1 Kasım 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1
CUMA 1 ntînciteşrîn | 1940 » CAĞ TE Fiyatı:i')î(uruş ELCRAF: VATAN BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN ATAN EVİ ALOĞLU No.32 LEFON: 24136 kst. Bayram Düşünceleri Siyasi Birliği Tamamlıyacak Tam Bir| imai Ahenge Varmak, Muvazeneli| Terakki Gidişini Geniş Bir Tesamüha Dayatmak Mümkündür. Yazan: Ahmet tgün yöne bayram... Cüm- huriyet bayramını Şeker Wramı takip etti, hattâ ikisinin "i günleri biribirine kanştı. Bi imhuriyet bayramımın hepi- “:ümn berrak bir mânâsı, açık leri vardır. Genç, ihtiyar bu- “Yyni sevgi ve coşkunlukla kut- B İalar a Veki kölelik, meskenet, tereddüt Anarşi devrile cümhuriyetten iahreki efendilik, şeref, emniyet, KiCME ve terakki devri arasını fark en kör gözlere bile gü wk yoldadır. Bu bayramı kut- yi dmak, bir Türk için bir anane- Sürüklemek değildir. bütön Sabimizle duyduğumuz bir se Vaç ve saadeti hep bir arada ta- ektir. Y bayramı da her Türk Eite bir bayram havası veriyor. n Çat ev halkının hepsi bunu ay- hisle karşılıyamıyor. Araya bir - ceki ihtilâfi karışıyor. Şe- bayramının dini bir mahiye- 'ar. Yeni nesle mensup olan- Bir kısmı için din, eskiyi, iği, taaasubu temsil eden bir öydir, Terakki ile, yenilikle açık * Ahtilâf halindedir. Bu yolda Te göre din milliyeti bir tesirdir. Bir nevi şark olitliğine temel olur ki dünyanın milli cereyanla- kuüvvetlendirdiği — sırı i kozmopolitlik bizem milli geriletmiştir. kü hayatta dine oynatılarn ! bakımından bu düşün- çok baklı tarafları vardır. ve müstemlekeci devlet- inci kolları cidden dini yer yer halkı afyon- ve köle haline indirmişti. t rejimleri de yine dini ü körükliyerek halkın gö- GMÜ bağlamış ve keyif sürmüş- ğ Bu rejimlerde bir yobaz sı- “ Peyda olmuş ve bunlar dini ba dayanarak şahsi nüfuz “Monfaat aramışlar, hakikatte iki gayelerini yıkmışlar- 2EZ TT3 giRçi di i'i! a 3 f Ez FF f Si ff-'!' Fakat bir takım fena adamlar Miz, çünkü cümhuriyetten ev- | ' Emin YALMAN Jrının ihtimallerinin iyi olabilece- ğine dair bir iman verir ki de- varnlı bir yaratıcı rol oynıyabil. memiz için bu imanın büyük kıy» meti vardır. Sonra din, bir ahlâ- ki sistam için faydalı bir destek- | tir. Mis Kuk, yukarıda bahsetti- Bim makalelerinde dinin ahlâki ü birkaç kelime ile pek iyi İcanlandırmıştır. Amerikalı mür gn müharrire - şöyle diyor: ümanım demek kimsenin düşmez. — Kalübelâda | <Mi İhaddine - |3deal müslümanlığın bir nümune- si gösterilmiştir ki bu ideal şekil, insanın: İçini daima temiz tutma- Vsanı, kin, nefr. rası tasfiye etmesini, başkalarına karşı daima sevgi ve iyilik arzusu duymasını emreder. İslâmiyeti kabul eden adam, bu ideale yakın gelmek emelile daimi bir mücadele ha- Tindedir. Bazan yakın gelir ve müslüman adına © dakika için İâyık olur, bazan da maddi iştiha ve iktiraslarına kapılır ve uzak düşer.> İslümiyet, dinin içtimai ve ta- Tihi ruhunu en iyi gerçekleştiren bir dini sistemdir. Layik bir site- me çok kolay intibak eder. Çü kü islümiyet, bir rühban sınıfı kebul etmemekle ve Allah kul arasında vasıta tantmamakla İâ- vikliği âdeta şart kılmıştır. Bu şekilde bir din telâkkisine ne şark kozmopolitliği karışır, ne de böyle bir din sistem, milliyete aykırı bir rol alabilir. Aksine ola- rak ahlâki temizlik ve içtimai fe- dakârlık aramakla — ve yüksek münevi hazlar yaratmakla milli- yete en küvyetli destek olur. İçtimai hayatımızda tam bir intibak ve ahenk kurulması ba- kımından ufak bir rahatsızlık var. Bunun önüne geçmek için şu prensiplerin kabulü faydalı olur: 1 — Mekteplere dini tedrisat konulmak gibi fikirleri hatırdan çıkarmalıdır. ayırıcı bir tesir (Devamı olur. Türk haya- 3 Ba. 4, Bü. & te) zea| SOVYETLER Küti qıı bir makale serisinde söy- & lamlar tarafından ticari mak- temay iztimal — edilmesi, aileye h * olan ve insanlara fedakâr- Öğreten bir kudreti kirli say- ve hakir görmiye sebep leş- Etmez. İnküüp vejimi, eski” günlerin lerinden en doğru münüâ- Sikararak dinin siyasi maksat- ait bir alet diye kullanılma- n serbest gidişine nakil engeller yaratmasını, ta- barhangi bir şeklini kö- esini, €ilme ve terakkiye Vaziyet almasını; memle- , Varlığına ve birliğine en / T / £ llfll Sezalarını tayin etmiştir. t bu tedbir neticesinde din, hariçte ve dahilde ba- zannettiği gibi, tecavüze 14 değildir. Aksine olarak ir nüfuz ve menfaat va- halinden lâyiklik sayesinde Ş ve cemiyet içindeki Ve yüksek içtimaj ve ahlâki ü oynmamak imkünina ka- Dtf ÜfT EfF £ alınınsa, din, en iptidat ce- örden başlıyarak hep bir İçştimal ihtiyaçlardan doğ- Ve 'saf şekillerinde devam birleştirici ve ileriletici bir Hamıştır. ferdin tabi iştihaları var. başkalarınm hakkına ve tina bakmadan — sonuna in etmek ister. Din. içtihalardan umumun ve menfaatleri namıma k. ve feragat etmeyi bi- ve bu fedukârlığı bir mManevi hazlarla — öder. hayat ölümle bitiyor. ölüm korkusuna hâki öğretiyor. Yarının ihi karanlıktır. Din, bize ya- gPT VEfr £ f ? fi f Zi fa H gibi, sevginin birtakım kö- | Diz tecavüz sayınıp ve ona | Yunanistana - Tavyare Gönderdiler “Tas, Bu Haberi Tekzip Ediyor Selânik, 31 (A.A.) — Reuter ajansının muhabiri, yeni bir Yu- nan - Savyet anlaşması |ce Sovyet mamdlâtı 134 tayya: |barduman — ve mütebekisi olan bu tayyaralerin, demiryolu tariki ile geldiği haber verilmek- tedir. Sovyet Rusya Yunanistana LA avcı tayyare Moskova, 31 (AA.) — Tas ajansı bildiriyor: Son günlerde Yunanistanın Sovyetler Birliğinden 130 veya V150 askerl tayyare aldığına dair Amerikan Nevyork Timca gaze- |tesinin verdiği bir haberi Reuter ajansı yaymaktadır. rinin tamamile uydurma olduğu- İnu ve hekikate katiyen tevalık İwi beyana mezundur. Fransız Fas Başkü- mandanıMukavemet Kararı Verdi Nevyork. 31 ÇALA.) — Nev- york Times gazetesi Madridden aldığı bir telgrafi neşrederek. Fransız Fası umümi vali ve baş- kumandanı general - Nogues'in. Vichy hükümeti kendisinden İs- Panyaya veya mihver devletle- Fine teslim olmasını talep ettiği takdirde mukavemet etmeye ka- zar vermiş olduğunu bildirmek- tedir. Böyle bir hareket | MESAHA KİLOMETRE 1 !E 1s0 ı'ı YUNAN Donanması İtalyan İleri Mevzileri Bombardıman Edildi İtalyan Harp Gemi leri ve Tayyareleri Görünmediler Korfu, 81 (A.A.) — Routar: Yunan harp gemileri bu sabah Yu mâd - Arnavutluk hududundaki İtal- .yan ileri mevzilerini şiddetli bombar- drman otmiştir. Sant yedide başlıyan bombardıman bir saat sürmüştür. —Bombardıman Korfu xahillerinden mükemmel bir surette güzüküyordu. Büyük bir halk dü. Bombardımanın devamı müdde- Hinco no İtalyan harp gemisi ne de dayyaresi kat'iyyen gözükmemiştir. Herhangi bir İngiliz - İtalyan de- İniz muharebesi hakkında haber yok- Suriye İşgal Edilmiyecek Fevkalâde Komiser Şayiaların Aslı Olmadığını Söylüyor İçenin Yananiana Sazna Slda | gayrat, 31 (AA) —D w . A “Türkiye, İstiklâlini Mu- Jansmın hüsusi mühabiri bildiriyor: Yranssnım Suriye fevkalâde kami- İseri, Hitler - Petain mütükatr hakkın İ da ecnebi memlekotlerde dolaşan şa- yizların doğru olmadığını söylemiş 've demiştir ki: Suriye topraklarının Almanya ve- |ya Kelya tarafından işgal edileceği ve burdarın burnlarda askeri Üsler Kkuracakları doğrü olmadığı — gibi Fransız mandası altında bulunan bu topraklar istiklâlinin tehlikoye —ma- ruz bulunduğu da doğru dağildir. eee L Tase ajansı, Reuterin bu habe- | Meselâ: #Et fiyatlarındaki yükselişin sebepleri tetkik edilmektedir.» Yahut: «İplik Fiyatlarında görülen yükseliş tetkik ediliyor» Ve iş gu neticeye vanıyor: Bir taraftan tetkik devam ediyor, bir taraftan yükseliş. Düşünüyoruz: Acaba bu etetkik» denilen şey teşekkür, lcessüf, tecssür hattâ ibadet gibi maddi neticesi olmiyan tamamen hissl ve vic- dani bir mefhum ve bir plato- nik tezahür müdür? AĞA? HUDUTLAR HareketeGeçti kütlesi sahilde toplanmış bulunuyor- | *FLORİNA Milli Şef, General Arthur Smiths'i Kabül Büyürdülar Kabul Esnasında ngiliz Büyük Elçisi de Bulundu Ankara, S1 (ALA.) — Reisicüm- hur İsmet İnönü, İngiltere şark Sarsılmadı | Mitralyöz Yuvasına | Düşen İtalyanlar Ot Gibi Biçildi Askerler, İtalyanları |Adriyatiğe Sürecek- lerini Ümit Ediyorlar Atina, 31 (ALA.) — Yunan orduları Numan Manemencloğlü hazır bu- lunmuşlardır. miz ileri karakolların —muayyen Lıan ucibince hafifçe geri çe- iıııılıqıııı Gazetesine Cöre bü muhafaza etmişlerdir. Cephenin diğer kısmında bu- | gün sükünetle geçmiştir. Düşmanla müsellâh çeteler de ği etmektedir. Düşman hava kuvvetleri Pat yas şehrini gelişi güzel bombal mışlar ve halkı mitralyöz ateşine tutmuşlardır. Birkaç ev yıkılmış- tır. Hiçbir askeri hedef olmıyan Rion ve Lapente de bombardı- man edilmiştir. Bir kişi ölmüş ve beş kişi yaralanmıştır. Lapentada bir mektep harap olmuştur. Arnavutluk topraklarında İtah .yan avcılarına taarruz eden tay- yarelerimizden biri dönmemiştir. Atina, 31 (AA.) — Elen orduları hafaza Etmek Prensibine | tesrinievvel akşamı rüni$ Sadık kalkmaktadır,,diyor |””38729 veşrinievvel gecesi, ma- — Londra, 31 (AA) — Man- Ptlli temas harekâti, mahdut ol Vehester Guardianın — diplomatik | Müttur — K ünağ |muharriri. Türkiye ile alâkadar | 29 teşrinievvel günü, düşman, vaziyeti sarih surette şöyle hulâ- | Epirde, ağır ve hafif topçu ile sa etmektedir: kavvetli - cüzütamları — harekete | «Bizim yardımımıza ilâveten | S*sizmiştir. Harekâtımız, tesbit | Yunanistana Türkiyenin doğru- | *dilmiş olan plâm mucibince ya- dan doğruya askeri yardımı, hiç | Ptlmaktadır. (Devamı: Sa. 4, Sü. * de) Türkiyenin Müdahalesi Beklenmiyor 'Bulgaristan Yunanis-| İtana Tecavüz Ederse! | Müdahale Muhtemel | Görülüyor Bir İtalyan Gazetesi, : Ba. 4, Sü. 1 de) # Askeri Vaziyetx ARETAR ALMARE N Tn aa Kozmopolitler Muharriri NAHİD SIRRI Yeni romanınızz bagün başlıyor. Bu milli romanda bütün bir tip in. sanın geçirdiği hayalı ince bir şe- kilde tetkik edilmiş ve işlenmiş o- İnrak bulacaksınız. Ramanınıyı yazan Nahid — Sirrı bir romancı sıfatile yalnız memle- ketimizde değil, Fransada da ta- mamıştır. Zeynep gibi bazı eserleri doğrudan doğruya fransızca yazıl- maş, orada basılmış ve Framsız mü- | tefekkirler tarafından büyük bir a- olduğunu bildirmekte- dir. ftalyan radyosa Epirde dleri hareketlerine devam bden İtalyan kuvvetlerinin bir kaç noktada Kalamas nehrine vardıkları bildi- rilmektedirler. Kalamas nehrinin yukarı kısamları hüdüdün — hemen |odalarında, Parti merkezlerinde Okuyucularımıza : Bayramınız Kutlu Olsun. Can- dan Tebrik Ederiz. Bayramda iki gün çıkmıyacağız. Gazeltemizi pazartesi sabahı okuyacaksınız. Yıl: 1—Sayı: 75 PartiMeclisGrupu Dün Toplandı Meclisin Bugünkü Toplantısında Cümhur Reisimiz Nutuk İrad Edecek, Reis ve Riyaset Divanı İntihabatı Yapılacak Ankara 31 — (Telefonla) —|çuk namzet — gösterilmişlerdir. Bu sabah (dün sabah) saat 10 | Meclis grupu idare heyeline ise da Parti grupu, meclis reisi vekili aşağıdaki mebuslar namzet ola- Hilmi Uranın reisliğinde toplan- |vak rey almışlardır. mıştır. Halk Partisi meclis grupu | — Rasih Kaplan, Abdülhak Fı- idare heyeti namzetlerinin seçimi (rat, Atıf Tüzün, Necip Ali, Feri- için reye müracaat edilerek; reis| dun Fikri, Emin Ünal, Çorum vekillikleri, kâtiplikler ve grup | mebusu İsmet, Şükrü Koçak. Re- idare — âzalıklarile âmirliklerine | fik İnce. Reis ve reis vekillikleri getirilecek namzetlerin ilk seçi- | arasında değişiklik yoktur. mi yapıldı. | 'arın saat 14 de toplanacak Saat 13,5 da reyler tasnif edil- |olan Meclisin ruzmamesinde şun- miştir. — Kâtipliklerden — Kemal Jar vardır: 1) Reisicümhurun nut- Ünal ile Dr. Sadinin yerlerine ku, 2) Meclis reisi intihabı, 3) Necmeddin Sahir ile Hamdi Sel- Riyaset divamı intihabı. Ebedi Şefin ÖlümYıldönümünde İhtifal Toplantıları Yapılacak Ebedi Şefin Muvakkat Kabirleri Umumun Ziyareliye Açık Bulundurulacak Ankara, 31 (Telefonla) —| İsmet İnönü'nün ' Türk - milletine Ebedi Şef Atatürk'ün ölümünün beyannamesi ve akşam neşriya- yıildönümü günü olan 10 ikinci- |tında Atatürk'ün cümhuriyetin teşrin pazar günü bütün mektep |onunıcu yıldönümü münasebetile lerde, Halkevlerinde ve Halk|Türk milletine yapmış oldukları hıtabesi okunacaktır. ihtifal toplantıları yapılacaktır.| O günü Ankarada Halkevinde Bu toplanlılarda Ebedi Şefin — L a bimi takiben Ebe- aziz hatırası anılacaktır. O günü | YFA ı eee radyo neşriyatında yalnız Ama- |di Sefin muvak! abirlerii dolu ajansı haberlerini verecek- | bulundukları bina umumun Ziya- tir. Sabah neşriyatında Milli Şef | retine açık bulundurulacaktır. İMıIIİŞsiclımlıuriyoıBayramı Balusumla' Sayım Müsabakamızda Birincilik İstanbulün Değil, İskenderünün OÜ Dun İskenderundan şu mektuba aldık: * 26/10/040 Cumartesi günkü gazetenirde nüfus sayı- Mi tahmininde birinciliği kardeşlim Orhan Tunçına- 'nen kazandığını okudum. Orhan'ın bunu, besim — yaptığım — hakkındaki — sözü doğrudur. Esasen aslı gazeleninde neşredilen mektup hakkında en doğru ve mükkfatın kardeşime tev. tahmini yapan dümni rica ederim. mişti. İkinciliği — kazanan sokuğmda 25 numarada Bay Salm Zeren dün matfaamıza — müracsat — ederek — müküfatını almaşlar, —ij Kuponlu Müsabakamız Bitti Bir ay evvel okuyucularımıza sorduğumur auallerin covaplarını al- ve kazananların mükâfatları tesbit edilecektir. Mükafat kazanan — oku- yucularımızın isimleri bayramın dördüncü günü gazelemizde — yazılmış bulunacaktır. Anadoludan günderilmiş ve yolda gecikmiş olması muh- temel cevaplar bayramın üçüncü günü öğleye kadar kabul edilevektir.
