10 Ekim 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

Başmuharrir Ahmet Emin YAL 10 Birinciteşrin CUMA 24136 — Telgrat T ,;flnu. MAN 1941 VATAN ist. Cağalağtn, Molla Fenari X. 30 - S9 Kendi kendimize| güven meselesi ı(lzılayı 'da neden kendim yapan biziz E'İ!ühlâk kooperatifiidare etmek, vesi- rıııllıullerini tatbikata geçirmek hususla- ize güvenemiyoruz? Yazan : Ahmet Emin YALMAN . İzilaydan bahsedeceğim, Fa- &"ıt korkmayın, Kızılay haf. Ay ı GÜye size hatır için yazıl KŞ' kalip sözler dinletecek ş—ın bir karlin sorduğu iki N:lm'” bakarak, cevap & N, Bu kari diyor ki: els- tifi, sabit gelir sa- hele bir bubran zama- Yürdim için en mükemmel | »' Fakat biz tatbik edeme ğ Ömlalile gördük ki böyle şey- Yüzümüze gözümüze bulaştı h a ika usulü mü? — Âlâ Bişka memleketler — bunu KA tatbik odiyor, Pakat biz , eski umumi harpte 'de ” Bizde işin içine derhal bir dölebi, bir yaranlık güy iyor, Bunları yapabilecek için ahlâki — astıfaya Vardır. » 't;.. kendimize karşı itimatsız- Körle ait istisnal bir hal de- Yi Umumi bir hastalığımızdır. Yoldaki bedbinlik ve Hi- Hütün bütüne haksız mi? la etmek haksızlık olur, 'af etmek Jüzum ki gö öhünde ilk bakışta cesareti Yolda dena dena misaller Scaba bu fena — misaller, Millletinin içtimal — teşkilât Ve idare etmek hususun- Gbiliyetsizliğine bir delil di. filebilir mi? Bu —milletin Üzerlerine içtimal vazifeler Ve bunları hiç bir tesire Wıı umumi menfaat en İN * tonuna kadar yapacak a | Te r, dürüst, feragatli miktarda olarak yok L'ıı—.ılı insanları ahlâki ıstıfa Sin'i surotte serlerde mi ye- hiyç mecbur kalacağız? * Yalnış teşhis kondurmı. Bu memlekette az, çok uy- küllara kavuşlır kavuşmaz en Beviden teşkilât — kudreti ğösterebiliyor. — Muhtelif dar görüşleri, yanlış gi- İ yüzünden, feragat lerimiz miras yedice t maya o kadar te lir ki böyle miras bile kaynağı tükete- bu memlekette va üumi menfaati kendine #ahsina ait maddi men sayan, namussuzluk ha- Ğı kabul etmiyen feda- insanların nisbeti dün- ğh" Yerinden fazladır, .. Bu mübarek mü- ve yürütmek için Bemleketten her halde ih- igdamı getirmedik, Kendimiz İN gç ÜUmumi menfaat duygüla- K "’ııı ve fedakârlıkla öyle * temelini — öyle, — sağ- ki en ezici sademelere Mütareke zamanında bu. Abancılar geldi. Bizi İstik. , im edebilmek için var w her iyi şeyi yıkmayı Fakat Kızılaya el &. Sular; Neden? Bunu yapmak ÇAA SA l TÜ DA H LA !!ğ ğ 5 /0;? — ve hükümet, avuçları Ellunmuyor muydu? Kendi aA için Kızılayın sanki N!umı mi vardı? Hayır, İ Vat ve fedakârlık ocağı öy. kale manzarası gös. ki hiç bir kılıç bir tara- ı hiç bir kurşun mâ. | ='-ıı delip geçemedi. Kı | altinda bir İstanbulun İN M Timdik kaldı ve İstiklâl K,' ait vazifelerini pürüz İN Börebildi, N bol parası vardı. Ba- Bapge tti do vakit vakil kıs. a Ulcuların oline geçmişti. w. serbestli: Hiç bir ae bilmiyon Sait Mol. h n istifade ederek K Bi Özer; %_.Ir.e çullanmak — istedi. Meşi madılar, bu ocağın mu- i, onların aç gözlerini a G haris ellerini kırdi, &i Kürtuluşlar sonra da bu k vazifelerini hiç bir lresine müyesser olmi- ü, Pilzamla yaptı. Kendi imizden süphe ettiği. eksikti? İstanbul kahir | :&'_hıım altında değil miy- | ) miz zaman oraya baktık, ümit duy |duk, | Biz bütün teşkilât kudretimizi, bütün enerjilerimizi, bütün fera. gat ve tedakârlığımızı Kızılayı ku İrup işletmekle tükettik mi? Gerl ye başka şeyler yapmak için hiç mi kudret kalmadı? Yoksa bizim | hususi istidadımız yalnız Kızılaya İbenzer işlere mi inhisar ediyor? | Hayır, hiç öyle değil... Birkaç |hafta evvel İzmir Hinterlândi in. elr, üzüm ve pamuk müstahsilleri- nin bir kooperatifini, ortaya koy. |duğu eserleric gördüm, Bu koope- ratif ayni zamanda islihsale yarı- | yan maddeleri müşterek — suratte tedarik için bir istihlâk koopera- | tifi hizmetini Bgörüyor, Daha iyi | dare edilen bir kooperatif nümune Si göstermesi için dünyanın her | memleketine meydan okumaktan | çekinmem, Sonra köy enstitüleri mizi, Türkkuşunun mektep — ve kampını, İzmir Belediyesinin ida. re ettiği müedseseleri, İstanbul Da. rülâcezenin buğünkü — halini gör- düm, Bunların hepsi, kendi sahâ- larında, birinci sınıf toşkilât kud. retinin, vazile uğruna en temiz fe- ragat ve fedakârliğin ayrı ayrı mahsulleridir. Bu nevi istidat ve — meziyetler bir memlekette ya umumi surette vardır, ya yoktur, Yalnız istisnai şekilde iek tük mevcut bulunma- | & içtimal ölçülere göre imkânsız | bir şeydir. Nasıl maden arama ida | resi muayyan emarelere bakarak: *Memlekette filâri nevi maden var dıra diyorsa bir «meziyetleri ara- ma idaresie kursak bu idare Türk milletindeki teşkilât kudreti, vazi- |fe aşkı ve feragat hissi hakkında mutlaka müabet kanaatlere vara. Caktır. Öyledir de-neden bu güzel me- Ziyetlerimizin mahsulleri — istisnaf | kalıyor, neden istihlâk kooperatif. leri kurmak ve vesika usulünü |. |düre etmek için kendimize güvene: |miyoruz? Asıl derdih ne olduğunu ve bu. na ne gibi bir deva bulmak lâzım | geldiğini yarınki makalede anlat. mağa çalışacağız, W Ahmet Emin YALMAN | | Panamada hükümet darbesi | Dela Guardianın iktidar mevkiine geldiği söyleniyor Nevyork, 9 (AA) — Panama şehrinden alınan radyo haberler, Pa- namada bir darbel hükümet — vuku bulduğu zammnı vermektedir. Bu ha- berler başka bir Kaynaktan — teyit edilmemiş olmakla beraber Vaşing- tondan gelen bir telgrafta D, Hul'aa bu hususta sorulan Süallere — Pann- mada bir şeyler cereyan ettiğini bil diği masmafih yeni bir haber alın- madığı yölünda söylenmektedir. Novyork, 8 (AA.) — Bir radyo haberine göre, Panamada Dela Gu- ardiz iktidar mevkiine geçmiştir. ve belediye reisi de dahil olduğu halde Panama şehrinin Üderlerindan — bir çoğu hapse atılmıştır. Relâ Briyas'ın hükümet merkezinde — bulunmadığı söyleniyor, ||“Askerler, bütü. Hitler'in günlük emri “Kış başlamadan düşmanı imha ede- cek son darbeyi indirmek şartları hazırlandı ,, memleket nefe sini kesmiş sizi bekliyor. Siz; yalnız zaferi değil, sulhu da gelireceksiniz,, Berlin, 9 (ALA) — Hitler Rus vephesindeki askerlerine — aşağıdaki gündelik emri göndermiştir. Doğu cephesi askerleri, Milletimizin varlığı — ve — istikbali endişesile düşmanın son andaki teh- dit edici taarruzunu Önlemek Üzere 22 hazıranda sizlere müracasta ka- rar verdim. Kremlindekilerin fikri yalnız A manyayı dağil Ayni zamanda Avrı- payı da imha etmek olduğunu buğlüri biliyoruz. Arkadaşlar, Bu arada iki şey görmüşsünüzdüz: (Devamı Ba: 3 Böz kabul etti Ankara, $ (ALA.) — Başvekil Dr. Refik Saydam Buşvekâlette sast 10,30 da Belçikn orta elçisi M. Patermatte de la Valllee'yi be- Ankara, 9 (ALA.) — Başvekil Dr. Refik Saydam bügün aat Y1,30 dm Macar orta elçini M. Jeam Vörenle'yi kabul etmiştir. Odun işi alevlendi Fiyatların artmasında âmil olanlar mahkemeye veriliyor Fiyat Mürakabe Komisyonu, dün altı saat bu işle meşgul oldu | Fiyat murakabe kömlsyonu dün öğleden sonra İstanbul Vali ve Be lediye reisi Doktor Lütfi Kırdarın riyaseti altında & saatten fazla sü ren uzun bir içtima aktederek 6 dun meselesini yeniden teikik et. miştir, Baştan sona kadar mücadele ve | münakaşalarla geçen Komisyan iç. timamda Ticaret Vekâleti namına | söz söylemek salâhiyetile komis | yona iştirak eden fiyat murakabe | umum müdürü Sayda gerek bole. diyenin, gerek murakâbe bürosu. | nun raporlarının mahiyetini izah ederek narhin 580 kuruşa İndirit | mesinde isabet olduğunu söylemiş » |ve evvelki narhın tesbit edilmesin. de rolleri olanların - mahkemeye verilmesini istemiştir, Bay Sayda- ya, Belediye iktısat müdürü Bay Saffet şiddetle itiraz etmiş ve ©- dün fiyatlarının tesbit edilen bu fiyata kurtaramıyacağını söylemiş tir. Komlsyoön göce sast sekiz buçu a kadar süren bu münakaşalı iç timada 1939, 1040 ve 1061 senole | rindeki Muhtelif odun fiyatlarile | kesim, nakliye vesair ücretler a. | raşındaki Sarkları tetkik etmiş ve bu farkların 10 . 15 kuruğ gibi çok, cöz'i olduğu görülmüştür. —| Bu farklar bu kadar çüz'i oldu Bu halde çeki başına düşen fahiş | kârın nereden ileri geldiği mesele Devamı Sa: 3 Sö: 2 de) XI SİYASİI SABAH GAZETESİ Fiyafı 5 Kuruş Japon deniz kuvvetinin manzarası Yazan: Hüsamettin Ülsel Yazısı 3 üncü sayfamızda Türkiye ile Almanya arasında bir ticaret anlaşması imza edildi Yüz milyonluk anlaşma iki memleket arasında iktısadi münasebatı 1943 e kadar tanzim etmiş bulunmaktadır ö$ Türk heyeti neisi / büyük elçi Numan Menemcucloğlu | Sovyetlere göre |f Almanlara göre | Orel tahliye edı'l di 2 milyon Alman | askeri Moskovaya | doğru büyük bir | taarruza geçti — | Almanlar muaz- zam zaylat veriyorlar İngilizlere göze vıziyet vahimleşti Moskova, 9 (A.A,) — Sovyet is- | tihbarat bürosu tarafındanı dün ge ce yarışı neşredilen tebliğ 8 Teşrinlevvel günü kıtalarımız bütün cephede düşmanla m be etmişlerdir. Bu — muharebeler Viazma, Briansk, Molitopol istika. metlerinde çok şiddetli olmuğtur. Anudane muharebelerden sonra kıtalarımız Örel'i tahliye etmişler dir. 6 Teşrinlevvelde hava muhare- belerinde 19 düşman tayyaresi dü müştür, 12 tayare kaybottik, | 7 Teşrinlevvelde Moskova yakı larında 10 Alman tayyaresj düşü- rülmüştür Moskova, © (A.A.) — Zeyil ola- rak neşredilen bir tebliğ, Erad cephesinde Sövyet bombardı. man fayyarelerinin düşmanın 10 tank, 30 kamyon, 3 top ve birçok Devamı Sa: 3 Sü: 5 de) ©6 bhare günlük emri: Geri çakilen her er ve subay öldürülecektir Ankara (Radyo Güzetesi) — Mareşal Tümoçenko — günlük — bir emir neşretmişlir. Bu emirde Rus topraklarının her karzışının mü- dafan edileceğini, hor erin geri çekilmemesini ve bulunduğu yor- de ölünctye kadar müdafan mesini bildirmiştir. Wler geri ce- Kilen er ve suhay öldürülecektir. || Dmimiyeti ifade ettiğini Anlaşmaya göre Almanya bize sınaf mamulâat, harp levazımı ve demir verecek Biz Almanyaya zahire,tütün, pamuk ve madenler ihraç ededeğiz Ankara, 9 (A.A.) — Son haftalar | zarfında Ankarada cereyan etmiş o- | lan Türk - Almaa iktmadi müzake- | releri bazı anlaşmaların imualanına- | Sana mÜncer olmuştur. Bu hüsüstaki anlaşmalar — bügün Almanya namına büyük elçi B. Von Papon ve Alman beyeti relsi elçi B. Clodlus ve Türkiye namına da ""W riciye Vekili B. Şükrü — Saraçoğlu, Türk heyeti reisi büyük elçi B. Nu- man Menemenclağlu ve Ticaret Ve- kâleti Müstoşarı B. Halit Nazmi | Keşmir tarafından imzalanmıştır. Briansk'ta 3 Rus ordusu çevrildi Timoçenko soun ordularınıda kaybetmiş bulunmaktadıir Almanlar Mosko- vanın 100 kilom, yakınına vardılar İngilizlere göre vaziyet vahimleşti Berlin, © (A.A.) — Almaa ordu- arı başkumandanlığının tebüği Dün hususi bir tebliğle de bildi- rilmiş olduğu üzere bir Alman zırhlı ordusmu İtalyan, Macar ve Slovak teş killerile takviye edilmiş olarak Dni- eprepetrovak'un şark kesiminden ha- reket etmiş Ve AZak denizine inerek Melitopol yakınlarında mağlüp edi- len 9 uncu Bövyet ordumunun ricat- ni Kesmiştir. Ayai zamanda Alman teşkilleri doğuya doğru ileri yürüyüşlerine de- vam etmişlerdir. Her Laraftar sımsı- kı sarılan altı, yedi tümen yakında (Devamı Sa. 3, Sü. 4 de) “ Türk - Alman beyannamesinin akisleri İtalyan ve Bulgar gazeteleri beyanna- meden samimi bir lisanla bahsediyor Ankara — (Radyo — Güzetesi) Türk - Alman beyanamesi — bütün mihver gazetelerinde hararetli mev- Zu olmaktadır. Barlin guzeteleri be- yannamesin bütün dedikodulara ni- Bd memleket arasındaki ticari mü- badelelerin tanzimine dair olan bu uzun vadeli anlaşma ile İktisadi mü- masebetler S1 mart 1948 tarihine ka- dar tanzim edilmiş vulunmaktadır. Bu müddet için her İki taraftan tak- Tibea 100,000,000 ar liralık ilracat gesbit edilmiştir. Ru had dahilimie Almanya taratından Türkiyeye bu memloketi bilhasan alâkadar —eden sinsi mamulât ve betahsis domür »a- G mayli ve harp levazımı da dahil ol- v mak üzere demiri İşleyen sanayi ma- Alman heyeti reisi elçi (Devamı Sa: 8 Küz & de) X Dr. Klodiyüs Ulus'un başmakalesi : — — Almanya ileimzaladığımız İktısadi anlaşmalar Ankara, $ (Telefonla) — Fa-| mâhâlar verilmek * istenmişlir. Uh Rifki Atay yarın çıkacak Halbuki, bugünkü sartlar içinde Ulus'da «Türkiye ile Almanya ticart mübadele — meselelerini arasında, ticart — mübadelelerin | halletmek, ancak o ayarda Ihti tanzimine dair» — anlaşmaların | sas şa! lerine lüzum göster: imzası münasebetile yazdığı baş | diği gibi, bir hayli yekün tutan mükalesinde iki memleket ara- | ve bir hayli maddeye şümulle sındaki ticari münasebetlerin! nen böyle bir meseleyi en kü bir tarihçesini yaptıktan sonra / çük ayrıntılarına kadar görüş diyor ki: mek, bilhassa her türlü —tatbi. «Bu küçük tarihçe gösteriyor | kat güçlüklerine karşı, evvelden ki, harp sonrasının her türlü ik. | önleyen tedbirleri düşünmek ve tısadi, buhran şartlarına uyarak | bulmak zaman, sabır ve dikkat inkişaflı bir seyir takip eden ti- | istediğine şüphe yoktur, Bunun. caret münasebetlerimiz, son har- | la beraber bütün — görüşmeler, bin zorluk, hattâ imkânsızlıkla. | imza olunan vesikalarin sayısı rı içinde bile devam çareleri â- | na ve konuşulan meselelerin, « ramış, eksik ve aksak da olsa,| hemmiyet ve şümüulüne rağmen bulmuştur. Bu iki memleket ik. / bir ayda tamamlanmıştır. — Ge tisadiyatının birtbirine olan ta.|rek NL Klodiyüs ve arkadaşları bil ve sıkı temas mahiyetini be- | gerek Numan - Menemencioğlu lirten bir şeydir, | ve arkadaşları tam ve esaalı bir Bu iş için murahhas olan M. | neticeye varmak için, ken Klodiüs'ün Ankaraya gelmiş ol. / ne, mes'ü! hükümetlerin. itin masına ve Ankarada hayli uzun | dınt çoktanber! temin eden, tec müddet kalmasına, türlü türlü | — (Devamı Sa, 3, Sü, 7 de) — Görünür kaza ihtimali leyrek Ortamektebi binası esaslı bir muayeneden geçmeli İnanır mısınız? Resmini gördüğünüz binada 500 yavru okuyor ! Bazı mekteplerimiz dolmuş tram vaylara benziyor, Dışarda olan — Çocuğum diploma alsın da varsın içerde izdiham olsun! diye tepiniyor, Çocuğu içerde olan feryat edi. yor: — Bu izdiham ne? Çocuğumuz burada nasıl tahsil görür? Okuyucularımızdan Nusret Öz. türk, Zeyrek orta mektebinde işin izdihamla kalmadığını, mektep bi nasının tehlikede olduğunu, Bu ah şap binaya doldurulan beş yüz ço cuğu Börünür kaza ihtimaline iptidadan Gikkati celbediyor. hayet vetmeğe matuf olduğunu, yal- niz şaylaları yalanlamakta değil sa- yazmakta- dırlar. İtalyan ve Bulgar — gazeteleri da bu beyannameyi Samimi bir lisan- a karşılamaktadırlar. Fotoğrafcımızı ve muha: mekteba gönderdik. Vazi; den tehliketi görünüyor. Çifte mer divenin bir tarafı desteklerle tut. turulmuştür. Diğer tarafı büsbi- tün çökmiye meyyal - olduğu için (Devamı Sa: £ Sü: $ de) —