24 Şubat 1941 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

B—VART 24 ŞUBAT 1041 ArLara, 28 (A.A.) — Halkev- lerinin xurüluşunun — yıldönümü » busün bütün halkevlerinde — ve larında — yapılan — törenlerle kütlanmıştır. Bu münasebetle Ankara Hal- kevinde de yapılan toplantıda B. M. Meolisi Reisi Abdilhâlik Renda, Baçvokil Dr. Refik Say- dam, vekiller, Cumhurivet Halk Par. Si genel sekreteri Fikri Tu. 'Zer, Parti müstaki| grup reis ver kili Ali Rana Tarhar, mebuslar. genel kurmay ikinci reisi Örge- Heral Asiım Gündüz. yeköâ'etler erkânı ve kalahalık bir halk küt- lesi bulunmuştur. 'Törene İstiklâl marşı ile baş- lanmış ve bunu Cumhurivet Halk Partisi genel başkan vekili Basvekil Dr. Refik Saydamım sil. Tekli ıllm!ula karsılanan açılış y Szasından Nafi Atuf Kı—ıu da — söylediği bir nutuk Iı- helkevlerinin mak- vi çereleri kanlatı Bundan qr.nrıı halke karanlıktan tsiğa adlı temai! eylemişler ve halk türkü- leri söylemişler ve mill! oyunlar Oynamışlar ve takıdirle kargılan- Anlbara, 83 (ALA.) — Başv>- kil Dr. Refik Saydam, halkov. derinin kuruluşunun — dokuzuncu yaldönümü münasebetivle bugün 4 içinde yapılmış olan kutlar Dü törenini ve yeniden 4 halke- İ wi ile 5T halk odasını Ankarı Ha'kevinde söylemiş olduğu a- #ağıdaki nutku ile açmıştır! Baym yurtdaşlarım, — Bugün, ilk 14 halkevini kur- duğumuz «'inln 9 uncu yıldönü, müdür. Şindive kadar, 370 halkevi, 11 halkodası acmıştık. Bugün yeniden 4 halkevi ve 57 | halkodası açryorum. — Bu güret- e 283 halkevi ve 108 halkodası | kültür ve sosya! çalışmalarında | Türk vatandaşlarıma kılavasluk edecektir. Aynı zamanda Anka- Ta halkezi salonlarında, halkev- lerimiz üyelerinin istidatlarına ve hamlelerine hrz veren eserle- E rinden mürekep halkevleri amt- tör resim ve fotoğraf i de Açıyorum. Birincisini geçen şe- © ne açtığımız bu sergi, güzel sa- natları çalışmalarının — başmda tutan halkevlerinin resim ve fo- sahtamdaki başarılarını aynı zamanda göene ve üyetli halkevliler için mad: dİ, manevi tervil! de ihtiva eden toplu ve kwmııı bir eserdir. Azla yt lavem, Yıldönümünü kutlamakta ol, duğumuz bugün. yalnız balkev leriniğ va odalarının değil. ü tln camlasını bağrında Cumhuriyet Halk Par- de kültür ve devrim bay- Tamıdır. Bu kutlu dakikada, valnız hal. kevlerimizda ve odalarımızda olan aşların der , bütün 'Türk milletinin aziz Şefimiz etrafında guur — ve imanla birleşmiş olmasının gi- : kabartan manzarasına dik- t gözüyle bakmanımı rica ede- rim. Bu birliği yaratanâmiller ara. tnda halkevlerinin ve Nılu nn da bulunduğunu söylemekle. bir hakikat ifade ettiğime - kani bulunuyorum. z Sekiz yıllık tecrübelere daya- ÜD narak ve beliren yeni yeni ihti- g r gözününe almarak hazır- ve geçen vd genel baş. kanlık divanınca tasvip edilmiz iyeni teskilât ve çalışma tallmat- Dameleri ile bu kurumlar, faali- yalnız mahdut bir . » =ımmı kapalı yerlerden meydanlara, büvlk toplu- makledesilmek, yaymak ve derinleştirmek 'mkı'ır;nı:u:_. vuşmuşlardır. — Nizamlı bir Biyet havasında çalısmak imkâ- nmı bulan Türk milletinin vaza- sma şevki, bu evlerden ve o;ı N, Bu büyük hlrlık w dirlik ha. vası içinde, ııııdmıı UHi L f F $E Başvekilin nutku nu bilhassa işaret ederek izim- lerini bana bağışlamanız! rica e- deceğim. Ümit ederim ki, bu hşma senesinde onlar da di arkadaşlarının hizalarına gele- cek ve boş kalan yerlerini ala- caklardır. Sırası gelmişken tekrar işaret etmek isteri halkevinde ve- ya odaamda binadan ve bmeo— den evvel, xsi! faaliyet —ümil bu vasıta ile hallam yrlıimuıı davasına inanmış ve bunun he, yecanım! duymuş bir. zümrenin ist ele aliması teşkil eğer. Bu zümre ile, bilhassa idare âmiri muallimi, doktoru, müherdisi ve teknisveni (le havatlarını esa- Ben bu millet devlet hizmeti ne vakftmiş bütün vatandaşları- mızı katddiyorum, — Halkevleri. mizden bazılârımın, bötce isşinde tâlâ ta t ediri bir ln izama kavut gin diklarını görmet mekteyiri. Halkevine ve oda: sına yardım etmenin yukarda saydığımı bilzili zümreler İçin başta gelen vazifelerden biri ol- duğunu tekrar hatırlatırım. Bu münasebetle de halkev'eri İle o» dalarına, bütçe işlerirce hükü- met u.ı(rılırı kadar Ütiz ve tar, ı,;—u mr tavsiyo ederim, Mi gel gösterdiği yolda, vılmadan — ve yorulmadan çalışan, millete ve vatana karşı ifa edilecek borcun, yalnız mutad günlük ve resmi çalışmalarla ödenmiyeceğini fahr ri millet hizmetlerine yüksünme- den birçok saatler aytrmak lâ- zım geldiğini takdir ile bu uğhur- da bütün kudret ve kabiliyetini sarfeden halkevlerini huzuru. nuzda sevgi ve şüikran duygular riyle ıelııı)ınıyı vazife bil- Kim." 'Mühim mülâkatlar (Baş tarafı 3 incide) keyet diye gösterdiler. Güya İngi- | h lizler Balkanları da yanlarma ala- | rek burada yeni — bir cöphe kur- Hakikat halde Türkiye, Ankara deklârasyonu için Bulzaristan (le mizakeraye — cirişmeeden — evvel müttefikf almtak safatila İngiltereaye malümat yermişfir. Bu mesvle haks bında mürakerolerin har safhasını | İngiltere bükümeti odum adan W kip etmistir. Ru Tüberfa Ankara deklârısyanu İngiltare aleybinde —Almanya için ble muvaffakıyet olarak — gönterik mesi dağra olamaz, Kuldı ki, Al, manyanın Bulgaristan arasmdan Yunanistan üzerine herhangi hir faseras yaptığı takdirda Türkiye hareketsiz zalacağına dalr Bulga» TİStana teminat da vermiş dağildir. Japon hariciye nazırının sulh tavassutu mesaj göndererek bütün dünyada normal salh şartlarınım texisi Püyu mundan bahsetmişti. Bu paber Ja- ponya tarafımdan tekzip edildi. Fa- ba tekzip bdo içinde bir halır. Kat hissesi — bulunduğunu — gizliye- medi, Japan hariciye uazırmı göre W den dJapon Ükümetinden bir sunl soarmuş, dapon — hariciye aazırı ba suali vesile yaparak umumj sulh dmkânları hokkında düsüncelerini bildirmekte fayda taravvur etmiş. Bundan ya netice çıkarı Mihver devletleri doğrudan — doğruya İn. giltereye bir sulh teklifi yapmayı kendi askeri — vaziyetleri için bir zaaf eseri addodilmektler korku. varlar, Japonya doğrudan değrüya hir tavasışgt teklifinin de avını te- <iri husule götireceğini düyünmüs, dMölambaeti Mir yoldan bir tesebbils- Birinci Meclis nasıl ve nelerle uğraştı ? içki yasağı teklifinin geçirdiği safhalar Kazundan evvel lııılısı'ı-do i7 meyhaaco nasıi kapatılmıştı? © —- Başı dünkt sayıda — Tarnil Suphinin tatbik edile- miypeeği mnoktasından — reddettiği maddeyi budefa da Haşan Basri (Karesi) müdaf başladı: Bendeniz İsmail Suphi beyefendi Fibi Amerikadan, A vrupadan hahse kniımdn salâbiyet göremiyarum İ yakımdan tantma- müuhit!min. bıılk mıl'ılınJ'ı T olduğum için yalnı kendi dairei İntihabiyemden hiraz bahsedebili- rim: Buü maddenin tatb'ki kabil olma dığını muübterem refiklerden bazı- ları Mdte ediyorlar. Bondeniz bu iddiayı reddederim, (Mubitimit Ü- zer'nde biz bu hustumta biraz iİşti- galâtta bulunduk. Bendeniz Balı koşride idman yurdu riyasotinde bulundum. İşratin beyşer vücudü Ü- zer'nde İerg etüği elim tahribatı dikkate alarak gırf sağlam bünyo yetiştirmekle mükelief aljan lman yurdunu işretin men'iyle de alâ - kadar ; binsesaleyh müca- deleye başladık, Elimizde böyle bi. &İ serbestçe hareket ettirebilecek men'i müskirat kanunu olmuş ol- Saydı biz harakâtımızda daha ser- best bir suretle devam eder, mu- vaffakıyetimizi belki artıyahilir- dik; buta rağmen hbiz Balıkesride mürkiratı menettik! Sopa ile teyit edilen irşad! Balıkesride on yedi meybane vardı. Biz şahsi teşebbüsümüz ve azmılmiz, imanımışla bu 17 mey - kanenin hepsini kapattık. Bidayet- |te eebir istimal etmedik, İye ir- sad, propaganda ilo başladık. Mey- haneejter şikâyete kalkıştılar; çün kü meyhaneleri bombeş kalmıştı. Sonradan ufak tefek cebri andırır ç barekâtta da bulunduk, B brşa- datımızı sopa ile teyit ettik. Mey. haneler tamamile kapandı. bu irşadın arkasında gope da bu- l lungak lâsımdır, Hact Toevfik Efendi (Kongırı) Hesan Basri Beyi hemen tasdixk ettir BC Yü 20 VU HETU — Pevgamber de onu emreder, Basri Bey (devamla) Balı. | kesride münevrer, gayrimünevver: £ilm, eahil; Geni, fakir, işrete he mün ebrkes veda etmişlir, Busu | Kldia ediyorum, Amerikada #akara | Dxat binanım — bülünmaslle içretin | mamaliki Osmaniyede mex'i müm: fin olmryacağı arasmda bendeniz hiç bir alâka gürmüyorum. Amerikaldar — münevverdir, biz ingilz denizallıları; (Baş tarafı 1 inolda) bir çolk MUVaffakiyetler kazanmıylır. Üpbölder deaisalti, — İki düpman Taşe gemikini balırmıştır. Bunlardan biri tekriben & din tonilâto diğeri takriben beş bim toniüto — hacıninde | idi, Taver denisallıaı, biz İtalyan petrol saraıc gemisini batırmıştır. Ragent danizallısı, 9472 tonilâtoluk Citta di Masatna alduğu — muhbakkak uddedilen bir Ktalyan laşe — gemisini balırmuylar, Uvmost denizaltımi, hizaye altıda seyraden bir kafleye hücum etmiş ve selöz bin tonilütoluk bir iage gomin'r ni törpillemiştir. Bilâhara bu vapurun Tuymndan wu alarak batmakta olduğu xörülmüştür. Gemi, himaye taralurdan terkedilmiytir. Troant denizaltısı, bir düşman ka. Kilesice topları Üe hüçum —etmiş ve düşmenin iaşe gemilerinden birine tir çbüs isabet etürmüştür. Truagt, diğer bir. hülcum eşmasında tir tarpille kafi. lenin er büyük gemiisini batırınıştır. H4 kensi, 2300 tenilâta Baciminde idi- Şömdı tesdit olunduğudca — güre, 38 Kazvanusanlde battığı bildirilen Triton | danteritisr. biri gekiz bin tanflâtoluk #lmAK Gaare ÜC İtalyan taşe yemisini tağrin etmiştir. LO y başladı. Ba müşaverelerin istih - daf ottiği maksat Lihya zafarinden sanra orta yazkılan Kiyasl ve askö. Ti vaziyoti Cetkik ederek ilkbahar. gemileri / Pda Almanların. umümli taarmuza geçmesinden evvel keap eden bed- birleri almaklır, Bu azada bilhas- Sa Balkan vaziyeti ile alükalı ba- dan Bulgaristana hâlâ asker geçir- mekte oldukları yolundaki baher ler, Türk Bulgar deklârasyonunun meşrerllmesinş rağımen devam edi. yar. ASIM US | Bizde yalnım irşad kâfi değildir; ' vanat hahçesinden — bahaedilirken henüz bu sşeviyaye gelmedik, tat. bik edilemez, diyorlar. Efendiler, gayrimünevver halkta ahlâk safveti daha fazladır; işve- tin mazarratlarmı herkes anlamış- tır, Bunun men'i yolundaki taşab- büşet da bizde daha kolaytlıkla tat- bik edileb'lir. Biz gayrimünevver. Terden memleketimizde — binnisba gok fazla istifade ediyoruz: Bun: Jar muti, halük adamlardır; biras da Irşadatta — bulunulurama mesele kolaylaşır; yalarz bt irşadat sopa ile töyit edilmek lâzım! Bu kanunun ekidiyetle tathik sa. yesinde, eminim ki, memaliki Ow maniyede işret her halde en a yüzde elli nisbetinde kalkacaktır. Ah efendiler, ben münevverlar. dn müştkiyim, milltin zimam-i ida- Ne demeli? (Nâ«NO) Sevim Sertelin bir elim- Tesini düzeltiyor; Mevzu bir hays yaşılan (Buraya bir bamba dııı:: |tahhye de boşa'tmak 'yar için krullanılır, boşalan yerdir, | Yar ise (sakin) değil, (meskün) o Tur, Sönra (bile) olduğuna — güre (bir bomba) — terkibini (tek bir eee b İ Bize göre ne (sakin), ne (mos xı-—ıllı(ıd-)h- Yü Lontrada bu'unan Avustralya başvakilı iİngiliz milleti- ne hitabede bulundu “Bu mukaddes harpte sizinle beraberiz,, Landra, 28 (ALA.) Helen İngilterede bulunan Avustralya Başveklli Menzi, bu akçam radyo- da İngiliz milletine hitaben heya- natta bulunmuş ve demişlir ki: Harplerin ön muknddesi olan hu harpta gizinle baraberiz. Can, mal, uzim, ber neye malik isak, zaferin kazanılmaama ve dünye için ço cuklarımızan içinde — yaşıyacakları daba iyi ve dahâa âdil bir devrin | açılmasına kadar, sirin için ve si- xin yant başınızda çalışmağa has- redilraştr, Bu düşünüş, bütün deniz aşırı Rritanya tmparatartuğunun ııımı rek düşüncesidir. Landrayrı ai retimin sebeplarinden birisi, hıoı j K impamtorluk gayretlerini azam! haddine çıkasmak olan görüşmele. | re iştirak atmektedir. R. Mönrina kendinizi katiyen yalnız hissetmeyiniz, demiş ve A- | vustralya seferi heyetinin şimdi. l den dört fırkadan — mürekkep kolorduya halit -ı—nııı ııwı— rek sözlerini göyle bitirmiştir: avuatralyalılarmı — binlercesi, lü darbelerini — Roma tzerinda gimdiden himarttirmişlerdir. ve ye- armıları, aynı darbeleri Bor. | de 20 mazfi, yiıda 20 mütereddii | yantığı bir kesif u01 hissettirmaktir. memiştir. Hasrinda da resini eline alanların bir kısmın . dan müyştekiyim. Hacı Tovfik Efendi yine tasdika şitan etti: —— Hah, hah, dedi; gimdi doğru dediniz! Basri Bey (devamla) — Yalnız desinler ki biz kanunu tatbik ede- veğiz; böyle olursa bu kanun, © min olunuz, tatbik edilgeoktir. İsmall Suphi Beyefendi eğer men'i müskirat — kanununu ve bu maddeyi bu şekilde kabul edersek işret tevssll' edcektir, diyor; çün Kü İnsan memny olun yeye daha Bi. yade haristir diye bir kazıyye var- dir. Bunu öne sürmek istiyorlar. Halbuki bugün igreti men'edin: imal, lstimal ve iştihaali memnu- dur diye bu maddel kanuniyeyi tat: bik edip, işret sahalarını kapayın Bmin olunuz ki işret her halde mü- bim bir nisbotta tahdit edilmiş ola- gaktir. Yine mühterem refikim “Halk müdafaai milliye için icab eden &. Mhları bile getirmem'ştir; ahali- nin eilâhları teslim —etmesi Lizım gelirdi; buyurdular, Ben, men'i müskirat meselesile milli müdafaa —arasında pek sıki bir irtihat görürüm: Halkım hayat bir rabıta görürüm: Halkın hayatı milliyyasini, rubumu okgaymız. E : min olunuz ki hizimle beraberdir, milli müdafaa meselesi de halle * dilmiş demaktir, (Biz de sesleri) Halk ile münevverler urunudakl uçurum ? Halk Te münevverler arasında müthiş uçurumlar vardır. Halk biz. den ayrılmıştır. Biraz halka yeb , Taşmak vadisinde leranta başlıya « im, bu maddevi kabul edelim, Halk e aram'3 daha xiyade yak Iaşasak, bu açrkılık azalacaktır. Halk , Mütedeyyin olan halk kondiaine göre bir idare istiyor, Ben halkçıyım; çünkü mll- tadayyinim. mütedeyyinim ; çünkü halkçıyım. Meydanda bir kanum-i HÂhİ varken; bu kanunmsi ilâhiyi A ve Amorika nasariyatı Tet- (Kongrrı) eniz değildir. Bendeniş her nektal —nazardan tatbikini kahil gördüğüm, ı-ıo- ketin âl! mönfaatlerine — pak ıuı vafık buldutum şu maddenin mli- nakasamız olduğu gibl — kabulünü fauhterem hayetten rica ederim. (Naha var) Anerikalılara KOLİRÜRÜL D 'meui TiRa AA |sorulan dörl sual Novyork, 38 (ALAL) — — Gallup castitüsüi Amerika efkârı umumi- yösi arasında uzak garktaki vazi. yetin muhtemel inkişafı hakkında bir saket yapmostır. Enstitünün Borduğu birinci sunl gudur: “Birlağik Amerika devletlerinin Japonyayı, — Holanda - Hindistanı De Singapur'u saptotmekten mo- Hetmesi icap ettiğine —kani misk ni? Bu sunle yüzde 5ö ovet, yüzde Z4 bayır covahi verilmiştir. Reyo istirak ödenlerin yüzde 20 si isa Barih bir covap vermiyerek bu hususta mütereddi! bulunduklarını hildirmişlardir. İkinci aval şudur: “Amerikanm, zaruret hasıl oldu- Bu takdirde Holanda Hindistanı Ja Singapurun İ vonyanım geçmeme- Kİ için bü memleketle harp etmesi Tâsım — gekldiğine —inagıyar musu- huz?,, Bu suale verilen cevapların yüz- de 39 u müzbet, yüzde 48 &1 men- fi, yüzde 15 i kararsızdır. Üçüncü sunl şudur: *Amerikanm Singaptır ile Avus. |tralya ve Yenl Zolandadaki deniz üslürini kullanmak için İngilere- den müsaade istemesine taraftar aNt ?,. Bu Huale cevap verenlerin yüz. de 55 ( evet, yüzde 29 u hayır de- Miş ve 16 sı da mütereddit kaldı- ümt bildirmiştir. Dördüncü ve son sua! de şudur: “Japonya Singapur ile Halanda Hindistanmı ela geçirdiği takdirde Amerika memfaatlerinin tehdit al- tana olacağını zannediyor musu- Rum?,, Bu suale yüzde 60 müsbet, yüz- sevup vanilmiştir. Farihten: Toprak salıl Ker ıl* na olan ihti; de arazi ı:tış!»'r'uır Zaten şu “iatamek,, dan ileri mu?. Böütün felâketlefe Beyazıt Vali ,:: tahtı, tabiati pak mede Arrakmak istemitti, zade Selim, bu haberi © VA gileğen çıktı. Babasl ilg 9 le göze aldı. FPakat lüp oldu ve Kırıma KAt ggi Selimin Kırmma k a bulda telâş — uyal ıAh et K hani babar yuâfâı—'ur -*“"ıl“ deşine yardım etmezst Kefe vilâyetini ve nan dokus tane kal ceğini bildirdi, Kırım hanı, mektubil adama: — Evet, dedi, gerefli bir buneılııun ler. Maksatlarını henüğ madım. Ruınehyı lerse biz nasıl mani Tevkif etmok ı.mı-ul' maz” Fakat Kırım hanımın met Giray bu fikirde V basına ; kif y — Niçin onu tavi n rüz. Hem bize bu kadâf & veriliyor.. deyiııu ray: -- Oğlum, dedi, ö ’ Dü dım kale, memlekel I- e tap SŞebmden de i? Menekli Giray, u”ı bir hükümdardı. Bir & b tahtını Sultan Selii Geçeğini tahmin MMW“ Mehmet Giray, d zil üzerine bir ziyafet tan Selime: — Sultan — Selim dedi. İhtimal ki vık"ı:: tahtına geçeceksin. o İ rım hanlığına Kafe t iskeleleri terheder misif © ( Selim hiç tereddüt e eevabı verdi; -- Hükümdarlar yallk derler, — Vilüyetleri ", bahşedecek kadar kı" müsaade yoktur. : t vd'lÜ' ne kadar istersen vilâyet istemeyıniz. vi bu sözü tinl » '. î 'e ' Sulatn Selimin, yavıllk etmişti. Hâlâ kıymeti! za eden bir vöz... Ekrem Tur iyi Beyoğlu Halkevi reifi İf meclis âzasından gündenberi Şişli *'ıığ" da yıLnakhıdır Dün Beyoğlu ""w:nü dan bir heyet hastahi iş rek reislerine zeçmi p Mişlerdir. Ekrem Tur'wr A vaziyeti düzetmektedir” — | __——-o/ af 'İngiliz tayya (Baş tarafı İ yarelerinin. Almaü p mayn döktükleri p y İeuara 18 çaLA.) — O, tagilir tayyareleri — VÜM Breate kadar Alman ııl"' ) Waltt atündakt sahilde Ysara yrafTakiyetle dir. Vilkelmahafen üzertit ta DoMbalar atıtmış vE yangın Tühür etmiştir - Üarti Kurun snal taarruzlar yapılmıştır. Holatda ve Bolçiredü ları bambardrman ' Vilheimabafene yaptlan W : Duçıma Alman deniz l-:? ve İngiha tayyareleri _' prlan 48 düncü W Düs de İngilin ta; yeti fevkalâde harasetli İngiltereniz cenub sahili müşahitler büyük bi nı!— ç drman filstunun .' düşman işgali allmde! metinda çok — şiddetl! ntf G duymuşlardır. - Londra, 23 (A-A) naareı:.nlr humılln a neşrettiği tebliğ: N Bu ;â, tngitiz haYS, .ı- lerine mensup bam yarelerinden UM bir grup düşmanım " niz Üseüne hücum € yarelerimizin hepel Ğ ,’ Sahil muhafaza sup bir tayyaremiz dÜi ı.— sert 7