11 Mayıs 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 3

11 M İKUYUP yazmasını bilmiyen her- hangi bir şahis, bu. noksanlığın. dan dolayı, hayatta — karşılaşacağı türlü zorluklardan çoğunu yenemez. Köylerimizin köylülerimizin Kalkındırılması işinin başında da ge- ne bu mesele karşımıza çıkar: Köy: lünün okuyup yazabilmesi. Cumhuriyet devrinde bu yolda dev det ve milletimizce atılan — adımlar Küçümsenemez. Fakat, itiraf etmek | de Jazımdır ki, varılmak istenen neti- ce henliz hayli uzaktadır. Osmanlı İmparatorluğunun senelerce süren ih- Mallerinden doğan bu mânevi yokluk da genç cumhüriyetimizin ve mille- timizin senelerden beri devam eden #gayretleriyle ortadan kalkacaktır. Köylülerimizin çoğunluğunun (hat- tâ hepsinin) okur yazar hale gelebil- mesi için türlü güçlükler yenilmiştir. Fedakâr — köylülerimizin köylerinde yaptırdıkları muazzam okul binala- Tında bugün 7 ilâ 16 yaş arasında bulünan yavrularımız. okumaktadır lar. 16 yaşından büyük olanlar tahsil çağının dışında bulunduklarından do- dayı köy okullarına kabul edileme- mekte, bunlardan, tahsil çağında o- kuma-yazma öğrenmek imkânına ka- vuşamamış olanlar cahil kalmakta- dırlar. Gerçi, Köy Okulları ve Enstitüleri Teşkilât Kanununda bu nokta düşü- nülmüş, okul çağının dışında bulü- nanlar için gece ve akşam kursları açılacağı bildirilmiş ise de, bu mad- deler bazı imkânsızlıklardan dolayı #tabik edilememektedir. Bundan kim- geyi mestl tutamayız. Nihayet bu iş köyün öğretmeni tarafından görüle- cektir. Sabahın sekizinden akşamın beşine kadar beş sınıfın öğretmenli- #ini, buna ilâveten okulun başöğret- Menliğini yapan köy — öğretmenini Bünlük vazifeleri yıpratmaktadır. O- 'nun bir de kurslarla ilgilenmesini is- temek insan takatini, insan gücünü inkâr etmek olur. “Köy Okulları ve Enstitüleri Teş- kilât Kanunu'nun — gece ve akşam kurslarına dair maddeleri yerine ge- tirilemiyor diye köylerimizde okuya- zin arttırilabileceğinden Ümldi kı mek mi Jâzimdır? Hayır! — Biz böyle bir düşünceyi hem ayıplar, hem de şiddetle red deriz. “Mesleğe intisabımdan bugüne kadar az bir zaman geçtiği halde köylülerle #ikı temaslarım sonunda onları okür- yazar hale getirmenin gayet kolay olacağı kanaatine vardım. — Baltıkta kaybolan Amerikan uçağı Uçakta bulunan on kişilil mürettebatın öldüğü anlaşıldı Washington 10 A A. — (United Press) — Yetkili kaynaklardan bildi. rildiğine göre, sekiz nisanda Baltık Denizinde kaybolan Amerikan uça- fının iki kurtarma salı iyice tetkik edilmiş ve bu tetkik neticesinde yük- sek bahriye subayları on kişilik mü- rettebatın öldüğü neticesine varmış- lardır. Filhakika sallardan biri yanmıştır. Diğer salın uçak infilâk ettikten son- ra kullanıldığına dair bir emare yok- tur. Sallardan biri, 16 nisanda — Stock- holm'un 80 mil güneydoğusunda bir İngiliz gemisi tarafından bulunmuz- tur. İkinci sal ise, bir İsveç balıkçı gemisi / tarafından - Letonya'da, Li- Bau'nun 65 mil batısında yanmış bir halde bulunmuştur. Insan haklarına dai €en mühim madde kabul edildi Lake Succesa, 10 - ALA. (AfI) — İnsan Hakları Komlsyonu “İnsanla- 'Tın işkencelere ve tezlil edici fena Muamelelere karşı korunmasını der- piş eden maddeyi ik müzakerede ka bul etmiştir. Fransız delegeleri tarafından ileri sürülen bu madde 'Hiç kimsenin iş kenceye veya gayri insanl alçakça müamelelere tutulmamasını — derpiş etmektedir. Madde hükümet tarafın. dan, ruhl ve bedeni sağlık için görlerilmedikçe hiç kimsenin arzu Su MilAfına tıbbi veya İlmi tecrübe lere tâbi tutulamayacağını tasrih et mektedir. Bu maddenin ilim için bir engel teşkil ettiğine inanan Üyeler itiraz- da bulunmuşlarsa da mad &1 8 oyla kabul edilmi; | Çekimser oy vermişler Hidrojen bombasının tecrübesi ağustosta yapılabilecek | vrRdhlzten; 30 - AA LAİ | Vekili Summer Pile, di aptığı bir b gnn : | ka tefsirden ka; Mamafih | Pike atı | Washingtonun yetkili müt: beraber, bu mü h ihtilâfa düşn SOSYAL MESELELERİMİZ Köylerimizin okuma - yazma yolu ile kalkınması Yazan : Abdullah Çelik Okula, dün denecek kadar yeni bir geçmişte kavuşan, kültürün yeni gir- diği köyümde okur yazar nispetinde 20den *80€ bir artış vardır. Bu, okuyanıldüşündürür ve ilk anda akla: 'nasil olür?” suali tabli olarak gelir. Söyle yapıyoruz. Her gün gelen gazeteyi ve diğer il- lerde çıkan bazı neşriyatı, faydalı ki- tap ve yazıları okuyoruz. Köyün kah- vesine devam edenler günde yarım saat gazete dinlemeyi itiyat edindiler. Diniyiciler günden güne çoğaldı; kı- Şin, soğuk, çamur Ve yağmurunda bile bu işi ihmal etmez oldular. Oku- malar zevk veriyordu. Zira okuma bittikten sonra okuduklarımız. Üze- rinde konuşuyor, mütalâalarımızı or- taya koyuyor, fikirlerimizi 1münaka- a ediyorduk. Dinlemeyi itiyat haline getirenler, şehre indikçe şehirden ga- zete getirmeye başladılar. Dinleyicile- rimde başlıyan bu ilgi genişledi, ge- nişledi ve onlar, çocuklarından, kar- deşlerinden ve benden öğrendikleri ile hecelemeye başladılar. Bugün arala- da mükemmel gazete - okuyanlar vardır. Okumanın, — bilhassa gazete oku- manın faydalı olduğunu köylülerimi- ze öğretmek ve bu zevki aşılamak, bu sahada onları aydınlatmak, mü- nevver zümreye ve bilhassa köy öğ- düşmektedir. Bu zevk anlaşıldıktan sonra, — tahsil çağının dışında bulunan babalar, çocukların- dan, agabeyler kardeşlerinden oku- yup yazmayı öğreneceklerdir. Yapıcı, yaratıcı dalma müsyeti, te- kâmülü düşünen bir öğretmen, üç de- &ll bir yılda da Üstün başarılar temin eder. Kadir ve kıymet takdir etmesini bi- len köylümüz, kendilerine faydalı ol- mak istiyen / elemanların arkasından gitmeyi giar edinmiştir. Yeter ki fikir. Ve filllerimizde samimi olalım Gaye- miz memlekete hizmet olsun. Seçim propagandaları dün nihayet buldu Önümüzdeki günlerde politika adamlarımızın - Başkente dönmeleri bekleniyor Ankara, 10 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Her yerde olduğu gibi bugün Ankarada da - seçim propi gandasının son günüdür. Bugün bü- fün siyasi partilerin kapalı veya a- çık yerlerde toplantıları vardı. Ak- Şam> saatlerinden itibaren hitaplar ve telkinler yalnız devlet radyosu mikrofonlarından yapılabildi. Bu ge- ce 24 den itibaren partilerimiz pro- pagandalarının kepenklerini indirerek bu işe nihayet vereceklerdir. Öyle tahmin ediyoruz ki önüm” 'i gün- derde bir kısım nolir alarımız seçim — pror a Cişini - bitirmiş bulunacaklarından başkente avdet e- deceklerdir. İzmirde yaptlar mitingde Celâl Bayar dün son seçim nutkunu söyledi İzmir, 10 (Husust muhabirimiz bil- diriyor) — Celâl Bayar, bu akşam Üzeri İzmirde son mutkunu / söylemin ve bu nutku dinlemek üzere kalaba- hik bir halk kütlesi hazır bulunmuş- tur. Bayar nutkunü irticalen söyle- miştir ve nutuk tahminen iki sant kadar devam etmiştir. 1 İSTANBUL Milli Savunma Bakanlığının tebliği Ordu mensupları, her türlü parti ve politika faaliyeti dışında kalacak Ankara, 10 (AA) — Mili Sa- vunma Bakanlığından tebliğ — olun- muştur: Son günlerde günün politika mü- nakaşaları arasına orduya ait bazı muamele ve tedbirlerin karıştırılmak- ta olduğu görülmektedir. Mült Savunma Bakanlığı ve G nelkurmay Başkanlığınca alınan bü- tün tedbirler, her türlü parti ve po- litika düşünceleri dışında ve üstünde ve yalnız ordu disiplini ve mevcut kanunların hükümleri icabıdır. Bü- tün askerf şahısların her türlü ha- reketleri de bü esaslar — dahilinde çerçevelenmiştir. Keyfiyetin bu suretle bir kere da. ha tavzihini ve ordu câmlasının par- ti ve politika konuları haricinde tu- Almanyanın yeni fiyat politikası Alman piyasası son aylarda ha- zırladığı çeşitli emtiayı 2 nci Cihan Harbinden önceki seviyede tutmağa 've fakat yalnız doların yeni bir farkını ilâve ederek ithalât eşyas göndermeğe başlamışlardır. —Alman piyasası önümüzdeki mahsul mevsi- minde ithal edeceği maddeler fiati. ni de aynı seviyede - bulundurmağa tulması Tüzümündaki milli menfaa- tin her tarafça korunmasını ehem. miyetle rica ederim. Milli Savunma Bakanı Hüsnül Çakır Amerika, — cenupdoğu — Asyaya b4 milyon dolar yardım edecek Bu yardımdan bilhassa Fransız Hindi Washington, 10 - AA Press) — İleri gelen Amerikan şah- yetlerinden dün öğrenildiğine gö- re, Dişişleri Bakanlığı, — Güneydoğu Asya için 64 milyon dolarlık bir yar- dım programı kabul etmiştir. Ve bu yardımdan bihassa Fransız Hindi- Çinisi istifade edecektir. Dişişleri Bakam — Dean Acheson, pazartesi günü Pariste verdiği beya- hatta, Hindiçinide komünizme kar- $ girişilen harpte Birleşik Amerika. Bin Fransaya maddi yardımda bu: (United — ö gel kmeriçin yarlıklsdın Dus slyamiten bahesömn Bayar bu K ni n siyasetin İesbetini belirterek bazı ha | C. H. P. ve Millet partilerinin | fteydalanacak diğer memleketler sun faların meyendiyetine Tağmen bun: | Ankaradaki dünkü toplantıları| İvdır: Burmı ğ ları ifade etmenin ” politika. olsenli | OA Z AT A Da aa Te n aa ee | — AAnkare 10 (Hiumusi munabirimiz| : Bu yeni Güneydoğu Asya yardım ai bildiriyor) —- 'Bugün öğleden sonra | Programı, Asya. milletlerini — komü- Miüllet Partisi Cebeci meydanında « Şik hava toplantımı tertip etmiştir. | — Misirli yüzme şampiyonu Onvldi bllerdir Düeliye . | ÜBEE 4a Gerecili bit ada Kandil, bir. uçak ve Tekel bakanları toplantı. yapmıştır. —— kazasında öldü ŞD eLaR NU Adana müstahsil Kahire, 10 AA (Reuter) — Ta İzmit, 10 (AA.) — Devlet Baka ardımı BizilŞ DNDURE yöKüüNü Ve Yüi ö laştlan Sarfadam Müak, Belen SÜai YA Pilot “Ahmet Kandil, bugün. kullan SK aa Te aa kkmi | — adada, 10 izlemell J salakt lll |. G ö Te aa sönıy Pat BE ae De vani geee | rairiyon © Beğikdan'zerar gören | #ait bava ah Önerinda. bir alim T aa aK hüraciye manetalliine K Yapık İ açahan guyanmakı Dakisesinde n HL Ka lare Uğecir.| makiünere - Ormaniyi Biraat Ban: | — tar. kamedi Hlamiylarür. kasına 300 bin lira gönderilmiştir. " | — Diğer uçağin'pilotu da ölmüştür ir Ha Gükul eseki te-| — Rüçük müstehelle Köediyi artlır. İ - Kandilin ucağı 100 metre/ yükmikte M MN KSAk y G | nak makisalyle" 0 Aüsan — Sirsak | yanmala beslimdak. Tazaya, Güüvn Aledelerür. ada DA ha. gekmr . |. e eee llli w- li Bunlar, - Hitler'in son resimleri mi ? lekraf., resimler hakkında şu izahati Yermektedir: 'Bu, Adolf Hitlerin açtıkı topyekti harbin son neticelerine - bakı Sinin. tahribi pe edilmek üzere başka bir stüdyoy: çe bugüne kadar orada unü: isi istitade edecek nizme karğı desteklemek ve bu mil- letlerin bağımsız olmalarına yardım etmek yolundaki Amerikan plânları- 'na dahil bulunmaktadır. Birleşik Amerika İktisadi Heyeti Başkanı Allen Griffin, özel bir prog- Tamın hazırlanmasını bilhassa tav Amerikanın Almanyadaki işgal siyasetinin gözden geçirilmesi isteniyor Washington 10 A A, (Afp) Cumhuriyetçiler Parlâmento Grupu sözcüsü ve Almanyadaki Amerikan Mgal siyasetinin gözden geçirilmesi. ni isteyen takrir sahibi Jacob Javits bugün Almanyadaki yüksek Ameri- kan Komiseri John Mac Cloy'un mur halefetine rağmen, kendisinin ve ar- kadaşlarının İşgml siyasetinin — yenl- den incelenmesi için israr ettiklerini bildirmiştir. Kıral Faruk'un Neriman Sadıkla evleneceği Mısırda açıklandı 10 AA (Afp) — Kıral Faruk'un tahta çıkmasının yıldönü- mü 6 mayısta bütün Mısırda kutlar miş ve bu münasebetle Kıralın evlen- meselesi tekrar bahis konusu olmuştur. Kıralın müstakbel evlenmesi me- elesi hakkında yabancı memleket lerde yayınlanan — mühtelif haberler bu bahse hiç temas etme- Mısır basını, bu hafta Kıra lm nişanlanmasından açıkça bahset Bilindiği gibi Kıral, orta halli bir ailenin kızı olan — Neriman Sadık'ı dakbel eşi olarak seçmiş. bulu: Neriman Sadık'ın babası, Ulaştır- a Bakanlığı Umumi Kâtipliğini iş Prenses Fatmanın Müslüman hi kıyıldı. Fatma ile Kaliforniyalı Vin Hiliyer'in nikâhları bugün Paris — Büyükelçiliğinde baş imam Şirazi tarafından kıyılmıştır. Bu, tahakkuk ederse, Acheson, işbaşına geldiğinden beri 'en büyük siyasi başarıyı elde etmiş olacaktır Washington, 10 (Hususl muhabirimiz G. H naylini bir Pransız - Alman işbirliği çerçevesi #0n'a bir siyasi muvaffakıyet imkânı Verecektir. Amerikan Dişişleri Bakar 'nının İse, kendi siyasetini kurabilmek ve vaziyetini sağlamlaştırmak buna şiddetle ihtiyacı vardır. “Acheson arasındaki bağları sıklaştırmağa ve kuvvetlendirmeğe dair olan parlak Sutukları bu müşaditler şüphe ile karşılamakta idiler. Londra konfe- ransının bir pot gibi ortaya —attığı Alman meselesine gelince, New-York Times'in Londradaki muhabirinin de açıkladığı gibi, bu mevzu Amerkan Gplomatlarının kafasında hiç sarih bir mâna ifade etmiyordu. Bahsi geçen muhabirin gazetesine gönder- Giği telgrafa göre, Acheson ile Be Vin'in yaptığı flik görüşmelerden son- ra, Amerika açıkca hiç bir teklifte bulunmaksızın, mütenddit hal çare- lerine karşı şüpheli bir tavır takın. mıştı. İşte bu nazik anda Fransa, Yepyeni bir fikir ortaya attı. Şim- diye kadar cüretkârane görülebilecek olan bu fikir, tatbik edildiği takdir- de, Amerika Kongresinde büyük bir Memnuniyet yaratacak kabiliyette- ö Kanadada büyük seylâp felâketi Kızıl nehrin kapladığı saha için (Milli bir felâket manzarası arzetmektedir) deniliyor Winnipeg 10 A.A. (Afp) — Ka- 'nadanın her tarafından, “Manitoba,, felâketzedelerinin yardımına — koşul- maktadır. Kabaran “Kızıl nehrin” — sularının Astilasına uğrayan yerler “Milli bir felâket manzarası arzetmekledir. Sular şimdiki halde-500 kilomet- re kareden fazla bir araziyi — istilâ etmiş bulunmaktadır. Açıkta — kalan insanların sayısı 12 bini bulnuştur. Yalnız Winnpeg şehrinde açıkta ka- Janlar 1500 tahmin - olunmaktadır. Polis arabalarının Üzerine yerleştiri. len hoparlörlerle, — halkın tehlikeli mıntakayı derhal tahliye etmesi em- redilmektedir. Deniz Ve kara kuvvetleri, sivil hal- kın suları önlemesine — yardım için birçok erkekleri vazife altına almış- tır. Atlantik kıyısının en uzak yerle- rine Halifax, Ottawa ve Montreal'a hava yoluyla kum torbaları günderil- miştir. Askeri trenlerle Winnipeg'e gönde- rilmek üÜzere binlerce ton eşya, bil- hassa emme tulumbalar yola çıkarıl mıştır. Şehrin merkezi — henüz — sulardan “müteessir olmamışsa da, telefon hat- Jarı bozulmuş, mekteplerin ekseriyeti kapatılmıştır. Hastahaneler âcil va- kalar hariç, hasta kabul etmemek- tedir. Kanada Hükümeti, vaziyetin vaha- metine göre, felâketzedelerin kalkın- ması için mali yardımda bulunmayı vadetmiştir. Berbest seçim yapılması için Mii"al&lar. Berlini terketmiyecekler Bonn 10 AA (Afp) — Almanya daki İngiliz Yüksek Komiserliği sözcüsü, bütün Berlinde serbest se- gimlerin yapılmasını — mümkün kıl- mak için Batılı işgal - kuvvetlerinin gehri terketmelerine dair öne sürdig' Şartın “hiç bir. sürette kabul edile Miyeceğini., söylemiş ve demiştir ki. 'Sovyetlerin iddiaları Berlinin hür riyet içinde birleşmesi / teşebbüsüne bir kere daha engel olmaktadır Elizabeth Taylor'un Kaliforniyı fan evlenme n mini mütenkip rikderi üzere, Elizabeth Tay. lor'un kocası Conrad Hilton tarafından. 0- tomobile, götürülüşü 'nü gönteriyor bul etmek imiz G. H. Martin telsizle bildi Londra konferansından evvel mühim Fransız tebliği Demir sanayiinde Fransız - Alman işbirliği kurulması isteniyor Washington'u terkettiği sırada, Dışişleri Bakanının vazife başına geldiğinden beri sadece siyasi başarısız. lıklara uğradığını ve onun Londra koferansından hakiki bir muvaffakıyetle dönmeğe mecbur olduğunu düşünmekte idiler. Bununla beraber, bu başarının 'e mahiyette olacağını gimdiden bilmek kabil değildir. Atlantik müttefikleri Sayfa 3 iyor Martin'den) — Demir sa- içine almak fikri, Ache için buradaki bitaraf müşahitler, Fransa ve Almanya, Washington- daki genatör ve mebuslar arasında her biri. taraftarlara — sahiptirler. Fransaya karşı sempati duyan grup- la, Alman isteklerini — destekliyen grup, ekseriya parlâmento korldor Jarında — kurnazca harbe girişmek- tedirler. Avrupa demir sanaylinde iş birliği fikri, her iki grupun da ho- şuna gidecek ve Avrupa Birliği için Tararetle çalışan Dişişleri Bakanlığı ve Marahall plânı idarecileri lehinde bir hareket yaratacaktır. Bu haber karşısında, - Amerikan demir sanayicileri mahfillerinin ak- sülamelinin ne olacağı şimdilik meç. huldür. Acaba Fransız - Alman bir- Jiği teşkilâtının, fiatler ” Üzerindeki tesiri ne olacaktır? Bugün bile Ale man veya Fransız, muhtelif vasıfta- ki Avrupa çelikleri Amerikaya, ken- di milli çeliklerinden daha ucuza it- hal edilebilmektedir. Onun için Av. rupaya, Amerikan endüstrisinin men- faatleri aleyhine bir kartel tesis et. mek istediği iddiasiyle, bazı sitemler yapılması ihtimali vardır. Nihayet, bir de İngilterenin takı- nacağı tavrı hesap etmek lâzımdır. Âmerika, Fransanın son — teklifini Londraya — bildirdiği zaman, Hükü- | meti bir sürprizle karşılaşmış — gibi hareket etmiş ve onun bu hali göz- den kaçmamıştır. Fransanın bu mi seleyi son dakikaya kadar bir sır o- k saklaması, böyle bir siyasi te- şebbüste hakiki muvaffakıyeti emni. yet altına almak gayesini mi güdü. yordu? Yoksa bu, Sehuman'ın telkin ve tavsiyelerini belki de kabul etmi. yecek olan İngiltereye karşı, Fransa ' Tarafından idare edilen bir. taktik Manevrasından mı ibaretti? " “Amerikadaki müşahitlerin, bir an evvel aydınlanmasını — bekledikleri nokta budur. Haberi İngiltere nasıl karşılıyor. Londra, 107 ALA. (AFP) — Fran- Sız-Alman kömür ve çelik sanaytl- 'nin müştereken işletilmesine dair Fransa tarafından 'leri sürülen tek- Jf hakkında resmi tefsirler henüz gelmemiş olmakla beraber, Times ga- Zetesi Fransız projesi etrafında ilk İngiliz tepkisini belirtmekte ve şun- darı yazmaktadır: Psikoloji bakımından, — Fransanın teşebbüsü Alman meselesini ele al- mak için yeni bir usul ve demirper. dede bir gedik açmak üÜzere yeni bir gayreti teşkil etmektedir. Zira Schu- man Doğu ve Batı Avrupanın - bu teklif edilen teşkilâta girmesi lâzım geldiğini belirtmiştir. Bu projenin, batı — devletlerinin Almanyadaki kontrolleri azaldıkça Âlmen kömür ve çelik sanayiinin ik- 'tisap edeceği küdret önünde Fran- Sanın duyduğu endişeyi göstermek- tedir. Fakat, İngiliz Hükümeti Fran- Sız teklifi hakkında bir karara var- Mmadan bütün tafsilâtı e bunu in- Celemesi Tazımdır. Nevws. Chronlele'in yazısı Londra 10 AA (Lps) — İngiliz basını, Fransız, Alman ve — Sarre Kömür Ve çelik İstihsalinin Millet- lerarası bir mesi hususunda yorumlamaktadır. Pransız teklifi, sanayil modernleş- makamın emrine ver #ransiz — teklifini tirmek, istihsali arttırmak, gümrük tahditlerini kaldırmak ve daha faz- Ja bir istihsal için yeni pazarlar ara- mak hedefini gütmektedir. Böyle bir. İr Fransa ile Almanya arasında harbi maddeten imkânsız / kılar ve Avrupa milletleri arasında daha sıkı bir iktisadi işbirliği yaratır. M. Ade- hakkında memnuniyetini naver, proji Bu profe Fransa ile Almanya ara- sındaki rekabete nihayet verecek ta- rİhi bir harekettir.