16 Eylül 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

: aa Sulh zamanında MAt façy CENararı 1 inci savladn) Maşkindeki izapları dera horkâ- İyordu, Odun sosya. etld ve rejim bakı- olma- K liberalleri âe dasI leöne — cezbetti, Böye Müellifler meselâ Ernst ©€sakı kabul - ediyordu: l;"“""' harp iktısadiya- da Mşde, Hberal bir iktısat kıs. ai ..:"—Nlir. Bu kasımıda ida. j Cu :':: dl:ımsmnılı.ki karp op Sibi dizginlenmeli, harp Kh" nizamlanmalıdır. ıı—— '.!'ııu * 1918 harbinde ka. Büştiş fırsat olduğunu söyle: 'DSYAM göre / Lüdendof'un 16 tarihli hitabesi anla General bu tazihte —..“*ı'üvonıu. A Millet emuiyetin tahak. , ı;:':'- kendini hasretme'i. Miültalesinr meydanı boş Vicndiyi, Çünkü —onlar devle- - ."__Ni Veya inkızazız'ın ba. Olduğu zaman milletin Bi ; * hüzürmnn nit mücadele- Ritar ':'!I.n:ılır. Ancak mu- İasgy ye” Harpten sonradır bi İk. %whunııı gösteracektir, Vöruna kaybedersek — Aktmat Tlan N"ı"hı mühafaza etmemiz. _g bir kürrmız olmiyacaktır. Nanpr Eürihinden sihiniz.” '&. diyor kir: bq,,. Vet dinlenmedi, kasni 's.__;-'m.b. bir. kanımım Böstmak, TAYaMlarak kanunlar devam ofundu, Böoyü ik yapıldı. Gelecek İ F l #f FF ö L ğ bi $7 El 3 LA B f f ESEELER Ti | £ £ J H âî%ş ş—'aımnküünr Nz—'—ııı—ııivm.ı—ı. n Mapie, ah olunur, Fakat bu- N'n scbebi harp zamanında N._—lııv—eıeımımı. & damaktır. İş hizmetl iş- İlerik dövadır, — hazan da bülyük w“hhmğ“h SnazıABanı için İaymetli bir ci İhtiyatını temindir. s.—.:l"— nti kadlelerinin a. *— Solursa ekonomik tabiye- Ba İleğişme Tüzum göstermez- e Be e e Sühd Üidıldarı gözden kaçaın. ÜF fazlası da — yapılmıştır: ht""'—i top yekün kanun- dr. Meselâ dürt sonelik kuvvetlerin ko. #F fi m.:i" Hle vazifelenmiş o- Bayeleri söyle hülüsa d | İ : / Ti £ i Mtonşi YUt istihsalin daha Bt N ıı:.":,'_ kullanılmasile —qi * lamak, mem. SK Ptihnal / Küvvetini arur. ,_: : l::'“ı aSzariye indirmek. 4._— Seki AeRari ithalâtı rasye- ah ilde memleket — icine B Hi 'N olunan — mahsullerin n ü tenin meseles VAKRı 'stanbulun kömürü- e l Dün iktisat Vekilinin re'sliğinde mühim bir toplantı yapıldı Dün İktisat Vekilj Sırrı Day'ın riyasetinde Halk partisi — binasında büyük bir. toplantı - yapılmıştır. — Bu toplanuda vali muavini. velediye ik. Usaş müdürü, kömür satiş mücsse. sesi umum müdürü, Devlet denizyol. larr umum müldürü, elektrik, tram, vay idsresi umum müdürü, navaga- zt gşirketli müdürü, — Şirketi Hayriye umum Mmüdürü, gilep sahıpleri, şekar girketi müdürü, İnhisarlar umum mü dürü, fabrixalar ve sanayt — mücase, #eler sahip ve müldürleri, Türk arma- förler birliği mümessili bazır bulun. muşlardır. İki buçuk saat süren — toplantıdan sonra vekii, bir muharririmise şu be yazatta dulunmuştur! »— Memleketin en mükim Mttyaç. larından birp olun maden kömürü mevzuunda hükümetçe maden kümü. Tü setihselinin emniyet altms alınma #ma ve ağynj zamanda müden kömü. Tünün yatişmediği mesafeserde kultı. arlacak Unyit sthesliaim”ertirilme. » ama ve ileri genelerde İstilsali yük . seltecek tedbirlere tevessi) olunmak. tadır. Ancak, bulunduğumus — şarçlar içlnde ve fatllsal tempolara uymayan bir kuzla iştihlâkin artması muvace, Kesinde kömür sarfiyatımı tertiple - mek ve ihtiyaçları seralanak — Zarı. Feti do Baliyle olmüş ve şimdiye ka. dar mümkün olan yapılmıştır. istihlâkini — her türlü — vasıta ile tahdit etmek, 25, 10, 1036 da çıkarılan bir ka- rarname “le teknik nazırlarımıdan mürekkep bir konsey teşekkül etti. » |Bunların vazifes) mareşal Görün- Be yardım otmekti. Bir de altı şu. beye ayrılan bir idare tesis edildi, Bunların vaziflerj de şöyle hü- Vüsa edilebilir: 1 — İptidai maddelerin — istih. sali, ? — İptidai maldelerin dağ Büyük harpte mevcut sistemler. *|Fe ve en yeni harp zamanı teskilâ. tr kanunları göt önüne alınacak o. Karşa on senolik pilânin buna te, vafuk ettiği görülür. Fark şudur; Almanyada harp ©- konomisi harpten evvel tatbik e- dilmiştir. Başka memleketler an. cak herp ekonomisini taşkilâtlan. dirncak — kanunları harp yama nında tatbik edeceklerdir, SADRI ERTEM I Bn mühjma keçjhlâk meckeslerimiz den olan İstatbulün geniş sanayı ih. tıyaçları Kadar halk — İhüyaçları dx ön plânda tutulmaktadır. Bu sebeple bir çaraftün maden ve kok kömürü ihtiyacı için tedbirler almerken, diğer taraflan da vilüyetçe odun ve odun kömürü Leminjne Çalışılmaktadır. M Uyacı mralamak mevzuunda büvasıte yaya doğrudaa doğruya kömür sar fiyalını azaltacak bazı teübirlerin d- RdnTCARI ZaTuTeti karşısındayız, Diğer memleketler — bu — vehdidi ağır tedbirleri çoktan almış bulun . maxtadırlar, İstihsalimisden bütün yurdun ya krn jhtiyaçlarından tahair — edabileca imiz kok kömürüsün yarıını İsşa bul halkıla ayırmış butunuyoruz. G0 bin ton Müden kömlrü de ay. mCA Yize Gyai imevzun ayrılmakta der. Buna rağmen kok kömürü yakz mağı İtiyat eçralş bulunanların — ya. mızde odun ve odun kümürü yakmafı #hşmaş battâ yakın yasradarını buna Bgöre terDiplemiş olanların dahi mrur Ja kok kömürü istemekte — olmalar balrikt ihtiyaç sahiplerini ayırd et mekte teşâilâtizmzi müşkilâta uğra' makta ve hükümetin tirçuk fedakâr duklarla aldığı bu gibi faydalı tedtir derin tam samere vermesini zorlaş tirmaktadır. Bu sorlüklarla mücadele için ayrı Ca tedbiriene baş vurmağa mecbur 0 lacağımızı görüyorum. Bulunduğumuz şartların her sabz da Çoğalması: yabil olan sorlukların. ancak bükümet organleriyle — healkır ve hük teşkilâtzim übenrli Ve fera. gapli çâlışmalariyle cevsp — vermek mecteriyetinde olduğumuzu — vatan borç ölarak her birimiz hu ân hatır lamak ve ber hareketimiz buna uy dürmak, bü vazifeyi birlirimize ha. tırlalmak borcundayız. Cümburiyet halk partisinin — vilâyet icare hayet' reisliğinde alükalı — arkıdsşisrımızla yapılan bürçünklü toplantıın:zda K6 mür setihlâkinin tanzımma işleri Üzerir de faydalı olabilecek — kutttalcaların Ginledik. Bu düşünorlerin «'acafımn Ledbirlerda bize faydalı olmcağı Ümi dindeytm.,, Teşkilâlandırma umum müdürü Ticaret vekâleti toçkilâtlandır. ma vmum müdürü Avni Sakman, şehrimice gelmiştir. Umum mü- dür, burada tetkikler yapacaktır, Bir kalil on beş | seneye mahküm | oldu Mahküm, çifte ile karısını öldürmüştü Bir müddet evvel Bilivride feci bir ciğayet işlenmiş 19 yaşıtıca Arif a - Crnda biri ölüm halinde hatta düşün Ce çok gevdiği karısı başkalarına yar oiacak düşüncesile karısıncan bir gün giftasini istemiş ve kadın stlâlı veriz vecmiz tetiğe — basıp kadını — öldür. müştü. Arifin ikinci ağır ceza mahkemesin de görülen muhakemesi dün bit . maiş, mahkeme suçunu — kaskançlıkla islediği neçlcesine vararak katili 18 #ena müddetle ağır hapia — cezasına mahkâöm etmiştir.. Bundan başka karıınır allerine de 500 Jira çazminat Ödemem karar'aş . tırılmiştir, Bir dövz kaçakçısı yakalandı Kaçak dolar verilirken cürmü meşliut yapıldı Dördüncü Vakef hayın asma katında 23 numarâlr yazihanede tehvilüt ve borsa aeenteliği yapan Saltf oğlu Taakın döviz kaçakçılığı yaptığı haber alımmış ve emniyet kuçakçılık bürotü memurları tüc- cür gh? acentenin komisyoneusu Hüsteyine mürtenat etmişlerdir. Memuttar kendilerize dolar te- min edildiği takdirde her do'ar için 185 kurusş vereceklerini söy- Jemisler ve İsak"ın —yazıbanesine giderek 1300 Hirayr dölara tahvil ettikten sonra sucluları yakala. mrşjardır. İsak'ın kasaamda 950 kaçak do. lar bulunamma, suçlu jile yardımıcı. « Hüseyin müddetumirmiliğe ve- rimişlerdir. Belediyede cezalandırılan memurlar Belediye memurları komjsyonu dün reis muavini Lütfi buskanlığında toplanarak beledi. ye mmhasebe teskilâtimde çalışan memerlardan vazifclerine lâyı - kiyle devam etmiyenlerin ceralan. dırılmaşı işihi — incelemiştir. Bazı memurların günlük istihkakları kesilecektir, -- ——— Altın fiyatları Dün bir Reşadiye altınının fiya. & 35,00 lira, külçe altınm bir g- ram fiyatı İse 3d0 kuruştu. .| nhisarlar V g .î—Au at Yaln #“Ereiyes” e kar yağıyormuş, Gazete, habere bu başlığı koymuş, arkasından da “Kış erken — geli. yör!, kehünetini bastırmış. Keha- met, diyorum; fakat icim kışt şim. diden aksakaliyle görür gibi oldu da Ürpordi, Ben, onu görür görmez, eyvah, dedim evdeki parurlar carşıya uy. muyor gakba!,, Korkarım, ki sılım. tıyn doğrü gidiyoruz. Vâkın, hentiz çlimirde eiddi bir btatistik yok, Nerede, me kadar mal çıktığını Takam keskinliği İle çayarlamış değiliz. Geçen yel tah. min tartıst, el yordamiyle — yürü- milş Ve bahara çıkarken neler cek- mneiştik, Arpasızlığın sebep olduğa bayvan kırımı, bazı vilâyetlerdeki ekmek sıkmbısı, hep bu Yanlış fah. min yöüründendi. *Mahsol.. © bu yıl belki Köklü bir sayım yapılmıstır. daha Gec. mişten atınan dersler de, buğday * ve musir mimtakalarının — vaktinde ——M——— a. IZ rakkamlara İnanalım! Tessesr düşünülmesine cibette yol açmış - tır, “Pirinç,, te görülen sıçenmaları, önümüzdeki pirinç hasadı belki önleyebilir; fakat bunun icin bi tün pirinç mmtakalarında ekimi entelleyen yasakları kaldırmak Türimdır. . Patatese pirim verilitken, çeltik isleten'eri de unutmamalı. * Düsya yolları açıkkten, pirinç Çok vcuza mal olur ve vurtta bir kiyinet. jfade etmezdi. Buğün her yöerde pirince doğru heyecanlı bir koşuşma var, Bizim mübarek topraklarımızda enun on Züzeli vetişirken, Te7 gev- sek tutuşumuza dı&nı»m;ımık":!- den gelir mi? Ama, fiyatlar böşle Yüksek katırsa, İktoaat kanunları kükümlerini yürütecek — ve pirim- , HİR Dirinç ziraati, pırlmiş patatesi Hakkı Süha Gezgin Ticaret Vekâletinde yarımki | mühim toplantı Yarın Ankarada ticaret vekâ. ktinde mükim bir top'antı yapı Jacaktır, Toplantıya, şehrimizden ticaret müdürü Baha, İzmirden zahire borsası komitori Cevat Ni. zami Ve İzmir ticâyet Odası wmu- mi kâtibi de iştirâk edeceklerdir. Bu toplantıda car! tirari işler Ü. zerinde görüşüleceği anlaylmak. tadır, eai Ustura ve havlu hırsızı çocuk 15 yaşında Mustafa adında bir göcük, evvelki Eece Bevazıtta ber. ber Yusufün dükkâmmna girerek ustura İle bavluları çalmiış, dün Bece de Alemdarda bir başka dük. Fâna giretken yakalanmıştır. Adöiyeye — verilen hırsiz çocuk sorgutunu müteakip tevkif edil. miştir, — Polis memurunuz evine giren hırsız kadın Kurbağsliderede — Adalethan sokağında 21 numarada oluran polis memurü Ali Rtızanta evine, Hatice adında bir hırsız kadın gir- ımiş Ve tavan arasımda Öteteriyi baheasma — döldürürken tikırtisini İzlten ev sahibi tarafından yaka- lanmıştır. Kadımn adliyeye veritmiştir. — ili Ankaraya döndü Bir müddettenberi şehrimizde bulutar gümrük ve inlijsarlar ve- kili Raif Karndeniz, Ankaraya dönmüştür. — Yazan: ZEKİ MESUT ALSAN — Bunları Ziya efendi, kendisi mi istedi?.. Onun vazifesi, bunları almodan da senin işini görmektir.. Köylü içini çokorek cevap verdi: A, oğul sen daha — çocuksun., — Eli boş köylünün izi görüldüğünü sen hiç İşittin mi?.. Onlar kendileri istemeseler de, başkolarına istettirirler. Alhı saattır. yoldayım.. Allah vere de bu kadarcık ile işim bitse, kasobaya gel, git olmasa.. Ah, oğul, şu jandarmalar ile höcaler karışmasalar halimiz daha iyi olurdu, ama., Ne çare.. Biri gelir, bizi hükümet ile korkutur, haklı haksız - pora toplar.. Öteki gelir, Allah ile korkulur, ramazanlarda, mübarek — günlerde aklına ne geliria onu İster.. Mustafa, köylünün bu doöğru görüşüne, ve açık konuşmasına şaşmış- Hu Bu konuşma, ona, mektepte okutulan padişah medhiyelerinden - daho çok, ve daha doğru fikirler vermişti. Artık Istasyon başına geldikleri için, aytıldılar.. Köylü Akbaldır mahallesine doğru eşeğini sürdü.. Mustafa da mütad mektep yoluna devam etti. .. Şehirli de, kendisi ile hükümet orasındaki münasebetlerin şeklinden köylüden daha fozla memnun değildi.. Camiler, mescitler, zengin hayır sahipleri tarafından yapılmıştı. Sv da holktan pora - toplanılarak, — sehre kadar okıtılmıştı.. Çeşmeler, sebiller de yo halk tarafından veya bir hayır seven mahalleli parasiyle açılmıştı.. Hükümet, belediye ne yopıyordu ki?. Beladiye yol yapinırsa, mutasarrıfın konağına, kadının evine giden yolu yaptırırdı.. Onlar ancak para toplarlar, ve İstanbula gönderirlerdi.. Şe: hirli de bu vaziyette: Hükümete lisan haliyle “gölge etme, başka ihsan istemem,, diyordu.. Şu hale göre Türk müskümanlar ile hükümet arasında — bile karşılıklı bir itimat, bir sevgi yoktu.. Padişah ve hükümati — onları bir sağmal — inek telâkki ederken, ve hattö bir inek sahibi kadar de, gelir mevzuunun sıh- holi ve gelişmesiyle alâkali görünmezkan, anlar da hükümeti, kendisin. den korkulması, kaçınılması, ve imkân elverince aldatılması, — lüzimgelen zarark birşey sanıyorlardı.. Fırsat bulunursa, öskerlikten kaçılacaktı.. İm- kön hasıl olursa, vergi kaçakçılığı yopılacaktı.. Çünkü bu hizmetlerin umuz mun menfaatı namına İstenildiğine delâölet eden ortada — hiçbir. alâmet yoktu. Yemone gönderilen askerler ne yaprordu, ne oluyordu?. İktanbula giden paralar kimin cebine giriyordu ve ne icin sarfolunuyordu? — Şehirli dohi bu suoflere vazıh cevaplar veremiyordu. Veremeyince de devlelten himaye isteyecek, yardım İsteyecek yerde, ondan yalnız zarar vermeme- sini, ve içine kabil olduğu kadar az karışmasını dileyor, ve onunla bu züh- miyet içinde müncsebete girişiyordu.. Türk olmayan müslümanların ve müşlüman olmayan tebocnın düşün- göleri ve istekleri ise daha menfi bir mohiyette idi, Araplar, Türklerden aytılmak istiyorlarmış.. Yemenden nasılsa dönüp gelmiş olan öskerler bur hu söylüyorlardı., Ayrılıp ne yapocaklardı?. Mısır gibi İngilizlere, Cezayir, Tunur gibi Framsızlara mi geçeceklerdi?. Bunu belki kendileri de - iyice bilmiyorlardı.. Amavsilar da Türkleri istemiyorlormış.. Mustofa bunu kendi sınıfın daki, Arnavut keresteci İsmall efendinin oğlu Ülviden — duymuştu.. — Tarih darsinde, İskender Beyia hikâyesi geçtiği sırada Ülvi onun Türklere mağ' Jöp olup Beyliğini kaybelmesine acımış, ve Arnavutların kendi. dilleri, kendi torihları ila, erki bir millet olduğunu söylemişti.. Aydında rahat yo- şoyan, rahul para kazanan bir Arnayut oğlunun düşüncesi, Mostefanınki- me uymuyordu.. Mustafayı sevindiren şey, onu muztarib ediyordu.. b Çerkeslerin, Boşnakların da ayrı dilleri ayrı düşünceleri vardı.. Ken- di aralarında yaşarlar, Türkler ile karışmazlardı.. Hele çolımlı Çorkeslerin kendilerine mahsur kıyafetleri bile vardı.. Bunlar at hirsrzlığı ile Yürk köy” Kilerini vseandırmışlardı.. Aydın efeleri, şüphesiz, göğüslerinde nancer asılı olan bu Cerkeslerden körkmezlardı. Onlor zoten gece gizlice, bu husız- » bğı yaparlar, ve soluğu, sekiz on socallik bir yerde alırlardı.. Yolnız efeleri kızdıran şey bu hirsızların hükümetten himaye görmeleri idi... Çerkeslerin sarayda, padişahın yanında nüfuzlu adamları olduğu söylenirdi.. Harem dairelerini de Çerkes kızlarının doldurduğunu herkes biliyordu.. © balde neden burilor yine ayrılıklarını muhafazo ediyorlar, Türklere yakınlık ve dostluk göstermiyorlardı? Neden güvur zulmundan boçan Bor" makler, Girittiler, geldikleri yerlerin insanlarına karışmayıp, önlerin dille- rini konuşmayıp ayrı ayrı mahalleler teşkil ediyorlardı?.. Nedon muhtar- larını, imamlarını, mutlaka kendilerinden olmasını İstiyorlardı? — Mustafa © vakit bunlara bir türlü akıl erdiremiyordu.. ... Türk ve müslüman olmayan teboanın Osmanlı — devleti — hakkındaki menfi düşüncelerini Mustafa pek de hayretle — korgilamıyordu.. - Bir defa bunler müslüman olmadıkları için, dini duyguları itibariyle müslüman bir devlet idaresinde yaşamağı islemezlerdi.. Mustafanın babon, güvur ida- resi allında yaşamaktarısa mali, mülkü teda etmeği tercih etmişti.. Yalnız Mustafa arada şu farkı seziyordu.. Hıristiyanlor, Türklerden aldıkları yerlerde, onlara — hemen hakkı birakryorlar, ve onları hicret etmeğe mecbur ediyorlardı.. Türkler ise bunlara tlişmek şöyle dursun, onlara kendilerinden daha yi bakıyor: lar, ve ödata daha imtiyazlı bir mevki veriyorlardı.. Kiliseler, ibadetha- neleri mamör, ve kapıları ardlarına kadar açıktı.. Kendi dillerinde tahsil yaptıran kendi mektepleri verdi.. Popasları hi kıyafetleri İle sallana saflana dolaşıyorlar, ve itibar görüyorlardı.. papasları — hökümet işlerinde bile söz ve.nüfuz sahibi idi.. Ticoretin büyüğü ve körlür onların elinde idi.. Bu kadar serbestlik yetişmiyormuş gibi, Türklerden fazla kolaylıklor da görüyorlardı.. Onlardan asker alınmıyordu.. Askere giden bir Türkün bozulan işi, bir Türk cilesini fakirleştirirken, ayni hödise bir - Rumun, bir Ermeninin, bir yahudinin akmeğine yağ sürüyordu.. Sonra bunların hükü- met memurlarından da daha fazla himaye, veyahut daha az zoror gör- dükleri söylenirdi.. Kadılık işleri olmadığı için, kadı'ya — rüşvet — verecer variyette bulunmuyorlardı.. Diğer memurlar - ise bunlardon — birar çe- könürlerdi.. — Devamı ver — Parti ocak kongireleri | Eminönü kazastının Tavşanlaşı ırıırli Ocağı kongiresi eyve'ki ak- çam yapılmıştır. Kongire reikliği Ne Burza mebusu Oxman $i Uludağ seçilmiş ve Ruznamenin müzüskeresine geçilmiştir. İdâare keyetinin bir yıllık çalışımna rapo. ru okunup kabal edi dikton sanra gileklerin görüşü'mesine reçizniş ve yol, işık, mektep ihtiyeçları ete rufında ileri sürülen dilekler les bit edilmiş ve yeni idare heyeti Beçimi yapt'arak — toplasuya son Vetilmiştir. SÖÇ Belediye seçimi hazırlıkları Belediye seçimi — hazırlıklarına devam edilmektedir. Beyoğlu, Be- tiklaş, Sarıyer kazaları hariç ol. mak üzere diğer kazalardan yeni meolite nali ve vedek sza olarak pürtice namzet gösterilecek'er tes- bit edilmiştir. Muğlada köylülere el tezgâhları dağıtıldı Muğla, 15 ÇAAJ) — Vilâyette m, rant ve hayvancılı"da — işligal eden ve dokumacılığı sanat yapacak olan köyvlülere verilmek üzere iktisat vo, kületinden 100 e? tezgâmı gönderi!, Miştir. Yine vekkletten gönderiler vek dokurma ustaları vaşıtasılle kurs lar açılacak, ba karslarıla mvafe fak olanlara tezgühlar hedave veri Tecektir. ——— Karacabeyin kurtuluş bayramı Karacabey, 15 CAAJ — Dün, 14 eylül, — Karacabey'in kurtuluşunun yirminci yıl dönümü cundan teyam hürlerle kutlanmış ve kasaha mey, danını doldüran — binlerce halk y r> mi yıl önceki yılın heyecanını ee niden yaşamıştır. [2—5yıl evve'ki Vak t İ vi GA 16 Bylüi Sik Rus — Alman munahedesi — da fevkalüde memnuniyetle kargılar Vakitler Vanati Ezamsi Vaesati Kaanl Güneş — 639 1120 640 1LA2) Öğle — 1300 840 1300 BSI Hindi — 1640 020 1688 Oti Akşam 018 1200 3916 1800 yaçaı — 2080 139 2008 Lt Tonsak 601 860 S0t b6l RAŞID RIZA TİYATROSU HALİDE PİŞKİN baraber VWodvil — 3 — Perde SAHİRİ : ASİN US Basıldığı yet: VAKİT MATRAASI ÜUmumt Neşriyatı idare eder Retik Ahmet Seyenofi