16 Ocak 1941 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

VATAN EVİ cıd ALOĞLU M N TELEFON: 24136 TELORAFYVATAN İst. Fiyatı:_S Kuruş Diploemaya Hücum! | — — Bugünkü KI Hedeflerimiz Yanlıştır. Hatadan|' Dönmek Cesareti Göstermeliyiz EMİN YALMAN Yazan : AHMET Dr.uıü gazetemizde Maa- rif Vekâletinin esaslı 1 lahata girişeceği hakkında — bir haber vardır. Bu esaslı uslahat nedir, bunu bilmiyoruz. Ve ken- di kendimize soruyoruz: Acaba Maarif Vekâlefi, klâsik terbiyenin bütün köklü ve köhne taassuplarına kargı gelmeye cesa- ret edebilecek midir? Islahat di- ye gene eski ve kapalı hava için de mi dönüp dolaşacak, müfre- at programının şu ya bu madde- sini - değiştirmekle mi kalacak? Yoksa hakikt hayatın içine dak maya ve bunun icaplarını yerine getirmeye imkân bulacak mıdır? idan karşıya tenkit eden- sanırlar ki kendileri her yeyi, işin içinde — bulunanlardan daha iyi görürler ve daha iyi ya pabilirler, Mesele hiç öyle değik dir. Maarifimizin başında — bulu- nan Hasan Âk Yücel, meslekte adım adım yükselmiş, ideal sahi- bi, dinamik ruhlu bir terbiyeci dir, Etyafında bir çok uyanık ve kiymetli arkadaşlar vardir. Bun- o lar, işleri, karşıdan karşıya seyirci olanlardan daha iyi kavrarlar ve benimserler, Mesele şuradadır ki yük cid- den ağırdır. «Yapamıyorsunuz.» diye kendilerine karşıdan karşıya bağırmakla yük daha kolay kalk- saz. Bütün vatandaşların başba- şa vermesi, alâüka göstermesi, da- yayı anlaması, mesele — etrafında verimli bir havasının iyaratılması Vâzımdır. Bu memle- kette yapacak sayısız iş var, AÂ: cak ölele, omuz omuza , ver bunları başarmak imkânı bulun: bilir. Biz şunu iddia edeceğiz ki Maarif ıslahatı Maarifte başlaya- maz. Barem kanunu Maarifimizi korkunç bir çıkmaza sokmuştur. Bu kanun tadil edilmedikçe ve omaya karşı olan umumi hü- önüne geçilmedikçe Mas- nefes alamaz ve iktwadi hayatımızda muhakkak bir takım tehlikelerden korunamaz. ne Barem kanunu yapılırken me- Mur dereceleri için kolay ve zah- metsiz ölçüler konmuş ve diplo-| Ma müayyen 4 — seviyelerine Keçmek için basamak yapılmıştır. Bunun üzerine memleketin her ta- tafında «mektep, diploma ve un. van> diye bir feryattır kopmuş- tur, Bu cereyan, bilgiye ve fikri in- kişafa alâka ifade etmez. Metsizce yüksek maaşa konmak Ve tufeyli bir mevcudiyete kavuş- mak için bir yazıştan başka bir şey değildir. Memleketin istihsal ha- yatında faydalı roller oynayabile. cek bir çok insanlar, liselere, yük- sek mekteplere doluyorlar. Ora- larda ancak mahdut miktarda ih- | tısas adamı yetişmeye imkân ©| | guğu için liseler ve yüksek m tepler cidden seçme istidatlı P ve memleketç karşı vazilelerini yapamıyorlar ve bir çok istidat- Szlıkları, sathilikleri, ekseriyetle yalnız ezbercilik kabiliyeti ifade eden bir diplema ile yaldızlıyor- lar. Mekteplerde de, hakiki ha- da istidadın, meziyetin, bir işi kendine dert etmenin, hizme- tin temin etmesi lâzım gelen sstı- fa imkânları bu yüzden heder o- luyor, Daima — sathiliği ve usul düşkünlüğünü himaye eden kuru. lu kırtasi sistem, müspet istidatla. v mutlaka harici bir cisim gibi içinden fırlatıyor. Kağıt üzerinde dörtbaşı | körünen bu yıkıcı, ııdııı_u arka çevirmedikçe ciddi Mlahatı olamaz. , Memleketin umumt hayatı ba- Kımından iyi netice alabilmek için *U esaslar dairesinde bir ıslahat Sistemine ihtiyaç vardır: 1 — Diplema ve ünvan kayıtlarır yan barcen kanunundan çıkarılarak bunların yerine haşka memleketler- Ameli terrübelerden geçen bilgi, Btidat, gayret ve hizmot ülçülerinin Konulması. mamur gidişe Maarif . — Düşünür insan yetiştirmek i- düdımı güsteren bugünkü ilk mek “umi hatlar içinde inkişatı, ti âsik Terbiye tep ve köüy enstitürü — sistemimizin $ — Orta mektep ve ilseleede an- cak talebenin mlâka ve merakını hu- rekete getirmek yeliyle öğretmek sistemini kurmak, ik mektebin ha- zırladığı dinç kafuları takişaf ettir. miyen, boğun müfredal programla- rini kükünden değiştirmek — ve ba yekla tahsili seçme istidatlara has- retmek. Gündüz çalışamya — mecbur olua istidatldarın tali tahetli yavaş yavaş görmeleri için büyük şekirlere | mutlaka gece deraleri açmak. * — Küçük memur, büre adamı, işçi, tüccmr, sanatkâr, çifiçi, müreb- Biye, karta bakıcı yetiştirmek üzere ameli meslek, Baani, —ilcerot, ziraat maktepleri ve gündür. çalman çaruk- lar için aynl mekteplerde gece derm- leri açınak. 5 — Memurları orta mektebi de- rocesinde olgunluğu olanlardan seçe- rek devamlı kurslarla dairenin ihti- yaçlarına göre yetiştirmek, — istiönt güzterenlere ihtisas tahsili imkâmta- TENI açmak. 6 — Memlekette münakaşa hayatı- m, kafa sporuma, fikri yaratma kud- retini türlü türlü tedbirlerle ve mü- kâfatlarla teşvik etmek ve yetişebi- İecek yüksek istidatlara her sahadu yel açmak. Köy enstitüleri ve "Türkkuşu kampları gibi, köhne — müfredat programları ve klâsik usuller ha- İricinde idare edilen mektepler, Türk yavrularında nekadar — bü- yük cevher bulunduğunu göster. miştir. Ortamektep, lise ve yük- sek mekteplerimizdeki — usullerin fena neticeleri de gözümüzün ö- nündedir. Memleketimiz hiç bir kadar fikri boş- karşısında — bu- | zaman bugünkü bak v alâkasızlık karmamıştır. l Yeni adımlar atmak için hariç. teki şu veya bu örneği taklide ih- tiyacımız yoktur. İlk tahsil ve köy enstitüleri sahasında attığımız a- dımlar ve elde ettiğimiz tecrübe- ler bize doğru yolu göstermiştir. SİYASİ SABAH GAZETESİ teksif etmiştir. Resim İngiliz filosunu harekât esnasında göstermektedir. ITALYA | Sulh mu istiyor ? İngiltere Ancak Serbestçe İntihap Edilmiş Hükümetle Sulh Yapacak Sulh Müzakerelerine Almanya Mağlüp Edildikten Sonra Girişilecek Londra, 15 (A.A.) — Niyoz Km- Kikl gazetesinin Lizbon muhabiri Davit Scott, büyük faşlırk meclisi Azasının büyük bir K30manın sulh le- hinde bir. harekette bulumulmasına taraftar olduklarını bildiren bir. tok graf gördermiştir. Bu haber Landra- da ihtiyatla karşılanmıştır. -Fakat, doğru olduğu tahakkuk ettiği takdir- de büyük bir hayrel uyardırmıya- Bu yolu tam cesaretle tutmalıyız. | * | Bulgaristandan Yabancı Kıtalar Geçmemiş Bofya, 15 (A.A.) — Bulgar ajansı bildiriyor: Bulgaristandan — ecnebi kıtalarının geçişi ve bu hususta siyasi teşebbüs. ler yapıldığı hakkında yabancı mem- teketlerde tahrik edici mahiyette çı- kardlan şaylaları Bulgar ajansı tok- zibe mezundur. Filhakika hiçbir cc- nebi aakert kıtasi Bulguristana geç- mediği gibi Bulgar hükümeti de hiç bir ecnebi bükümet nezdinde bu hu- surta herhangi bir taşebbüs yapmış değildir. Bessen ortada böyle bir te- şebbilei muctp olacak bir sebep de yoktur. Sulh müzakereleri etrafında ismi geçen — Grandi Boott'un bildirdiği İtalyan mem- balı haberleri itimada şayan telâkki edilmektedir. Faşist meclisi — Azalarının — büyük bir kısmı, İngütere ile ayrı bir sulh aktedilmesi taraftarıdırlar, Mussoll- ninin şimdiye kadar buna mulalefet ettiği, fakat nüfuzumun giltikçe azal- dağı lâve edilmektedir. Gizli müzakerelere girişildiği tak- dirde bunu idareye, İngillereye kar- gı harp açılmasına dalına mübalefet etmiş olan Grandi'nin memar edile- ceği tahmin alunmaktadır. (Devamı Sa. 5 Sü. $ de) yik Hukukçularımız Arasında Bir Anket Teşrii Masuniyet Meselesi Avukat İsmail Saıtkı: ! Bugün dünyanın her yerinde| mebuslar, mebüs — bulundukları | müddetçe masuniyeti teşrüyeleri kaldırılmadıkça haklarında — hiç bir takibat yapdamıyacağı merke- zindedir. Almanya — ve Rusyada | dahi böyledir. Mebusun siyasi kanaat ve içti- hatlarına ilişlmemek elbette şart- tır. Bana dokunulamaz ve deku-| mulmamalıdır. Fakat âdi suçların- dan dolayı haklarında takibat ya. pılmamak ta bazı mahzurları do- iurduğu da görülmektedir. Bir kı devre mütemadiyen mebus olan zatların — mebusluk müddeti böylece temadi ettiği i- çin böyle kimselerin yaptıkları | yanlarına kâr kaldı fikri meydana gelmekte, bu suretle bazı imtiyaz gibi bir hal zuhur eylemektedir. Bunun için fikrimce âdi suç işle- yen her kim olursa olsun bilâistis- na hakkında takibat yapılabilme. lidir. Bu: bu demokrasinin hakiki I.n.ıııııelın Türk milleti bütün im- tiyazları kaldırdığı ve bütün yurd. daşları hakça müsavi tanıdığı için bizde âdi suçlardan dolayı takibat ifa edilmesine müsaade edilmeli. dir. Yâ kanunları bu suretle eylemeli veya Meclis o devre için- de hakkında bir talep vaki olan saylavın adalet huzuruna çıkma- sına herhalde müsaade eylemeli- gdir kanaatindeyim. g 9ren Turanra İngiliz Sicilya adası ve cenup İNGİLİZ FİLOSU 'Nazi Tayyare- leriniHezimete Uğrattı Çarpışmada 12 Sicilyada 4 Tayyare Tahrip Edildi Lonâra, 15 (AA) — İtalyaya günderilmiş olan ve pike taarruzla- rında kullanrlan Nazi bombardıman tayyareleri — Yunanlstana — yardım gönderilmesine mâni olmak için ya- pilan bir teşebbüs esnasında İngiliz filosu tarafından — hezimete uğratık miştar. Nazi bombardıman tayyare- derinden hiç olmazsa ön iXisi düşü- rülmüştür. Üç İngiliğ gemisine 1sa- |bet olmuş ve bu gemiler hazara uğ- | ramış ise de filomun — mühafazasına terkedilen —kafile taşıdığı mühim miktarda —malzeme ile Yunanistana Kadar salimen yoluna devam etmiş: tr. Bu İngiliz filesu ile Naziler ta- rafından İtalyaya gönderilen takviye hava kuvvetleri arasında Akdenizde vukubular K . Bombar- dıman tayyareleri Siçilyada bulunan bir ünden havalanmışlardı. Mava ve deniz kuvvetleri arasında altı gün süren çarpışmalar otmuştur. (Devamı Sa. $, Bü. 6 da) —ç— İTALYANLARIN Tepedelende Vaziyeti Güçleşiyor | Htalyanlar Berat İstikametinde Ricat | Etmektedirler Londra, 15 (A-A.) — Times gazetesi Atina muhabirinden ald ğt şu makaleyi nettetmektedir: İtalyanlara nefes — aldırmayan Yunanlılar bilhassa Klisura-Tepe- delen — mintakasında — ilerlemeye devam etmektedirl. Bir çok tadil noktalardan kovulan duımınmi Bardia'da olduğu gibi Tepedelende — vaziyeti — gittikçe güçleşmektedir. Yunanlılar ferden azami derecede za- istifade etmektedirler, Düşman kıtaları çu kuvvetleri düşmanın müdafas Habeş İmparatoru Haile Selâsiye Gojjam tepelerinde İtalyan, Berat istikamedinde ricat etmekte. l (Devamı 5a Ö, Bu, G da) gxç i) SYAT Gncireniz, ATAMIA) filosile nazi tayyareleri arasında son harekâta sahne olan BUGÜNKÜ SAYIMIZDA: ? kaci Sayfada Şehir ve Memleket baberleri 3 > Büyük — Faciarın kikâyesi, Yunanlıların Bayaz kitabı. Meçhul kahrumanlar Haftada bir 'Taşril masuniyet naşlamıştır. M. H Za Yı Talebe Birliğin Ni Üniversite Talebe Birliği nizamna- mesi İstanbul vilayetince tasdık edil- diğinden cemiyet bugün, yarın faali- yete geçecektir. Tulebe Birliği ve Fa- yetlerinin — nizamnamelerinin maddeleri şunlerdir: 1 — Her faktiltede bir talebe ce- miyeti Cesin edilmiştir. —“Talebeler mensup oldukları faktiltelenden üç Prefesörü reik namzedi olarak göste- recekler, dekan bunlardan birini reis olurak — gösterecektir. Reis de reis MUSVİNİ seçeceklir. Fakülte talebe cemiyetleri idare heyetine lmeyi iyi derecede bitirmiş veya smrfırır dyk de- recede geçmiş olanlar seçilebtlecek- lerdir. | Bu cemtyetlerin birleşmesile toşek- Kül edecek talebe birliği reisini de profesörler arasından rektör aeçecek, Birlik reisi de muavinini seçecektir. Talebe cemiyetlerine ve birtiğe vuri- Askerlik Hizmeti- nin Uzatılması Hakkındaki Kanün Ankara, 15 (Hususl Muhabi- rimlzden) — Askertik — mükelle- fiyeti O kanumuna — eklenen — bir esas görtERA , TArTK Te AGUSE İtalyan sahilleri haritası “Tobruk Etrafındaki Çember Gittikçe * Daralıyor Bardiadan Kaçan Italyan Generali ve Subaylar Yakalandı Kahire, 15 (AA.) — Reuter ajansının hususi muhabiri bildiri- orı İngiliz devriye kolları Tob- ruk'un diş müdafaa — mevzilerini yoklamakla meşgul bulunuyorlar, Bunların vazifesi dış istihkâmları denemektir. İngiliz kıtaatının şehir etrafın- | Çirkin Prı ee a SA DaRİ AĞ Ka dir. Topçu da çevrilmiş olan İtal- | a Doğarken Boğmak Lâzımdır yanları mütemadiyen dövmekte: ir. Vaşington, 15 (AA.) — B. Roose- velt damakrat memleketlere tam ve mutlak bir yardımda bulurmak siya- RUZVELT Muhaliflere Cevap Veriyor Londra, 15 (A.A.) — Hava Nezareti istihbarat dairesi, Orta Şark İngiliz umumi karargâhından verilen aşağıdaki haberi — neşret- mektedir: İngiliz avcı tayyareleri, İtalyan generalleri ile yüksek rütbeli su- baylarından mürekkep büyük bir grupu araştırmaya devam etmek. tedirler. Bu general ve subay grupu, Bardia'nın muhasarasından ve zaptından evvel mezkür şehri terketmeye muvaffak olarak sahil boyunca Tobruk istikametinde fi- rar eden düşman kıtalarınım ön- cüler kolunu teşkil etmekte idi. İki gün evvel bir Hurritane tay- yaresi küçük bir İtlalyan — subay grupunun deniz kenarında masun bir mahalde saklandığını görmüş. tür. Pilot bu keşfinden alâkadar makamlara malümat vermiş ve onlar da vaziyetten bir barp ge- misini haberdar etmişlerdir. Harp gemisi derhal bir motorbot indi- verek firari grupu aramaya başla. mıştır. Kısa bir faaliyetten sonra bu subay grupu yakalanmıştır. Bu grup içinde Sidi-Berrani'deki İ- | talyan kuvvetlerine kumanda et- | Bergentina da yet veren kanunun — mühaliflerinden (Devame: Ba, 5, Bü. 4 te) 4 miş olan General n bulunmakta idi, | — Tobruğu Müdafaa Edenler Bardia'dakilerden Daha Az Londra, 15 (ALA.) — Tob-| ruk'un vaziyetinden bahseden Ti- |mes gazetesinin Kahiredeki hu-| İsasi muhabiri şöyle yazmaktadır: Tob-| rak'un zaptı için de topçu ve keşif hareketlerile ihtimamlı bir suret- te hazırlanılmaktadır. İngiliz top- |tertibatını tarassut edecek şekil- (Devamı Sa, 5, SÜ, 3 de) e karşı davul ç.ı..ııı | “Anlayana sivrisinek saz, Vilâyetçe Tasdik bükem Sayı: 146 ÜNİVERSİTE Birliği Faaliyete Geçiyor zamnamesi Edildi Kültelerde tenis edilecek talebe cemi- Ç Rektör Cemil Bilsel dat temini için de talebe karne ve paso - satışlarından bir hisse alması Kabul edilmiştir. Bazı kitapların for- yan Balinde neşri de ba cemiyetlere berakılacaktır. Birlik, yurt, seyaha* talebeye — yardım işlerile de meşgt olacaktır. FRANSADA Nevmidi Yerine Ümit Kaim olmgan_a_şladı İngiliz Zaferi Saye- sinde Fransanın Kurulacağını Anladılar Duff Cooper Londra, 16 (AA.) — İngiliz pro- Paganda nazırı Duff Cooper dün ak- Şam radyodu yaptığı - musahabede Feanmda halen her gün artmakta «tam Pngilir dostluğundan bahsetmiş fir. Gayet emin membalardan alman haberler, Fransada — nevmidi yerine Gmit kadm otmrya başladığını ve İn gütere aleyhindeki garazkârlığın za Betini telbik için keodisine salkhi-| W olarak yerine ukimelimin geçtiğini bildirmektedir. İ (Devamı Ha. 5, Si 7 de) —$— yor |Gazetelerden) aa mayana davul zurna az!