16 Ekim 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 4

16 iükim 1960 FN İ GÜNÜN EKONOMİiK HAREKETLERiİ Frankfurt kitap sergisi DENİYET Alen Çüsü, okumak zevkinin artış de- yecesiyle tâyin edilirse, — Avrupa ve Kuzey Amerikada çıkan ve okunan gazete, derki ve Kitapların — eriştiği büyük rakamlara hayrel etmemek 1â. zamdır. Memleketimiz için de bir zün ba seviyeye yaklaşmak arzalarını du- yarken gimdi, hiç olmazsa Almanya gibi harabe haline gelmiş bir memle- ketin kendini tekrar diriltmek mak sadiyle ne büyük gayretler sarfett #ini ve kitaba haşta gelen ehemmi- yeti verdiğini bilmek herhalde, alâka e ele alınacak bir konudur. İkinci Dünya Harbi bittikten — ve aradan bir yıl geçtikten sonra bu eytil ayında Frankfut'la açılan kitap ser- gisi büyük bir tekâmüle nasıl erişil diğini göstermiş, İsviçre, İngiltere, İsveç ve Amerika gibi memleketlor. de iş gören tâbilerin iştiraki suretiyle beynelmilel bir mahiyet ve şekli al- muştır. Frankfurt'un bellibaşlı — yapı anıtlarından / Panl Kilisesinin avlusa fle dehlizleri ve onun karşısında bom. ba yaraları henliz kapanmamış olan Bir binanın muhtelif odalarında 400 tabi 5000 yeni neşredilmiş kitaplarını teşhir etmektedirler. Nocl / Bayrar vesilesiyle en çok akla gelen ve sevi den hediyelerden biri de Kitap olda. #undan tabiler yeni bast rdiklar- ki- fapları yapmış oldukları bir çok ilân 've propazandadan başka bir de bu- ada Kitapçılara tanıtmak için şim- diden uğraşıyorlar. Sergide teşhir e- Gilen kitaplar, eski yıllarda — çıkmış elanlarla bir arada hesaplanacak o- hursa, kitap tutarı 130.000 6 çıkmış olur. Bu sergi daha ziyade tabi ile kitapçı arasında fikir teması temin eden bir kanaldır. Buralarda kitap basanlar matbaa sahibi. olmdıkları gibi a zamanda bunların bastıkları kitapları atmak için de dükkânları — yoktur. Bunlar doğrudan doğruya ayrı / bir meslek teşkii ederler ve yalmız basa- cakları kitahi seçmek, — kendilerine muvaffakıyet verecek muharrirleri w zamak, bulmak veya — meşhurlariyle anlaşmak, bastıkları kitapları kitan- gı dükkânlarına bildirmek, — tevzinti yapmak, kitabın propagandasını xa hip oldukları bilgiye İstinaden 1 etmek vazifesiyle mükelleftirler. Her- halde kültür memleketlerinde —irfan hayatının kuvvetlenmesi için tabilerin Büyük tesirleri vardır. Bunlar çok de- fa yeni müharrirlerin şöhret kazan- malarına yardım ettikleri gibi halk Ahtiyacının istikametini tanzim husu: sunda da büyük hizmetler - görürler. Herhalde tamamiyle ticari / esaslara Astinat ederek çalışan bir basın ve ya- iyın mücasesesi kitapçılara kredi ver- mek ve bilhassa kitapların propagan- dasını yapmak noktasından bir. çok bilgilere ve büyük sermayelere muh- #aç olan müesseselerdir. Onun için bu mermleketlerde bu. gibi mücsseseler. den 100 senelik olanları hiç de az de- Hildir. Nasyonal Sösyalistler / zama- mında fikir hayatı birtakım müraka- beler altına sokulmuş olduğundan bu anbesseseler müşkül zamanlar zeçir- mişler ve birtakımları da mücssene- derini İsveç, İsviçre ve Amerika gib gerlere nakletmişlerdi. Şimdi gerek burada iyi bir zamanın gelmesini bek. lemaiş olan naşirler ve gerek yine yurtlarına dönenler artık kitap basıl- Masını ve okuma ihtiyacını temin e- debilmek için nihayetsiz — zayretler sarfetmektedirler. İşte — onun Frankfurt / Sergisini bu / gayretlerin müspet neticelerini gösteren bir eser olarak değerlendirmek lâzımdır. Almanyanın en büyük kitap mem- leketi olan Lelprig; şimdi Rus istiâ. 81 altında olduğundan Almanya un yerini tutacak yeni bir merkez a. Tamiş ve bunu Frankfurt'ta bulmuş- fur. Sergiyi açan belediye relsi kitap basanlara her türlü kolaylığın göste- rileceğini tekrar vadetmiştir. Zaten bu teşebbüslerin Inkişafını temin e- den Amli bir taraftan resmi makam- ların gösterdikleri kolaylık ve öte ta- raftan da halktaki okumak ve öğren- mek ihtiyaç ve merakmnın fazlatığı: dır. Bu ihtiyacı uyandırmak, artır- Mmak hususunda da kitap neşretenle rin büyük gayretleri olduğunu unut mamak lâzım gelir. Bizde olduğu ibi bir kitabın neşri, camekânda teşhiri ve bir veya bir kaç defa ilânı ile bitmediğini düşünmek ve halk Hafta içinde piyasa hal rejimi hakkında çıkan A yakın bir zamandan beri mi için günün mevzuunu, yine serbest it- listesi teşkil ediyordu. Bibi, buna ait kararname hükümlerine ithal etmek için, T. C. Merkez Ban- Yazan : Habib Edib - Törehan Köre devamlı bir propaganda yapmak İhtiyacı vardır. Bu işde de artık eski sahhaflar Çarşısı zihniyetinden uzak- daşmamız. zaruret haline — gelmiştir. Son zamanlarda bu hususta. yenilik- ler vücuda getiren naşirlerimizi gör- mekle büyük bir haz duyduğumuzu da saklamak istemiyor Bu sene sergi aynı zamanda yalnız Kitapçı enlekler. 'den olan çık bulundürülı darı gördüğünüz aman kitap ihtiya- cının buralarda bir gıda kadar ehem- iyetli olduğunu hemen . anlarsınız. Kitap fiyatlarının hiç de ucuz olma- gasına rağımen satışlar. büyük — ra- kamlar tutmaktadır. Zaten açılan bir sergide bir, iki mevsim — esnanında Beşredilmiş olan kitapların beş bini teşkll etmesi de halkın kitaba verdiği ehemmiyeti güstermektedir. * Sergiyi gezenler arasında yazdıkla- ı eser İçin maşir arayanlar da eksik değildir. Bütün dünyada fikir haya- tının gevşediği tddim edildiği halde bu sergileri gezenler burada bunun akıl- 'e tesadüf ederler. Belki fikir mah- sülleri eskisi gibi muharrirlerine bü- yük maddi istifadeler temin edeme- mektedir. Buna rağrsen bu hayata 4- Tlmak İsteyenlerin sayaı hiç ek memiştir. Onun için kitap meşreden- erin intihap kakânları çok geniştir. Zaten muhtelif sahalarda artık birer Kaltehassız olmuş olan bu neşir mü- esseselerinin kendi fiktr bölümlerinde çalışan salâhiyetli mütehassısları var. dır. Onlar kendilerine teklif olunan eserleri okur ve hükümlerini verirler. Onun için neşriyat müessescleri va- yınlayacakları kitaplar hakkında ev- velinden verilmiş oldukça sağlam bir hükme sahiptirler ve bu suretle em- niyetli bir yol üzerinde yürürler. Bu kta bir kitabı table T ür. Bihassa eseri, kendisine iyi bir isim temin etmiş o- Jan bir yayınevi tarafından kabul o- dunan bir. müharrir. veya müellir, kendisini artık muvaffak olmüş sa- yar. Orada teşhir edilmiş bazı yeni kitapların derhal ingilizce, isveçce ve fransızcaya tercüme edildiğini - bazı maşirler büyük yazılarla Hân etmiş- lerdir. Bir taraftan bunlara — benze. mek Ümit ve hülyasiyle oralarda do- daşan henliz meçhul muharrirlerin çe- kingen bakışlariyle karşılaşırken Bte taraftan da yazdığı kitap icih her ne pahasına olursa olsun her kapıyı ca- lanlara tesadlif etmemek kahil değii- dir. Bilhassa yazdığı bir eser için hiç bir naşir bulamadığını mütemadiyen tekrar eden bir genç kız ” güğsüne taktığı bir yafta e naşir aradığımı sabahtan akşama kadar herkese an- datmaya — çalışmaktadır. — Her halde yazma kitap zamanında her feda- kârlığı yaparak — kütüphanelerimizi doldarduğumuza bakarak birde de ar- fk bir kitap ihtiyacınin bütün kuv- yetiyle — hissettirilmesini — dilemek, memleketimizin kültür gelişmesi için '€n lâzım olan şeylerden biridir. Eği- tim Bakanlığının büyük fedakârlık- meşrettirdiği — eserleri biraz daha dikkatle seçmesini temen- ni ederken ayrıca, halkta okumak ih- tiyacım uyandırmak için bilgiye da- fetmesini bugün için ea lüzumlu bir şey telâkki etmekte olduğumuzu bü- Gürmek İsteriz. Herhalde bu hususta Mülü Eğitim Bakanlığı ile memleket- te mevcadiyet göstermiş olan naşirle- rimir elbirliği ile çalışır ve birbirleri 'ne yardım etmeyi bir zaruret sayar- darsa başarı yolumuzun bize daha ce- niş bir ölçüde açılacağını zannetmek- teyiz, İngilterede devlet idaresine geçen nakil / vasıtalarının açıklaı Londra, 15 (Hususi) — İki sene- den beri devlet tarafından işletilmek- te olan İngilteredeki nakil vasıtaları Keçen sene 20.800.000 sterling işletme açığı vermiştir. Devlet nakil vasıta- Jarı için çıkanlan yıllıkta bu açığa sebep olarak işletme — masraflarının ve bilhassa kömür fiyatlarının çok yükselmiş olduğu üeri sürülmüştür. İngiliz otomobil endüstrisinin imal rekoru Lonüra 15 (Hususi) — İçinde bü- dunduğumuz yılın üik alta ayı zarfın. da İngiltere — otomobil — endüstrisi 397000 nakil vasıtamı yaparak yenl bir imaj — rekörü kırmıştır. - Bu |. mal miktarı geçen — senenin aymı devresinde yapılan imalâttan 100000 'ndet daha fazladır. Bu hayret verici artış Sir Willinm Rootes'in Sunbeam mücssenesinin ellinci senel devriyesi- nin kutlanması emnasında İngiltere otomobil sanayli hakkında söylediği sözlerde hiç de mübalAğa payı olma: diğini göstermiştir. Sir Willlam Rootes bu konuşma- sında İngütere otomobil. saraytinin Bösterdiği inkişafları — methettikten sonra O malât — serbest - birakıldığı takdirde İngilterede senede bir mil- yon motörlü nakil vasıtası yapılabi- deceğini söyüemişti. Bu yılın İlk yarısında imal edildi. gini söylediğimiz. 397000 nakil vası- Tasından 262500 ü binek otomobili idi. Bunun yüzde 80 | olan 200,000 adedi diğ memleketlere İhraç — edilmiştir. 135,000 adedi yük kamyonu ve om- nibüs olun bunların da yüzde 58 1 o- lan 73,000 adedi yine dıp piyasalar için yapılmıştır. İngiltere otomobil. aanaylinin — bu altı ay zarfındaki çabışma santlerini ma edilen tasıt vamtası adedine nispet ed-cek ohirsak dakikada dört vasıta. düşmektedir. İngiliz lirası kıymetinin yükseltileceğine dair olan şayialar asılsızdır New-York 15 (Hususi) — Ame- ikan ve Kanada Hükümetleriyle ba- z hususlarda temas etmek Üüzere New-York'a getmiş bulunan İngültere İktisat Nazarı Hugh Galtskel İngiliz irasının — kıymetinin — yükseltileceği hakkındaki — şaylaların hiçbir. esasa müstenit — bulunmadığını, yapılacak böyle bir hareketin, şimdiki dürüm karşısında, İngilterenin zararına ola- cağını söylemiştir. Kahireye gelen külçe.altın Londra, 15 AA (AFP) — Bir Pan-Amerikan — uçağiyle — Kehireye 44 milyon dolar değerinde killçe al. tın gelmiş, Mili Bankaya yarırılmış- tır. YENİ MUHABİR MEKTUBU Dış piyasalarda sterling fiyatı yükseliyor İngiliz iktisatçıları, İngiliz sermayesinin serbesiçe dışarı çıkarılması Tüzumundan - bahsediyorlar Londra — (Hususl mühabirimiz bil. diriyor) — Ne tuhaf, daha aradan pek fazla bir. zaman geçmemesine Tağmen bir vakitler “Sterling kıy- metinde düşürme yapılmalıdır” diyen Amerikalılar şimdi de / “Sterlingin kaymeti — yükseltilmelidir" - diyorlar. Sterlingin kıymetinin yükseleceğine dair çıkan dedikodular, dünya piya- salarında bir hareket maydana ge- tirmiş ve birçok devlet, İngiltereye tAbi olarak paralarını yeniden ayar- Jamak için tetkiklere başlamışlardır. Bu arada — Avustralyadaki — yetkil çevreler, Avustralya #terlinginin de İngilteredeki — devaltinsyonla birlikte kiymetinin değiştirilmesi gerektiğine inanmaktadırlar. Halk, artık maliye bakanlarının “Devalüssyon yapmıya-| cağız” demelerine kymet vermemek. tedir. — Avustralyadaki — belediyeler, dürüm düzelinceye kadar halk na- mina para saklamamaya karar ver-i mişlerdir. zira bu takdirde belediye meğrü olmayan bir. kazanç temin) etmiş olacaktır. Lizbon piyasasında / aterlinge kar- © talep pek canlı değildir, devalü- asyon yapıldığı tarihten beri ancak 80 escudos'a yükselebilmiştir. Ka- raboranda ise 75 escudos'a satılmak- tadır. Bu fiyat bir sterlingin satın alma kudretine müsavi değildir. A- Yadaki müvazene ancak — sterlingin kaymeti 100 escudos'a — yükseltilirse kurulabitir. İsveçte sterlingin kıymeti - bugtün 4450 kurondur. Şayet / İngiltere de- yallasyon yaparsa, İsveç de bunu takibedeceğini — açıklamıştır. -Nor- veçte ise Sterlingin kıymeti yüksel- mektedir. Norveç ithalât ile İhracat arasındaki açıktan dolayı bir. deve İüasyona — teşebbüs - edemiyecektir. Burada sterling 20 kronerden mu. amele görmektedir. İSTANBUL'un BÜYÜK EŞYA KUR'ASINDA Talihli bir okuyucumuz BEYOĞLUNDA tarafından dikilmiş bir Elbise KAZANACAKTIR Madrlâ serbest piyasasında ster- lingin kaymeti 70 posetadan 110 pe- ize 1501 peseta mükabili mi mekte- dir, İtalya ve Amerikada da eteriing kaymetinde bir yüksetme görülmek: tedir. Masırda ise, piyasada rterling Çok güç bulunmakta ve yüzde beş fazlasiyle tedavül etmektedir. Sterlingin yeni bir devaltisskonun. dan. bahsedilmesine — sebep, altın stokunun İki gntsli artmış ol Masıdır. Altın — ihtiyatındaki artma, kançuk, kalay ve — kakao fiyatları Yüksek bir seviyede kaldığı müddet çe artmaya de edecektir. Ma- amafih hali hazırda da altın ihtiyatı Sir Sinfford Crippa'in, sterling sa- hasına dahil devletler için gereken altin Thtiyatına ulaşmamıştır. Düşü- nülen miktar beş milyar dolardır. Sterlingin devalle - edimssine ta- raftar olan görüşlerden biri, sterling gölgesine dahil olan / memleketlerde Ahracatın fiyatlara tâbi / olmaksızın her gün artmakta olduğunu, den İüasyon yapıldığı takdirde İngiltere- 'ye ucuz yiyecek maddeleri getirme- 'nin mümkün olacağını ileri sürmek- tedirler. / Thracatin şimdilik — tıkan- masına fillen imkân yoktur, fevka- lâde hal devam ettiği müddetçe h- racat da artmaya devam edecektir. Bu görüşe muahilf olanlar ise, Kore harbinin yarattığı durumun, — harp, sona erer ermez. ortadan kalkacafı, böylece ekseriyeti harp — maizemesi imalâtının stokları için — sevkedilen maddelerin de ihracatının daralaca- ğını da İleri sürmektedirler. Bahusus bu maddeler velev hayati önemi ha- iz olsalar da, yüksek fiyatlarrlan do- Jayı sürümün azalıcağına inanmak- tadırlar. Bu arada dünya pıyasala- rında yeniden Alman mallariyle re- kabet etmek zorunda kalacak olan fngiliz mallarının — yüksek fiyatlar yüzünden güç duruma düşeceği ve yeniden / devallasyona — başvuracağı bu bedbin görüşlü — çevrelerin fleri sürdükleri bir Iddiadır. Devalüasyon yapılmasına aleğhtar olan en küvvetli tez, dünya piyası darında dolar ile - Sterlingin karşı daşmadıkları noktasına dayanmakta- dır. Bilindiği üzere, — serbest mübe delelerde, hattâ nakdi yatırımlar 1 Çin bile sterlingzin — dolar eahasına Birmesine müsaade edilmediğini ileri Süren bu çevreler, devalünsyona giddetle aleyhtardır. Dolarla sterling Arasındaki münasebet, bu iki paranın ticarf müamelelerde — tâbi oldukları itibari kiymetle, — sterling bölgesine doların giriş fiyatını tesbit eden res. mi rakamlarda — tezahür etmektedir. Bu ticari münasebetler - neticesinde 'Tanca serbest piyasasında sterling, dolara nispeten bir Üstünlüx temin etmiştir. Bu —üstünlüğün İngütere yağ, lüks emtia ve otomobll ihracımı, falepleri karşılıyabilecek bir şekilde ayarladığı takdirde devam edip et- Miyeceği, şüpheli bir. husustur. mevcut İngiliz mali — çevreleri, devalüa; yondan evvel bazı tedbirler alırim: © gerektiğini — kaydetmektedirler. Bu çevrelere göre mübadele Ustün- deki tahditlerin yavaş yavaş azal. fılması, yapılacak işlerin başında gelmektedir. Bu hususla figili olarak muhacirlerin çetten giderken servetlerini sterling olarak götürme- lerine, Avrupanın berhangi bir mem- leketine gitmek / isteyen seyyahlara hudutsuz bir şekilde izin verilmesine ve tevarüs edilen terekelerin. mem- leketten çıkmasına müsaade edilme- gine, bilhassa ihtiyaç olduğu zikre- dilmektedir. Maamafih en hararetli İiberalizm taraftarları bile sermaye yatırmalarının transfer — edilmesine faraftar değildirler. v.R. Adana 15 (Husust) — Amerikalı- Jar tarafından İşletilmekte olan Su. 'udi Arabistan petrolleri, — dünyanın '€n büyük petrol hattını teşkil eden 1067 millik bir boru ile — Lübnan'ın Sayda Limanına — getirilmiştir. Üc yılda döşenen, iktisadi olduğu kadar tartejik ehemmiyeti de büyük olan bu hat, ayrı zamanda tankerlerle katedilecek 7.000 millik mesafeyi de Çök kısaltmış bulunmaktadır. Hattın tamamlandığı henüz resmen İlân edilmemişse de, Lübnan gazete- Paris otomobil salonu Paris 15 (Hususi) — Parisleki ©- tomobil salonu her sene ekimin ilk, perşembe günü açılır. Bu sene de) ayın beşinci gününe tesadüf eden ilk perşembe günü alon büyük mera- simle açılmıştır. İstihsal ettikleri ye- ni modelleri teşhir etmek üÜzere yıl mühtelif memleketlerden firma iştirak etmi bu 1100 Grand Palalr” Sergi Salonu her sene olduğu gibi bu sene de en Tüks binek arabaları, tanınmış mari rın otomobilleri ve çeşitli karoseri. lerle açılmıştır. Salonun 35.000 met. rekarelik — döşemesi bundan — böyle| bu işe kâfi gelmiyeceği anlaşıldığın- dan Porte de Versailles'daki — Parc des Expositlona'dan 32000 metrekare- lik bir kısım da otomobil sergisine tahsis edilmiştir. Burada - daha ziyade — motosiklet- ler, bisikletler, otokarlar, yük otomo- billeri ve bunlara ait parçalar teşhir| edilmektedir. Parisin iki ayrı mahal- linde bulünan bü — sergileri — halkın kolaylıkla gezebilmelerini temin için yeraltı treni ve otobüslerle muazzam eferler tanzim edilmiştir. Bu seneki sergiye 88 otomobll fab- rikası kaydedilmiştir. Bunlardan 36 tanesi Fransaya, 19 tanesi Birleşik Amerikaya, 18 tanesi İngiltereye, 4 tanesi İtalyaya, 8 tanesi Almanyaya, 2 tanesi Çekoslovakyaya ve bir tane-| 4i de İspanyaya aittir. Çukurovaya binlerce meyva fidanı verildi Adana, 15 (Hususi) — Çukurova bölgesinde, son zamanlarda oldukça gelişen meyvacılık, Tarım Bakan! Rınca da teşvik görmektedir. Bu cümleden olarak Adana Tarım Okulu Müdürlüğü 4.000 limon, 80.000 man- dalina, 70.000 portakal, 4.000 Bağdat Büyük Eşya Kur'ası uçakları Romaya g Seyahat Acentesi Suudi Arabistan petrolleri 1067 mn!ıelikîru.?ay;la î.;ıınını getirildi lerinden bir kusmı hâdiseyi manşetler halinde bildirmekte ve Inşaatta 15000 işçinin çalıştığına işaret etmektedir. ler. 31 inçlik borular Ürdünde bir- leşmiş, Sayda Limanındaki boşaltma tertibatı da ikmal edilmiştir. 265 milyon dolara —mal olan bu hatta 323.000 ton çelik gitmiştir. Denizlide yapılan boya ve apre santralı, depo olarak kullanılıyor Denizli (Hususl muhabirimizden) — Denizlide yapılan, fakat gayesine ulaşamayan bahtmz yapılardan. bi- risi de “Boya-Apre” santralıdır. On iki bin dokuma tezgâhının vatanı 0- lan Denizlide, bir boya ve apre san- tralının lüzumu yıllardan beri bütün açıklığiyle anlaşılmıştır. Çünkü — bir dokuma kombinası sayılan Denizlide, dokumacılığın gelişmesi ve tekâmül ettirllmesi için böyle bir tesise ihti- yaç vardır. Zira ipliklerin boyanması, dökunan . malların — silindiraği, apre yapılması küçük dokuma el sanayll için teknik ve meslekt bir zarurettir. Bugün iptidal şekilde boyanmakta o- fan iplikler, silindiraj — yapılmadan pazarlara sevkedilen dokumalar, sa- 'at ve istikbal bakımından çok gey- ler kaybediyor. Böyle bir teknik mü- essesesini müdahalesiyle dokumar Cilik razyonalize edilmiş olacaktın. Malların standardizasyonu için boya ve apre işinin halli Tüzumludur. İh- tiyacın hissedildiği yıllarda Ekonomi Bakanlığı bir boya ve apre santra- hinın yapılması için Halk Bankasına salâhiyet vermiş. Banka yarım mi- 'yon liraya yakın bir para fle Denizli İstasyonu yanında müktazi “Boya- Apre” santralını yaptırmış, 1946 y Tında ise tecrübe yaparak işler hale getirmiştir. Ne yazık ki, büyük te- dakârlıklar ve ideallerle vücuda ge- len bu tesise ne İktisat Bakanlığı ve 'ne de dokumacılar sahip çıkmamış- fır. Bu yürden tesislerin büyük bir kısmı çürümüş, malzemesi dağılmış- 'tır. O günden bugüne de bu modern tesis çeşitli müesseselerin deposu o- karak kullanılmakta, tütmeyen ba- cası Üstüne leylekler yuva yapmak- tadır. Bilâhare bu tesis. hakiki sahi- bi olan Dokumacılar / Kooperatifleri- 'e devredilmişse de kooperatifler if- 1âs etmek üzere olduklarından faa- liyete geçirememektedirler. Ne hazin tecelli değil mi? Tarhan TORER VENİ İSTANBIUL'un nda | İtalya seyahatini kazana- * cak olun bir okuyucumuzu T AJ İTALYAN HAVAYOLLARI ötürüp getirecektir Talihli kariimizin İtalyada bir haftalık ikametini PİER PUSETTİ temin edecektir. Bilindiği iki haftaya göre tüccar, Borsa ve piyasalarda haftalık vaziyet Brezliya ve Arjantine bir dardır. Ceviz biyasası ise hafta Bir fiyat farkı mevcuttur. Birecikli ihracatçılar, bu hafta içinde yayli rafine zeytin yağı satışı yapmış- sonunda durgunlaşmıştır. Almanyanın kasına müracaatta bulunmaktadır. Bir kısım tüccar da, A liste- Binin tatbik şekillerine intizar ederek, hareketini ona göre ayar etmektedir. Hafta içinde havadis sütunlarında yazdığımız gibi, 'yeni serbest rejim şartları dairesinde tüccarın mal getirmesi gö- TündÜğÜ gibi basit değildir. A listesinde kayıtlı herhangi bir ma hin ithalinden evvel, bu malın yurdumuzdaki stoklarını bilmek, başkalarının siparişlerini öğrenmek. bu malın hangi memlekett daha ucuüza satıldığını bilmek layımdır. Vakan bu saydığımız ba- Bit şartları, her tüccarın bilmesi kadar tabil bir şey yoktur. Bu Stibarla serbest rejim icabı, bu basit yartları burada tekrar etme- e ge lüzum var? diyeceksiniz. Doğrudur. Fakat iki taraflı mah: Gut klerine, takas anlaşmaları tcareti © kadar dar bir çerçeve içine — sokmuştu. ki, tüccar, döviz pozisyonları anlaşma gartları içinde tayin edilen malları tedarik etmek zorundaydı. Başka bir piyasada ucuz olan malı almaktan ziyarle, anlasmayla bağlı oldu- #umuz zaman bir memleketten bu malı almak zaruriydi, tahditli ficaret sistemlerinin ticareti ne kadar / darlaştırdığı gözönünde tutulursa, yukarıda basit diye tarif ettiğimiz şartların bir zaman unutulduğunu kolayca hatırlamış oluruz. Bu itibarla serbest ithal rejimi, tabli ücaret şartlarını yeni- den meydana getirebilecek bir rejim diye kabul edilmektedir. İSTANBUL : Hafta başında Ticaret Borsasında fındık fiyatlarında gerile- me olduğu halde, ceviz fiyatlarında ilerleme müşahede edilmişti, Tevsim başında 30 kuruş olan kabuklu ceviz, son hafta içinde 66-67 kuruşa kadar yükselmişti. Piyasadaki - yorumlara bakılırsa, Alman alıcıları findık fiyatlarını pahalı buldükları için — cevizi ftercih etmişlerdir. Fakat bu bakımdan cevize karşı olan istekler Geviz fiyatlarının da yükselmesine sebebiyet vermekten başka işe yaramamıştır. Netekim dış piyasa alıcılarının tekrar fındığa karşı İstek gösterdiklerinden bahsedilmektedir. Borsada en hareketli bir madde olarak her zaman bahsettiği- miz, tiftik Üzerinde yeni satışlar görülmemiştir. Hatbuki mütat olduğu üzere bu mevsimde tiftik satışlarının devam etmesi lâ- zamdı, böyle olduğu halde mevsim ortasında — tiftik piyasasının dürgun bir devre geçirmesi ne suretle izah edilebilir? Hatıra ge- len bu süale verilen cevap gudür: Mevcut tiftik mahsulü, —dış piyasalardan vâki olan istekler yüzünden satılmış, elde pek az Yalktarda stok kalmıştır. Bu itibarla mevsim bitmeden, tiftik ti- Careti, hararetli devresini geçirmiş, ehemmiyetini kaybetmiştir. Yağtı tohumlar grupunda, mevaim itibariyle susam piyasası hararetli bir duruma girmiştir. Hafta sonunda susam fiyatının 89 kuruşa kadar yükseldiği görülmüştür. Keten tohumu ise eski mev- kilni muhafaza etmektedir. Fiyatlar 47 - B0 kuruş arasında te- mevvüç etmiştir. İZMİR : İzmir, 15 (Hususi muhabirimizden telgrafla) — Serbest Hhalât için döviz sırası beklemeğe ihtiyaç olmadığı hakkındaki / Ekeno- . mi ve Ticaret Bakanlığı tebliğine rağmen ithalât işlerinin aksa- makta olması, çimento, demir, demir boru fiyatları ile pamuklu 've yünlü mensucat fiyatlarının alabildiğine yükselmesi, memleket tearetinde ve umum! olarak hayat pahalılıfı üzerinde derin te- irler husule getirmektedir. Bu tempoya ayak uydurmak meobur Fiyetini hisseden piyasalarımızın bu sahada sarsıntılar geçirmiş olması ve müs'ehlik kütlelerin bu pahalılaşma manzumesine ayak uydurmak istemeleri de büyük iş hareketlerini müteensir etmek- tedir. Fiyatlardaki bu İleriye doğru atılışın işığı altında, iş âlemin- de fırsatlı işler hariç olmak Üzere, hafta içinde kaydedilecek büyük işler tesbit edilememiştir. Toprak Ofisin pirinç tanzim satışına ni- hayet vermesi, Sümerbankın pamuklu fiyatlarına yeni bir zam için araştırmalar yapması, serbest ithalâta rağmen İnşant çivisi buhranı başgöstermesi, işçi yevmiyelerine de sirayetler göstermiş- tir. Pahalılığm iş buhranına doğru gittiğini kabul etmek, yerinde olur. ÜZÜM: İngilizlere yapılmı olan 18.000 tonluk satış yerine getirilmek üzeredir. Ay sonunda, taahhüt sahiplerinin teslimlerini bitirmeleri halinde İngilizlerin aymı şartlar dahilinde daha 5.000 ton üzüm satın almalarına intizar edilebilir. Çok gariptir ki bizim fiyatlarımızı beğenmeyen Belçika gibi ahcılar, gu günlerde İz- mirden Üzüm satın alan Holândanın bu memlekete İzmir Üzümü olarak yaptıkları teklifleri kabul etmişlerdir. Anlaşılan dolar far- kı, Belçikayı İzmir Üzümünü İzmir yerine — Holândadan almağa sevketmektedir. Bununla beraber artık Üzüm rekoltesinin memle- ket ihracatı bakımından korkulacak tarafı kalmamıştır. - Noel yortularına kadar tek kilo üzüm kalmaması mümkün görülmek- todir. İNCİR: İncir satışları bir hayli bati gitmekle beraber Iyi mallar bilhassa Kanada ve Amerikaya akmaktadır. Bu meyanda İngiltereye gönderilen işlenmiş incirlerimiz de çok - beğenilmiştir İkinci mallara müşteri az olmakla beraber Noel yortularından ön- Ce mevcut incirlerin muhtelif piyasalara sevkedilmemesi için mü- him bir sebep tasavvur olunamaz. Kaldı ki her hafta ufak par tiler halinde ihracat devam etmektedir PAMUK: (Beyaz altın) ticaretinin bu yıl bir kısım ihracat çılarımızı büyük ararlara uğrattığı, yerli fabrikaları ise pamuk- Suz biraktığı; artık elle — tutulurcasına bâriz bir hakikat haline gelmiştir. Yerli fabrikalar bu fiyatlarla pamuk tedarik edemiye- Cek vaziyettedirler. Fabrikalar llk fırsatta temin ettikleri mal gülleri işledikten sonra - kapılarını en az dört ay için kapamak Mecburiyetini hissedeceklerdir. Bereket versin ki, ithal — mali pa> muklu fiyatları da şimdi aynı fiyat temposuna uyarak, yerli fab. rikalara nefes alma imkânı vermiştir. DİĞER MADDELER: Zeytin yağı yükselme yolundadır. Bu hafta içinde zeytin yağı piyasasında ileriye doğru 10-12 kuruşluk Hberasyon lstelerindeki revizyon hareketi ile ilgili olan by vazi- yet, kuru meyva piyasalarımızda çok da tesir yapacağa benze- mektedir. ADANA : Adana 15 (Hususi muhabirimizden telgrafla) — Pamuğa Hü- kümetçe el konulacağı veya satışların tahdit edileceğine dair söye lentilerin 'Picaret ve Ekonoml Bakanlığınca tekzip edilmesiyle A- dana vepMersin borsalarındaki munmeleler yeniden canlanmıştır. Sona eren haftanın ükinci varısı hararetli alış verişlerle geçmiş. fiyat 283 - 285 kuruş arasında oynamıştır. Hatay malı tesilmi 305 kuruşa satılmıştır. Çukurova Pamuk 'Tarm / Satış Kopnin Koo- peratifleri / Birliğinin piyasayı tutarak müstahsii lehine hareket etmesi fiyatların düşmesini önlemiştir. Böylece hafta zarfındaki Satışlarda kütlü 94-105 kuruştan kalmıştır. Bu seneki ihraçatın 50 bin ton raddesinde olması ve bütün sevkiyatın Mersin llmanından yapılması bu sene liman faaliyetini de Inkişaf ettirmiştir. Bu ci- hetle bütln hafta milddetince Mersin limamı yabancı gemilerle dolmuştur. Lâkin ne yazık ki yükleme ve boşaltma vasıtalarının kifayetsizliği randımanı — düşürmektedir. Bazı vapurlar günlerce furuli bekledikleri halde mal almaları çok zor olmaktadır. Devle- 'tin müstacel yardımını gerektiren bu durumu bizzat görmek üze- re haftanın son günü Mersine gelen Ulaştırma Bakanı Seyfi Kurt- bek acele işlerin mutlak sürette ve nihayet bir kaç gün zarfında halledileceğini vaadetmiştir. Limanın normal — randımanla çalış- maması yüzünden kücük bir şehir olan Mersinin bütün meydanları ve bir çok sokak arası binlerce pamuk balyasiyle tıkanmıştır. Di- ğer ihraç maddelerimiz arasında susam, yer fıstığı, keten tohu- mu, harnup üzerinde de iyi Iş olmaktadır. Susam 8025 kuruştan muamele görüyor. Çiğit 13 kuruşa düştü. Çiğit yağı ve çiğit küs- pesi fiyatları ise yüksektir. Yabancı küspe alıcıları istekli ve ha rarettidirler. Diğer taraftan Hatay ve Maraşta yeni pirinç mahsulü de ld- rak edilmiş ve piyasaya birkaç parti mal çıkabilmiştir.