4 Mayıs 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Ş BAŞMUHARRİRİ Ahmet Emin YALMAN Vatan Evi — Cağaloğlu, Mölla Fenart Bokağı 30 - 32 Telef. 241836 - Telg. VATAN İst. Pazâartesi 4 MAYIS 1942 Yıl: 2 — Sayı: 565 VATA “DOĞRUYA DOĞRU - EĞRİYE EĞRİ;, Fiyatı 5 Kürüş Valilerin Ankaradaki toplantisı Valilerin dahiliyeyi değil, bütün devleti- temsil etmesi» fakat aynı zamanda memleketin umumi şahsi ölçü ile ömürsüz menfaatine sadık kalması, Uzakşark harbi na bir taarruz bekleniyor Japon sözcüsü Çinin 1$ görmemesi F ö çıumumt, müfettişle yirmi ——— tecrit edildiğini söyledi , « Ba Yazan: | Ahmet Emin YALMAN beş validen mürekkep bir komisyon Amkarada bir araya gel- | A miş, memleketin — iç idaresine ait | © meseleler üzerinde bir takım - ko- nuşmalar ve İncelemeler :.-apmı,va] koyulmuştur. Neler. konuştukla ini, gözleri önünde ne gibi bir ge- ü ye bulunduğunu bilmiyoruz. Yal- n nız şunu biliyoruz ki memleketin | Şiği Z idari işleri hakkinda esaslı sureite | FAP- 4 konuşulmıya değer meseleler çok- tur, D Büyük Millet Meclisi hükümeti kurulduğu zaman kabine ve İcra heyetinin müşterek — mesuliyeti Yoktu. Meclis ayni zamanda İicra heyeti Olduğu için muhtelif dair lerin başmınma kendi arasmdan mü Meesiller seçiyor, bunlar HHŞ m_ nâsile devlet işile değil, o daitenin işlerile uğraşıyorlardı. Memleketimizde zaten — devlet fikri ve umuml menfaât ölçüsü hakkıyla kök salmamış olduğu 1- tin bu muvakkat sistem yanlış bir hava yaratmış, valilerin, devleti değil, Dahiliye Vekâletini temsil | —- ettiği yolunda bir cereyan almış, | | © yürümüştür. Bu yanlış telâkki yü- zünden hergün salâhiyet ihtilâfları Zülen artıp giderken, iaşe İşleri te- Tâkki hatasını büsbütün &ÇIĞaA vur. Muüuştlür. Kü Büu davayt halletmek “lâzımdır. Devlet mekâanizmasırim dayandığı birliği ancak vali temsil &debilir. Vali, yurdun muayyen bir kısmın. da yalnız dahiliyeyi- değii,— bütün vekâletleri, bütün devlet Tuhunu temsil. eden en büyük memurdüur. Devletin. gerçekleştirmek istediği gayelerİin © yurt parçasindâ tatbi- kından ve sahanın gelişmesinden valinin mesul olması lâzımdır. Bu- nun içia de valilerin salâhiyet ve mesuliyet taşıyabilecek kudretli 1. damlar olması icap eder. Bunlar, ihtisasa, saygı gösterecek, bilmedi. Bini bilecek bir mizaçta — olmalı, halkla işbirlği. yapmıya kiymet ve- rerek çalışmıya kıymet vermelidir. Merkezin vazifesi, keyfi gidişle- re mâni olmak, memlekette birliği ve ahengi muhafaza etmek, mem- leketin umumt! menfaatini, ayrı ayrt kısımlara ait menfaat ve dü. Şüncelerin üstünde tutmak ve ie- rTâatım valinin şahsi damgast alma- Masını, memleketin ve vilâyet hal- kınm menfaati narhına işlerde de. vamlılık — bulunmasınt? — temin et- Mektir. Amerika, gerek harp, gerekse nakliye gemisi inşaatına hız vermiş bulu- nuyor. Resimde gördüğünüz g bi gemiler çifter çifter denize indirilmektedir Amerikada gemi inşaatı hızlandı Dün; 15 şer dakika ara ile 4 muhrip denize indirildi Birleşik Amerika " doğu Kıyısinda bir limandan, 3 (ALA.) — Bugün 15 şer'dakika âra ile 4 Amerika muh- ribi denize indirilmiştir. Tören, Bir- leşik Amerikanın gitikçe artan deniz kuüretinin heyecanlı bir gösterisini teşkil etmiştir. İranile İrakın müdafaası Ruzvelt bünun elzem olduğunu şsöyledi Vaşington, 3 (A.A., — Ruzvelt, İranla, Irakı müdafaa etmenin, Birleşik Amerikanın müdafaâsı ba kimindan hayati önemi bülundu- ğunu söylemiştir. Vaşirigtön; 3* (ALA.) — İran Ve yİrak, ödünç ve kiralama kanunun. dan - istifade hakkına, silâhlerın mühimmat ve diğer malzemenin | m: memleket dışiına çıkarıl;m!yacuğı,h:— |Sark cephesi Alman faarruzu bekleniyor Alman ve Rus kuv- veileri Rostofta toplanıyor —a y Rusların . Tytaer adaları- nı geri almaları teşeb- büsü akim kaldı Stokholm, 3 (A.A.) — - Askeri Mmahfiller, Alman taarruzunun pek yakında başlıyacağı mütalâsasında bulunuyorlar. Bununla beraber, bu mahfiller, bütün kiş cepheleri tutan birliklerin, bu taarruzdan ev vel değiştirilmesi lâzım geldiğ! fik- rindedirler. Roöstof bölgesinde hava faaliyeti. nin arttığı ve Almsn ve Rus kuv- vetlerinin toplanmakta olduğu kay dedilmektedir. Kırim ve Ukraynada arazi ta. amen kurumuştur. Faket cephe ifina muvazi giden nehirler, kar Esefle itiraf etmek lâzimdir ki, Makine, bu ruhu gerçekleştirecek Sürette çalışamıyor. Aklı başında valiler, eski «İdse- Tei Vilâyat» kanununu arıyorlar. Eski vilâyetlerin kaldırılması, pek $8thi düşüncelerle, pek acele (fol- Muş, beliren boşluk başka süretle doldurul:mamıştır. Buğgünkü vali, aklını ve kanaa. tini tatbik ederek iş görmiye me- zun değildir. Vazifesi, karşılaştığı durumun icabmı yerine getirecek yolda tedbiıl- almak değil, merkez- n elbise gibi i ir- leri, mahallj lhuşü_ve;:;;ı:n:; m“'”(gî:’_':'_lellrmekür. İhtiyaca Yeni bir cephe kurulması bekieniyor Vaşington, 3 (A.A:) — Salâhi- yetli müşahitler; Avustrelyaya doğ |ru müttefik malzeme ve İaşe yol- |larının geçtiği Havay adaları ce- |nup doğusundak; adalarda pek ya- kinda geniş ölçüde kara ve deniz hareketler'nin görüleceğini tahmin etmekte, bu münakale — yollarına ksrşı bir Japon taarrüzunün - ge- cikmiyeceğini İzah ile bunu takip Ledecek- hareketin, hiç. şüphesiz, Pkarbin en önemli hâreketi olaca. ğ belirtmek ler. Japon sözcüsünün beyahatı |. Tokyo, 3 (A:A.) — İmparsto Huk umümi karanzâhinin- sözcü gazetecilerle yaptığı bir gö de dem'stir ki; | Mandal&yın düşmesile Birmar; [_volu artık tamâmile kesilm'ş da Japonların Çu:ziking üzerindeki koöntrolü fazlalaşmaktan hâli kal. miyacaktır. Japonların Hint Okyanusımda, hâkimiyeti kurması ive Hindiştar. a Havay adaları- Nomurra Vişide rini kabul etti Laval de Amiral Avrupa - Amerika 1 işbirliği taraftarıyım ra bürava gelm'ştir. Darlan Japon amirallerini kabul etti Vişi, 3 (ALA) — kuvvitleri — beşkomutanı Darlaa, Berlin vve ıRomsdaki | le Am | miştir. ©n yemeğ t Amiral Darlan Japon Amiralle- Amiral Nomura, bugün öğleden sonra Başvekil M. dan kabul edilecektir. iki amiral şerefi döğrü ilerlemek için hazırlıkların | Haval Amerika elçisine neler demiş ? bitirilmiş bulunması, Hint istiklâr | hereketini kamçılamıştır. Birmanyadaki harekâtta, Japon kuvvetleri, karşılarında Çunking Ukıtaları ile İngiliz kttaları bulmuş- | | lar, her iki askerin çarpışma kud. "retini mukayese” eğkbil itmişler ve| neticesinde İngiliz ! bu mukayese küvvetlerinin maneviyat zayıflığı karşısiında saşırmışlardır. Ruzvelt Çine yardım edil | slen | bere Amiral — Nomura'ile görüşecek Laval, £merika elçisine demiş ki: Vişi, 3 (A.A.) — Amiral Nomu- Fransa askeri Amiral ! üçlü | pakt muhtelit komiteleri Japon he| lyerieı*i başkanları Amiral Nomura ipal Abe'yi resmen kabul et. Amirszlleri şerefine |Japon büyük elçiliğinde bir öğle verilm'ş ve Amiral Darlan Çunking, kelimenin tam mânasile (İle M. Pisr Laval yemekte Hazir ! |teerit edilmişt'r. Bu. şartlar altın- | Dulunmuşlardır. Laval tarafın-| Berne, 3 CA:A) — Petit Pari- gazetesinin neşrettiği bir. ha- 5 Birleşik - Amerikanın Ü Vişi büyük elçişi Amirzl Leahy'- | ft&sini di . Amliral Nomura Vişi'ye gitti. Madı sık sık bah ğ bir sırada ön plânda bulunan bu Japon diplomatının Vişi'yi ziyareti mü- ederken bir Amerikan him olsa gerek,.. (B resim Amerika - daponya müzakcereleri cereyan çıkmıştır. N burada ara bulucu vaziyetindedir.) ee Vazife kurbanı bir - gazeteci kadın a» Boyan Burdet'in fec tanıyanlar arasında Anadölü ajansının Vaşingtondan alarak Ankara servisinde neşrettiği bir telgrafa göre Nevyorktaçıkan P, M. gazetesinin muharrir ve Yotograf- | çısı, Bayan: Burdet; gazetecilik vazi- | yapmak Üzere Iranda âsi ka- nin veda ziyareti esnzsında Lüvaî,jbue'" arasında — dolaştığı sıralarda şunları söylemiştir: «Fransa, Birleşik Amerika ü HaHi İ Ha (Devamı: Sa. 8; Sü. 4 fe) // söyledi Vaşington, 3 (A-A.) — Dün, ga- zeteciler toplantısında reis Ruzvel!. (Devamı 8; Sü. 8 de) (X) Ingiliz tayyareleri Kopenhag üzerinde Tayyareler bomba atmadan Baltık üze- rinde de uçtular Almanlar on günde 209 Roosevelt Londraya gidecek mi? Verilen bir habere göre Ruzvelt'in böyle bir niye!i var liyor: “'ılrulmuş ve ölmüştür. Bu cüretli gazeteci kadın, uzun müddet Kocasile beraber Ankarada vazife görmüş, memleketimizin bir çok tar sevahatler ğti Her târafta Kkendisini tanıyanların saygısını kâzanmıştır. Vazife kurba- nı olarak bu kadar feci bir şekilde ölmesi, memleket'imizde kendisini ta- nıyanlar arasında teessür uyandır- mıştır. Bayan Burdet aslen Italyandı. Ka- naatleri dolayısile Jtalyadan ayrılmış ve Italya haricindeki bazı gazeteler tölümü Ankarada kendisini teessür uyandırmıştır $ Mikado ile , Hitler telgraflaştı $ Her ikisi de birbiri- nin muvoffakıyetini İ öğdü — | Berlin, 3 (A.A.) — pa_ıj:xlorıı. Alman milli bayramı Japon im- hesabına dünyayı dol başla- mıştı. Sofyada Bürdet adında bir A- merikalı gazeteci ile evlenerek bir müddet Ankarada beraberce P. M. gm'tosmi temsil etmişlerdir. Sonra koca Hindistana, eşi Irana memur Stokhölm, 8 (A.A.) — Afton Tid-| de can vermiştir. Böylece bu harpte hingen gazetesine Londradan bildiri-| meslek gayretile canlarını veren ga- Londrada — dolâşan bazı şajiâlara | kadın da katılmıştır. göre, rels Ruzvelt yakında Londraya gitmek niyetindedir. edilmiştir. Bayan Burdet, isyan eden kabileler arasında röportaj yapmak | ve resim çekmek için uğraşırken va- zife kurbanı sıfatile ve feci bir şekil. zetecilerin sayısına bu zavallı genç Bayan Buürdet çok. müsbet kafalı tile, Führere aşağıdaki telgrafı göndermiştir. - Alman milli bayrâmı münasebe- tİle Ekselânsınıza en hararetli teb. riklerimi ve şahsınizin sihhati ve memleketinizin refahi için en se- mimi temennilerimi arzederim.Mi! letinizin durmadan kazandığı par- lak muvaffakıyetlerden dolayı duy duğum memnuniyeti de bu vesile ile bildirmek »İsterim. İttifakımiz ve yeni — bir dünya nizamı kurmak yolundaki vııuq: nin gerçekleştirilmesi için taşıdı. Bim kati azim bizi gittikçe sıktla- (Devamı: Sa. 8; Sü. 6 da) )4 ( şan bir işbirliğine sevkedecektir. (Devamı: Sa, $; Sü. 1 de) -4 tayyare — düşürdüklerini bildiriyorlar Stokholm; 3- GA:A) —. Kopen- hag'dan bildir.ld.ğine göre, bu ge- ce yarısı, İngiliz uçak teşkilleri, Danimarka arazisi üzerinde uçmuş lardır. Saat 0,30 dan saat 0,40 a ksdar Kopenhag'da tehl'ke işare- ti verilmiştir. Uçaksavarlar hare. kete gecmiş, fakat bombardımati lmamıştır. ğ rîîcşaxş:ı üzeri, Danimarka ile-İş erasındaki telefon muhavere- ilmiştir. : Sa. 3; Sii. 4 te) (/) ,'î'ğ;?j:'m vermek. şartile sahip g:. |Parın çrimesi göeticesinde geğiğüik a : $ Sa, 3; Sü. 2 N IU | Pa . Z MEYYORK N KİYMETLİ MİSAFİRLERİ — hayvan tir: Adı Pandas.., Gayet :::f:lhnrş. bir hayvanmış, mMevcudü de eg Dünyanın bu kadar Bürültüsü ı:ı:ı'.:ı da gazeteler haftalarca bu nadir )u:n— vandan bahsettiler, Yi Nevyork şehri Çindel büyük yardımlarda Mareşal ki Muhtaçlara bulundüğu “çin Çan-Kay-Şek'in #i Nev. York şehrine bir çift Pandas hediye etmiştir. Bunlar Çinin ortasından tayyare ile tâ P Hpine taşınmıştır; Manila Şehrinin istilâsından az evvel layyare ile Havay'ya, oradan San Fransisko ve Nevyorka nakledilmiş. tir. Bu nvadir ve kırymetli hayvanların Yyolda harp kurbam olması veya kaza. Ya uğraması korkus 10 günlerce Üzün. tü Beçirilmiştir. Nihayet hayvanlar selâmetle Nev- Yorka varmış ve belediye reisine tes- lim edilmiştir. Nevyork şehri, bu bir * Çİft hayvanı birieştirmek üzere hay- Vanat bahçesinde 15,000 lifa sarfe- * derek &yrı bir bina yapmıya - karar Vermiştir, || lar yüzünden bir günlük bir ar, ) Tayyareler Baltık üzeritde Berlin; 3 (A-A.) — 2/8 mayıs gecesi Alman kıyıları ve Râltik ü- İzerinde uçmıya teşebbüs eden İn giliz bomba uçakları, Bombalarmı &tmadan gerji dönmek zorunda bı. (raktimiştir. Son - haberlere göre, lbir İngiliz uçağı düşürülmüştür. P Londra; 8$ (A-A:) — Hava Na- ! zirliğinin tebl ği: | Cumartesi günü havanın büyük uçuşlara —müsalt bulunmam:sına rağmen, sahil muhâfaza — servişine mensup uçaklar, Norveç ;çıkların- da düsşmen gemilerine hücumla, | yapmışlardır. Bir uçak, bir düş. | man torpido muhrib'ne tam bir ydetmiş ve İnziliz pilot bu Ü uçaklarından bir tanesi üssüne dön memiştir. Londra, 3 (A-A.) — Fena hava- vermeden sonra; İngiliz hava kuv. vetleri, şimal Fransa üzerine yap. makta oldukları gündüz taarruzla- | kımı Beşiktaş - Rapid 2-2 erabere kaldılar PN Memleketimizde birkaç maç yap- mak üzere gelmiş olan Bükreş şam- piyonu Rapid ta- dün ikinci maçını — İstanbu! şampiyonu Beşik- taş ile oynadı. Ru men takımı ilk maçta fena bir te- sir. bırakmış - ve çok acemi bir o- yuün çıkarmıştı. Halbuki dün Ru- menler güzel bir oyun — çıkararak futbolün cahili ol- madıklarını gös- terdiler. (Yazısı 4 üncü ) rına, bugün tekrar başlı dire (Devamı Sa. 3, Sü. 4 de) *Şe Rumen takımı dünkü güz2l oyunu ile ilk maçın fena tesirini sildi