30 Ağustos 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

C lg:ıl  Av::ı üm FİYng : ğ Cağaloğlu, bul AĞUSTOSİ voletön: 22136 KURUŞ 1940 Telgraf: Vatan, İst. AŞMUHARRİRİ: B l AHMET EMİN YALMAN Sene: 1 Sayı: 12 SİYASİ SABAH GAZETESİ G Maarif Vekili İzmirde İzmir, 29 (Telefonla) — Maarif Vekili Ankaradan buraya geldi. Yarım köy enstitüsünde tetkikat yapa- caktır. Bu akşam Fuar gazinosunda şerefine bir ziya- fet verilmiştir. | da ki Kocatepede bizi kur K_aranlık İçinde Biricik İşik Yazan: Ahmet Emin YALMAN Karanlık bir dünya ortasında biricik ışık... Türkiyenin bugün Arzettiği manzara budur. __30 Ağustos zaferimizin yıldö- Fumünü dünyanın bugünkü hali tarşısında kutlularken bu güzel sık — gözlerimizi — nurlandırıyor. Sendi. kendimize — soruyoruz: Uumlupmar zaferile memleketin Sügünkü kuvvetli, güvenli hali arasında nasıl bir münasebet Var? Yirmi bir sene evvel bütün dünyanın bakasından ümidini kes tiği bir memleket nasıl oluyor da ügün bütün insanlığa akıl yolu- fu, kurtuluş ve barış yolunu gös- terebilecek bir mevkide bulunu- Yor) Hakikat şuradadır: Dumlupı- hnar yalnız bizim milli zaferimiz değildir. İnsanlık hesabına kaza- nılmış en büyük zaferdir. Tarihin mühim bir dönüm yeridir. Hepimizin — hatırımızdadır: 1918 galiplerinin gözlerine per> de çekilmişti. Dört sene ,bütün insanlığın beraberce çektiği felâ- ketlerden sonra hakiki bir barış, hak ve adalet kuracak yerde Versay. Sen Jermen, Triyanon, Nöyyi gibi adlar taşıyan muahe- delerle yeni felâket tohumları ekiyorlardı. Eğer biz de herkes gibi, galiplerin — satırına Doynu- muzu uzatsaydık ve Sevr mua- hedesini tanısaydık uzun, müddet dünya yumruk haskının hüküm sürdüğü bir yer olacak, göz: gö- zü görmiyecekti, Biz bu gidişe karşı tek başı- mıza isyan ettik. Bütün bir si- lâhh âleme silâhları, alınmış, ya- zalı halimizle karşı koyduk, İki sene içinde Dumlupınar gibi bir harika yarattık. Bu sayede ilk olarak tam gö- nül hoşluğu ile bir barış imzalan- dı. Taahhüde girmek, söz , tut- mak gibi ölü kıymetler yeniden dirildi. Atatürkün eşsiz rehberliği bi- zi ve insanlığı bütün bu netice- lere kavuşturmakla — kalmadı. Kendi nefsimize karşı da en bü- yük bir zafer kazanmamıza yol açtı. İnsanlık için en büyük felâket membat olan çılgınca toprak hır- sını Türk milleti tarihte belki de birinci defa olarak kati bir tas- fiyeye uğrattı. Biz (Mill; Misak) diye milli yurdumuzun hududu- nu her vakit için iptidadan çiz- dik ve eski imparatorluk arazisi üzerindeki bütün iddia ve emel- lerimizi içimizden gele gele üs- * tümüzden attık, Milli Misak hududu en ümitsiz bir dakikada çizilmişti. Fakat kuvetli günlerimizde eski toprak- ları kazanmak fırsatları biribirini takip ederken de prensiplerimiz- den kıl kadar şaşmadık. Milli misak hududu haricinde toprak ' TîirkT Bayra Va birinde tahında m Var a ından Bir Milletin Kahram Yazan: Cevdet Anıldığı Günü Yaşıyoruz Şehamet Ve anlığının Kerim İncedayı Bugün Türk da bay- ram var. Bu bayram; bizim için ne bir yıldönümü, ne de bir eğ- lenti ve - teselli ilesidir. Bu Firdmlkte gi lt lli Wrık dolaştığı bu tarih seferinin *ıonımdı Dumlupınara vâsıl o- bayram; bir milletin şehamet ve kab h üi Hürriyet ve istiklâl deyince Türk milletinin ne old lur. Duml bize evvelâ şu hakikati söyler ve öğretir: Türk; millet ve cemiyet haya- îı'ndı siyasi münasebet ve kom- dür. Her Otüz Ağüstös" bir d Ce latil ve günü- zafer rami. günü, için Türk va- tanı lershanedir. Türk mil- leti o dershanede toplanır, kendi kendisini tedris eder. Tarihini o- ları ancak yardı vası- ta saydığı, hakiki kıymetin kendi bünyesindeki maddi ve mânevi zırladığı vakit daima şerefli, dai- ma hür ve müstakil ve daima hâkim yaşamıştır. denizleri: imald. Sibiryanın Japon ve Hint yola çıkar, arzı keşfeden, riyeti uyandıran cihangir ve me- deniyet alemdarı ecdadile yürür, iyi ve kötü çağları dolaşır, kâh buz dıilıı:mı, garpte — Avrupa içerlerine ve Afrikanın sonlarına (Devamı Sa. 4; Sü. 5) OB xçt* LN birinin ön tarel Dernedeki İtalyan Filosu Bombalandı Kahire, 29 (AsA.) — İngiliz hava kuvvetleri kumandanlığı tebliğ edi- yor: İngiliz Hava kuvvetleri, Libya çö- lünde «Koufra» vahaları guürubu ü- zerinde keşif uçuşları yapmiışlardır. Bu kuvvetler Derne limanındaki ge- mileri muvaffakıyetle bombalamış— lardır. Bir taâkrm bombaların tama- mile isabet etmiş olduğu görülmüş- tür. Bir geminin başından kıçma ka- dar yanmakta olduğu müşahede edil- miştir. İngiliz tayyareleri Derne'yi terkettikleri zamâan başka bir gemi- de de yangın çıkmış bulunuyordu. Bütün tayyarelerimiz hareket üsle- rine ayvdet etmişlerdir. aramak şsöyle dursun, bu toprak- ları zorla bize verseler bunları (Devamı Sa, & Sü. 4) Şi bir hava gseferi lmıştır. Bir ta- |lzm binalara isab endahtlar ya- (Devam: Sa: 4; Sü. 4) Akdeniz hakimiyetini temin eden Kızıldenizde, «Mocra» adasma Kkar- | İngiliz ağır kruvazörlerinden tlerinin salvosu ' Londra Üzerinde En ğünü, her zaman müdafaaya hazır şanlı ordumuzun Mehmetçikleri çeli l_den bir dıvar Otuz Ağustos balinde geçerken Istanbul ve Ankarada Yapılacak «Merasim 80 Ağustos Zafer bayramı bugün bütün te büyük tes'it * Bu sokaklar, resmi ve hususi daire ve müesseseler, meskenler bayrak ve dır. Birçok yerlere muhtelif vecize- leri gösteren levhalar elektriklerle süslenmiş bulunmakta- | | Ordu terfi listesinin ikinci kısmı Ankara, 29 (A.A.) — Jandarma | har Ünsal, Siyami Sunkar, Nazım Ka mensuplarmma ait terfi listesi “Reisi- cümhurun tasdikine iktiran eylemiş- | tir. Bu terfi listesine nazaran Fevzi Aydın albaylıktan tuğgeneralliğe terfi etmiştir. Yarbaylıktan, Albaylığa denler şunlardır: İ, Nall Özgüven, Ziya Kırbakan. terfi e- Geçit resminin yapılacağı Taksim meydanında bu müksatla ve tenvirat tertip edilmiş, geçit ala- '| ynı seyredecek heyetler için, İstan- bul klübünün önünde tribünler ha- zırlanmıştır. MERASİM PROGRAMI Sabah saat 9 dan evvel İstanbul komutanı makamında tebrikleri ka- bul edecek, sonra- Üniversite meyda- nında toplanmış olan kıtaat teftiş e- | dilecektir. Bu teftişi müteakip ordu- ya hitaben bir nutuk söylenecektir. Daha sonra da şehir nâmma ve yük- sek tahsil gençliği nâmına birer nu- tuk dahâ verilecektir. Merasime iştirak eden askeri kıta- larla, polis ve itfaiye grupları ve mektepler Beyazıttan hareketle tram vay yolunu takiben Taksime gidecek lerdir. Oradaki geçit resminden sön- ra da bayrak cekme merasimi yapı- lacak ve en iedemsiz bir subay da söyliyeceği bir nutukla 30 ,xg;,nws zafer bayramını anlatacaktır. Gece de Halkevlerinde bu münase- betle merasim yapılacak, verilecektir. (Devamı Sa: 4, Sü: 8) temsiller T A N NOTLAR : İstanbul Borsası İki sene kadar evvel, İstan- bul Esham ve Tahvilât borsa- Londra, 29 (A.A.) — Bu geceki alarm işareti yedi saat on dakika | sürmüştür. Bu Londrada şimdiye ka- dar verilen alârm işaretlerinin en | uzunudur. Londra civarınm mütead- dit bölgelerine yüksek infilâklı bom- | balar düşmüştür. | İngilterenin şimali şarkisinde bir | şehirde ,bir imdat postası - üzerine dört bomba düşmüştür. Evler hasa- ra uğramışssa da ağır yaralı yoktur. Ayni mmtakanın bir sahil şehrinde yüksek infilâkir altı bomba iki kili- | seyi tahrip etmiş, birçok evleri ha- sara uğratmış ve birçok dükkânların kepenklerini parçalamıştır. Bir kişi iblmliş, müteaddit kimseler yaralan- | mış ve aralarında ağır yaralılar da | kaydedilmiştir. l (Devamı BSa, 4; Sü. 2) 'ı sını, bazı borsacılara ceza ol- tılar.Hükümet merkezinde bir borsa zaten lâzımdı., Naklin bu bakımdan faydası oldu. Lâ- kin İstanbul gibi milyonâ ya- kın bir şehrin esham ve tahvi- lât alım satımı şimdi kahveha- nelerde ve han koötidorlarında yapılıyor. Bündan - borsacılar değil, müşteriler mutazarrır o- luyor., İstanbula' borsa lâzım- dır. Halkın zarar görmemesi, tahvilâtın, milli tahvilâtın vacı bakımından. — Ankaraya kalktı! Bir da- ha gelemez! diye iddiaya da mahal yok. Payıtahtımıza Jâziım olan her şeyi yeniden yapiyoruz. Çubuk barajını yapmak - için Terkos gölünün suyunu mu boşalttık? re- ür. Yari ga Terfi Edenler tezyinat Salih Tunçer, Kadri Geledun, Ni- yazi Öcal, Tahsin Ünlüer, A. Rıza Gürsoy, Y. Kenan Sökmen, Necmed- din Savaş, A. Kemal Oğuztüzün, Kad ri Erel, A, Tevfik Uygur, M. Kema- lettin Tuzkaya, Şadi Korkut, Mithat Altmbulak, H. Hikmet Yıldıran, M. İzzet Bural, Nazmi Songar. Ön yüzbaşılıktan Binbaşılığa Terfi Edenler Necmeddin Yalçınkaya, Hilmi Gü- f!lbışı.'z'lyı Viusoy, Münir Karama- noğlu, İ. Ethem Yardımoğlu, Necdet | Karir, H. Hayrettin Turunç, A. Şev- |ket Önen, H. Hayrettin Turunç, A. | Şevket Önen, Kâmil Birkan, M. Sit- kı Turgül, Necip Korkma; Nuri Kü- nalp, M. Cemil Erden, Kenan Erkut, Celâlettin Aral, Remzi Tunger, Emin Akgün, O. Fevzi Oskay, İ. Hakkı Işlı, Salih Tengiz, Talât Arman, Necip Aykun, İ. Hakkı Ünver, Osman Öz- türk, Cemil Doymor, Atıf Demirkan, A. Rıza Ergül, Memduh Oksay, A. Hamdi Taşar, Şükrü Tuneay, H. Sa- im Tümer, Asaf Yarçın, M. İrfan Se- çer, Mustafa Tiryaki, Y. Ziya Umul, |Eyüp Sabri Baran, Razi Aras, Ab- dülkadir Sezg Remzi Süberk, H. Turgut Akbaş, Nazif Tunçay, Mus- tafa Sezgen, Ahmet Yetgin, M. Ta- |lât Ergün, M. Ali Aksoy, M. Sadık ZaferveTayyare BayramıBuğgün Bütün Yurtta Kutlanıyor B. Terbiyesi Mükellefiyeti Kanunu bugün Tatbike girdi Beden terbiyesi mükellefiyeti kâ- nünü meriyete geçecek ve İstanbul vilâyeti dahilindeki onaltı kazada gençlik teşekkülleri merasimle açıla- caktır. Belediye hudutları dahilindeki ka- zalarda 18-20 yaşlarındaki mükellef- ler, belediye hududu haricindeki ka- zalarda da 15-20 yaşlarındaki mükel- lefler faaliyete davet edileceklerdir. Bu yaşlarda bulunup mektâbe de- vam eden talebeler Maarif teşkilâtı- | i na dahil bulundukları için, hükümete ait müessese ve fabrikalarda çalışan- lar, ait oldukları vekâletin beden terbiyesi teşkilâtma mensüup olduk- ları cihetle, ceza evlerindekiler de | Adliye Vekâletinin bu sahadaki fa- |aliyeti ile alâkalandırıldıkları - için | yeni teşkilâtm dışımda bulunmakta- rel, A. Şevki Atay, Dün Gür, H. Tah- | ÖZaydın, İ. Hakkı Taylan, Abdülâziz | 4ırlar. İstanbul vilâyetinin belediye sin Güvenç, Remzi Tapkır, Salih Er- ce, Zeki Savaşer, Enver Bayar, Şefik Kıyası, Sapkat Tuçay, Salâhaddin A- ker, İbrahim Sungur, Nadir Özer. Nazmi Gönensu, A, Hamdi Ünal, Maz Yenel, Muammer Karabulut, Rauf Ünce, Nazmi Atlığ, Aziz Erker, Fah- ri Atabaş, Lütfü Akın; Ziya Güve- l ner, Nuri Sümer, Haydar Çelik, Celâl | (Devamı Sa. 4; Sü. 2) hudutları dahilinde kanunun mükelle. | fiyet çerçevesi içinde 5998 kişi teacil | edilmiştir. İstanbul gibi nüfusu 800 bine yaklaşan bir şehirde mükellef îy (Devamı Sa: * Sü, 1) Eşya Nakli İngiliz Filosunun Himayesi Altında Yapılacak Lord Glem' Dün Ankaradan şehrimize gîl. miş olan İngiltere imparatorluğu Balkanlar ve cenubu şarki mem- leketleri ticaret teşekkülü — reisi Lord Glem Conner bu sabah Ya- lovaya gidecek, oradan da tek- rar evvelâ Ankaraya, sonra da İz- mire geçecektir. Lord, dün gazetemize verdiği beyanatında, Türkiye ile İngilte- re arasındaki ticari münasebetle- rin inkişafı için uğraştığını ve bil- hassa, Türkiyenin harp dolayısi- le ithalât bakımından maruz kal- dığı müşkülâtı bertaraf etmek gayesile çalıştığını - söylemiş 've sözlerine şu şekilde devam etmiş- tir: b «— Büyük Britanya İmpara- torluğu Türkiyeye her türlü em- tiayı temin edebilir. Burada ku- rulan İngiliz ticaret korporasyo: nunun maksadı da, bu emtianin Türk imalâtçıları tarafından mü- (Devamı Sa. 4; Sü. 2) in Beyanatı Lord Glem Conner -İngiliz Ticareti Viyana Konferansı İçtimalara Başladı Romanya Noktai Nazarında Israr Edecekmiş Bükreş, (A.A.) — — Reuter: Bükreşteki kanaat, Von Ribben- trop, Kont Ciano, — Manoilesco, Kont Csaky arasında Viyanada buügün * yapılacak — görüşmelerin çabuk ' neticeler vereceği merke- zindedir. Bükreşte ifade olunan Alman noktai nazarına göre, mihver, katiyen hakem vazifesi görmek niyetinde olmamakla beraber, Rumen ve Macarların anlaşmaz- lıklarını yeni bir teahhura mey- dan bırakmadan halletmeleri ar- zusundadır. Bükreşte — çıkan — Bukarester Tageblatt Alman gazetesi, mül- hem gibi gözüken bir makalesin: de, Turnu - Severin görüşmele- rinin muvaffakıyetsizliğe —uğra- masının mihverin — canını sıkmış olduğunu tebaruz ettirdikten son ra, diyor ki: «Adalet, şu noktar nazar ve- (Devamı Sa, ; Sü. 3)