18 Ocak 1950 Tarihli Yeni İstanbul Gazetesi Sayfa 1

18 Ocak 1950 — Çarşamba İT SİYASİ İKTİSADİ Sayı 49 — 10 Kuruş : Müellif Caddesi 6 - 8 2100 Beyoğlu Boyoğlu Posta Kutusu Abone: Türkiye için seneliği 32. lt aylığı 17 Üçaylığı $ liradır. MÜSTAKİL Tesis eden HABİB EDİB TÖREHAN bir mer'üliyet ka STANBUL GÜNLÜK GAZETE Telefon: 44756 -44757 Santral Telgraf Adresi: Hetlo. İstanbul İÇ ve DIŞ POLiTiKA X— izninsso Vafd Partisi iş başında * ON seçimlerden muzaffer çıkan Vafd Partisi, iş ba- Şına geçmiş bulunuyor. Pa: lâmentonun — açılışı — münase- betiyle, Mısır Kıralı — Faruk'un mektubunu, yeni Başvekil — Na- has Paşa okumuştur. Mektupta, — İngiliz kuvvetler nin Mısır'dan çekilmesi, Sudar işinin halledilmesi ve Filisti meselesinde Araplara karşı yapı- lan haksızlığın tamiri istenmek- tedir. Ayrıca, arap memleketle- ri ile sıkı dostluk bağları tesis e- dileceği ve içtimai, iktisadi saha- da geniş ıslahata geçileceği bildi- rilmektedir. Demek oluyor ki, Kıralın şah- Sı, yahut hattâ Kırallık mak: mı ile Vafd Partisi hal başlıyacağından bahsedilen çatışma, her iki tarafın mâkul oktalar üzerinde anlaşması 'esinde, önlenmiştir. Ve bu su- retle Vafd'ın yeniden iktidar mevkiine gelmesi, Mısır için, ye- ni bir buhranlar devresinin baş- langıcı değil bilâkis, kuvvetli bi milli vahdet ve içtimai, iktisadi ıslahat devresinin müjdecisi ol- muştur. Bunu ayrıca Nahas Paşanın, Bevin'in İngiltereye dönerken Mısır'a uğrıyarak kendini ziya- ret edeceğini söyliyen İngiltere Büyük Elçisine verdiği cevaptan da anlıyoruz. Mısır Başvekili, bu ziyaret haberi vesilesiyle şu ce- vabı veriyor: “Mister Bevin, ben- den önce Mısır Kıralı" Faruk'u ziyaret etmelidir. Demek oluyor ki Kırallık — ile Vafd Partisi arasında herhangi bir ihtilâfm mevcut olması şöyle dursun, bilâkis gayet sıkı bir cephe birliği teessüs etmiştir. Beklenmiyen yahut en az ih- timal verilen hâdise de, budur. Fakat, Kıralın mektubu ile Baş- vekilin her iki meclise verdiği i- zahatta, bizce bu noktanın izahı mevcuttur. Şöyle ki, eğer Mısır için lüzumlu olan ıslahatın ve bil- hassa toprak reformunun tatbik mevkiüne konmasında, Kıral ile vafdist hükümet arasında bir mutabakat hâsıl olmuş ise, an- laşma için en iyi zemin bulunmuş demektir. Bu işde, Kıral Faruk da kazan- mıştır. Çünkü, aleyhinde olarak yola çıkanları evin içine dostça sokabilmekle, kendi - vaziyetini takviye etmiştir. Finlândiyadaki seçimler F ilündiya seçimleri, “bu gi malli memleketin kış mev- simindeki hususiyeti icabı ola. rak kar fırtınaları içinde pilmaktadır. Verilen haberlere göre, tipi yüzünden, — köylünün rey sandıkları başına gelmesi, büyük müşkülât ile mümkün ol maktadır. Seçimlerin — mevzuu, kimin cumhurreisi olacağını tâ- yin etmektir; ve bunlar, bilindi- ği gibi, iki derece üzerinden ya- pılacak, yani ilkin müntehibi sa- niler seçilecektir. Şimdiye kadarki tahminlere göre, Sovyetlerin mevcut Fin ida- resi aleyhine tevcih ettikleri bü- tün hücumlara rağmen, şimdiki Cumhurreisi - Paasekivi yeniden devlet reisi seçilecektir. Çünkü Muhafazakâr, Liberal, İsveç ve Sosyal Demokrat Partileri - ken dini tutmaktadır Finlândiyadaki — Komünistler bilindiği gibi, böyle bir neticenin aleyhindedirler. Fakat, Çiftçi Partisinin 56, Sosyal Demokrat Partisinin 55, Muhafazakârların 33, İsveç Partisinin 14. ve Libe- rallerin 5 âzasından teşekkül eden bugünkü mecliste, Komünistler 37 reye sahiptir. Binaena , tek başlarına bir şey yap- malarına imkân yoktur. Komü:- nistler, daha ziyade Çiftçi Parti- sine, daha doğrusu bu partinin kendi lideri Kekkonen'i seçtirmek kararına bel bağlamış bulunuyor lar Bu seferki seçimlerin ehemmi: yetini, bizce, şunun yahut bunun devlet reisliğine gelmesinden zi: yade, kahraman Fin milletinin demokrasiye — o) lılığını, Rusyanın bir kulaç ötesinde ya: gadığı halde, azim ve ile ifade etmesinde aramak lâzımdır. * *kk sebat | Muhafazakâr Partinin seçim kampanyasını idare edecek olanlardan 'ord Woolton, Maxwell Fyfe ve Eden İngiliz seçimleri Muhafazakâr Parti Beyannamesi gelecek hafta yayınlanacak Ghurchill müşavirleriyle bir toplantı yaptı Londra 17 ALA. (United Presa) Görürehii ve müğavipleri bugla, eöki başbakanın evinde toplanarak seçim- ler münasebetiyle gelecek harta ya: yınlanacak olan Muhafazakir Parti beyannamesini tasvip — etmişlerdir Churehill bundan sonra seçim müca: lelesinde — söyliyeceği ve cumartesi kşamı radyo ile yayınlanacak olan dlk nutkunu hazırlamak Üzere çekil: miştir. Bu arada İşçi Partisı de dün gece Başbakan Yardımcısı - Herbert Morrison vasıtasiyle orta sınıf halka hitap etmiş ve iktidarda kalmak için yardımlarını İstemiştir. — Sanıldığına İz çi Partisinin başlıca stratejisi olacak. fır Bevin, Seylândan ayrıldı Londra 17 (vİRSİ İngilter Dişişleri Bakam Mr. Bevin, bugzün Birmingham krüvazörü ile Seylândan ayrılmıştır. Kruvazörle Si İktisadi İngiltere Saar'ın Fransaya bağlanmasına taraftar Saar meselesinin Londra ve Paris arasında temaslara mevzu olduğu söyleniyor ondra, 17 ALA, (AFP) — İngil: tere, Saar bölgesinin iktisaden Fran saya bağlanmasına taraftardır. Başbakan DE. Adenauer'in bu böl genin Almanyatları ayrılmasına karşı UĞi beyanatın ertesi günü İngiliz Yetkili bir İngiliz kaynag dirildiğine ge çenlerde Lon: temaslara, me bildirmiştik. 79 kişilik dâr gidecek olan Bevin, oradan kara yoliyle Kahikeğii” köçecektir. Bükân, kendisini “İskenderiyede bekliyecek olan Birmingham kruvazöriyle Na- dön. meden evvel, Roma ve Pariste kala caktır Attlee'nin istişareleri Londra 17 (YİRS) — — İngiltere genel seçimlerinin kampanyası — ha. Faretlenmiştir. Başbakan Attlee, bu. gün İşçi Partisi ileri gelenleriyle v tişarelerde bulunmuştur. T taraftan Churehili de mali- a gelerek muha- fazakârlarla görüşmüş ve partı prog. Tamını tetkik etmiştir. Liberal Partisi ise, — genel seçim: lerde 400 aday göstermiştir ki, bu ra. kam Liberallerin — 20 seneden beri | göstermiş olduğu en kabarık bakımdan deri / bildiren 23 üncü — maddesindi Saat bölgesinin zikredilmediğini ha: Yetkili İngiliz çevrelerinde Saar'in nihai statüsünün bariş konteransındı tanzim edileceği tasrih edilmekle b de Ernest Bevin tarafından yapılan Bu beyanattan, İhgiliz Hükümeti: Fransaya b lanmasına taraftar ol- | .D ÇO M Dünya barışı için Başkan Truman maliyecilerden yardım istedi Sizler ve ben, dünya barışı ve refahini - temine ulaşabiliri; Washington 17 ÂLA, (Atp) Federal Reserve Bysleme) |. darecilerinin ziyafetine yaptıkı 'üni siyereti” canasiyin Başkap Truman, maliyeci ve bankacı: temin için sarfettiği. gayrette kendisini — desteklemeleri — için kuvvetlerini memleket hizme- Üne arzetmelerini istemiştir. — | “Trumani irticali olarak verdi. Gi hutukta şunları söylemiştir: 'Ben, dünyada en büyük me- süliyeti taşıyan büyük cun alelâde bir terdi- || yim. Bu mesüliyet aynı zaman. da sizindir. Siz kudretli mali müensesesini tem- Sil ediyorsunuz. Sizler ve ben dünya barış Ve refahını temine ulaşabiliriz. dünyanın en Finlândiya'da seçimler Helsinki 17 (ALA.) (Afp) — Fin- landiya'da seçimlerin ilk günü sakin Seçmenler her yerde aynı Helsin. âsız.ar gelmiş de 4 eçime — iştirak ettiği anlaşılı Oyların tasnifi bu ak- apılacaktır. tehalükü - göstermemişlerdir. kide kalabalık bir. kütl SIZ öy sandıkları be dün akşam başi ştir tarihinde Finlündiya Cumhurbaşkur ktir. Diğer taraftan Moskova Rad- suna atfen Londradan. verilen ha: Paasikivi müstakildir ve Pintandi- | füsakâr, Liberal, İaveç mek ü rakipleri İse U, £ Pekkala'dır. h Demokratik | Cep Muhafaza ko.| 1 ü Resimde, | da ricatlar yaptığını anlatmış, Seçim kanunu müzakerelerinde müsbet ve faydalı istikamet Mahalli seçim kurulları salâhiyetinin, formalitelere ait hususların tetkikına inhisar ettirilmesi kabul olundu Ankara 17 (Hüsüsi mühabirimiz- den) — Seçim Kanunu tasarısını in. celiyen Karma Komisyon, bugün öğ. leden evvel ve sonra — çalışmalarını devam — etmiştir. Milletvekili adaylı. #ına müracaat için 20 gün müddet ve- ven 28 inci madde- mü: den başi zakereler çok ha- Taretli olmuş, bil- hassa muhaletfet hatipleri, bu müld. | detin gayrı kâfi olduğu Üüzerinde 1a- Yar etmişler ve bu Suretle muhalif partilere adaylar hakkında tetkikat yapmak için ancak 10 günlük — bir mühlet bırakıldığını tebarüz ettirmiş. lerdir. Uzun münakaşalardan sonra bu maddedeki müddetlerin müteakip maddelere göre tesbiti için müzake- resi tehir edilmiştir. Seçim kurullarına adaylık için mü- racaat edenler. hakkında yapılacak itirazların tetkiki ve bir — neticeye bağlanması yetkisinin — verilmesini tesbit eden 29 uncu madde de, şid- detli münakaşalara yol açmıştır. Nuri Özsan, mahalli seçim kuz yınca adayın seçilmeğe ehil olup ol madığının — karara — bağlanmasının doğrü olamıyacağını, kurulun ancak kanuni formalitelere riayet edilip e- dilmediğinin tesbitine salâhiyetli ol- ması icap edeceki noktasını müda- fan etmiş ve Belçika seçim kanunun. /dan misaller vermiştir. Ahmet Kemal Varınca, seçim ku- rullarına bu kadar yetki tanıyan İ- lim Heyetine târizlerde bulunmus, A- dalet Bakanı; itirazın dilekçeye bağ- lanacak kati vesikalarla yapılacağı için, bunda bir mahzur olmadığını belirtmiştir. Hükümetin bu. madde üzerinde 1s- var ettiği anlaşılmca ” Tahsin Bekir Balta; “Seçim Kanunü bir lera işi D. Parti Başkanı seçim kanunundan memnun Karma komisyonun me- sai şekli tenkidlere uğradı Komisyon, pazarlar hariç, her gün iki toplantı yapacak değil, bir teşri işidir. Hüküme da Sarar etmesi bahis mev maz. Böyle bir ifade, doğru dekildir. Bir vatandaşın — seçilmede ehi olup olmadığına * ka- rar: vermek ancak Meclisin hakkıdır., dedi. Emin Halim Br- gün, Yüksek Seçim Mahkemesinin te- is edilip edilmiye- cekinin prensip olarak kararlaştırı. AsInI istemiş, Feridun Fiksi — Dü: Şilnsel, bu hakkın B. M. Meclisinde düğünü tebarlir — ettirmiştir.- Huli Karaglille ise, milletvekilliğine ' ehli- yel şartlarının — anayasanın 12 nci maddesiyle tasrih edildiğini, bu ma: denin bu hükme aykırı olduğunu ileri sürmüştür. Uzun münakaşalardan sonra — 29 uncu madde, Nuüri — Özsanın teklifi veçhile mahalli seçim kurulları yet- kasinin ancak torrinlitelere it'hüsu: Jarın tetkik ve noksanlarır Jan'nasına inhisar etüiri karar verememeoi şeklinde tâdili te- karrlir etmiş ve bu şekilde hazırlar mâük bzere Redaction Heyetine havs de edilmiştir. Öğleden sonra komisyonun — mesat şekli ve müzakerelerin yürümemesi Üzerinde durulmuş, pazarlar da dahil olmak üzere her gün ilç celse yapıl- ması ve beş dakikadan fazla konu- gulmaması teklifleri ileri — sürülmüş tür. Bu teklifler üzerine yapılan sert tartışmalar sonunda komüsyonun pa- zarları hariç, her gün öğleden evvel planması kararlaştırılmış- Seçim propagandasına ait müten- kıp 31-35 inci maddeleri münakaşasız kabul olunmuş ve vaktin geçikmesi yüzlünden oturuma- sen verilmiştir. Kirşehir. D. P. Kongresi; Mecliste bir tek ide konuşan başkan: dürüst yapılsın, millet iradesi/ tecell sandalye bile kazanmasak kendimizi bahtiyar addederiz,, diyor 'Seçimler z etsin. O zaman Ankara 17 (Hustist muhabirimiz- | dem — Celâl Bayarın dün Kırşehir | köngresinde söylediği hutuk, bugün geç vakit Ankaraya gelmiştir. Kon: rede söz alan Celâi Bayar, delege Terin üzerinde durtükları orta Ana> dölü iktisadiyata. hakkında- düşünce lerini. belirttikten Ktidarın, Demokrat Partinin şısında gerek köy mektepleri mese lesinde ve gerekse Orman Kamunun. llmi Heyetten çıkan Seçim Kanunu Üze- şikâyetleri bulunmadığını ilA- k, seçimlerin bir kanun mev K bir de tatbikat olarak âzım geldiğini söy Celâl Hayar yapılmalıdır. Seçimler, emniyetle İktidar, 21 temmuzda- başvurmamalıdır. - Biz, mhuriyet kanunlarının hakkımızı Kıbrıs için Ankarada bugün miting yapılacak (Husüsi muhabirimi Ankara Üniversite öğrenci- leri, yarın Kıbris için bir miting yı pacaklardır. Saat 1130 da Yeniş hirdeki Atatürk heykeli önünde baş- Ankara den) hyacak olan mitingde Kıbrıs hasre- ti amılacak ve Atina Üniversitelile- rine karşı teensür ifade edilecektir. B. M.M. Çalışma Komisyonunda fikir. işçileri kanun tasarısının müzakereleri bitti n — B Si / Çalışma Ko Tasarıda yapılan eraslı değişiklii kümlerinden faydalı işver lerin de sendika kural Ti ve bi 1 aksatmadığı irde, başka bi Çalışma Komlayonu Başkanlık Di perşembe günü toplanarak £ yapacaktır, İ esağları dahllinde arıyoruz ve arıya- cağız. Seçimler dürüst yapılsın, mil- let iradesi, hakiki şekilde tecelli et- © zaman, biz. Mecliste bir tek şak bile kendimizi demiştir. sandalya kazanmı ahtiyar addederli Bayar, sözlerini gu öümlelerle bi- ürmiştir: Bvet! Hakkımızı resinde haksızlığa göz yummı fız. Çünkü, haksızlığa göz yummak, bizzat haksızlık İrtikâp etmek de- mektir. İktidar, kendisi için en mü- anİt gördüğü bir anda seçim. yapı caktır. Herhalde muhit ve iklim şart- Jai itibariyle halkın seçimlere” işti rakine mâni olabilecek bir mevsimi seçmek gafletini göstermiyeceğini ü- İt ederiz. - Mamafih, biz. şimdiden seçimlere hazırlanmalıyız. Albay Çlcekli Arap memleketler IÇ SAYFALARDA İKİNCİ SAYFADA 1950 senesinde dünya as- keri jeopolitik durumuna bakış M. 8. ÜÇÜNCÜ SAYFADA Başkan Truman'ın iktisa- di raporu DÖRDÜNCÜSAYFADA 17 nci yüzyılda medrese- lilerle tekkeliler Ali Canip Yöntem BEŞİNCİ SAYFADA Birleşik Amerikanın Balkan ataşemiliterleri ;ehıimiıEophnıwı Bu hafta içinde yapılacak toplantıya — Yunanistan — ve Bulgaristandaki ataşeler de iştirak edecek y dün sabah uğakla Yarın “Yünanlatarı daki deniz ataşesinin, ötürgün de Buk. Zaristandaki ataşelerin tehrimize gelme: S beklenmektedir. Bu hafta içinde Türkiyedeki Amerikan sehrimizde bir konferana toplanacağına Mmunakkak Basın suçlarının affı hakkındaki haber Dünkü akşam zazetelerinden - birinde aşağıdaki haberi göraük Taanılir. kaynaklardan — öğrendiğime d takibi. durüürülmcaktir Bu haberin sıhhat derecesini ” tahkik €tmek üzere Adalet Bakanına müracaat bine Taalümatımı Yok- Mesken derdini hal için büylük bir toplantı yapılacak 20 ocak cuma günü mühtelif fakülte. in alâkalı, profesörleriyle, — mesken düvasının halledilmesi yolunda vilayet: Te Büyük bir toplanı ktr, Bu toplantıda ” Pror Kesaler'in Aulacaklır. Haber aldıkımıza güre Prof. Orhan Tuna. İmizdeki . meskem Güvazının Kisa Yollan HaltllkbeaIN GR miza Vali ve Belediye Başkanı Mer. ken sıkıntısını gldermek ve hemşerileri Ve tahakkuk etmesini sağlamak Şörüğeceğim. İşletmeler — Bakamlığı a İstanbulda bir mahalle taşa edecektir.” demletir. Idari Ünda etrafi Dir konuşma v Bu verile ile söz alan Va: rin hizmetinde bulunduklarını - tebarüz Kttirmiş ve bu hizmetlerin en iyi ve kisa, Yoldan başarlması için direktifler ver: lştir. Dünkü lodos Dan şlddetii 1odök teniriyis Ducen » | Salacaki Beşiktağ - Üsküder seferleri yapılamamış Kadığöy . Haydarpesa — | Selerlerinde de birkac dakikalık gecik- Meler olmuştur. 'Lodes yüzünden, gehirdeki karlar e- rimeğe başlamış ve dün bütün gün cad.