16 Ocak 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

rPerşeınlıe Si ATAM E x_' — | #BUGONKÜ SAYIMIZDA: — A 3 ve Memleket haberleri IB TELEFON: 24136 8 > Büyük Facianın hikâyesi, Yunanlıların 2. ci kı— TELORAF*VATAN İst. Beyaz kitabı. : * ci Nanun ; » Meçhul ıuhnm;nır.mıaı bir BAŞMUHAERİRİ: » 'Teşrit masuniyet naşlamıştır. 1941 AHMET EMİN YALMANJ " M. H Zal e datina SEYARSLISABAH GAZETESİ Yıl: 1 — Sayı: 146 ÜNTVERSİLE Fiyatı: 5 Kuruş |- Diplomaya Hücum! ;Bugünkü KI âsik Terbiye Hedeflerimiz Yanlıştır. Hatadan | Dönmek Cesareti Göstermeliyiz Yazan : AHMET ün:kü gazetemizde Maa- Üİ sif Vekâletinin esaslı 1s- lahata girişeceği hakkında — bir haber vardır, Bu esaslı ıslahat nedir, bunu bilmiyoruz. Ve ken- di kendimize soruyoruz: Acaba Maarif Vekâleti, klâsik terbiyenin bütün köklü ve köhne taassuplarına karşı gelmeye cesa- — ret edebilecek midir? Islahat di- ye gene eski ve kapal hava için- de mi dönüp dol. k, müfre- EMİN YALMAN tep ve köy enstitüsü sistemimizin 8 — Orta mektep ve liselerde an- cak talebenin alâka ve merakını ha- rekete getirmek yoliyle öğretmek ilk bin ha- zırladığı dinç kafaları inkişaf ettir- İngiliz filosu s0n günlerde Akdenizde faaliyetini arttımi: retmek. Gündüz çalışmıya mecbur olan istidatlıların tali tahsili yavaş yavaş Ti için büyük $ İTALYA dat programının şu ya bu madde- sini değiştirmekle mi kalacak? Yoksa hakiki hayatın içine dal- maya ve bunun icaplarını yerine getirmeye imkân bulacak mıdır? Karşıdan karşıya tenkit eden- ler öyle sanırlar ki kendileri her şeyi, işin içinde bul lardan 4 — Küçük memur, büro adamı, işçi, tüccar, sanatkâr, çiftçi, mürelb- biye, hasta bakıcı yetiştirmek üzere mektepleri ve gündüz. çalışan çocuk- lar için ayni mekteplerde gece ders- leri açmak. ' daha iyi görürler ve daha iyi ya- pabilirler, Mesele hiç öyle değil- dir. Maarifimizin b nan Hasan Âli Yücel, meslekte adım adım yükselmiş, ideal sahi- bi, dinamik ruhlu bir - terbiyeci- dir. Etrafında bir çok uyanık ve kıymetli arkadaşlar vardır. Bun- lar, işleri, karşıdan karşıya seyirci olanlardan daha iyi kavrarlar ve benimserler, Mesele şuradadır ki yük cid- den ağırdır. «Yapamıyorsunuz.» diye kendilerine karşıdan karşıya / bağırmakla yük daha kolay kalk- maz. Bütün vatandaşların başba- şa vermesi, alâka göstermesi, da- yayı anlaması, mesele etrafında verimli bir münakaşa havasının yaratılması mdır, Bu memle- kette yapacak sayısız iş var, Ân- | cak &lele, omuz omuza , vererek bunları başarmak imkânı buluna- bilir. İ Biz şunu iddia edeceğiz ki Maarif ıslahatı Maarifte başlaya- maz. Barem kanunu Maarifimizi | korkunç bir çıkmaza sokmuştur. | Bu kanun tadil edilmedikçe ve diplomaya karşı olan umumi hü- cumun önüne geçilmedikçe Maa- tifimiz nefes alamaz ve iktısadi hayatımızda muhakkak bir takım | tehlikelerden korunamaz. Barem kanunu yapılırken me- mur dereceleri için kolay ve zah- metsiz ölçüler konmuş ve dîpllo- Ma müayyen maaş seviyelerine geçmek için basamak yapılmıştır. unun üzerine memleketin her ta- rafında «mektep, diploma ve un. vanş diye bir feryattır kopmuş- tur, Bu cereyan, bilgiye ve f&r_'î in- kişafa alâka ifade etmez. Zah- Mmetsizce yüksek maaşa konmak Ve tufeyli bir mevcudiyete kavuş- mak için bir yarıştan başka bir şey değildir. Memleketin istihsal ha- yatında faydalı roller oynayabile. | cek bir çok insanlar, liselere, yük- sek mekteplere doluyorlar. Ora- larda ancak mahdut miktarda ih- tısas adamı yetişmeye imkân ol- — duğu için liseler ve yüksek mek- tepler cidden seçme istidatlılara ve memleketç karşı vazifelerini yapamıyorlar ve bir çok istidat- sızlıkları, sathilikleri, ekseriyetle yalnız ezbercilik kabiliyeti ifade eden bir diploma ile yaldızlıyor- lar. Mekteplerde de, hakiki ha- yatta da istidadın, meziyetin, bir işi kendine dert etmenin, hizme- tin temin etmesi lâzım gelen ıstı- fa imkânları bu yüıdgn heder o- luyor, Daima sathiliği ve usul düşkünlüğünü himaye eden kuru. lu kırtasi sistem, müspet _'S“dlll_l-l t mutlaka harict bir cisim gibi içinden fırlatıyor. örtbaşı mamur aldatıcı gidişe ciddi Maarif Kâğıt üzerinde di Börünen bu yıkıcı, — arka çevirmedikçe islahatı olamaz. Memleketin umumi hayatı ,b.ı' kımından iyi netice alabilmek için $U esaslar dairesinde bir ıslahat Sistemine ihtiyaç vardır: B— orta mektebi de- seçe- rek devamlı kurslarla dairenin ihti- da bül || göre istidat gösterenlere ihtisas tahsili imkânla- rını açmak, 6 — Memlekette münakaşa hayatı- nı, kafa sporumu, fikri yaratma kud- retini türlü türlü tedbirlerle ve mü- kâfatlarla teşvik etmek ve yetişebi- lecek yüksek istidatlara her sahada yol açmak. Köy enstitüleri ve “Türkkuşu kampları gibi, köhne müfredat programları ve klâsik usuller ha- ricinde idare edilen mektepler, Türk yavrularında nekadar bü- yük cevher bulunduğunu göster. miştir. Ortamektep, lise ve yük- sek mekteplerimizdeki usullerin fena neticeleri de gözümüzün ö- nündedir. Memleketimiz hiç bir zaman bugünkü kadar fikri boş- hık v alâkasızlık karşısında bu- kanmamıştır. Yeni adımlar atmak için hariç- teki şu veya bu örneği taklide ih- | tiyacımız yoktur, İlk tahsil ve köy enstitüleri sahasında attığımız a- |dımlar ve elde ettiğimiz tecrübe- ler bize doğru yolu göstermiştir. |Bu yolu tam cesaretle tutmalıyız. | | Bir Tekzip Bulgaristandan Yabancı Kıtalar Geçmemiş Sofya, 15 (A.A.) — Bulgar ajansı bildiriyor: Bulgaristandan ecnebi kıtalarının geçişi ve bu hususta siyasi teşebbüs- ler yapıldığı hakkında yabancı mem- Sulh mu istiyor ? İngiltere Ancak Serbestçe İntihap Edilmiş Hükümetle Sulh Yapacak Sulh Müzakerelerine Almanya Mağlüp Edildikten Sonra Girişilecek Londra, 15 (A.A.) — Niyoz Kro- nikl Lizbon Te Resim İngiliz fil h Talebe Birliği Faaliyete Geçiyor Birliğin Nizamnamesi Vilâyetçe Tasdik Edildi Üniversite Talebe Birliği nizamna- mesi İstanbul vilâyetince tasdik edil- diğinden cemiyet bugün, yarın faali- yete geçecektir. Talebe Birliği ve Fa- | kültelerde tesis edilecek talebe cemi- yetlerinin Davit Scott, büyük faşist — meclisi Azasının büyük bir kısmının sulh le- hinde bir harekette bulunulmasına taraftar olduklarını bildiren bir tel- graf göndermiştir. Bu haber Londra- da ihtiyatla karşılanmıştır. Fakat, | doğrü olduğu tahakkuk ettiği takdir: e büyük bir hayret suyandırmıya- caktır. Sulh müzakereleri etrafında ismi geçen Grandi Scott'un bildirdiği İtalyan mem- balı haberleri itimada şayan telâkki edilmektedir. Faşist meclisi Aâzalarının büyük bir kısmı, İngiltere ile ayrı bir sulh leketlerde tahrik edici karılan şayiaları Bulgar ajansı tek- zibe mezundur. Filhakika hiçbir ec- nebi askeri kıtası Bulgaristana geç- mediği gibi Bulgar hükümeti de hiç bir ecnebi hükümet nezdinde bu hu- susta herhangi bir teşebbüs yapmış değildir. Esasen ortada böyle bir te- şebbüsü mucip olacak bir sebep de yoktur. hiyette çı- dırl: Mussolil- ninin şimdiye kadar buna muhalefet ettiği, fakat Bi azal- Londra, 15 (A.A.) — İtalyaya gönderilmiş olan ve pike taarruzla- / | rında Nazi tayyareleri — Yunanistana — yardım ğ filosu tarafından hezimete uğratıl- İngiliz filosile nazi tayyareleri ar Sicilya adası ve cenup İNGİLİZ FİLOSU Nazi Tayyare- lerini Hezimete Uğrattı Çarpışmada 12 Sicilyada 4 Tayyare Tahrip Edildi gönderilmesine mâni olmak için ya- pılan bir teşebblüls esnasında İngiliz mıştır. Nazi bombardıman tayyare- lerinden hiç olmazsa on ikisi düşü- rülmüştür. Üç İngiliz gemisine isa- bet olmuş ve bu gemiler hasara uğ- ramış ise de filonun muhafazasına terkedilen kafile taşıdığı mühim miktarda —malzeme ile Yunanistana kadar salimen yoluna devam etmiş- tir. Bu İngiliz filosu ile Naziler ta- rafından İtalyaya gönderilen takviye hava kuvvetleri arasında Akdenizde dığı ilâve edilmektedir. Gizli müzakerelere girişildiği tak- dirde bunu idareye, İngiltereye kar- şı harp dalma etmiş olan Grandi'nin memur edile- ceği tahmin olunmaktadır. (Devamı Sa, 5 Sü. 8 de) xx ilk çar dır. Bombar- dıman tayyâöreleri Siçilyada bulunan bir üsden havalanmışlardı. Hava ve deniz kuvvetleri arasında altı gün süren çarpışmalar olmuştur. (Devamı Sa, 5, Sü, 6 da) —4x— İTALYANLARIN (Hukukçularımız Arasında Bir Anket) Teşrii Masuniyet Meselesi Avukat İsmail Sıtkı: Bugün dünyanın her yerinde mebuslar, mebus — bulundukları müddetçe masuniyeti teşriyeleri kaldırılmadıkça haklarında — hiç bir takibat yapıl ği (Ş zindedir. Almanya ve Rusyada dahi böyledir. Mebusun siyasi kanaat ve içti- hatlarına ilişi;lmem;k elbette şart- tır. Buna d ve doku- 1 — Dip ve ünvan kay Tn barem kanunundan çıkarılarak bunların yerine başka memleketler- :':“umeu tecrübelerden geçen bilgi, İtor dat, gayret ve hizmet ölçülerinin Nulması, ti f_d“ Düşünür insan yetiştirmek is- Mi gösteren bugünkü ilk mek- umumi hatlar içinde inkişafı. yanlarına kâr kaldı fikri meydana gelmekte, bu suretle bazı imtiyaz gibi bir hal zuhur eylemektedir. Bunun için fikrimce âdi suç işle- yen her kim olursa olsun bilâistis- Tepedelende Vaziyeti Güçleşiyor İtalyanlar Berat İstikametinde Ricat Etmektedirler Londra, 15 (A-A.) — Times i Atina muhabirinden aldı- asında son harekâta sahne olan İtalyan sahilleri haritası (Askerlik Hizmeti- nizamnamelerinin — esas ddeleri şunlardır: 1 — Her faktiltede bir talebe ce- miyeti tesis edilmiştir. — Talebeler p ı fa den üç profesörü reis namzedi olarak göste- recekler, dekan bunlardan birini reis olarak gösterecektir. Reis de reis mMuavini seçecektir. Fakülte - talebe cemiyetleri idare heyetine liseyi iyi derecede bitirmiş veya: STf *yi de- recede geçmiş olanlar seçilebilecek- lerdir. Bu cemiyetlerin birleşmesile teşek- kül edecek talebe birliği reisini de profesörler rektör Rektör Cemil Bilsel dat temini için de talebe karne ve paso satışlarından bir hisse alması kabul edilmiştir. Bazı kitapların for- ma halinde neşri de bu cemiyetlere | birlik reisi de ır. Birlik, yurt, seyahat Talebe cemiyetlerine ve birliğe Yakl yardım işlerile de meşgu! olacaktır. nin Uzatılması Hakkındaki Kanün Ankara, 15 (Hususi Muhabi- rin — Askerlik mükelle- Tobruk Etrafındaki Çember Gittikçe * Daralıyor Bardiadan Kaçan İtalyan Generali ve Subaylar Yakalandı Kahire, 15 (A.A.) — Reuter ajansının hususi muhabiri bildiri- yor: İngiliz devriye kolları Tob- ruk'un dış müdafaa — mevzilerini yoklamakla meşgul bulunuyorlar, Bunların vazifesi dış istihkâmları denemektir. İngiliz kıtaatının şehir etrafın- daki ç i gitgide daralmakta, dır. Topçu da çevrilmiş olan İtal- yanları mütemadiyen dövmekte- ir, Londra, 15 (A.A.) — Hava Nezareti istihbarat dairesi, Orta Şark İngiliz umumi karargâhiından verilen aşağıdaki haberi neşret- mektedir: İngiliz avcı tayyareleri, İtalyan generalleri ile yüksek rütbeli su- — baylarından mürekkep büyük bir grupu araştırmaya devam etmek. tedirler. Bu general ve subay grupu, Bardia'nın muhasarasından ve zaptından evvel mezkür şehri terketmeye muvaffak olarak sahil boyunca Tobruk istikametinde fi- rar eden düşman kıtalarının ön- cüler kolunu teşkil etmekte idi. İki gün evvel bir Hurricane tay- yaresi küçük bir İtalyan subay grup deniz k da masun bir mahalde saklandığını görmüş- tür. Pilot bu keşfinden alâkadar makamlara malümat vermiş ve onlar da vaziyetten bir harp ge- misini haberdar etmişlerdir. Harp gemisi derhal bir motorbot indi- rerek firari grupu aramaya başla- mıştır, Kısa bir faaliyetten sonra bu subay grupu yakalanmıştır. Bu grup içinde Sidi-Berrani'deki İ- talyan kuvvetlerine kumanda et- miş olan General Bengentina da na hakkında takibat yapılabil. lidir. Bu; bu demokrasinin hakiki manasıdır. Türk milleti bütün im- | tiyazları kaldırdığı ve bütün yurd- daşları hakça müsavi tanıdığı için bizde âdi suçlardan dolayı takibat ifa edilmesi üsaade edilmeli- nulmamalıdır. Fakat âdi suç ” dan dolayı haklarında takibat yâa- ak ta bazı mahzurları do- dir. Yâ kanunları bu suretle tadil gu,d.,ğ., da görülmektedir. Bir kaç devre mütemadiyen mebüs olan zatların mebusluk müddeti böylece temadi ettiği i- çin böyle kimselerin yaptıkları d:: hakkında bir talep vaki olan saylavın adalet huzuruna çıkma- sına herhalde müsaade eylemeli- demeli veya Meclis o devre için- | dir kanaatindeyim. / ğı şu makaleyi ne$retmektedir: İtalyanlara nefes — aldırmayan Yunanlılar bilhassa Klisura-Tepe- delen mıntakasında — ilerlemeye devam etmektedirler, Bir. çok noktalardan kovulan — düşmanın Tepedelende — vaziyeti — gittikçe anl ikta idi. Tobruğu Müdafaa Edenler Bardia'dakilerden Daha Az Londra, 15 (A.A.) — Tob- ruk'un vaziyetinden bahseden Ti- mes gazetesinin Kahiredeki hu- susi muhabiri şöyle y ktadır: Bardia'da olduğu gibi Tob- ruk'un zaptı için de topçu ve keşif güçleşmektedir. Yunanlılar za- | ferden azami derecede istifade etmektedirler, Düşman kıtaları Berat istikametinde ricat etmekte. (Devamı Sa. Ö, Sü, 6© da) xk—4 hareketlerile ihtimamlı bir suret- te hazırlanılmaktadır. İngiliz top- çu kuvvetleri düşmanın müdafaa tertibatını tarassut edecek şekik- (Devamı Sa, Ö, SÜ. 8 de) * fiyeti kanununa eklenen bir madde mucibince halen silâih al- tında bulunan 1885 ve daha ev- kanun .ıııoıleıl bugünden itiba- ren meriyete girmiştir. Ğ - RUZVELT Muhaliflere Cevap Veriyor Çirkin Propagandağf Daha Doğarken Boğmak Lâzımdır Vaşington, 15 (A.A.) — B. Roose- velt demokrat memleketlere tam ve FRANSADA Nevmidi Yerine Ümit Kaim Olmıya Başladı İngiliz Zaferi Saye- sinde Fransanın Kurulacağını Anladılar Duff Cooper Londra, 15 (A.A.) — İngiliz pro- paganda nazırı Duff Cooper dün ak- PSEEÇUL â Fransada halen her gün artmakta otan İngiliz dostluğundan bahsetmiş- fir. Gayet emin membalardan alman ümit kalm olmıya başladığını giltere aleyhindeki garazkârlığın za VH olarak yerine aklıselimin geçtiğini yerine ve İn ktedii (Devamı Sa. 5, Sü. 7 de) —k— Habeş İmparatoru Haile Selâsiye karşı davul çaldırı yor (Gazetelerd Gojjam tepelerinde Itı!yinlar en | A zurna az!