4 Şubat 1942 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

BAŞMUHARRİRİ |Ahmet Emin YALMA — VATAN EVİ — Cağaloğlu, Molla Fenari Bokağı 90 - 32 Telet, 24136 - Tetg. VATAN İst Çarşamba H 4 Yıl : 2 Tıkanacak delikler H ümetimiz, — milli ma kanununun — İcaplarına göre; fiyatları yoklamak ve halkı vurgunculuktan korumak için bir tedbirler aldı. Bunların bo. iğini iddin etmek haksızlık olur. Namuslu ve aklı başında | tüccar kanunl usu'lere uymuç ve hak milli korunma — tedbirlerin- den herhalde istifadeler etmiştir. | Fakat ahınan tedbirler ve ko- nulan şiddetli cezalar vurguncula- rın — habasetini — önleyememiştir Bunlar, dünya buhranının — yarat- tığı buhranlı havayı bulunca, fir- sat bu fırsattır demişler ve kötü- löklerini kitaba uydurmanın yol. larını arayıp bulmuşlardır. Bü yolların neler o'duğunu ©- FTaştırmarın iki mühim — faydası vardır. Birincisi yapılan tecrübe- nin verdiği neticelere göre bu yolda delikleri tıkamaktır. İkinci” si de kâğıt üzerindeki cansız ölçü ve usüllerin icabına göre uğraşıp durmakla asıl gayenin gerçekleş- e doğru, anlayışlı ve bilgili e yol almak arasındaki dün- yalar kadar farkın manasını göz- lerimizin Önünde — canlandırmak- tir. Topladığımız — malümata göre arguncuların başvurdukları usul- esunlardır: — Fiyat Mürskabe heyetleri nin takip ettiği yol, tücearın, gelen faturadaki bedellerin üzerine malı ma göre yüzde şu kadar katması. ha izin vermektir. Namuslu tüc tar için bu usul, makul bir ölçü teşkil eder. — Fakat vurguncular fürlü türlü hilelerle dışarıdan sah- ye faturü'ar — götürmenin — yalunu bulmuşlardır. Bu faturaları hakb ki maliyet kıytmetinden yüzde iki Yüz, Üç yüz fazla tutan insafsız- lar ve pervasızlar 6 nevl eşyanın pPiyasa kiymetleri hakkında <en küçük bir fikri olanlar için bu ekârlıği ilk bakışta — farket. mek mümkündür. Fakat işin iç. yüzünü bilmesine ihtimal — olma: YAn bir Mürâkabe memurunun yapt rakabe, ancak kırtasi bir ölçüye göre cereyan edebil. miştir ki 0 da meşru kâr diye gös ferilen zammın usüle uyup uyma- diğini — araştırmaktan — ibarettir. Faturada ifade bulan asıl büyük vungun — mürakabeden — kaçmıştır. | Bu yüzden ayni mül başka başka Tde birbirinden çok farklı fi. Yatlara salılmış ve vurguncu gizli Diyasa fiyatlarına — dilediği — gibi hâkim kalmıştır. t hariçten gelen malla. fatura fiyallarına in sahte fatura ge- hiş ö'çüde döviz kaçtkçılığına da yol açmıştır. tok varken, vurgüncu, elinde en neviden mal © neviden az miktarda , birisile anlaşarak, — çok | bir fiyata tedarik etmiş ve öre Tfatura — hazır'atmıştır. Sor yalnız bu son faturayı göz- fererek elindeki bütün stoku pa- hah fiyata satmanın kolaytnı bul- Müştür. Satışları tahlil ederek, Yeuza ve pahalıya mal edilen mallara ait satışları —birbirinden ayırmak hemen hemen imkânsız bir mürakabe vazifesidir. 3 — Vurguncu, gözünün tutma- dığı alıcıya: «Mal yok, demiş, em” niyet edebileceğini sandığı aher lardan fatura harlcinde bedel al- mıştir. Bu ümülle de alabildiğine satışlar olmuştur. * — Vurguncu, elindeki —malı Muvâzaa şeklinde saf - SA N e BK müşteriye karşı şu lisam kullan- mıştır: *Mal yoktur, fakat sgenin hatırın için bir yerden buldura. yım. Ne çtre ki adam şu fiyattan aşağı vermiyor.» Böyle tamamile faturasız veya kismen faturalı satışlar pek tabil | olarak ticari defterlere geçmemiş ve hükümet bu satışlardan hiç bir kazanç vergisi alamamıştır. , Hiç şüphe yok ki bu yolsuzluk. darda bir takım şuürlü ve namus- lu vatandaşlar güz göre göre suç ortağı mevktinde — kalmışlardır. Bunlür, hükümetin ve gazetelerin devamlı ikazlarına rağmen neden vazifelerini yapmamışlar, suçluyu ele vermemişlerdir? Bunun sebebi vatandaşlardaki dürüstlüğün —az. hğı değil, mevcut tetkik ve mu” bakeme usüllerile açıkgöz — vur- Zünetnun suçumu İsbat etmenin imkânsızlığıdır. Şuurlu şekilde va. zife y Ble yöpmağa kalkışanların çoğu, korun- | Vurguncuların kitaba uyar gibi görünere başvurdukları usuller nelerdir ? - — Sayı: 476 Yazan: VATAN «DOĞRUYA DOĞRU - İĞRİYE İĞRİ » Fiyatı 5 Kuruş DENİZ Pasif ha Yazan Bug nel sayfamızda Cİ GÖZÜYLE ikteki deniz reketleri Hüsamettin Ülsel Toprak Mahsulleri Ofisi sermavesi 30 milyon vi Ofis faizli ve Mısır arasında ihtilâf mı? Kabinenin düşmesine sebep Mısırın Vişi ile münasebetlerini kesmesi imiş Leondra, 8 (A â) — Londlra ga- telerinin d'plamatik 1auhabir nin bildirdiklerine göce, Mi kâbinesi Krâl Farukla nazırlar a rasında çıkan bir ihUlâf yüzünden istifk etmiştir. Mizir. hükümeti ya jile dostluğun B sonkânunda Viehy İbetlet.ni kesmişti. Fakat Kra Büyük Britan- hiredeki Viehy elçiliğinin mması meselesinde kendisi 4 veçhile — istiş; ediln söyliyerek Başvckilden — Her Nazırının — çekilmesini — istemişt Bunun üzerine Sırrı Paşa ile hü (Devamı Sa. 3 Sü. 7 de) 5 S — ———0 ;,_.g Ingilizler Libyada geriliyor — Mihverciler Dernenin 70 km. cenubunda Sireni işgal ettiler Kahire, 3 (ALA.) Ortaşark Tngi- | Bz umumi karargöhinin salı günkü | tebiiği: Msus'un doğu şimatindeki çöl bök | gesinde seyyar kollarımız bütün cep- hede taarruz faaliyetlerine devam et- mişler ve düşmana nerede rastgelir- lerse gelsinler onu harbe Jebar et- mişlerdir. Cebel Akdar bölgesinde 4 Üncü Himtli tümenimiz düşmanın devamlı tazyiki altında hâl - gerilemektadir. ÇDevam: Ba. 5; Bü. 3 te) Ingiltere ile | , tedafül ? tedbirleri Şarktan mühim kuvvetler geri alındı 1 | | Göring İtalyaya Amirol Rasder g Norveçe gittiler Almanlar Avrupaya bir ihraç hareketinden çekiniyorlar B (AA) — Amiral v'lü müdafaa işleri yüksek sda ni ele almak Üzere Norveç'e gön- düği haber — verilmektedir. — Bir Aliman kayna; n rivayete Rgöre, İngiliz ve Amerikan kıtalar Avrüpa kıtasına hir taarruzda buln ak Üzere Islanda'da tahşid edilmiş- Görlüğ'in Italya'yı ziyareti ) Roma, 3 VAA.) — 2 şubatta Ros ma'ya Avdet adön Mareşal Goerlag, YA'dan ge sabahı veltahd prens Umu ü ziyaret et Bunu müteakip Mareşal, ge- ürmay başkant — Kont Cavallero 1te Meseleleri müza- kere etmiğ, Üğleden — sonra Düçe'nin nezdine giderek kendisile hir mülAkat daha yapmıştır. Yeni kurulan Alman kıt'aları Londra, 3 (A-A.) — Bvening Stan- dard gazetesinin askeri muharriri zArtesi 2 şubat Hitlerin Almanyanım istilâsına kar- İ koymak için alelâcele mühim mü- dafaa kuvvetleri teşkil etmekte oldu- Kunu zannediyorum. Ingiliz mütehas- sısları Alman hava kuvvetlerinin ktil Ü kısmının şark — cephesinden — geri almdağım ve bu cephede hava hâki- (Devamı Sa: 3 Sü: 7 de) -| Banmimm Kar, fırtına ve şiddetli rüzgüra rağmen şark cephesinde Alman - Rus mücadelesi ŞAT Tngiliz -Habeş | anlaşması ı imza edildi Habeş ordusunu tensik için İngilizler 4 Habeşistana bir | heyet gönderecekler | 3 (AA) — Reüter &- iyelli bir — kayn |haber alıyor: 31 sonkânunda — Adissababa'da İbir İngiliz . Habeş anlaşması im- Zannedildiğine norma! diplomatik mün İkya elmekledir. M- How, İmparator, İdarede yar pilacak » 'dan — etmek üzere Habe; r kaç İngiliz memuru gönderilecektir | Tmparator Habeşistana bir Ingiliz askeri heyetinin gönderilmesini istemiş müşavirler Londra, 3 (AA.) İngiliz Habeş anlaşmösı ağ'eblih'ima! iki |sene muteber olacaktır. İngiliz hü. ilk sene zarfında İm içuk milyon Fası, Ükinei sene bir. mil ng lirası mali yardımda bu'un | İ gi kabul etmişlir. Anlaşma, iki den fazla — urzatı k olursa €diz hükümeti üçüncü sene için İmparatora yarım milyon İngiliz | irası, dördüncü zarfında | çeyrek milyon İngiliz lirası vere- cektir. | Amparator, Habeş — ordüsünün i'—ımdlum* yardım etmek — üzere kendişine bir askeri heyet - gön- derilmesini de istemiştir. | Anlaşma ile ayni zamanda bir eTi Mukavele de — imzalanmış- ftır. Zannedildiğine göre, bu mu. kavele gereğince Habeşistana bir askeri heyet gönderilecek, strate jik sebep'erle Haboşistanda hafazası Tüzümlü olabilecek giliz kuvvetleri — bulundurulacı İlalyan harp esirleri tahliye edlle. cektir. Habeş ordusu gene Habeş barbi esnasında — iğtinam edilen mülzeme ile teçhiz. edilecektir. — | mu UKT a AM faizsiz, ikramiyeli ve j İstihsali arttırmak için muhtaç köylüye ucuz fiyatla ziraat aleti verilecek | aakac 2 önlatinle — Sağtak | Mahaulleri Orsi kanununda yapılan bazı detişikliklere güre Ofisin ser- | ayesi 30 müyona çıkarılmıştır. Diğer taraftar Ofia, Tora Vekilleri heyeti kararile ilibari sermayesi bali- |kine kadar Talzli veya fatzsiz, ixra- İmiyeli veya ikramiyesiz tahviller çı- İkarableceki gibi yıllık mübayas ve stoklar için muktazi mütedavil kre- diler fevkinde 15 aeneye kadar vade- |N ietikraz akâ vey maksatla bo- nolar ihdas edebileceklir. (B.B.) Koardinasyon — heyetinin diği bir karar, bütün 'Türk çiftçisini alkadar Ktedir. Bu istihsali artlırmak ga: yesile muhtae / çiftçiye ucuz fiyatla Zirnat nletleri verilecektir. Hükümet bu maksatla Ziraat Vekületi em 600 bin lira vermiştir. | Hükümetin aklığı bu tedbirle ya, dacak istihaalin o nisbette artacağı | ümid edilmektedi yakından karara gö Mareşal Timoçenko L” harbi Rus mukabil taarruzu hızlanıyor edilmesini emretti Mareşal ;Timoçenko verildi Moskova, 3 (A.A.) — Öğle üze- ri neşredilen Sovyet tebliği: 2 şubat gecesi kıtalarımız faşist Alman kıtalarına karşı hareketle- rine faaliyetlle devâm etmişlerdir. Londra, 3 (ALA. )— Yorkahire Post gazetesinin askeri muharrir! yazıyor! Moskovada beyan edildiğine gö- Te Rus genel kurmayı 1 şubatta mi — veziyetlen — memnundur. Ü yapılan ilerleyiş ümitlerin (Devamı Sa, 3, Sü. 2 de) 4 Xb Çün F ae GS Stalin harekâtın tacil)| vzerinne kanat xermiş ve siga | &sn adımda yeni bir şirketin katılması | |riat nnn ae d renmaş| | emrine taze kuvvetler |sececek bir hâdisodir. Doğan Sigorta Şirketinin açıl 'Doğan dün doğdu sigortası ve ziral yeni çığır Son zamanlarda — güzeti ân sayfalarında epeyce bir Jolmuştur. «Doğa diye başlı. yan bir ilârı gitgide büyümüş, yer a) Mmaz, bi meceyi halleden oküyücülar bir sigorta şirketinin #unu anlamışlardır. Fakat işin içinde, yeni kuruları bir imizin hareket a eleler hayet önlerine çıkan bir ye oldu. bir çümal — fanliyetlere ait ufuklarımızda eldden fayı |parıltı belirmiştir. Dün söpürge zihniyeli e bir takrm semebi İçirketlerin inhisarı - altında olan sigörtacılık son boş, ön sene inde Türk sermayesi tarafından fethedilmiştir. - Bir Anadelu sigorta girketi, bünüm yavrusu halinde bir Ankara şirketi, bir d Güven şirketi vardır. Reaslirans teşkilâti bunların rüe emniyete lâyık Bu kafileye Do- Hğa, Türk ölçü bir düzen verm İcibette bir hüdisedir. Fakât nihayet Doğan şirketinin doğuşunu daha mühim bir hüdise haline koyan âmü, bu şirketin hedefleri arasma bir ta-| kam idesller, bir takım likder, memlekette yeni çıfırlar açacak bir tukım hareketler karışmış olmasıdır. Dün Taşhanda şirketin merkezin de gazetecilere verilen izahata gi Doğan Anantm Şirketi, mevcut aigor- ta şirketlerinin tâli bir gekilde yapacak, kendi lzeri- (Devamı Sa. 4; Sü. 1 de) —| yaptıklarını ancak Yeni sigorta şirketi; " töreninde bulunan gazeteciler Şirketi lüm, hastalık sigorta şeklinde lar açıyor Amerikalılar tarafından yardımcı harp zemisi haline getirilerek 12 bin askeri taşıyacak şekle kenulmak öslenilen Normandi. gemisi, Gemi- nİR görünüşü bir tayyare gemisini andırmıyor mu? NORMANDIi | harp gemisi /|haline konuluyor Amerikalılar gemiyi 12 bin asker taşıyabilecek hale getiriyorlar Nevyork, 3 (A.A.) —'Norman" transatlantiği, Birleşik Ameri- kada yardımcı harp gemisi haline ilrağ edünsektedir. Bu gon & ker tagşıymcal. ve 12,000 kişi kia. Lilecektir. Çine 500 mi!yon do'ar ikraz ediliyor Vaşingotn, 3 (A. A.) — Mümes. şiddetini kaybetmemiş. Dilâkis arttırmıştır. Bazı şehirler ber gün sahip değiştirmekte ve ba şehirlerin kaleleri bir gün Alman, bir gön Rus bayraklarını taşımaktadırlar. Resimler — Kalinin — şehrinde — cadde ortasında devrilmiş iramvay arabalarını ve kara rağmoe kareket halinde bir Alman kıtasını tahrip edilmiş bir topun yamından geçerken güsleriğer —| siller meclisi Harlciye — encünteni Çöne yapılaçak yarım milyar do larlık istikrazı ittifakla kabul et- miştir. Vaşingtan, 3 (AA) — Parla- mento bugün Bahriye — Nozayeti için 28 miyer 500 milyon dolar- Tk tahsişetın verilmesine alt mü- zakerelere devam edecektir. Dün âyan meelisi iki saatten bir müddette bu projeyi tasvip et miştir.