17 Nisan 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Taril$en buşünkü :harplare Kadın hükümdar kâhine şu emri verdi: # - Her yeri, evleri, sarayları hattâ ağaçları yakınız... kayı ele geçirmek iğin kumandar- larından Zehir'i büyük bir ordu HHle gönderdi. Berberiler Rumlarla birleşerek hsrp ımyml:mlı Zehlr, bir ül. tiği için zafer kazandırmakta ge medi Bütün Berberiler Rumlar- la beraber tardedilerek ele geçi- Tilen yerler İslâm müstemlexesi haline getirildi, I-ıkax Zehir, kazandığı zaferle sarhoş olmuştu. — Askeri harekâ. tın merkezi olan Berkeyi muh. fa .ı lüzum görmedi Askerl ni daha başka ketti, Mağlüp olmukla beraber bir fir set bekliyen Rumlar, derhal ha- vekete göcerek Berkeye — hücum öttiler, Ahali: — İntikam günü bugündür, İs- Jâmları mağlüp etmek borçlur., diyerek genç, iltiyar bu hücumu iştirak etmişti. Zehir ihmalinin cezasını gördü, Birçok cesur ku. mandanlariyle — beraber öldürül- dü, Askeri dağıldı. - Cosareti esinde kazandığı zaferi ihmal | ve gururu yüzünden daha cabuk kaybettiği gibi hayatımı da feda oldu, Bu suretle Berberi: tan yeniden Müslüman idaresin. den çıktı, Bu, Abdülmelik — için bir felâ- ketti; kumandanlarmın — muvaf- fak olması kendi gerefini arttır. ması demekti, Zehir'in âkibeli o- nu tetesüre uğratmadı,. Yeniden bir ordu teşkil ederek Hasan bi- ni Numan idaresinde sevketti. Hasan, birçok yerleri muk2. vemete rastlamadan zaptettik- ten:sonru Kartacaya dayandı. Burada Rumlar ve Bcr'HPH'rrY müthis bir harp yaparak harbi kazandı. Zehir'in zaptedemediği yerleri de ele geçirdi, Artık ne Berberilerde ne d£ onların ları olan Rum - larda 1 kalmıştı.. Arap or. dularına karşı durmanm imkân- Bız olduğuna inanmışlardı. Bile- tihden alınan yerleri alsalar bile Abdülmelik yeni bir ordu gönde- rip kendilerini kılıçtan geçirebi- lirdi, Yerli halk bu haleti ruhi- yede iken hiç umulmıyan bir hâ. | dise vukua geldi. Kâhine adlı bir kadın Araplarla harbetmek üzere taraftar toplamırya basladı Kâhine, çok zeki, ve zeki ob- duğu kadar cesur bir kadındı. İşe başlarken etrafma toplananlara kat'? zaferi her ne pahasma olur- Sa olsun elde edebileceklerini telkin ediyor ve göyle diyordu: Bizim en büyük kusurumuz, — memleketimizi muhafaza edeme. mektir, Düşmanı topraklarımız. dan kovduktan sonra tekrar de- rin bir uykuya dalıyoruz, — Asıl bu zaman uyanık bulunmalıyız, Ne kadar kuüvvetli olursak düşman bizden ©o kadar kor- kar, Eğer topraklarımıza gir. mek istiyenleri bir defa mağlüp edersek bütün cesarellerini kır- maş oluruz, Bu sözler, bütün dinliyenlerin İyi tesir yapıyordu. söyliyen bir ka. | kuüvvetlerle ordulara hücum ede- rek mıtlnp etti ve hüküm sür. 'hm beş sene devam eden Kâhi- ne saltanatı esnasında Berberi- ler mütemadiyen kuvvetlerini art tırdılar, Ahdllhılıı 'bu mağlübiyetten le yılmamıştı. Hasan mağlüp nlrnıı fakat, bir kısım yerleri işgalinde muhafazaya muvaffak olmuştu. Yeni gelen kuvvetler- le birleşince, Kâhineyi mağiüp edebileceğine kannat getirdi ve harekete geçti, Beş senedir istediği gibi hü. süren düşündü. ne de emri altmda bulunan yeı- leri brrakmak istiyordu. — — Her yeri, bütün evleri, sa- rayları yakınız, hattâ ağaçları bile kesip kurutunuz. —emrini verdi, taraflara sev. | ç aa benzeyer bir misal: Tarihciler bu harekâta “AfR - kanın ilk boşaltılmaşı” demekte- dirler, Hasan, boş, yanmış )ıkıhmş arazide ilerliyerek Kâhineyi At las dağları eteğinde harbe mec. bur ettt Çetin harp, Kâhinenir. aleyhinde neticelenerek kendisi de öldürüldü. Berberiler ise A rap ordusuna 25000 süvari ver- mek süretile kurtulabildiler, NİYAZİ AHilET Vişi (Baş tarüfı 1 tnet sayfadı) Amerika kabinesi evvelce veri. len haber hılâfma bugün topian- muyacaktır, AMERİKALILAR PRANSA. DAN AYRILIYOR Waşinglon, 15 (,AA,) — Bu- günkü basın toplantısında Azzc- | rika tebeasının Fransadaki iğgal | edilmemiş bölgeyi — terketmeleri | için verilen emir hakkımda ken- disinden — istenilen izahata M Vels cevap vererek bu emrin  rupadaki Amerika konsolcalarına verilmiş daimi bir emir olduğu- nu ve Amerikalılara en mühasip zamanda hareket etmeleri uw. yesinde ©ulunulduğunu söylemiz- tir, M, Vels “bu münas'p zaman hulüil eumşılr demiştir, Hariciye Nazırlığı mahfilleri- ne göre Âmerikan tebeasına ya- pilan tavsiye ile Vişi kabinesin- deki değişiklik arasında —müna. Bebet yoktur, .*.. Stokholm, 16 (ALA,) — D.N,B: Fransız kabinc&inde vuku bulan değişiklik hakkımda Dasasposten gazetesi bilhassa göyle yazmakta- Bu değişiklik Yr: n garp devletlerinin mezaffer oünıınnn: ümid etmediğini gösteriyor. Vuku bulan değişiklik bir Alman tazy kinin neticesi olduğuna dair orta' da hiç bir alâmet yoktur. Mareşal petain, çoktanberi Pierre Ve amiraj Darlen tarafından a.lıır edilen — kanunle rak f#rabsanın alman; ması, ve garp devlet!i devam etmek toşobi d geçilmesi !cab ettiği fikrini etmiştir. Aften tidningen gazeteaine ve- rilen bir raporda izhar nante göre Fransada vek: değisiklik, birletik Amerika V üzerindeki nüfurzunu — kaybettiği takdirde, müttefikler için agır bir hezimet olacaktır. ... Vaşingtan 16 (ALA,) — Vaşingto. nun iyk habar alan mahfillerinde Vi - gideki birleşik Amerika büyük elçisi Bıniral Leshinin gerek — latişase içli çağrılması ve gerek Fransadaki geliş. meler bakımımdan iki memleket ura. gındaki münasebetlerin — kesilmesini düşünmenin mevsimsiz olduğu belirti mektedir, Maamafih bu her Iki ted , birin de imkânsız — olmadığı ayrıca kaydolunmaktadır. — Lavalin iktidar mevldine dönüşüne nit mesele bakleım, da resmi mahtillerde düşünüş ayrılığı olmamasına rağmen, birleşik Ameri- ka için takip edilecek en akülâne siya. set yolu için hanüiz hiçbir karar veril. memiştir. Birleşik Amerika hükümeti yalnız gü müsbet nokta üzerinde dur. maktadır: — Vaziyet aydınlanıncaya kadar Fransız şimal Afrikasma yapı. lan iaşe sevkiyatı — durdurülacaktır. Şimdiye kadar amiral Leahiyi, Vişi. deki kabine değişmeleri hakkında ra- porunu verememiştir. Ve 24 ssatten kabul evvel do veremiyecektir, Birleşik A . | etği merika hükümeti, Lavalin takip niye. Sırbistanda Yahudi ve Çingeneler için alınan karar Budapeşte, 16 (A.A,) — Haber alındığına göre, Sırbistanda Ya. budilere aft dütün menkul ve gay- ri menkul malla, idareleri Yahu- di olmayan ellere tevdi edilmiş ol- sa bile derhal bir beyannâme İle hükümete bildirilecektir, Aynı todbir Çingeneler için de garidir. Laval | VYAKİIT (Alman-Sovyet tebliğleri Berlin, 16 (A,A,) -— Alman or. ı.lıiın tele Sm'kl-a. düşman bir kaç noktada taarruz etmiştir. Bu — taarruzlar geri püskürtülmüş ve düşman gir kayıblara uğramıştır. Cephenin merkez kesimindea üse sü Bo irtdbatı kesilen Sovyet kuv- vetlerinden mürekkep bir Zrup, #evvelce yaptığı yarma teşebbüslee ri ağır kayıblarla geri püskürtülr dükten sonra yok edilmiştir. Şimal cephesinde ordu teşkille. riyde silâh altında bulman hücum kutaları tarafından arrzalı bir & razide yapılan mevzü — taarruzlar m&ıüıdc yeniden erazi kazanıl. Mum.ınlu üÜzerine yapddan bava akmları neticesinde rıhtımlardaki tesirlere ve depolara bir çok bom balar isabet ettirilmiştir. Büyük ve orta hacimde iki ticaret gös | misinde yangılı çıkartlmıştır. Re- fakat av tayyareleri yedi düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. Şimali Alrikada mühim hareka' yapılmamıştır. Sovyet tebliği Moskova 18 (AA,) — Köytleri Bir Sövyet tebliği eki şöyle demektedir: Topçu ve hücum arabâlarile destek. lenen Alman ihtiyatlart, Rus üeri ha, reketini duzdurmak için " Leningrad cepbesindeki Alman taarruzu #ırrasım. da muhârebde hattına sürülmüşlerdir. Almanlar yalnız — pünkürtülmekle | katmamışar *Ruslar yeni bir üeri ha. reketi kaydetmişler ve dügmüanın müls. tahkem bölge baline getirdiği diğer meskfın bir mahalli de almışlardır. Kâlinin oephkesinde bir günde yapı- lan çarpışmalar esnasında çide edilen ganimetler arasındaki harp ma'veme. sinden başka 11 Alman topu da alm. mıştır. ——Lmame Cephelerde durum (Baş taratı ? (net sayfada) Rommele kuvvet gönderiyorlarsa bu arada Bulgarlardan da jatfade etmeleri — akla gelebilir. Fakat bütün bualar bür faraziyedir. Ha- İakati saman — gösterecektir. — Bu wuı_aah.r baricinde kakl olarak |=öı1ıngweuıx Şey, “Almanların Ddurup dinlenmeden sark cephesi, ne yeni kuvvetler gönderdikleri. dir., Diğer taruftan Akdeniz çevre - Drindeki hazarlıklar da artmakta, dar. Alman deniz altı komutanı- n Romaya gelmesi, Musat'ninin dağ nlaylarını teftiş ötmesi birer eçbobde atfedilebilir. Bin iki yüzü geçön Malta alını giddetini azalt. madan niçin devam ediyor? Bu Ansastaki tahminler de hâdisele, ti tam aksjne çıkabilir. Fakat bittümn bunlar, Şark cephesi uğrun. da da yapılahilir. Bugünkü harpte megafe mefhumunun — mahiyetini üüşünürsek Şarkta başlıyacak harp ile elbette ki Akdenizin de, Fran- sanın da, Norvecin de Hgisi olacak. har, Resların büyük kuvvetlerle yar. ma hareketlerine giriştikleri Al. ! man teb'iğlerinde haber veriliyor. | Ruslar, Börhbalde ilkbahara mühim |Xuvvetler — ayırmışlardır. Fakat plünları nedir? Bu büinmiyor, Bu hücumlar samim! midir, yoksa bir maskeleme mi? Silâh altındaki kuvveti milyonları bulan Rusya na, « bir sürpriz huariyabilir? Bu JA bir istifhamıdır, Çürkü Şark cephesinin beklediği harpte fert motörlü kuvvetin deh- Boti Önünde ikinci derecede kal. maktadır. Alman'ar, harbin başlıyacağı za. manı aşağı yukarı tayin etmişler. dir: Bataklıklarm kuruması.. bu da yaklaşıyor... Pasifik cephesine gel'nce, Japon ya, bekleyip bekleyip müttefik do. tanmaya darbe vurmak - firsatı a rıyor, — Şimdiye kader ele geçiz. fırsatlardan istifade etmesini bülmiştir. Yahut bu tesadüfleri yorwtmıştır. kavemet edilememiştir. Fakat A, merikan tayyarelerinin teşebbüsü ele almak için büyük güyretler rerfetmiye başladıklarını ——— âirmanya cephesinde Saygun, 16 (A.A.) — Japonla « rin devamlı surette takviyeler al « dıklarını ve Selüen - cephesindeki Cin mevzilerine karşı giddetli tak arruzlar yaptıklarmı billiren Çun bing Tradyosu, Birmanyadaki Çin durumunu tehlikeli olarak vasıf « (|landırmaktadır. Aynı ıııyıığa göre, Japonlar, Mandalay demir . yolu istikametinde Chans Tinin mıbıııdıliruınuhın. ketine geçmiş bulunuyorlar, Man- #nde bulunan Çin birlikleri hattın kestimesinden kaçınmak için geri zekilmeğe mecbur lardır. Bıdyo spikeri, kuvvet- lorinin oesaret ve mukavemetlerini saygı ile övmekte, fakat bu kuv. vetlerin durmadan yıpratıcı bir ha. reketin tesirlerini duymağa başla. dıklarmı da söylemektedir. Lüzu. mu kadar top ve uçak yoktur. 'Tanklar sayıca cok azdır, Bunların mucizeler yaratmasını beklememe.- lidir, Diğer tareftan Çin basını, Çini Hintistana beğlıyacak olan yeni yolun yapılması işinde 400 bin Çin 1i işçinin hararetle çalıştığını bil - dirmektedir, Söylendiğine göre, yolun Çin topraklarındaki kramı he men hemen bitmiş gibidir. Bu yol Kanting ve Paandan geçmek üzere Sengtudan Tibete doğru gitmekte ve çimalde Astama ulaşmaktadır. İrrayadi cephesinde, bir Şang . hay hnberine göre, öncüleri cenup kısmmdaki petrol sahalarımı işgal etmir bulunan Japon kuvvetleri Nazu şehrini zantetmişlerdir. Amerikan tayyareleri (Bq tarafı ? inci sayfada) Amerika ordusuna men. vsup ve Avustralyada hareket yapan bomba uçaklarının 18 ve 15 nisanda Filipinlerde Ja . yon gemilerime ve düşmen tesirle. | başartIt taarruzlarda bu- | Tine kurgı handukları hakkmdaki haberleri te. yit evlemiştir. Tuğgeneral Royesut şah$! ko « mutası altında bulunan 13 Ameri. ka bomba uçağı Filipinlere kadar uçmuş ve birçok noktalarda düş . mana taarruz Manjfla yüe Kımında Nikole hava WM birçok hangerlar ve uçuş — yolları | tahrip edilmiştir. Lüzon adaamda Batangaz kıyım açığında bir düş . man yük gemisi batırılmıştır. Min. danaoda Dayno vyakmmda Japon . der tarafından işgal edilen bir ha, va glanmında bir düşman bombe uçağı tahrip edilmiş ve bir çokları da hasara uğratılmıştır. Davno kör fezinde iki deniz taşıtma isabetler olmuş Ve bunlardan biri batmak | izere bulunmuştur. Aynı noktada ki deniz uçağı düşürülmüş ve diğer | ikisi basara uğratılmıştır. Davao « daki doklar ve depolarr isabetler olmuştur. Davso civarındaki düş - man asker toplulukları dağıtılmış. tır, Cobu yakınında üç deniz taşılı batırılmığ ve diğer ikisine isabetler kaydedilmiştir. Cobu üzerinde üç düşman uçağı düşürülmüşlür, Ce. bu şehir hava alanma tanrruz edi' miş ve yerde birçok uçaklar tah . rip olunmuştur. Cebu şehrindeki toklara isabetler olmun ve kayıp « lar verdirilmiştir, Vaşington 16 ÇA, ) — Bahriye Nazırlığı Amerikanın Efinch i- simli mayin tarama çemisinin Korregidor önünde bomba ile ba- tırıldığını haber vermektedir. Kanberrü, 10 (ALA,) — Neşredilen bir çebilde şöyle denilmektedir: Bu sabah focir vaktinden evrel A. vuştralya hâva kuvvetleri Timor ada. Bında Kocpanga taarruz etmaişlerdir. Hava bataryalarının şiddatli ateşine rağmen bava meydanma yüksek infi- dâklı bombalarla yangım bombaları a. tılmıştır, Bu taarruz hakicında başka tafailat almamamıştır. (SERYARER.. 11 DU ruz. Müvaffakıyetler de xayacai, HONdra görüşmeleri yorlar — Birmanvada çok cetin ve kanlr harpler oleyor. Fakat — Ja. ponlar her müşkülü yenerek az da olan yer kazanıyorlar, — Bu cephe- de, bütün hareket İrravadi Üzeri. ne toplanmıştır. Bongale önlerinde görülen Ja. pon donanmast ne oldu? Seylân akmları tekrar edilmiyecek mi? Horhaldş Japonya Filipinlerde çe- * hörbi ile kıvvetlerini iz'ac eden Kıstmları — temislemek: — Birmanya ';Fhı!i de halletmek kararında , (Baştara1 1 inci savtada) —_ 17.4- 10427 Gençler her romanı okumalımıdır? iki genç edebiyat- çının cevabı Edebiyat son sınıfından B. Sabit diyor ki: Acı birşey ama, ben, Tür I gerçekten yade müessir olan başka Amiller vardır: Aile, cemiyet ilh.. Sinema- nn kitaptan fazla tosir ettiği mu. hakkaklır. Gençler, tembel bir zevk olan sinemayı, tercih ediyor- caya düşen vazife, kötü eterleri ki. T ear geeleirtiş zendya Bü, gençierit zevklorini, tibaren büyük ve sağlam eserlerle kondiliğinden; iyiyi, kötüyü — seç. mesini bilir, rulunda bir kriteryüm teşekkür eder, Böyle yapılmadığı takdirde, bir gencin, gizli veya a. çık, Esad Mahmıxi veya falanı oku, masma mani M |to, bir Jesmr da mahdut birkaç in- asnın fendi zevkinden ibaretlir, ohıklcnıynwıh’aıılınhı hirini tersih etmeli: İnsan mı ims, tiyorsunuz; yoksa malümat kum. kuması, zevki bozuk adam mi? Bo- vuncusunu beğoniyorsanız, rahati- vera biç bozmayın, İyilik ümidi bek. .' ipleri gençlere erberlettürebilirsi. I !run istiyorsanız, fedakârlık | yapmak mecburiyetindesiniz. Genç. jleri, humsin denijlen eserlerle ter. İölye edeceksiniz. Bunlarn neler isveçte yakalanan oasuslar BStokhotm, 16 (ALA.) — Ofi: — dün cazıslük suçu ile burada tevkif edi. len Gört yabancının hepsinin Çek ol . dukları İsveç basmında büğün — ifşa edilmektedir. Bunlardan biri, Vinde- mir Vanek İsveçteki eski Çekostovak orta elçiliğinin müşaviriydi. Suçlula. rın mühakemelerine 22 haziranda baş lenacaktır, ——— General Ohillek'in teftişleri Kahire, 16 (AÂ.) — General Oşinlek'in 9 uncu ve 10 uncu İn- Biliz ordularnm teftişini bitirdiği rekmen bildirümektedir. Hava yo- Hüyle seyyahat eden general İr- H, İrakı, Suriyeyi, Maverayür « d;nn ve Fllistini siyaret etmiş . « iran (Baş tarafı 1 önci sayfada) niş bir Japon ve CaSUS şe- bekesi hakkında etraflı malümat vermekte idi. Diğer cihatten Tah- İi generalin Avrupada ve bilhansa | 4 Rusyadaki askeri durumu — görüştük. | deri ve İngiltere e orta şarkta ve Rusyada bulunan Polonya kuvvetleri. nin durumunu inceledikleri sanıtmak tadır, M. Harry Hopkins'de 'Türkiye bü. yük elçiri B, Orbay ile görüşmüştür. Büyük Britanyada kiralama ve ödüng verme kanunu gereğinca yaptlan ilet> mtlerle meşyul olan M. Hartiman dün öğle yemeğini general Sikoraki ile bir likte yemiştir. ran hükümeti de Amerika sefiri- Ne de ayni malümatr vermekto idi. Japcaya ile münasebetlerin kesil- diğine dâlr olan haberlerin Lon - dradan değil Tahrandan verilmiş olmasına husust bir mana atfedil- mektedir. Çünkü bu hal Tuhranım arzusu ile hareket ettiğini xös- termektedir, k edebiyatının henüz. ınıııı_ve'uhrecek kalitede eser yar oldukları malümdur, Eskidenberi tutulan; zaaflarımızm — mazeröli, “bize göre” ölçüsünü bırakmamız, *“dürya ölçüsü” nil kabul _ icabediyor. O zaman Türk edibi büyük rakipler karşısında kalacak, Ve kıymetsiz eser vermekten uta nacak, Buzünkü derme çalma ler cüme fanliyoti bile - okuyucuda, gömdiden böyle bir ölçüyü tesisc başlamış gibidir. Ama birçok &. diplerimiz bundan habersizdirler ve Üstelik cserlerinin niye okunmadı. Ema hayret ederler. Kitapçılar ön- lara cevap verebilir: Tercüme e- ser, teliften çok daha fazla okunu- “Esaslı okımıı zevkini almış bir kimse için romanın ahlök ( ki menfi tesirleri söylenemesz, Bu hususla büyüklerinin de kâ, güğe yardım otmesi Tâzmmdır. Romanların herej iyi değildir, Buünü biliyorum. Fakat fena ve., manlardan da iyi noticeler çıka- Plabilir. Bizde roman okuyanlar — gelişi gÜzel okuyorlar; bunun sebebi de güzel eserlerin reklâmmı yapma. mamızdır. Film romanı reklâm ve propaganda için güzel bir va- gok okunandır; bu yolda çeşitli e. Berlere ihtiyacımız var, Dünya Muharrirlerinden Tercü. meler serisi bu bakımdan iyi bir wirmdir, Maarif Vekilliği de tercüme İşi, YA gereken önemi Vermiştir. Bununla beraber kâft llıu. daha Birçok eksiklerimiz var, Yabanet memloeketler edebiyatmı gerektiği kadar tanmıyoruz. Garbe daha yakmdan tanımamız için başka başka dillerden tercü . meye ihtiyacmnız var, Tercüme edilecek eserlerde mu- karririn biyografisi İle karışık e. serler bize daha faydalı olabilir. Edebiyatımız epeyce zamandır bir durgunluk devresi geçiriyor. Yerli romanlarımız nedente okun muyor, Bugünlerde bir Halide V. dip çılısa haberimiz olmryacak. Kendini doyuracak yerli eser bu. Tamadığ için olacak herkes tercü- diğerlerine karçı üdeta bir hoylol yapmalı fetiyorlar, Halbuki san'at eserlerinda bir beynelmilellik hü. küim sdirer, Bir İspanyol saheserine yabancı kalmak biri bir cepheden eksik br. rakabilir, Bu meselelerde kuru bir taas . sup yerine haytrhah bir tolerans gahibi olmamız Jâzım, San'at te, tükkimizi mehdut çerçovölere sığ. dırmak zorunda kalamayrı, Yabancıları okuyalım ki kendi - mizin onlara göre üzü ta- yin edabilelim, İzzet Molla'dan seçmeler: ÖAEEE AŞAO SAA SAA aSRa a Yok cihanda yerimiz hane.! zenbür kadar (*) Biri galr Vasıt,