı sevgi ve saygı esasına dayar maktadır, Türkiye * Cumhuriyetinin dileği, bu döst “memleketlerin, her, sahada fazlasiyle — inkişaflarının ta- hakkukunu görmektir. İsrall Devleti ile normal münase: betlerimiz. gelişme — yolundadır. Bu memleketle karşılıklı elçi teati edi miş ve bir de ticaret sözleşmeni ak- tedilmiştir. Ara Bulma Komisyonuz 'da da taraflar beynindeki pürüzlü meselelerin bir tesviye şekline buğ- Janması için her iki — tarafı tatmin edecek mütemadi bir gayret sarfet- mekteyiz. Almanya Kurulmasını memnuniyetle karşı Jadığımız federal Almanya Cumhür yeti e diplomatik — münasebetlerin teessilsüne intizaren - Bonn'da siyasi bir misyon Ihdas edilmiştir. Yakın bir Atide Avrupa cümlası içinde 4i- yazl ve iktisadi bakımdan bir barış ve İstikrar unsuru olacak, batı tey- kilâtlanmasında yer almış ve sulha kavuşmuş bir Almanya görmeyi is- temekteyiz. Cenubi Amerika devletleri Umumi siyaset — sahasında ve bil- hassa — milletlerarası — teşekküllerde büyük rol oynayan Cenubi Amerika Devletleriyle dostlük- münasebetleri- Mizin inkişafı için gayret sarfetmek- teyiz. Bu gayeye vâsıl olmak üzere oradaki elçilerimiz, coğrafi vaziyet- lere göre, aymı zamanda — mühtelir devletler nezdinde akredite edilmiş. lerdir. İrlanda Bu münasebetle, İrlânda Cumhuri- yeti nerdinde de bir siyasi mümessil bulundurmayı derpiş etmekteyiz. Sa- yın milletvekillerinin bildikleri gibi, bu memleket ile yurdumuz arasında Çök eski dostlük bağları meveuttur. Yagoslavya Yugoslavya ile olan münasebetle- rimiz normaldir. Bu devletle aramız- da imzalanan Ticaret ve Emlâk And- daşmasının iki memleket arasındaki münasebetlerin müstakbel gelişmesi- müspet Bir Amll olacağını unmak- tayız. Bulgaristan Bulgaristanla dürüst komşuluk mü- nasebetleri idamesi hususunda sar- fettiğimiz devamlı gayretlerin kar- ghK görmediğini müşahede etmekle elem duymaktayız. Bu memleket, — mevcut anlaşma hükmünü hiçe sayarak kısa bir za- manda “2507 bin soydaşımızı tehcire teşebbüs ederken, / Milletlearam Hu kuk Kaldelerine ve insanlık prensip- lerine aykırı harekette bulunmakta- dır. Göçmeğe mecbur tutulan soydaş- darımız, gayrimenküllerini tasfiye et- mek imkânından — mahrüm bırakıl dıktan başka, hudutlarımıza da pe- rişan bir halde gelmektedirler. Mesul Bulgar — makamları, sayısı binleri aşan ve aralarında — yabancı unsurlar da bulunan göçmenleri * 2e”siz olarak memleketimize sokma Ka zorlamaktadırlar. Nihayet, tees- Sür uyandıran bu hal karşısında hü- kümetimiz, Bulgar hududunu muvak- katen kapamağa mecbur / olmuştur. Bütün bu hareketlerden doğan mesur lyet, tabiatiyle Bulgaristana raci o- Jacaktır. Göçmenler me garistan Hükümeti nezdinde yaptığı- miz teşebbüsler — müspet bir netlce vermediğt takdirde, hükümet, bu mü- him htilâfı, milletlerarası meretlere intikal ettirmek / kararını şimdiden vermiş bulunmaktadır. Şurasını da, dahilt bir. meselemiz. olarak ehemmiyetle kaydetmek iste- rim ki, Bulgaristanla münasebetle- FİMİZ normal bir devreye girdiği za- man, üsülünde verilmiş- “vize” leri: Mizle memleketimize — gelecek göç- menlere karşı, kardeşlik ve insanlık yazifemizi, hükümet — olarak, 'Pürk Mülleti olarak bütün kudretimizle ye- rine getireceğimiz tabildir Bütün bunları arzederken yüksek heyetinizin fikir ve arsuları- B açıklamış olduğuma emin bulunu- sadece Sayın mülletvekilleri; Türkiye — Cumhüriyetinin, tecsali- sünden. beri, milli siyasetinin, Ata- türkün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh' prensipi üzerine kurulmuş olduğunu burada bir kere daha ilân etmek is- tiyorum. Bu siyaset beynelmilel ta- ahhütlere sadakat, ve bu taahhütler- den doğun vecibeleri, tereddütsüz ye- Fine getirmek süretiyle tecelli ede- cektir. Bu ümdeye ve miletlerin hu- kuk eşitliği, milletlerarası — siyaslı iktisadi, kültürel işbirliği, müştenek emniyet ve iyi komşuluk münasebet- leri esaslarına dayanan hükümetimi. zin dürüst dış siyaseti, aynı mefkü. relere bağlı hür mülletlerin saygı ve takdirini. kazanmaktadır. — Güvenlik Konseyine intıhabımız da, bu anlayış ve takdirin, memleketimizin millet- lerarası alandaki itibarının bariz bir delilini teşkil etmektedir. Son seçim- lerde, milletimizin göstermiş olduğu olgunluk ve sağduyusunun hariçteki ttibarımızın bir kat daha artmasına Amil olduğunu burada — kaydetmeki bir vazife bilirim. ! hazırlanan yeni Maden Kanunu tasa- mIm da bu devre içinde tetkikinize arzedilecektir. Memleketin tabil şartlarını ve ik- d imkânlarını gözönünde tutan #uurlu bir sanayi politikası takip et- Mek ve inkişaf İstikametlerini tayin eylemek iktiza eder. 'Devlet elinde bulunan sanayı, ku. Yuluşları İtibariyle her türlü teknik kapasiteyi haiz bulunmaktadır. Bu lar, rasyonel bir işletme tekniği ile idare edilmelidir. Hakiki randıman, ancak bu süretle elde edilmiş olur. Husul teşebbüse ait sanayi İle dev. det sanayil arasında hiçbir fark gör zetilmiyecektir. Bunların hepsine bir. den aynı şartlar altında lüzumlu yar. dim ve himayelerde bulunulacaktır. u devre içinde sanayi kanunu ta sarısı da yüksek heyetinizin tetki. kine arzedilecektir. Bayındırlık: Muhterem milletvekilleri, Bayındırlık işlerine, milli ekono- mi ile çok yakından iügili mevzular olarak kaymet veriimelidir. Devlet karayolları şebekesini. prog- ramda İcap eden tadil ve tevsileri de yapmak süretiyle ki Çekleştirmek Tazımdı: Sa KÖY yolları esaslı bir gekiide ele ahnarak müayyen programlara baf- Janmalıdır. Bunlar için Marahali Pla> mından faydalanma, köy yolları tçim ayrıca umumt bütçeden yardım sağ. dama imkânları üzerinde dürülmal dir. ÇAlkışlar ve bravo sesleri) Yol Vergisi, bugünklü şekliyle ka- zancı z fakir mükellefler için ağır bir yük halindedir. (Alkışlar) — Bu vergiyi daha adaletli esaslara bağ- İamak, nispetini mükelleflerin öde me imkânları ile ayarlamak, vergi nin yol ihtiyaçlarımı karşılama male. sadına dayandığını gözönünde tut mak iktiza eder. (Şiddetli alkışlar) Büyük su İşlerini dağınık — çalış. malar halinde yürütmek değil, esasl. bir proğrama göre tertiplemek ilk hedef olmalıdır. Bunlar için, Hükü. Metin kefaleti altında, tesisat gelirler riyle amorti edilecek bir istikraz ye Tuna gidilmesini de faydalı bulurum. Yurdun hemen her yerinde az mas- raflı, kısa vadeli fakat ziraf lstihsa- lin artmasında büyük neticeler vera cek mahiyette küçük su işlerini de esaslı bir gekilde ele almak zamam gelmiştir. (Alkışlar ve bravo sesleri) Bunlar için de, Marshall Planından 4 küsur milyon lira ayrılmıştır. Ö- zümüzdeki yıllar için 10 müyon M Tadan aşağı olmamak Üzere tahsisat ayırmakta devam olunacaktır. Bun- dan başka bütçemize de küçük su işlerinin ehemmiyetine göre tahsisat Kohulması prensip olarak kabul edil. miş bulunmaktadır. Su işleri için ha> zırlanan yeni kanun tasarıları yakın da yüksek Meclisinize takdim. edile. cektir. Liman, takele inşantı da, üzerinde ehemmiyetle durulan konulardandır. Önümüzdeki iki yıl içinde tamamla- nacak olan Ereğli, 'Trabzon, İnebolu ve Amasra limanlarından ” başka, “Milletleraramı İmar ve - Kalkınma Bankası”ndan kredi — ile Samstn, - Haydarpaşa, İzmir, faken- deran dlmanlarının İnşe, tevni ve 1e- Jahına, n itibaren başlanacak. tır. (Alkışlar) Umuümiyetle, Kuzeybatı - Anadolu- nun ve İstanbulun süratle artan elek- trik enerji ihtiyacını karşılamak Ü- zere, başlanmış olan Çatalağıı « İs- 'tanbul bağlantısı 1981 de, bütün hazırlıkları - tamamlanan “Sarıyar” hidro-elektrik santralı da 1954 te ta- mamlanmış olacaktır. Tekel Arkadağlar, “Tekel" Bakanlığı, devlet monopo- lünden başka birşey değildir. Bakan. Yğı kısa fasılalarla tasfiyeye * tabi tütmak yerinde bir iş olur. (Şiddetii alkışlar ve bravo sesleri) Şimdilik kibrit, bira, rakı, kanyak, likör ve av malzemesinin inhisar mevzuundan Çıkarılarak serbest ticarete bırakıl. ması uygun görülmüştür. (Alkışlar) Buna ait kanün tasarısı yüksek Mec- lisinize takdim olunacaktır. — Diğer inhisar maddeleri hakkındaki tetki- kat devam etmektedir. 40" milyon lira sarfiyle İstanbu- Yan Maltepe " semtinde, Dir algara fabrikası İnşa ettirilmektedir. - İhti- yaç ve menfant bakımından Hükü. metin bu teşebbüsü tetkik etmesini ve bir karara Varmasını tavsiyeye Şayan bulurüm. (Alkışlar) Ulaştırma: aühterem mületvekileri Ulaştırma konusunda, her yeyden evvel “ifade' “ediecek Şeyi yolkuluk hak ve hürriyetinin ve" habarlaşaı Bizlliğinin “Ahayasaya göre Bakar Tin mesliyeti alünda Temin olun Guğudur. Tlemleketin iktismdi ve askeri m- tiyaçlarının Tuzla gelişmcsi karşm: Ga Mlaştırma işlerinin “ehemmiyeti Gök artmıştır. Ulaştırma Bakanlığının bünyesin. topladığı Deniz, Demir, Hava Yo İnriyle Posta, Telgraf ve Telefon £ daresinin teşkilt e çalışma metod ian memlekelin — Büyaçlarını kite Yefle Kazşılıyacak durumda” degtidir. Hepsi zararia içlemektedir. Demiryollarında, “mühim miktar- daki materiyer tabü ömürlerini ta: mamlamışır. “Bunların " yenilenmesi için çok büyük miktarda para sarti İizim gelmekteğir. İdarenin. birik. miş Borçları (130) müyon liradır. Benizyolları İdaresi de, yeni 'bir hüviyet 'e karakter almağa mec, Burdar. Posta, Telgraf ve Telefon idwresi & eene Zarlında (1Ö) milyea'lire açık Sermiştir. Bu açik (0 ay vadeli bo: Solar hasılatiyle kapatılmıştır. Ulaştırma işlerimiz hakkındaki ma- ruzalım, “memleket htiyaç ve/ hiz Metleri bakımından her bi eyn a ' ehemmiyeti "haiz. olan bu 'müsk Seselerle ” Hükümetin “ve binnetler Yüksek Meclisinizin yakın alakasını Maliye: Arkadaşlar Yüksek Meclisinizin üzerinde du. 'en hayati “meselelerden biri de 1861 yılı bütçesidir. Devlet bütçesinin senelerden — beri açık İle kapandığı münakaşa götlür. mez bir hakikattir. Bütçelerde, Devlet namına — istik. bale mâtuf yapılmış her - türlü ta. ahhütlerden başlıyarak, yine devlete Bağlı müessese va İşletmelerin za. (Lütfen sayfayı çeviriniz)