28 Ağustos 1940 Tarihli Vatan Gazetesi Sayfa 1

” üzere Yalovaya gitmiştir. Va Başvekil Yalovaya uitu , Şehrimizde bulunan Başvekil Doktor Refik Saydam dün sabah Dolmabahçe sarayına gel- | miş, öğleye doğru, birkaç gün istirahat etmek Sayı:10 Fiyatı: 5 Kuruş Vatan Matbaası: İstanbul, Cağaloğlu | VATAN SIYASİ SABAH GAZETESİ j BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN Dahiliye Vekili İstanbula Geliyor İzmir, 27 (Telefonla) — Şehrimizde bulu- nan Dahiliye Vekili bugün bazı tetkikler yap- mış, Fuar gazinosunda şerefine verilen akşam yemeğinde hazır bulunmuştur. Vekil yarın ak- l şam İstanbula hareket edecektir. Telgraf: Vatan, İst. - Telefon: 24136 Çarşamba 28 Ağustos 1940 Dünya Nereye Gidiyor ? Yeni Bir Nizama Gidebilecek Tren Kaçırıldı TUKA. gi Yazan: Ahmet Emin YALMAN Fransanın halinden bizim ka- ar iyi anlıyacak kimse yoktur. * defa bir asırdır Fransaya ait jder şeyle kaynaştık. Hattâ doğru- sunu söylemek lâzım gelirse bu- du yaparken her türlü ölçüleri iştik. Fazla olarak Fransız haya- anın iyi taraflarını bırakıp fena- arını seçtik. Başka her memleke- te de hemen hemen yabancı ve izak kaldık. / Sonra biz Balkan Harbinde bir .bijmî kabine devri, mütarekede bir Babıâğli hükümeti görmüş bir n?illetizı İttihatçılık, — İtilâfçılık g'bl yaftalar taşıyan iç siyaset d?âmanlıklınmn bir milletin var- lığında ne kadar derin sarsıntılar Yapabileceğini çok acı tecrübeler- f öğrendik. Zamanlar oldu ki ttihatçı adı, bir İtilâfçı için en F'hît harici düşmandan ziyade n ve nefret uyandıracak bir i- Sim halini aldı. Öyle İttihatçılar 8ördük ki: «Memleket İtilâfçıla- Tn eline düşeceğine varsın bizim Ucağımızda ölsün» diye düşüne- ıb'hyürlııu:lı. Bugün bu kadar kök. *&$miş duygulardan en küçük bir €ser bile kalm Ve t CÜMHURREİSİMİZİN Macaristan Kraliyet Naibi MACAR NAİBİ'NİN Ekselâns İsmet İnönü NİCOLAS de HORTY . Altes Serenisim Amiral Horty de Nagybanya Sainte - Etienne bayramının yıldönümü münasebetiyle, Altes Serenislerine çok samimi tebriklerimi saadetleriyle Macar milletinin refahı hakkındaki hararetli temennilerimi bildirmekle bahtiyarım. Milli bayram münasebetiyle göndermek lundukları iyi temennileri hakkında en hararetli tesekkür- lerimi ekselânslarına bildirmiye musaraat eylerim. Cümhurreisimiz — Macar Milli Bayramı Münasebetiyle Macar Naibini Tebrik Ettiler Ankara, 27 (A.A.) — Macaristanın Saint - Etienne milli bayramı münasebetile, Reisicümhur İsmet İnönü ile Macaris- tan kraliyet naibi arasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir. TEBRİK TELGRAFI (Budapeşte) ve şaâhsi İSMET İNÖNÜ TESEKKÜR TELGRAFT : Reisicümhur (Ankara) lütfunda bu- Macaristan Naibi Londraya En Büyük Taarruz 'Alman Akını 6 Saat Sürdü Bazı yerlerde yangın çıktı, pekçok Alman tayyaresi düşürüldü Londra, 27 (A.A.) — Reuter bildiriyor: Almanlar, dün gece güneşin | batmasından bu sabah şafak'a kadar, İngiltere üzerine en büyük hava hücumları yapmışlardır. Bu gece hücumları esnasında, Alman tayyareleri, sekiz yüz ki- lometreden uzun bir sahada sa- hile taarruz etmişlerdir. İngiltere- Rumenler 1Macar uçağını düşürdü Budapeşte, 27 (A.A.) — Ajansı bildiriyor: Dobruca'dan” Macar — hududuna sevkedilen Rumen fırkalarının ha- rekâtı tekemmül etmiş olacak -ki, Macar y 1 sağlığın en açık bir delilidir. layı Ansa aşağı yukarı ayni yol- f;dan geçmiştir. Bizde İttihatçı- ı' 1324 deki vaadlerini nasıl tu- ıa"“'mııı. Fransayı idare eden- ©r de 1914 ile 1918 d R ler bir harp fili işletmek için hük di Di askeri haber verdiğine göre 112 he işare- tini taşıyan bir Rumen avcı tayya- resi salr sabahı saat 10 da Debre- Ş Tansız milletinin gösterdiği eşsiz f'Bfi!llârlıklıınıı bedelini ödeme- Mişlerdir. Harp biter bitmez eski Sanimet — yağmaları, — sandalye avgaları, hususi menfaat dolap- ]a_" belki de eskiden daha fena ir şekilde kurulmuştur. Harpten €vvel hiç olmazsa milli menfaat- İeri hatırlatan dev cüsseli Fransız Politikacıları vardı. Mütarekeden îünra bunların da kökü kurumuş- ür. . Bir milletin varlığını korumak için maddi malzemeye, teşkilâta Sterse milyarlar sarfedilsin, husu. Si menfaat dolaplarının - tesirile halkın fedakârlık duyguları gev- Şemişse malzemenin hiçbir fay- dası yoktur. Bütün iş silâhı tutan eldedir. Bundan yalnız 22 sene evvel arp meydanlarında mucizeler Yaratan Fransız milleti, bu defa ilk dokunuşta devrildi. Bu devri- liş, demokrasiye hile karıştıran, unu hususi menfaatin yalancı ir maskesi diye kullanan bütün ir kof sistemin inhilâl bulması demektir. Bugün ortada hasta, Zavallı bir Fransa var. Bizde Ba- 1âli hükümetinin vatanını cidden seven -tarafdarı yok gibi idi. İtti- hatçılık düşmanlığı — yüzünden doğru yolu bir saniye kaybeden- ler de çarçabuk Ankaranın etra- finda toplanmışlardı. Hasta ve bezgin Fransada be- ka sevgisi, 'istiklâl aşkı o kadar gevşemiştir ki hariçte yaşıyan Fransızlar arasında bile Vişi hü- kümetinin tarafdarları hâlâ çok- luk kalindedir. Bunlar dünkü po- litikacıların muhak i, ceza görmesini, eski kötü politika sis- ıemğnin tasfiyesini, istiklâle ait ıendışeleırden bile üstün tutuyor- ar. Fransız askeri sistemi bir ham- lede inhilâle uğrayınca ve bunun sırf hususi menfaate dayanan bir siyasi gidişin neticesi olduğu an- laşılınca Almanların ve arkasından İtalyanların mulmaz bir fırsat düştü. Düsünün bir kere: Her şeyden evvel ortada yıldırım - şeklinde bir zaferin göz kamaştırması var. dı. Bunda Fransız bünyesindeki mukavemet yokluğunun ne dere- ceye kadar tesiri olduğu o saniye- de kimsenin hatırına gelmiyordu. Bütün gözler, yaman ve mükem- mel bir eser görmüş olmak hay- ranlığile Almanyaya çevrilmişti. şte tam bu saniyede Hitler (Devamı Sa: 8, Sü: 6) onların eline u- zim havada bir Macar bombardıman tayyaresine ani olarak hücum etmiş ve düşür- müxtür. Tecavüzü müteakip Rumen tayya- resi şark istikametinde kaybolmuş- tur. MACAR - RUMEN MÜZAKE- RELERİNE PEŞTEDE BAŞLANMASI MUHTEMEL Budapeşte, 27 (A.A.) Transilvanya meselesi etrafındaki üzakerel yeniden başl k italyaya Beşinci - İngiliz taarruzu Londra, 27 (A.A.) — İngiliz Hava Nezareti istihbarat bürosu, Şimali İtalyada sanayi müessese- lerine karşı İngiliz bombardıman tayyarelerinin dün gece yaptıkla- ri hücumlar hakkında aşağıdaki '| tafsilâtı vermektedir: 15 gün içinde beşinci defa o- kuvvetleri Fransa ve Alpler üzerinden dö- larak İngiliz hava nüş seyahatlerini yapmışlardır. Hedefler, Torinoda da Marelli ve Seto San Gionami manyato fabrikaları idi. İngiliz tayyareleri bu fabrika- lar üzerine gece yarısından sonra saat yarımdan az evvel gelmişler ve 40 dakika içinde atlı ton bom. ba atmışlardır. Marelli fabrikasına karşı üç hücum yapan bir pilotsattığı iki batat elere LALA tinin pek lduğ filâk ve 18 yangın çıktı- üzere, Rumen yakında Macaristandan istimzaç- ta bulunacağı sanılmaktadır. (Gö- rüşmelere Perşembe günü başla- nacağı ve görüşmelerin pek muh- temel olarak Budapeştede yapı- lJacağı tahmin edilmektedir. Binı tesbit etmiştir. Sesto Sangio- vanni fabrikasından 200 metreye kadar yükselen beyaz bir dumar. başka bir pilota hedefin istikame- tini tayin ettirerek tekrar bomba- (Devamı Sa: 8, Sü: 5) Societa Aersnatica İtalia ve Mina civarın- nin şimali şarkisinden itibaren Merkezi İngiltereden ve Londra mıntakasından geçerek — cenubu garbiye kadar bütün mıntakalar üzerinde Alman tayyarelerinin mevcüdiyeti haber verilmiştir. Muhtelif noktalara uğultulu bom- balar yangın bombaları düşmüştür. Merkezi İngilterede bi$ fabrikada hâsar olmuştur. Birçok mmtakalar- da verilen alârm, harbin bidayetin- denberi en uzun süren alârmı teş- kil eylemiştir. Maamafih, alârm u- zunluğuna nisbetle atılan bombala- rmm adedi az olmuştur. Bu bomba- ların birkaçı Londra civarına düş- müştür. Londra mmtakası üzerinde âz miktarda Alman tayyaresi sık tstık gözükmüş ve Londra mıntaka- smda alârm altı saatten fazla sür- müştür. Hücümlar, İngilterenin di- ğer mımntakaları üzerinde de hemen (Devamı Sa: 8, Sü: 1) Alman Tayyare Zayiatı Artıyor Dünkü Akınlarda 47 Tayyare Düşürüldü Londra, 27 (A.A.) — İngiliz hava ve dahilf emniyet nezaretleri tebli- grupu neticesinde üç in- | Bi: Bugün düşman az faaliyet gösz- termiştir. Manş sahilleri üzerinde müteaddit küçük tayyare - filoları gözükmüşlerse de yalnız bir kaç tayare dahile doğru nüfuz etmiş- Bunlardan üçü avcı tayyareleri- miz tarafından düşürülmüştür. Sa- Dün en büyük hücumlarını yapan Alman Tayyarelerinin bir harp gemisine hücumları at 18 e kadar yalnız Wight adasın- da deniz kenarına bombalar düşmüş ve hiç bir hasar ve Zayiat yapma- mışlardır. Harekât hakkımnmda alınan mufassal raporlara nazaran bir di- ğer düşman tayyaresinin daha im- haâ edildiği anlaşılmıştır. Bu suret- le düşmanın bugün kaybettiği tay- yarelerin adedi 47 yi bulmuştur. Dün kayboldukları bildirilen Gdört pilottan başka iki topçumuz da öl- Müştür. « Londra Akınını Bir Taraçadan Nasıl Seyrettim ,, Londra, 27 (A:A.) — Am- olu Ajansının hususi muhabiri bildiriyor: Cumartesi gecesi, yüksek bir binanın taraçasında —mükemmel bir tetkik noktası temin etmiştim. Alman tayyarelerinin asıl Londra üzerine yaptıkları ilk ziyarette ilk yangını çıkaran bombanın düş- mesini buradan gördüm, Bü ilk bombanın düşmesini müteakip, derhal, yangın alevleri semayı kıpkırmızı yaptı. - Ateş, bütün şiddetile yirmi dakika sür- dü. Sonra yavaş yavaş azaldı. Ertesi gün, Londranın bomldar- dımana maruz kalan kısmında gezerken, iki esaslı cihet müşahe- de ediliyordu: Hasarın mahdut mahiyeti ve itfaiyenin aldığı neticelerin mü- kemmelliği. Filhakika şehir itfa- iyesi, yangını yalnız dört binaya inhisar ettirmiş ve yalnız yangın- dan sokakla ayrılmış binaları de- ğil, fakat ayni bloka ait diğer bi- naları da âfetten —masun bulun- durmuştur. ltıly Hmanlarını bombardımana başlıyan İngiliz Akdeniz Filosunun en büyük zırllısı Hood'un korkunç borda ateşi Alrikada Hava Harbi Şiddetlendi Somali, Habeş Askeri Tesisatı Bombalanıyor Kahire, 27 (A.A.) — İngiliz hava' kuvvetlerinin tebliği: Bombardıman tayyarelerimiz, İtalyan Somalisinde Mogadisciö- da askeri hedeflere hücum etmiş- lerdir. Binalar üzerine tam isa- betler vâki olmuştur. Yangınlar müşahede edilmiştir. Habeşistanda Dessie'de hava meydanına da bir hütum yapıl- mış ve hangarlara bombalar atıl- mıştır. İnfilâkten bir bina çökmüş ve bhir yangın çıkmıştır. Tayyare- lerimizin hepsi h dö ü ingiliz Filosu Libyada İki Limana Hücum Etti Bardia'da Bomba Üssünde Büyük Tahribat Yaptı Kahire, 27 (A.A.) — İngiliz deniz kuvvetleri resmi tebliği: 23 Ağustosu 24 Ağustosa bağ- lyan gece, deniz- kuvvetlerimiz, askeri tahşidat bul Bardia lerdir. Galabat ve Metema üzerlerine de hava hücumları yapılmış ve buralarda askeri hedefler üzeri- ne tam isabetler vâki olmuştur. Garp çölünde, Bardia ve Ela- dem'e hücum edilmiş ve Eladem. de hangarlara birçok tam isabet- ler olduğu müşahede edilmiştir. İtalyan limanına ve yine Libya sahilinde bomba deniz tayyarele- ri üssüne hücum etmişlerdir. Bu iki mahal muvaffakiyetle bardıman edilmiştir. Bardia'da kuvvetlerimiz limana girmişler ve hedeflerine çok yakından ateş et- mişlerdir. Harp gemilerimizde hiç bir hasar olmamıştır. Türk-İngi iz ricareti Genişleme Yolunda Lord Glem'in Mühim Beyanatı “Malüm Eşyadan Başka, Şimdiye Kadar İngiltereye İhraç Edilmiyen Türk Mallarını da Satın Alacağız İzmir, 27 (Telefonla) — İn- giltere mparatorluğu Balkanlar ve Cenubu Şarki memleketleri ti- caret teşekkülü reisi Lord Glem, Ankarada ve Karabükte tetkik- ler yaptıktan sonra tekrar İzmi- re gelecektir. Lord, şehrimizden hareketin- den evvel gazetecilere şunlari söylemiştir: «— İzmir, bize yepyeni bir â- lem, mükemmel bir çalışma saha- sı olacaktır. İzmirin bu kadar zen- gin, bu derece verimli olduğunu zannetmiyordum. Bize gösterilen samimiyet ve hüsnü kabulü unut- bıyacağım. İzmir fuarı, muazzam bir hâdise ve eşsiz bir eser olarak mütalâa olunabilir. İzmir fuarı- nin, bundan evvel ziyaret - etti- ğim iki buçuk milyon nüfuslu Glaskov şehri fuarından- daha mükemmel olduğunu itiraf ede- rim. «Mümessili bulunduğum Bri- tanya ticaret teşekkülü Türkiyede faaliyetine İzmir fuarına iştirak etmek suretile başlamış oluyor. Gayemiz, memleketler arasında ötedenberi devam eden iyi tica- ret münasebetlerini inkişaf ettir- mek, ticari maniaları kaldırmak ve karşılıklı ithalât ve ihracat bağlarını sağlam esaslarla takvi- ye eylemektir. Birliğimiz, Türk ihracat ve ithalâtçılarına âzami yardımı göstermek kararındadır. Başlıyan ticari münasebetleri harp k A l sa- 93 lim bir görüş ifade edemez. Bu harp muzafferiyetle bitip, sulhe kavuşunca, iki memleket arasın- da devamlı ve şimdikinden daha çok emtia mübadelesi yapmak e- melimizdir. Bununla anlatmak is- tediğim, harpten sonra iki mem- leket ticaretini asırlık bir hâdise haline getirmek arzusunda oldu- ğumuzdur. «Türkiyenin ihtiyacı olan itha- lât maddelerini bir an evvel te- min etmek emelindeyiz. Bunun için esaslı tedbirler aldık, Yakın bir âtide Türk ihracat emtiaları- ni büyük mikyasta mübayaa et- mekle iktifa etmiyerek şimdiye kadar İngiliz piyasalarına Türki- yeden ihraç edilmiyen ve pek mebzul olarak mevcut bülunan diğer ihracat mallarınızı da "':“ almak & size bildirmek zevk düyarım. Mübayaatımız, bu ihraç maddelerini - istihsal * ?d"n Türk çiftçisine hakkı olan iyi pa- Hğe öd L F SKYA tir.> y İzmirde Tren Kazası İzmir, 27 (Telefonla) — İzmir is- tasyonunda bir tren kazası olmuş, iki tren çarpışmış, lokomotiflerden biri hattan çıkmıştır. Hattan çıkan tife bağlı bi dan biri duvara çarparak yık- mıştır. Hâdise etrafında tahkikat bom- | Bütün Almanya Bombalanıyor İngiliz taarruzları büyük mikyasta genişletildi Londra, 27 (A.A.) — İngiliz ha- va nezareti tebliği: İngiliz hava kuvvetleri dün düş- man tayyare meydanlarına gündiülz hücumu yapmışlardır. Dün gece bu hücumlar büyük bir mikyasta geniş- letilmiştir. Almanya ile işgal altın- da bulunan Hollanda, Belçika ve Fransada 27 tayyare meydanı bom- bardıman edilmiştir. Almanyadan dönmekte olan bir bombardıman tayyaremiz, İngiltereden dönen bir Alman tayyaresini düşürmüştür. İtalyadaki hedefler üzerine yapı- lan hücumlardan mada — bombardı- man tayyarelerimizden mühim bir grup dün gece Leipzigin garbinde [Lennn Suni petrol fabrikasma ve Frankfurt petrol depolarma hücum etmiştir. Frankfurt tayyare fabrika- sı, Griesheim civarımdaki infilâk maddeleri fabrikasımı şiddetle bom- bardıman etmişlerdir. Hocchet, Cologne — ve Leipzig'de hedeflere hücum edilmiş ve Hamm ve Sehwerte iaşe depoları bombar- dıman edilmiştir. Bütün gece devam eden bu harekâta iştirak eden tay- yarelerimizin hepsi biri müstesna ol- mak üzere dönmüşlerdir. Gündüz ha- rekâtma iştirak eden tayyareleri- mizden birisi de dönmemiştir. Berline Taarruzlar Devam Ediyor Berlin, 27 (A.A,) — Stefani ajansından: Evvelki gece de Berlinde l:f'n' hava tehlikesi işareti verilmi!lll_'- Birçok İngiliz tayyareleri, Berli- ne hücum etmek teşcbhüsündı.: bulunmuşlarsa da tayyare dşfiı bataryalarla Brnndebourg_cıvn- rındaki projektörler marifetile tardedilmişlerdir. Bir düşman tay. yaresi çok yükseklerden Berlin üzerinde uçmuş, fakat bomba at- mamıştır. Belçika Altınları Nerede ? Brüksel, 27 (A-A:) — Stefani A- jansından: Belçika milli bankasımın müdüri- yet komitesinin bir müzakeresi es- nasında bankanın müdürü umumisi B. Yanssen, bankanın altınlarının sabık hükümetin emriyle, Fransa ve İngiltere milli bankalarına ve cenu- bi Afrikaya nakledilmiş olduklarını beyan etmiştir. NOTLAR : Takdir Kâfi Değil Tedbir Lâzım Fiyat mürakabe komisyonu- nun oduna koyduğu 435 ku- ruş âzami fiyatı vilâyet fâhiş bulmuş. Yeniden tetkik edilip fiyat takdir olunacak. Ric'i ha- reket, Zaaf ifade eder. Zaten bu komisyonların, kararların, tetkiklerin gayesi halkı pahalı- lıktan korumak olduğuna göre bir malın - odunda olduğu gi- bi - esasen pahalı olan fiyatını takdir etmek kâfi değil, paha- hlığı önliyecek, malı ucuzlata- cak tedbir almak lâzım.