4 Aralık 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

y l Çarşamba & lnci Kânun VATAN CAĞALOĞLU No.S2 BELEFONA TELGRAF: VATAN EVİ 24136 İst. 1940 BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN S Arnavutlukta Vuruşuluyor. Sebep “ ELİF”'e ,, Çare Bulunmamasıdır. Liyatı:5 Kuruş SİYASİ SABAH GAZETESİ Yıl:wrlş—Sa“vı: 106 Bir Tek Harp Meydanı, Bir Tek Netice Her hangi bir tarafta he- le ilk çatlak belirsin, ço- Tap söküğü gibi her şey Çözülecek ters taraftan Yildırim hareketleri baş gösterecektir. ügünlerde gözünüz şaşır- madan dünya hâdiselerini “'İ’ edebiliyorsanız aferin size... dey.” gün dünyanın falan yerin- ,'h bir hâdise zihinlerde yer edi- ON ertesi gün büsbütün başka H . Mmemleket, başka bir sahne | RSati çekiyor. İnsana bazan Ve geliyor ki dünyanın her ye- ke birbirinden ayrı işler var, bi Yerde tek başına bambaşka d?hm oynanıyor. D'll'up düşünürseniz anlıyor- =hz ki hiç de öyle değil... Bü- dünya bir tek boğuşma mey- ir. İngiliz sahillerinde, Ar- ='uılukta. Afrikada, Çinde, ay- Va için çarpişılıyor. Fransa- .'_ vaeçıe. Romanyada, Bul- Hstanda, Yugoslavyada, Ame- ikada, Hollandada, Belçikada, z Sok her yerde satıhların altın- dıı.y"i hedeflere doğru kımil- ü Malar, kaynaşmalar gün geç- artıyor. Bu iş nasıl bitecek, nerede bi- î::*— ne vakit bitecek? Bunu lmü için sakın falcılığa giriş- &an Mutlaka — aldanırsınız. tkü Londraya, Berline düşen "_fbllzr. denizaltı gemilerinin [l:hz' tarpiller kadar, Arnavut- ğ dağlarında parlıyan Yunan Üsünün, Sakaryâsından son- İ mlupınarını yaratmıya çâ- R::’ Çinlilerdeki yılmaz azmin, ,»'Yikıda tayyare üstüne tay- Y Yapan fabrikaların, Alman- * Ve İtalyada kısa yıldırım har- İŞin ayar edilmiş kafa ve mi- —k"l. iştiklâl uğruna — ölümü e diye karşılıyabilen bütün :—'llımı bu neticede payı, tesi- $lacaktır. d',l"-ilicıhr baskın için uzun uza. & hazırlandılar. Silâhlarını bi- W Er, birbirlerine el ve omuz ç Hdiler, Sulh içinde yaşamak is- b Enlere baskın yapmanın saa- | Ve yerini kendileri seçtiler. k,,ix tek ümitleri vardı ve her İş Bu son günlerde gelen haberlere göre, Almanlar gözlerini tekra! taarruzlarına kuvvet vererek kati neticeyi mutlaka Londrada Bir İngiliz mecmuasının son gelen bir nüshasında rastgeldiğimiz bu resim, 1 ' Londraya çeviı-_mi;lq» ve hava ya karar vermişlı g İngilizlerin bu taar- ruzlardan dolayı pek de sarsıldığını zannettirmiyor. Resim, bu senenin kürk modalarına ait bir sergide en çok beğenilen modelleri gösteriyor. İngiltere ticari müvazenesini düzeltmek için kadın modası meselesinde Parisin boş bıraktığı yeri almıya karar vermiştir. Bu sene İngilterede kürk ihracatı için büyük hazırlıklar vardır. Garibi şu ki ham kürk Kanadadan geldiği halde modaya uygun olarak işl ş en çok Kanad $ 'İspanya Harbe Girmiyecek Harp harici Kalacağı Hakkında İngilte- reye Teminat Verdi İngiliz - İspanyol Ticaret Anlaşması İmzalandı Madrid, 3 (A.A.) — Dün Madrid'de imza edilmiş olan İn- giliz - İspanyol mali anlaşması 18 mart 1940 tarihinde imzalan- mış olan anlaşma çerçevesi dahi- linde bul tediyeleri istih- ” © ümide göre kurul tu: E;;:âmlede saika gibi milletlerin Yaki & inmek, kimse göz açmıya Iq_“ bulmadan boyunlarına kö- *Sin ilmiğini geçirmek... PAI daha bunu yapacaklardı. ı.k'“ yapamadılar. Bunu başa- I::Plhnca silâhları kendi aleyh- döndü,. İlk elde ettikleri ,.vktlex kâr temin edecek yerde y S yavaş yük diye sırtlarına k:îlî:di. Kendi mcml:kctlerixâdc harp vaadile kırılacak kadar rıd_'kleri bütün sinirler tabii ha- k“ıönmiye mahküm oldu. Mil- n * fedakârlıklarının yerinde adığını, mukadderatlarile bir k“ıxı_m' sadece kendi keyfi için T oynadığını keşfedince hiç Di ları yoktur. Bir dakika için- lersyüzü dönebilirler. c&'huda bütün bir milletin d, len için eyaşasın!» bağırma- tkahrolsun!» diye bağırması ı—ı"lndı bir tek günlük zaman Yağ iştir. Geçen harpte Alm_an- âîîı bulunup mütarekenin arife- görenler şunu pek âlâ bilir- d*m' Almanya bir akşam mutat | ür lŞ.&k"ldaki iddiaları arasında uy- 'dy" yatmıştır. Ertesi şabşh l,“'ldığ, zaman bütün sinirlerin Hldığzı, bütün cephelerin çö- g dĞÜ, bütün bir milletin ye- Tek *n kurtulan yay gibi gevşiye- Yere uzandığı hayretle, deh- görülmüştür. N.—pirin: «Olmak veya ol- d“_ k... Dava budur!» yolun- k.dlı:ozu hiçbir zaman bugünkü A? umumi bir tatbik sahası Mıştır. Dünyanın neresin- Baya, Ursa olsun hele bir çatlak küâ* olsun, herşeyin çorap sö- teh ” Bibi nasıl çözüleceğine hay- lacaksınız. O zaman ters hi İ'i.:â:n yıldırım. hareketleri baş ecektir. S Ahmet Emin YALMAN 'İareşaı Peten v Marsilyada *ş,,m':“ya. 8 (ALA.) — Yanmda B. & de ton olarak dün akşam saat Vişiden hareket eden Mareşal Ön 5 Arles'de ufak bir tevakkuf- h :;ı“v'u bu sabah 9,30 da Marsilya- Asalat etmistir. gibi disiplini, nihai zafeı-l b daf eden yeni bir muhasebe usu- lü derpiş eylemektedir. Bu an- laşma, İspanya ile İspanyol Fası ve Sterlin blokuna dahil mem_le- ketlere yapılacak tediyatı ihtiva Bu itilâfn in şim- diye kadar İspanyaya verilmiyen meblâğları, mübayaat yapmak üzere İspanyol hükümeti emrine | vereceği tahmin edilmektedir. Anlaşma yapılmadan evvel| İspanya harp harici kalacağı hak- kında teminat vermiştir. Bu ha- berlerin sıhhati tahkik edileme- | mekle beraber İspanyanın gayri B in AbESE dak yapıl Halkadi H f aç rilmediği anlaşılmaktdır. -ııı Ç " t İ Diş Ticaret Dairesi Reisi Değişti Ankara, 3 (Telefonla) —Dış tica- ret dairesi reisi Servet Berkin bu va- zifesinden almmış, Maarif Vekâleti milli talim ve terbiye âzalığına tayin edilmiştir, Dış ticaret dairesinin teşkilât kad- rosu hakkında Ticaret Vekâleti tet- ve- kikat yapmaktadır. Bulgaristan Harp Harici Kalacak Balkanlar Sakin Bir Kış Geçirecek Sofya, 3 (A.A.) — D. N. B. bildiriyor: Bulgaristanı harbin ha- ricinde tutmak için hükü- metin elinden geleni ya- pacağı hakkında ticaret nazırı Sagarof tarafından verilen teminat bütün sa- bah ve akşam gazetele- rinde büyük harflerle neş- redilmiştir. Akşam gazetelerinden Mir, bu münasebetle yaz- dığı bir makalede diyor ki: "Şimdi cenubu şarkinin sakin bir kış geçireceğini ümit edebiliriz.,, Veca gazetesi de, Bul- gar dış siyasetinin doğru- luğunu tebarüz ettirmek- te ve yabancı matbuatın bu hususta fikrini kaydey- lemektedir. Bulgar Başvekili nutkunu tehir etti Sofya, 3 (A.A.) — Başvekil | Pr. Filofun salı günü Sobranyada | rahatsızlığı söyliyeceği nutuk, dolayısile tehir edilmiştir. BULGAR NAZIRININ MÜHİM NUTKU Sofya, 3 (A.A.) — D. N. B. Bulgar Hariciye Nazırı B. Popof Bulgar dış siyaseti hakkında çok- | tanberi beklenen _nutkunu Sob- ranyada söylemiştir. (Devamı: Sa. 4, Sü. $-te) #6 | © . DA |Askeri Vaziyet İngiltereye Hava Taarruzu Bir Şehr;Eyük Mikyasta Yapıldı, Yangınlar Çıktı Ticarethanelerde Mühim Hasar Oldu Londra, 3 (A.A.) — Hava ve dahili emniyet nezaretlerinin Dün akşam karanlığın basma- sından biraz sonra düşman bom- bardıman - tayyareleri, İngiltere- nin garbinde bir şehre hücum et- mişlerdir. Hücum, gece yarısın- dan biraz evveline kadar olduk- ça büyük bir mikyasta devam et- miştir. Bazı yangınlar çıkmış ve evlerde, umumi hizmet ve tica- ret binalarında mühim hasar vu- kuagelmiştir. Bazı ölü ve yaralı vardır, fakat şimdiye kadar alı- nan haberlere göre, ölü ve yaralı miktarı büyük değildir, Gecenin ilk saatlerinde şarki İngiltere ve Gal eyaletinin bazı minitâkalarına ve başka yerlere, diğer bazı noktalara da bomba- lar atılmıştır. Hasar ve telefat azdır. (Devamı: Sa. 4, Sül 1 de)k Radyo Gazetesinden : En son alınan haberlere göre Yunan ordusu, bütün cephelerde mühim ilerlemeler kaydetmiştir. Cenup cephesindeki harekât, bü- yük bir mukayemete maruz kâl - madan inkişaf etmektedir. Yunan ileri müfrezeleri, Ergiri- Ayasaranda muvasala yolunu kes- mişlerdir. İtalyanlar çok müşkül bir duruma girmiş bulunmakta - Balkanları Kara (: 7—E Kış Bastı Fırtınada 1000 Ev Yıkıldı, 2 Bin Ev Harap Oldu, 2 Vapur Battı. Münakalât Düurdu Bulaşık hastalıklar çıkmasından Korkuluyor Belgrad, 3 (A.A.) — Havas: Fena havalar, Yugoslavyanın her tara- £pıda ciddi kazalara ve hasarlara sebebiyet vermiştir. Fırtınadan biri Yugoslav ve biri de İtalyan olmak üzere iki vapur batmışsa da müret- tebatı kurtarılmıştır. Bosna'da, Karadağ'da, cenubi Sırbistanda fazla kar yağdığından otomobiller işliyememiştir. Şimali Bosna'da su baskı- nma uğrıyan mıntakada soğuklar da müthiş tahribat İaşe Müsteşarlığı Kurulması Kararlaştı Müsteşarlık, Ticaret Vekâletine Bağlı Olacak, Bir Kanun Projesi Hazırlandı Ankara, 8 (Hususi şe meselelerile meşgul olmak üzere bir teşkilât kurul- x_[.,.l y ması h yapılan Kurulacak teşkil. bir iaşe şarlığı olması ka- rar * İaşe müsteşarlığı Ticaret Vekâületi! olacaktır. Bu hususta bir kanun projesi hazırlanmıştır. ettirilerek meclise sevkedilecek Proje süratle tekemmül ve tahmin göre l bağlı bağlı İaşe müsteşarlığı memleketin bütün gıda maddeleri ştir. | alım, satım işlerini mürakabe edecek ve istihsalâtı tan- zim, artırma ve tahdit işlerile de meşgul olacaktır. Top- rak mahsulleri ofisi gibi gıda maddeleri işinde nâzım rolü oynıyan ve fiyat mürakabe komisyonları gibi iaşe işlerini kontrol eden iaşe Ş ve ka- ğı tahmin Askeri ve Mülki Tekaüt Kanunu Tadil Ediliyor Hususi İdarelerle Mülhak Büdcelere Bağlı Olarak Çalışan Memurların Bütün Hizmetleri Tekaütlük Müddetine Dâhil Edilecek Ankara, 3 (Telefonla) — As-|lerle hususi idarelerden ve mül-| vazeneden bu idarelere alınan- keri ve mülki tekaüt kanununun 66 ve 67 nci maddelerine Alaudan . tödük . kakkmdük ga şehremanetleri ile nun lâyihası Meclis r ine alındı.. Buna göre, tekaüt teşkilâ- | tı olmıyan mülhak bütçeli daire- ' . İstanbul larm bütün memuriyet hizmetle- g lııı . Mahalli idaresinden ve Anlnrı'ri tekaütlüklerine sayılacaktır. beledi di lanl ve| Tekaüt ve yetimler, aylıkları- muallimlerin i mu ye nı son bulundukl dairelerd dahil hi: leri veya 1 mu- | alacaklardır. İTALYANLAR Bütün Gephelerde Ric'at Ediyor Bir Çok Müstahkem Mevkileri Terkettiler Süngü ile Mevzile- rindan Çıkarıldılar Atina, 3 (A.A.) — Atina radyosu- nun haber verdiğine göre, İtalyanlar bütün cephe boyunca ricatlerine de- vam etmekte ve bu arada bir çok müstahkem mevkii terkeylemektedir Cenup bölgesinde düşman, Ayasa- randa'nın takriben on bir kilometre f ve kilit gören Delvina şehrinin etrafındaki tepelere çekilmiştir. Daha şimalde diğer bir bölgede, Yu nan kıtaları, birçok parlak hareket- ler y ve düş: ilerin den süngü hücumlarıyla çıkarmışlar- dır. Bu parlak hareketler neticesinde ezcümle 2100 metre irtifada dağ mev (Dovamı: Sa, 4, Ssü. 4 te) G—— Almanyanın Yeni Nizam Kurma Teşebbüsü Durdu BalgarE,—Yugos- lavya ve İspanyanın Mihvere Girmiyeceği Muhakkak Radyo gazetesi siyasi vaziyeti tah- 1 ederken İspanya, Fransa, Bulga- ristan, Yugoslavya ve Romanya me- selelerine de temas ederek şu müta- köy yollarından başka yol yoktur. Bu mımntakada, İtalyanların en gü- zide zırllı kuvvetleri harp ediyor. teslim ihti vardır. Pirmeti ve Ergiriyi ihata eden mühim tepeler Yuünanlılar tara- fından işgal edilmiştir. Bu şehir- lerin düşmesi bir gün meselesidir. k garbinde, Tim is tikametinde Hlerliyen Yunan krta- ları birçok esir almışlar, dört top ve külliyetli harp malzemesi iğti- nam etmişlerdir. Mokra dağı tamamen zaptedil- miştir. Harekât burada da Yunan- Ldarm lehinedir. Ttalyanlar, bulundukları yerde mukavemeti tesis etmek için bü- Baç bölgesinde binden fazla ev yıkılmış, iki bin kadar ev oturusamaz hale gelmiştir. Bu mıntakada bulaşık hastalıklar çıkmasından korkul- Çünkü kuy ş tün Yunan kıtalarının ilerleyişi daha mr tolıylıwuş olacaktır. 4 Beynelmilel siyasi faaliyet — yine bir sükün devresine girmiştir. Almanyanın, -Avrupada yeni bir ni zam kurma teşebbüsü Romanys, Ma caristan ve Slovakyanın mihvere il- tihakı neticesini vermiş ve şŞinidilik orada durmuştur. Macaristanla yapılan anlaşmanın | imzası töreninde Alman Hariciye Na | zırı Von Ribbentrop «Bu, bir başlan- | gıçtır. Başka devletler de bunu takpi edecektir» demişti. Böyle söylemek- le Romanyayı ve Slovakyayı mı ima ediyordu. Yoksa Bulgaristan ve ls.l panyayı mı murat ediyordu. Burası | malüm değil... | İspanyanın, Yugoslavya - ve Bul- | garistanın mihvere girmiye davet e-| dildikleri muhakkaktır. Bunların bu | davete icabet etmedikleri, İspanyanın da iltihak etmiyeceği İngiltere ile bir ticaret mukavelesi imzalamış olma- ( Sa. 4, Sü. 2 )00 İhtikâr Davaları Neden Çabuk Neticelenemiyor İstanbul Müddeiumumisi Hikmet Onat, Bize Bunun Sebeplerini Anlatıyor İhtikâr günün üzerinde en çok durulan bir mevzuu. Muhtekir- leri askeri mahkemelere vermiye kanuni imkân bulunamıyor, Ara- ya fiyat mürakabe komisyonunun tetkiki girdiği için bunları 24 saat içinde —meşhut suçlar kanununa göre tecziye etmek imkânı da yoktur. Âdi hükümlere göre bakılan davaların temyiz — müddetleri uzun olduğu için kanunun hedef tuttuğu seri ve uslandırıcı tesirler hasıl olamıyor. Dün bir muharririmiz alâkahl- larla tekrar görüşmüş ve ihtikâ- rın önüne geçilmesi için neler yapılması lâzımgeldiğini sormuş- tur. Bunların fikirleri en ziyade iki nokta üzerinde toplanmıştır: | — Tesbit edilen fiyat ilân- ları halkın ve alâkalı memurla- Müddei Onat i Hikmet rın duyacağı şekilde yapılmalı- dır. 2 — İhtikâr mücadelesi her şeyden evvel ihtisas sahiplerini de içine alan bir teşkilât işi ol- malıdır. Bunun yalnız polis i (Devamı: Sa, 4, Sü. 1 de) Ö — Evde siyasi bir hayat yaşıyoruz: Oğlumun Almanya gibi, gözü komşularda. Bayan İngiltere gibi, kumandayı ele almak isti- yor.. kayınvalide İtıly: gibi, çı:lık çocuğun diline düştü.. kızım p . İct: hasl Rabitetei gibi, müt. A a ıibi,lıimehimıetedıeoei:i saşırdı.. Ben de Rusya gibi, ne halleri