12 Eylül 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — VAKIT Çörçilin nutku (Baş tarafı 1 incide) Geçen gün avam kamarasında düşman bava bücumlarınm ağva. to& zarfında yapılanlardan Üç defa- kuvvoetli — olamıyacağını vakit bittabi sivil aha- yapılan müuharebeleri kastetmiş- enberi Alman bombar. dıman tayyareleri avcılarının hi. altmda — olarak, ekseriya, Üç dört yüzü bir arada İngiltere- ye saldırmakta ve bilhasra çıkıntı- h nokta olan Kent eynletinden gö- çerek güpegündüz ankeri ve gay- rinskeri bir. çok hedefleri boruba teşi altına almaktadırlar: Bu hücumlar dalma aver filola, amızın mukabil taarruzu ile tutu. lnrak — ekseriyetle — kırılmaktadır. Almanların zayiatı tayyare olarak bire Üç ve pilot olarak ta bire altı yisbetinde bizden ağırdır. Gündüz hava hâkimlyetini ele geçirmek üzere do Almanlar ta« refindan sarfedilen gayret, şüp- © yok ki bütün harbin katl emel- Kuvvetimiz! hissetmek fırsa- ermiştir. buğgün bu kava harbinin b:.g &. yani geçet temmuz nazsran pek çoök kuvvetli | ruz- Aynı zamanda şüphe vok ki Hitler taarruz kuvvetlerini bir nisbette kullanıyor ve a bu nisbet dakilinde de ği takdirde — tayyareciliği. kuvvetlerini arlık işe ya- ak bir hale koymaya mah, küm bulunuyor. Demek ki bu ta | arruzların devamı bizlera atiyen büyük bir avantaj temin edecek - lir Hava hükimlyetini ele almadan Büyük Britanya âdalarına taarruz tezebbüsü ise Hitler için çok teh- likeli bir haröket olacaktır. Buna rağmen İngilterenin işgali hazırlıkları, çok büyük bir nisbet dahilinde ve muntazam surette dovam etmektedir. Yüzlerce —motörlü mavna, Av-  rupa sahillerin! takip ederek AL manyaya ve Holanda llmanlarına Ve Brestten daha aşağı Gas, onya körfezinde bulunan Franarz imanlarma sevkedilmektedir. Bun Jan bağka, bir çok ticaret gemileri J>, önar on ikişer gemiden mürek. u, onar, on İkişer gemlden mürek- kep kafileler halinde Manş denizi- ni ve Pa dö Kale boğazınmı geçe. rek bir limandan öteki İlimana kaçmakta, Almanların Fransa şi- mal sahillerine yerleştirdikleri bü. yük bataryaların himayeleri altı. nn iltica etmektediler. Almanya, Holanda, Belçika ve Fransa liman- lartada, Hamburgtan başlıyarak Breste kadar toplanmış murzzam gemi kafileleri mevtuttur. Ve ni- hüyet Norveç llmarlarından 4 tereye saldıracak taarruz kuvvet- | lerini tagımak için de bazı hazır. Jıklar yapıldığı göze çarpmaktadır. vynalardan — mürekkep Üemi ve ma' bu muzzzam kütlelerin arkasında 39> hemen vapura atlamak ve de niz üzerinde de çok tehlikeli ve ne- ticoai meçhul bir seyahate çıkmak H için emir bekliyen pek çok Alman | kıtaatı mevcuttur. | ' Biz bu kıtaların buraya gelmek | üzere ne vakit harekot toşebbü. sünde bulunacaklarını bilmiyoruz. Hattâ bu teşebbüsali yapacaklarını bile Xxatiyetle lddia odemeyiz. Fa. kat hiç kimse, bu adalara karşı bir istilâ' hareketinin gayet goniş bir mikyasta olarak, Alman- GA İngiltereyo, İrlan: daya veyahut her “ıl-l:_l:ıı bir- T B3 E nu takip edecek günleri bütün ta, rihimizin en muhım haftası olarak telâkki etmek mecburiyetindeyiz, Bugünleri meşhur ispanyol arma- dast bizim sahillerimize yaklaşır- ken bütün soğukkanlılığını muha, faza eden Amiral Drake'nin başla. İ dığı bul oyununu sakin sakin bi- tirmeye çalıştığı günlere, Amiral | ı*dmu;ıh:mmk Bulon)ıdiıı m& anmış Napolyonun büyi  ordusu arasında bir set teşkil etti. Bi günlerle mukayese - edebiliriz. | — Bütün bunları biz tarih kitapların. | da okumuştuk. Fakat şimdi hazır. lanan şey daha çok büyük bir nis- bettedir. Ve bilhassa cihanın v medeniyetin hayatı ve istikbali ._ | zerinde o sevimli eski günlere ni | — betle kıyas kabul edilemiyecek 'de. recede Âkibetler ihdas edecek bir | mahiyettedir. Bunun içindir ki her f erkek ve kadin, ne olursa olsun ve L perede olursa olsun bütün ihtima- $ l munı ve izzetinelfsini vazifesini tam surette ifa etmeye hasretmelidir. Filolarımız çoktur. ve kuvvetlidir. | Gerhal hücuma âmüde müteharrık 12 EYLÜL 1940 Türk « Farnsız ticaret anlaşması uzatıldı ı».ıı. 11 (AA) — DINEB- bi diriyor Aıuıwa 1940 — sonunda Türk — Fransız tcari ırlıının 81 birincikântn 1041 c kadar tepi- dit odlimiştir. Tamamile değişmiş bulunan ha; P geralt içinde ve kararsız bulunan — yaziyet — dolayısile vzun vadeli bir anluşma yapılmasiı mu. vafık görülmemiştir. Bununla be- raber bu hususla yakında bir Türk — Fransız görüşmesi yapıla- &ağı zanmolunmaktadır. Hayacılığımız kuvvetinin, şimdiye | kadar hiç bir vakit istihşal etmedi. Ki derecede azami haddine çıkmış. tır. Ve bu küdretinin çüphesiz a. detçe değil fakat insan ve makina kabiliyeti noktasından Alman kude ret ve kuvvetine faik olduğuna ken disi de mutmaindir. Sahillerimiz i. yice tahkim edilmiş ve kuyvetli kı, lalar tarafından işgal olunmuştur. Bunların arkasında, mutearrızlara bir ardumuz yardır ki İngiltere ta- rihinin hiç bir devresinde bu kadar büyük ve bu derece iyi techiz edil- miş bir orduya malik olmamıştır. Bundan başka bir buçuk mil, yonluk gönüllülerden mürekkep a. na vatan muhalız teşkilâtimiz. da | mevcuttur ki, nizamı askerlerimiz | kadar ve muhafız Granadyelerimiz derecesinde iyi asker olan bu gö- nüllüler her karış toprağı her köyü ve her sokağı bütün azimlerile mü. dulaa etmeye ümüdedirler. Bunun İçindir ki tam bir itimat ile Allah hakkımızı muhafaza etsin duasını | söyliyorum. Hiç bir tefrik gözetmiyen bu çoL | bain bombardımanlar yok | ki Hitlerin istilâ plânıma dal'.ld , Hıüerbusumkhırçd:mnn,.a_, din ve çocuk öldürmekle impara, | wrlugun bu çok kuvvetli şehrinde | ahalinin maneviyatını kırınak ve hükümetin başına bir gaile açmak suretile dikkat nazarlarımızı ha- zırlamakta olduğu vahşi hücumdan ' uzak bulundurmak - istemektedir. Fakat Hitler Britanya 5illetinin | zihniyetine pekaz vakıltır. Ecdadı | pmı.ıme:ıw vsüllerinin — tesisinde | büyük roller oynamış olan Londra- | lıların hürriyeti hayattan üstün tutmak zihniyeti ile büyütülmüş (, Rühu ıammm Kimleri” nefsinde toplamış ölün — bü hain adam, eski kusurlarım ve eski ayıp. larm bir araya gelmesinden vücut bulan bu korkunç mahlük, bizim maneviyatımızı hiç bir tefrik gö. zetmiyen bdir katliâm tehdidi altın- da mahvetmeye teşebbüs etmiştir. Fakat bunu yapmakla burada ve dünyanın her tarafında yaşayan büyük Britanyalıların kalplerinde Ööyde bir ateş yakmıştır ki Londra- da yaptığı bütün tahripkâr eserler tamamile silindikten sonra dahi uzun müddet ayni çiddetle yan. makta devam edecektir. Bu ateş nazi zulümlerinin Avrupadan ta. mamiyle suı"ıix:ı güne ve eski dün- ya ile yeni dünya elele gelerek hür- riyet âbidesini ve insaniyet şereli. ni kolayca yıkılamıyacak yeni te. mmeler üzerinde yeniden tesis ettik. leri güne kadar yanmakta devam edecektir. Şimdi herkes için birleşik ol- mak ve kafblerini pek tulmak zamanıdır. Paslf müdafaa teşki. Jâtımım ve bilhassa itfaiye ta- Kımlarının en ağır ve en tehlike li gerait dahilinde vazifelerini herkese nümune - olacak bir şe. kilde ifa ettiklerinden dolayı bütün hayranlığımı ketdilerine bildiririm. Bugüne kadar hür kalabilen bütün İnsanlar Londra halkınm bugün maruz kaldıkla- yı ağır hücumları ne kadar bir büyük zihin sükünetile ve kalb dükçe — mütehayyir kendilerini menedememektedir- | ler, Fakat bu ağır imtihan he. nüz bitmemiştir. Ve ne ağırlığı- nın derecesi ve ne de ne vakıt hitam bulacağı hakkında hiç kimsenin tasavvurda bulunması bile imkân dahilinde değildir. Bu, denizlerde, havalarda harp eden küvvetlerimiz, bütün mem- lekette, kendilerine tayin edilen mevkilerde — silili elde bekliyen askerlerimize hükümet merke. zinden gönderdiğimiz bir teşvik mesajıdır. Bu kuüvvetler biliyor- lar ki, arkalarında mücadele ne kadar çetin Ve ne kadar uzun olursa olsun - Tayiflamıyacak ve bezmiyecek bir — millet vardır. Bllâkis biz. ilhamları, yaşımak Ve müza(fer olmak — Vasttalarını biztat aztıraplardan - alacağız. Bu zaferi herkes için ve yalnız Bir Amerikan gazetesine göre istlâ taarruzu Teşrin aylarında yapılacakmış! Nevyork, 11 (A-A-) — Nevyork Vold Telegram gazetesine Vaşing- tondan bildirildiğine nazaran, Al. manyadan Birleşik Amerikaya ge. len malümat, Almanyanın İngilte- reyi istilâ hareketini teşrinlevve! veya teşrinisani aylarma tohir et- UUZini bildirmektedir. Bebepleri şunlarmış: 1 — Almanya, Büyük Britanya- yı hava harbi jile İmha edeceğini Üümit etmektedir. 2 — Mang üzerindeki | sislerinden istifade — ederek ihrer ameliyeleri yapacağmı tahmin et mektedir. Taarruzun başlıca Noörveçten 0. Tacağı tahmin edilmektedir: Buru. da büyük mikyaşla malzeme ve ssker tahçidatı olduğu işaret edil- tektedir. Berlinin bom: bardımanı (Baş tarafı 1 öncide | Londra, ti (A.A.) —« İngiliz hava nezereti istihbarat Servisi bildiriyor: Dün gece İngiliz hava kuvvet- leri tarafından Alman hükümet Tgerkezi üzerinde yapılan hücum esnasmda, Berlinin merkezinde | Potadam istasyonuna mütead. dit defa büyük çapta infilâk bombaları ve bir kaç yüz yangm bombası atılmıştır. Şehrin bazı kısmınm sis taba. kası ile kaplı bulunmasına rağ- men, tayyaroler, istasyonu bul. muşlar ve aaat 23,45 de hücum- larmna başlamışlardır. Harekâta iştirak eden bütün tayyarelerin | pilotları, istasyona ve müştemi. Tâtına tam isabetler kaydettikle- rin bir çoğu, hava dafj batarya- larmın baraj ateşi arasında plâne uçuşla hlicumlar yapmış. lardır. Büyük çaptaki infilâk bombalarından Bsonra yangın bombaları. yağmura * yağnlağa başlayınca bir çok yangındar çıkmıştır. Berlin, ll (A-A-) — Btefani a. jansından İngiliz ayyıxleı!nın evvelki ge- ©e Berlin lzerine yapmış oldukları bombardımana ait tafsilât: İngüllz tayyareleri, Berlinin üze- rinde yök alçak bir irtifadan uç. müşlar, hedeflerini iyice görmek için bir çok tenvir fişekleri ve Pa. riserplatz üzerine bombalar atmış- lardır. Amerika sefarathanesi, bu nev: kide bulunmaktadır. İngilirler. Brandenburger Thor- dak. musazam tak'a, güzel sanatlar #kademisine, Rayştag binasına, Al- man mühendisleri cemiyeti sarayı, na, Tüergarten sarayma, zafer sü. tunlarına, Berlini şarktan garba kateden büyük caddeye de bomba- lar atmışlardır. Bombalar, zikri geçen âhidelerin ekserisini hasara uğratmıştır. Ve bu büyük caddenin kaldırınılarını kısmon altüst etmiştir. Bir çok yan gınlar çıkmıştır. Fakat — itfniye kuvvetlerinin müdahalesi sayesin- de geniş bir nisbet almamıştır. Saint-Edviz hastanesi — mahalle, #ize karşi ikinci hir taarruz yapıl. mıştir. Börmbalar, hastaneye, mek- teba ve ihliyarlar meleeine isabet r bir takım bombalar da a- ahallelerinin Üzerine düşe- çok Cvleri tahrip etmiştir. Bt, nisbeten azdır. TE (AZA.) —. DIN.B. bil, hnan mîil(-mmhıı malümala naza - ran, yedi kila sıkletitde bir yan . gn bombası Herman — Gölreinga - trassa'de propaganda nazırı De Göbelela evinin üç mot> düşmüştür. Bomba nazırın bahçe , sinde düştüğü yernde büyük bir çu kür açmış ve gül ba'içesinin ge. niş bir kumıni basaıra uğratmıştır. Bedin, N1 ÇAA) — DEN.B.: Dün gece Hamburg yeni- | den İngiliz tayyarecilerinin hücu. muna maruz kalmıstır. Tayyareler bir çok infilâk bambası atmışlar ve bunların ekserisi ümele mahal rine düşerek mütcaddit apartıma: ları tahrip etmişlerdir. bizim zamanımız için de -değil, istikbalin uzun ve iyi günleri için de kazanacağız. 'Fuara rağbet Yirmi günde yarım Bukingam sarayın- da bir bomba (i infilâk - etti (Baş tarahı 1 incide) Pazartesi günü düşmüş olan bomba, salı günü şiddetli infilâk ile patlamış, yüzme hayuzu ma. hallinin şark antresini yıkmış Ve sarayın şimal cihetindeki pencerelere büyük hasar ika ey- lemiştir. Röyter muhabiri, bu sabah vukua gelen hasaratı. görmek farsatını elde etmiştir: Yüzme havuzı mahallinin antre ciheti, tamamiyle harap Olmuştur. Muazaam taş ve Pörtland çimentosu blokları çok uzaklara kadar atılmış ve bir Çoğu, infilâkin açtığı dokuz metrelik bir çukurun içine düş. Müştür. Düşen bombanın takri- ben 225 kilogramlık olduğu tahmin edilmektedir. Bomba infilâk ettiği zaman, Baraym bilhassa müteessir olan #İmal eihetinde kimse bulunmu- Kral ve Kraliçe, bonbanın in. filâki anmıda sarayda bulunmu- yorlardı. Pazartesi günü öğle yemeğini Bukinzam'da yemiş o. lan Kral ve Krreliçe, bu etnada " İnfilâ- ıervi.ılerinı bir şey olmamıştır. Yüzme havuzu dairesinde al. tı motre yükseklikte ve £,5 moet- re kalınlıkta yedi tâş sütun, Üze. | & rindeki Vicotria sistemi kornişle hberaber berhava olmuştur. Taç xe çimento aksamı yerinden fır- Tamıştır. Havuzun atlama yeri yamıru yumru bir hale göhmistir. Fakat gu ile dolu olan bizzat ha. vuza bir şey olmamıştır. Tavan, bazı nöktalarmdan delinmiş ve | bir miktar camekânlı galeriler hasara uğramıştır. Bu galeriler arasında, tablo galerisi do var- dır. Fakat buradaki - tablolar, harbin bidayetindenberi kaldı. rılmış bulunuyordu. İnfilâktan sonra bazı çimento parçaları sarayın damı üzerine - fırlamış Ve infilâk yüz metre ötede avluya bakan bayrak dire- ği yarına düşmüştür. Iomdro, 11 (A.A.) — Röyter: Bugün alârm işareti verildiği zaman Kral ve Kraliçe, bir Landra sokağında bulunuyorlar, dı. Kral ve Kraliçe, alârm işa- reti verilince, en yakm — polis merkezine isal edilmiş ve orada otuz kadar kişi ile birlikte sığı. nağa girmişlerdir. Kral ve Kra- liçeye burada çay ikram olun. muştür, Suriyede vaziyet çok gergin Kahire, 11 (A.A.) — Rüyter: Suriyede vaziyet çok nazik ve gergin bulunmaktadır. Suriyeden gelen şayanı ilimat malürata na- yaran İtalyan komisyonu olmuya. gak şeylet istemektedir. İtalyanlar derhaj hava üslerini kontrol etmeğe lamağı, Fransız müstemleke ordusunun derhal ter. hisini ve askerlerin memleketlerine gönderilmelerini talep etmektedir- ler, Suriyeliler ve Araplar hoşnut- suzluklarını saklamamaktadır. | sü've İsmir, 1t VAAJ — Dün Fuarı- maz 70 bin kişi tarafından ziyaret ulunnnq ve bu ziyaretçilerin bil yük bir ekseriyetini yurdun muhte lif yerlerinden gelmiş vatandaşlar deşkil etmiştir. Bu arada yabancı memleketlerden geldikleri kıyafet lerinden anlasılan muhtelif grupla- vın 70 bin kişilik muazzam kâlaba. 'ik ara göze çarpması bu ya. ilyon insan gezdi bancı — giyaretçilerin yekünunda yüksek bir artış bulunduğunu gös- termekte idi, Fuarı 9 Eylül günü dmmı&dmlşu— yor. açıldığı tos 940 tarihinden 9 Eylül 940 tar tihine kadar geçen 21 gün zarfında Fuarı 516855 kişi ziyaret etmiştir. Lâtin kardeşliği münasebetile (Baş tarafı 1 incide) Ancak, Mmazi, milletlerin gönlün. lar getirir. Son zamanlarda ciha- a kemiren azim felâketlerden bir | goğunam sebebi budur. Lhtia kardeşliği. yanl Romu bü> Kiyesi sayılan İtalyan, Fransız ve İspanyollar arasında en tabil ve en zaruri bir içbirliğinin elzemliği na. zariyesi — vaktile (Panjermanizı) ve (Panslavizm) gibi cerayanlar. dan mülhemi olarak döoğdü ve bi- yaz da onların karşısmda bir mü- Kabil ocreyan — doğümmnak davasile ortaya sürüldü. Yoksa eski Roma- klardan, tipkr eski Yunanlılar gibi artık eser kalmadığı bugün İmen Fransızlar, İtalyanlar ve İspanyol. hı arasında İso şu seatte mevcut ayırıcı sebepler — birlöştirici ümil. Tenden fazla bulunuyor: Akdeniz ııııddııhı pek ehemmiyetli bir cilt hasreden (Könd Dinon) (Bah- vikefit imparatorluğu) unvanını ta- sıyan mühim eserinde şu hakikati Böyle bir unlaşmanın gerçek ve sağlam umsurlarını aramak lâzımı gelirse mutlaka bissiyat vo edebi- yatı brrakmalı ve doğruca menfaat alanma geçmeli. O vaklt? Makika- saklamağa lüzüm nodir? © vakit Akdenirin şark havzası: mMa mütevrocilh gözler ve ihtiraslar, mahiyet değil ancak metodl değiş. tirir. İşte 6 kadar! Basit politikalarla miskin hesap- Meclis Reisinin telgrafı İzmir'in kurtuluş yıtldönümü. nün kutlanması dolayısile izhar buyurulan hissiyata teşekkür &- der ve bilmüukabele kutlar ve saygılarımı sunarım. B. M. Meclişi Reisi Abdülhalik Renda Müdafaa Vekilinin telgrafı İzmir'in kurtuluş yıldönümü. nü tesit vesilesile kahraman ordumuz hakkında belirlilen ne- cip duyguları memnuniyet ve teçekkürle kargılar, Sayın İz. mirlileri muhterem — şahsmızda selâmlar ve tebrik ederim. MilIK Nüdafaa Vekili Baffet Arıkan Parti Genel Sekreteri- nin cevabı Kurtuluslarınt kutlayan aziz yurttaşlarıma sevgilerimi ve re- fah dileklerimi iblâğ etmenizi Tica eder gözlerinizden öperim, C. H. Partisi Genel Sekreteri Ersurum mobusu Doktor Fikri Tuser menfaat, Mdeal ve emnliyet ortuk- Tuğina malik bulunuyorlar» Lâzım gelmez mi ki bu hakiki orlakları hepsine şamil fena niyetler tcurşu- sında en biyük enerji ile elbirliği stxinler? Vakitler geçiyor! Fazıl Ahmet AYKAÇ $ AKISLERİ Muşlerısmın kafasını yaran biletçi ARIYERDE 3007 numarülı otobosün biletçisi, müşterisi ile bilet alıp vermek hususunda an'aşamadığını görünce, elindeki kutu- yu kardıldığı gibi biçarenin kafasına vurmuş! Dünkü gazetelerin bir köseciğine sıkışmış zabıta haberleri arasında, bunu okuduğum zaman #üşünceye vardım: Otobüslerde bilet verip alayım derken çıkan anlaşmazlıklara son vermek için ne pratik bir usul diyordum! Oldukça hatırlr bir “cerh âleti,, sayılabilecek Bilet Kutusunu keskinlemesine tutarak bir vuruş. ta müşterinin — konuşma kabhiliyetini de felce uğratarak — rahata Kavuşmak....Bir otobüs içinde böyle beğ müşteri çıksa, de ka, beşinin fasını kırarak sessizlik içinde bir )qlmhık. Bütün müşteriler itiraz etse hepsine ayni muamele... Zavallı Tramvay Biletçileri; bu becerikli otobüs memurları yanın, da âciz ve sünepe birer insani- yetperver mevkiinde kalıyorlar. Kendilerine itiraz eden müşterileri, boş yere iknaa uğraşryor; onların ağır sözlerini dinliyor ve bazan ciddi ittihamları altına giriyorlar, Ticaretin “müşteriyi daima hak, İr görmek,, prensibini beyhude tu. tuyor; nafile üzülüyorlar! Zavallı nazik Tramvay biletçi. leri.ve hütün alış veriş rinde itidal ve hüsnüniyeti tercih eden tecrübe görmüş vatandaşları. marz!.. Elinizde muarızınızın iflâhı. tü kesecek bir bilet kutusu yoksa, terazinin kefesi, iki buçuk kiloluk bir dirhem, madeni bir mezura da mı yok? Şakayı bırakalım ama, İstanbul şehri içinde işliyen o peau:ıkeıani otobüslerin da esasir bir dülşlklkk )ıpııııdık- ça, bizzat otobüse binmenin verdi- Bi aztırap aslâ hafiflemiyecektir. OÖtobüs — müstahdemleri — nasıl şartlarla kimler tarafından seçili. yöor, bilmiyorum. Bunları ancak Y Bciedi)uln tezkiyesi ile bu işlere Dunmtmukcılzndamdddlu. zaları icabetmelidir. Zira eselle gö- rüyoruz ki, otobüslerde karşımıza müstahdemler, bazı derli mesul say, mayân, serbest görüşlü ve sözünü sakınmaz insanlardır. olmalı; bu araştırılıyor mu? Şeh. rin her çeşit tabakasından insanla- rın dolduğu otobüsler içinde, türlü haleti ruhiyeye hitap etmek ve on- lınblrdonı&ıylcıhıq_k kabiliyetini haiz soğukkanlı, sözü. nün ehli * Eskıde'ngdur yazan muharrirlerin: “Bu le ile bir ecnebi kargılaşacak ne yapardık?,, gibi klâsik muhake- me tarzları vardı. Biz onu da bir tarafa — brrakıyoruz. Kendimize hürmet istiyoruz. Hem pek haklt bir içtimat idealle kendimizden! HİKMET MÜNİR DE, EFAREFFEŞ ER iı'aÇ”.’f K Şi f['] # F, # FFŞ £$ z YE'rtifiz ErEZi U SELEBECEVLECYİ ç v r i[f;'âlâ'ı â ZF DA E z Üz