12 Haziran 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 3

12 Haziran 1950 İSTİKLÂL HARBİMİZDE SÜVARİ KOLORDUSU MEKLİ Örgeneral - Fahreddin Al: tay İstiklâl Harbimizde — Süvari Kolordusu. (1) adlı eserini imzala- dıktan sonra bana uzatirken, tevazu ve çekingenlikle: :“Belki hepsini oku- yacak vaktiniz olmaz, hiç olmazsa #u son bölüme bir göz gezdirirseniz memnun kalırım.” demişti. Bu —son bölümün adı: © Eylâl 1922, İzmire Kiriş'tir. Fahreddin Altay bu tarihi günü göyle anlatıyor: “Bu sabah, sa- at beşte, ortalık ağarirken, Sabun- cubel'e ilerileyen 2 nci Süvari Tüme- ninin 20 nct Alay 4 üncü Bölüğünden Teğmen Enver komutasındaki kesif kolu düşmanın buralardan muş olduğunu görerek ileri tepelere çıkmış ve harikulâde bir manzara ile karşılaşmıştır: Sabah güneşinin tat- h aşıkları altında bir tablo gibi be- liren güzel İzmir önündeki mavi su- Jariyle Akdeniz ve bunları çevrele- 'yen lâtif yeşilliklerle yüksek dağlar- dan terekküp eden bu tabil tabloda biraz kara noktalar körfezdeki ecne- bi harp gemileri idi. Bu — bahtiyar genç subayın raporunu yazarken Baş- kumandanın (Atatürkün) — verdiği Akdeniz hedefine ilk ulaşanın ken- disi olduğunu düşünerek ne kadar heyecana tutulduğunu tahmin etmek güç değildir... Raporu —göndermeğe lüzüm kalmıyor, tümenleri kendisine ulaşıyorlar, hep beraber ilerleme de- vam ediyor... Alayın önünde yüzb # Şefereddin komutasında iki bölük gidiyor, sokaklardan geçerken — Yu- nanlı evlerinden toplu süvarilerin bir Ateşe uğramaması için sekiz er elle rinde tüfek, yaya olarak en önde yü- rüyorlar. Bunlar Halkapınar köprü- üNü geçip Tuzakoğlu — fabrikasına yaklaşınca fabrika — pencerelerinden Anl'bir ateşe uğruyorlar, içlerinden dördü yere seriliyor. Bu yavrucukla- Tın mübarek cesetleri önümüzde bi- Ter ok gibi başları İzmire doğru ya- tıyor ve sanki bize “durmayın, iler leyin!” diyordu... Öncü alayı bu şan- h cesetleri atlıyarak geçiyor, İzmir rılıtmında parke taşlarının çıkardığı nal sesleri Akdenizin bu taşlara çar- parak çıkardığı hafif dalga seslerine karışıyor, bir zafer marşı gibi nağme- leniyor... Pasaport yanından geçer- ken, bir manga kadar İngiliz deniz askeri tarafından — selâmlanan önctü bönükleri az ileride sivil bir şahsın attığı el bombasiyle karşılaşıyorlar, Yüzbaşı Şerefle bir kaç er hafifçe yaralanıyorlar, fakat aldırış etmiye- Tek soluğu hükümet kapılarında yorlar... Şeref bir kaç erle hemen balkona çıkıyor, şanlı sancağımızı ö- perek direğe çekiyor ve selâmliyor. Sancak yükselirken ak yıldızının bir kısmına yüzündeki yaranın kanının bulaştığını görüyor ve bu aaadete er- mekten taşan heyecanını gözlerinden boşaltıyor. . Hıçıkırıklarını tutamıyor, biran sonra kendisini topluyor, ya- nindakilere: “Arkadaşlar, vazifemiz bitmemiştir. — Millet bizden — daha çok şeyler bekliyor” diyerek aşağıya in askeri edebiyatımızın züzel Yazan : Cevdet Perin örneklerinden. birini daha veren bu satırları yazan Emekli Örgeneral, İ: tiklâl Savaşımızın ileride İzmir des. tanını yazacak olan Türk harrirlerine, bu kahramanlık anlarını tunçlaştırarak yahut renklerle tesbit ederek ebediyete — maledecek — olan Türk sanatkarlarına — malzeme veri: yor. Gelecek nesillere inkılâbı. koru- mak vazifesini devrederken, — bu in- kılâbın hangi şartlar içinde başladı. fını, bir kelime ile, bu vatanın na- Si kurtarıldığını öğretmemiz, büyük kurtarıcıların yanında adsız. kahra- manlarımızın, Meçhul — Askerlerimi- zin macerasını da nakletmemiz — Vâ- zamdır. Ara sıra maziye dönmek hem he- yecanlı, hem de faydalı bir usuldür Zira, insan oğlunun en büyük — düş mani unutkanlık, eski bir — tabirle Nisyan''dır. İşte bunun için, mekli Örgeneralin okumaktan sıkilı cağını sandığı küçük kitabını — bü. yük bir zevkle, başından sonuna ka dar, hem de bir çırpıda — okudum. Mesleğime ait karıştırmak mecburi- yetinde olduğum ilmi ve edebi kitap- ların, mecmuaların ve — gazetelerin masamın üzerinde yığıldığı şu gün- lerde, kahraman ordumuzun en şanlı destanını nakleden bu sahifeler bana mazinin tarihi günlerini de hatırlat- tı: 8 Eylül 1922 de, yabancı bir ül. kedeyiz. 'Türk kolonisine mensup ©- Janlar bizim evde toplanmışlar. Ço- cük olmamıza rağmen, ben ve kar- deşlerim. bile ortalığı kaplayan he- canlı havanın tesiriyle susuyoruz. Derken, ansızın kapı çalınıyor. — Ba- bam ve bir kaç arkadaşı: “İzmir - findı!" diye bağırarak içeriye giri. yorlar. Herkes sevinçten ağlayarak birbiriyle kucaklaşıyor.. Bu andan sonrasını — pek hatırlamıyorum. Za: fen bir kaç hafta geçmeden Edirne yöliyle yurda dönmüştük. Askeri tarihimiz hakkında bugün: kadar pek çok gey yazıldı. Fakat, itiraf etmek Jâzımdır ki, yazılan tef rikaların, destanların, kitapların ço- Ku, maalesef, edebi bir değer taşı maktan uzaktır. Halbuki, ne kadar teknik bilgi ile dolu olursa olsun, bir eserin okunmasını ve ölmezliğini sa; cak olan başlıca / unsurun Üs- İüp olduğunu hatırdan çıkarmama. hldır. — Fahreddin Altayın eseri — bu bakımdan okuyucuyu tatmin edecek tarzda kaleme alınmıştır. Şüphesiz bu Küçlik kitap içinde komutanları mizi ilgilendirecek izahlar, plAnlar, hattâ bazı ifşaat bile var Fakat, e serin teknik bakımdan tenkidini yap- mak askeri yazarlarlarımıza düçer Son günlerde — Amerikan — ordu. sundan süvari birliklerinin tamamiy le kaldırıldığına dair alınan haberler de gözönünde bulundurularak, olduk- Ça enteresan bir münakaşa kapısı da açılabilir. Biz. burada bu hâtıraları her Türk münevverinin — okuyabileceğ bir kitap telâkki ederek, sadece in- tıbalarımızı bildirmekle iktifa ettik () İnsel Kitabevi, İstanbul, 1949. VENİ İSTANBUL, Dünya hikâye müsabakası. Birinciye 3000 dolar İngilterede Liberallerin istiklâli yapılan —h Partinin toplantıdan sonra, istiklâli teyit edildi Hem mühafazakArların hem de sosya 1 İngiliz Liberal Partisi Ü riberal Parti konseyinin Londrada İngillereîle büyük hava gösterileri İngiliz ve dominyon kuvvetleriyle Amerikan, Fransız ve Holünda lerinin iştirak edece; sösteriler, 7 ve 8 temmuzda yapılacak Londra 11 AA (LPS) — İngiliz Ha- Kuvvetleri tarafından hazırlanan istiraki ile yapılacak olan hava gös- terilerinde Fransa, Holânda ve Bel gika hava kuvvetleri, İagiliz milletle: Birleşik Amerika — hava kuvvetlerini mensup birlikler de iştirak edecekler. Mareşal Smuts'in sıhhi durümü tekrar ağırlaştı Pretorla, 11 AA, (Reuter) — Bildi rildikine göre zatürreden rahatsız bu. Tunan 80 yaşındaki Mareşal Smuts'ın durumu dün gece ağırlaşmıştır. 43 üncü Süvari Alay Ankaradaki süvari kıslı teakıp bir süvari hücin sahasın tatbik YENİ İSTANBUL, Dünya hikaye Şiğ “YENİ İSTANBUL, dünya edebıyohnın ; # kapılarını Türk edebiyatına açıyor ğ Dünya, en iyi hikâyesini arıyor : Gazetemiz, sanun yakın mü süphesiz dünya çapında deker teden beri devamlı KÜ Si eee gö 3 | a coktan çelikine kani a 'laez : z 4 deraip elit san z D Z mmarar Takkebilliğini “ubat'sen İ n e egi nn Tümklin olabilecektir & ahilinde iştirak olunacaktır: A — Tanınmış veya tanınmamış her imzasiyle veya müstear bir İstirak edebilir. Müstear isim b hikâyelerinin bir nüshası bir zarfla ve mi açılmak üzere idarehz ikâyelerin en az 1! ile İi nüsha zılmaları şarttır K Hikâyelerin cazetemize zımdır. Hikâyelerin üzerine kaydi kanulmalıdır. v GoDK sâpun Büstavnur. Z x ür Ki, memleketimizin bütün “Dünya Hikâye Müsabakasına” iş- iyoruz. Bu müsabakann Türk edebi. Müsabakaya giriş şartları Dünya Hikâye Müsahakasına. aşağı manlar hakiki abaka nihayete erdiği tafih lemize tevdi. edeceklerdir. çak, sahifenin bir tara yü eğRRÜM Birinciye 5.000 dolar Müsabakaya giriş şartları bir giküyet ve ar- hasebiyle, içinde Muharrlı Gevketti ve şim n llli bir hk vazifelendi Memleketin yük bir Jüri hizde de değerli lira mükâfat yektir. Türkiye fatlı Dün; kanı kazana: onlar — sayesinde muharrir, kendi. imle müsabakaya alarını atarak kapa 4000 kelimelik YENİ Dünyanın en güzel 90 Hikâvesi | Kimlerle yarışacağız ? I Z 5 irler, müsabakaya İştirak için gön. 1 müsabaka neticesine kadar heyeti, gelen hikâyele yaparak en iyi 30 hikâyeyi tex . Bu hikâyeler gazetemizde neşre 30 lira ücret verilecektir. tanınmış ediplerinden mürekkep bü. A, meşredilen 30 bikâ len bu İki eser 5000 dolar mükü- Hikâye Müsabakasına girmek hak rak gazetemiz tarafından Milletlera aspumu zwyop 0009 * Küzel hikâyesi aranırken, bir taraf. tenbit e İSTANBUL K Edebiyat tarihinin bu çok mühim müsabakasını daha simdiden İştirak eden milletler şunlardır: İngil dere, İtalya, Almanya, Hollanda, İsvicre, İsvec, Nor veç, Danimarka, Finlandiya, İrlanda, laral. Ce 30 haziran 1030 tarihine — Airika, Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan, Saylân rilmiş olması Vâr Müsabakaya Amerika da iştirak etmektedir. Fa a milsabakası" — kat orası için tertip heyeti b Küi tatbik et SA SETRA TDUNVASI OA — 4 ANNOP o00k SAD eden erlerden bir grup görülmekte YENİ İSTANBUL LONDRADA — HUSUSİ MUHABİRİMİZ BİLDİRİYOR İngiltere, Sehuman Plânmı reddetmekle, kendini Avrupa camiası dışında tutmuş oldu Sehuman Plânını, ;M lmı;ııiorluğı bağlı kalmak düşüncesiyle ekonomik - birliğinin reddedenler, Avrupa kurulmasına mâni olamıyacaklardır Londra 9 (Hususl muhabirimiz Ma- 'muel Gasser bildiriyor) — Sehuman Plânımı reddeden Attlee'nin bu hare- ketindeki ehemmiyeti bir türlü anla. yamayan veyahut anlamak isteme yenler, bazı münevver — solcularla Lord Benverbrook'tan ibarettir. İsçi — Partisinin — gazetelerinden 'New Statesman”, Attice'nin bej natından bir gün evvel, Ingiltere Hü. kümetinin, vakaa çelik ve kömür Paktına iştirak etmek hususunda ka- far vermiş ve ancak Batı Avrupa Birliğini temin edecek olan bu pak- tı “Sosyal refah devleti” icaplarına uydurmak niyetinde bulunduğunu a- çıklamıştı. Görülüyor ki, “Sosyal re- fah devleti” nazariyecileri, Avrupa kıtası ile hâlâ bir nevi mukadderat iştirakine inanıyorlarsa da, hakikat- te, Avrupa realitesi ile hiç alâkası ol. mayan, bir hayal âleminde yaşıyor. har. Sosyalistlerin tam kargı tarafında, gazeteci Lord Beaverbrook, Sunday Express'de, her zaman şiddetle ten: kid ettiği İşçi Hükümetinin kararını alkışlamakta ve Sehuman teklifinin kuruluş günü yıldönümü münasebetiyle evvelki gün im tertiplenmiş ve meraslmi mü- iştır. Resimde gösterilere iştirak MEMLEKET HABERLERİ behemehal reddedilmesi icap ettiğin- de israr etmektedir. 'Gerek Muhafazakâr Beaverbrook, gerekse de “Sosyal refah devleti”nin istikbalini endişe ile düşünen Sosya- listlerin gözünü tek hakikat bürü. Mmüştür: İmparatorluk!. Hayal ne olursa olsun, Sehuman Plânının İngilterede uğradığı âkıbet bir defa daha göstermiştir ki herhan- gi bir fikre körü körüne bağlanmak, Tenlitelerden uzaklaşmayı mucip ol- maktadır. Sosyalistlerin — dünyadan k hayalperverliği ile imparator. luk Donkişotlarının realiteyi görme- yen temerrüdü bu hakikati açıkça göstermektedir. İngilterenin Sehuman Plânını red- detmesi, Fransa ile bu memleket a. Tasında, Versaliles' takip eden se- nelerden beri görülmemiş bir tezat yaratmıştır. 3 haziran kararı Brük. Sel ve Atlantik paktları ile kurulmuş olan münasebetleri geniş ölçüde fel- ce uğratmış, Büyük Britanyanın ge- rTek Avrupada gerekse biltün dün- yada, itibarını düşürmüştür. Bu mev- zudaki beyanatlarında çok ihtiyatlı davranmakla beraber ” Amerikalılar da, İngiliz Hükümetinin bu tarzı ha- Teketini hoş görmediklerini ve Sehu. man Plânına / fillen yardım eden memleketler. safında 'bulunduklarını ihsas etmişlerdir. Bütün bu mahzur- lar İngilterede bugün kabul edilmek- tedir. Bu kusurun itiraf edilmiş olması 'ne kadar memnuniyete şayansa da, 'ne şahsi konuşmalarda, ne de mat- buntta, 3 haziran kararına mukabil daha iyi bir hal çaresine tesadüf e. dilememesi, efkârı tereddüde düşür- mektedir. Hattâ İngilterenin - Sehu- man Plânını reddetmesi dolayısiyle hâsil olacak - neticelerin ” kötüğünü, mübalâğalı olarak da bile, Fransız giltere Hükümetini bu derece açık ve şimdilik kati bir red cevabına sev ketmiş olmasından mütevellit Adeta Bizli bir sevinç sezilmektedir. İngiltere Sehuman — Plânına İşti- rak etmemek süretiyle bu plânın ta- hakkukuna mâni olmayacak ve plâ- 'nin iktisadi ve siyasi neticelerinden kendisini kurtaramıyacaktır. Halbu- ki muhafaza etmeğe çalıştığı ve uğ Tunda 8 haziran kararını verdiği mu- vazene o kadar zayıftır ki, en ha- fif bir sarsıntı ile bozulabilir. Bu iti barla Sehuman Plânını reddetmekle İngiltere müstakbel gelişmenin neti- celerinden değil, ancak mesuliyetin. 'den kurtulmuş olüyor. Kıralı Faruk'an Sadık Beyin nikâhlı hemşirelerinden bir nota Londra, 11 - AA (AFP) — Bu sabah resmi çevrelerden bildirildiğine göre, İngiliz Hükümeti Kahire Hü- Sovyet Yüksek Şürası bugün toplanıyor. Londra, 11 ALA. (United Press) — Moskova Radyosunun bildirdiğine gö- Te yeni seçilen Sovyet Yüksek Şürası ilk toplantısını pazactesi günü Krem- lin'in içtima salonunda yapacaktır. İnönü Şehitleri dün merasimle anıldı Bakişehir, 11 (AA) — Bugün »a da İnönü Sehitlikinde yılım mütar ifali yapılmış, İstiklâi uğruna can n kahramanlarımızın — hâtıraları| * ve minnet ile anılmıştır. hitiğe BMM, DEP. GHP. İs Bankası komsu> vilâyetler ve diğ Mücaresclerden " göndütilen çelenkii konulduktan sonra bir ihtiram duruşu 'BMM. ve ordu namına / heyecanlı birer konuşma yapan. hatipler, hürri * ve İstiklâli için 'her - Tedakârlığı İntiyardan çekinmiyen 'Türk Miltetinin dk Yesir olamıyacağını — belirtmişler. Fransız Akdeniz Donanması Komutanı İzmire döndü Ankara, 11 (AA) — İki gündür Hrimizik misefiri bulunan " Akdeniz Fransız Donanması Komutanı Vesmi fal Lambertin bu sabah 80 de Bt ) Haberalma Buşkanı, De vi Kurmay Başkanı Pransız Büyük Elçiliki erkânı ve Ha Medlin — Başkanı — Refik — Korultan, Refik Koraltanın Ankara, 11 (AA) — Büyük M Ürdün. Kiçisi Mo Binlerce köylü ve sehirlinin katıldı. b ihtifale B.M.M. Ankara Vilâyet ve Belediyesi, Bilccik, Eskişehir vilâyet leri, siyasi partiler ve İş Bankasını temsil eden zevat da İstirak etmiştir. F. Belen, Eskişehirdeki tetkiklerini bitirdi Eskişehir, 11 AA) — / Bayındırlık Bakanı Fabri Belen, geceyi, Eskişe- b sabah Vali, Mit Kemal Zeytinoğlu | / mıştardır. Muhtar. Başkurt, Bayındırlık Mü- / Anlaşıldıkına göre Bayar, istirahat ü Su İşleri Müdürü ile birlikte| için geleceki köyümüzde, vaktin bir Porsuk barajına gitmiştir. kuzmını Devlet işlerine tahsis yolunda Porsuk barajının Balihazır ve müs- takbel durumunu ve yeniden açılması İzahatı dinleyen Bakan, öğleden son: a Vilâyette bir toplanlı yapmış, sex İüpzedeler için yeniden insa. ettirilen evler hakkında. konuşmuştur. Bu inşaatın daha salim bir mecra- da İlerlemesini arzu eden Bakan, alr Nacak yeni tedbirler Üzerinde alâkalı: farla Konuşmuş ve gerekli direkti 'Bakan, bu akşam Ankaraya döne resmi kabulleri et Meclisi Başkanı — Refik Koraltan Baron Yrjö-Köskinen ile İngiliz Mas- ammed Ali Elacluni'yi maka kteylde Bayar, 19 haziranda istirahate çekiliyor Çeşme Thcaköyü, 1 (Hususi muhabi- zimiz bildiriyor) — Bugün Ankaradan Bildirildiğine göre sayın Cumhurbaz- kanı Colki Bayar 19 haziran günü E- ge ekspresiyle " Ankaradan hareketle 30 haziran günü İzmire gelecek ve aynı akşam Çeşme plâjlarındaki vi Tüsında İstirahate bazlıyacaktır. Baya- Tn villâmadaki sıcak su t zulduğundan bugün tamirine Sın boyanmasına başlanmıştır. köyü, “kaymetli misafirini “bu yıl da Hararetle ” karşılıyacaktır. — Bayarın Çeşmeye gelmesi münasebetiyle Türk Ve ecnebi bir çok alileler ve bu me- fanda senelerden beri politika haya- Tindan Çekiimiş olan - tanınmış bazı simalar da yüksek bedelle ev kirala- kullanacaktır. Adanada on iki teknik ziraat merkezi kuruluyor Adana, (Hususi muhabirimiz bildiri. yor) — Adana İli İçinde 12 tana tek- Bik ziraat merkezi Kurulması icin Ba kanlık gerekli tahsisatı göndermistir. Ârsa yerlerinin tesbitine ve istimlâki. Adana uçak alanı da gece uçuşlarına göre tanzim ediliyor Adana (Hususl muhabirimiz bildiri. farının C simfına uygun olan Adana ga İnip kalkmaları saplanmış olacak Taklandırma İşleri biter — bitm Meydanda Bazı teknik yeni binala- Yeni bir ablukaya karşı tedbirler Zak tutmayan Batı Almanya Federai D Prenses Falka (sağda) ile Fund ı A haziranda Kıral tarafından resmen tasdik edilmiştir. Merasimden sonra genç gelin, kardeşleri Prenses Fevriye (solda) ve Pren- ses Falze ile bir arada resim çektirmiştir. İNGİLTERE - MISIR MÜNASEBATI İngiliz Hükümetinin yeni nwa verdiği, Londrada tekzip edildi kümetine, 1936 tarihli Tngiliz - Mı. #ır andlaşmasının gözden geçirilmesi ve İngiliz kuvvetlerinin Misırı tahli- 'ye etmeleri hakkında hiç bir nokta vermemiştir. Ayni çevreler, Kahire- nin El Misri gazetesi tarafından yaz yınlanan nota metnini "saçma” ol Tak vasıflandırmışlardır. - Gazeteye göre, İngiltere Hükümeti önümüzde- Ki yaz mevsimine kadar harbin pat- Jıyacağı kanaatinde olup Süveyş Ka- nalı bölgesinde yerleşmiş — bulunan Birliklerinin işgal kuvvetleri olarak değil fakat Misirin savunmasını Sağlamak Üzere hayati - noktalarda islenmiş birlikler olarak telâkki e- dilmelerini istemiştir. Son zamanlarda Misır. basınının Tngiliz - Mısır münasebetlerinin du- rumu ve bu arada Mareşal Sir Wili- am Slim'in Kahireye yaptığı ziyaret hakkında çok defa hayal mahsulü söylentileri aksettirdiği Londrada ha- fırlatılmaktadır. Eisenhower ve sulhun muhafazası Sade top ve gemi ile sulh korunamaz. Namus, doğruluk ve adalet de lâzımdır NewYork 11 AA (United Press) General Elsenhower yıkıcı faaliyet- lere girişen şahısların adalete uygun Bir gekilde Hükümet — vazifelerinden uzaklaştırılmaları gerektiğini dün ge- “Birleşik Amerikanın olduğu kadar manevi 'dömiş ve gunları ilâve de olmalıdır, "Doğrudan doğruya Allaha — karşı memul olduğunu kabul eden bir Hükü- et İdame ettirmeliyiz 'isenhower, sadeco (0p ve geml derle sulhun “dame ettirilemiyeceğini Söyliyerek "Namusu, doğruluğu ve eti kurmak İsteğinde Dirlik oluşu: Muz bizi kurtaracaktır.” demiştir. Seyyar gazete matbaası Londra 11 ALA. (LPS) — Bu hafta Birmingham'da lüks bir vagona Bene zeyen bir nakli Vasıtası görülmüştür. Vamtanın içinde bir Linotip, bir. fo: Toğraf makinesi, bir karanlık oda ve Mödern baskı makineleri bulunmak. Tadır. İki elektrik Jeneratörü baskı ve feleprinter makinesi icin ve radyo ile nlanmasını mümkün K Tatıllâtını her pazar (YENİ İSTANBUL) D AY ĞU hl’P"Nl