16 Mayıs 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Losan 10 Mayıs: Hitlerin harp — İdaresi B ya Balkanlara taarruz h_' Ederse nasıl bir taarrus Blakip eder? Avrupa harbi. '_ safhasında en ente. ———lele bu suâle doğru bir bulabilmektir. Tin harbi idare bakımın. ip ettiği hattıharekette tik bir nokta var: Garp Memleketlerden mümkürn teker teker istilâya ça. F İf ,Almanyanın Romanya Tini ele geçirmek ve Tu. Karadenizdeki ağzını T 4 Te iyadan evvel bir “taar. —ı—fhııını da geçirmesi zaru. A—YI ile Romanya arasında vardır. -Macaristan T y € veya bu keyfiyeti mutadları üzere temin bu taarruru yapmak ltr. Diğer taraftan Nor. denizine çıkmış x. n cenuptan Tü. tutarak Karadenize çık. TEŞETA, #mniyetini tehlikeye dü. için böyle bir hareketi hükümetinin, iyi bir Rörmesi hatıra gelmez. T Bi NUT Tansilvanya kısmını vaadet. ilinde Macaristandan ğ Amak, Sovyetler birliğine h 'yayı bırakmak suretiy. ı(*k"wııım muvafakatini ha. *.,.İneyüiliı. Fakat Ro. iin £ işgal edecek bir Alman. Transilvanya vaadi altın e esaret teklifinden bir şey olmadığını farket. kadar Macaristanın gat. l:ü'ı bulunduğu kabul edile. e W Ş Ü h Sovyetler birliğinin her ü eczasından saydığı ya üzerine hücum et. Buradan Karadenize çı. Tuna yolunu kapamasını, bütün Balkan memleket. nüfuz hakkı tanrma. örmesine ihtimal verile. ki Almanya Roman. Mevelesinde Dalmaçyayı İtal iceyi Bulgaristana bı. bu memleketleri tatmin Olsa bile Macaristan ile birliğinin muvafakatini Müşküldür. Nh,?*hnin askeri safhasına ge. * burada Almanı Z aa b yapılacak — taarruz karşılık görecektir. .ıuın ordularr daha Macaris. udundan ilerlemeye baş. Romanyadaki petrol ku. —l*ev alacaktır. fnndıuı Romanya petrol kuyula. Seitan atq" derhal bütün ve Akdenizi saracak. » üçüncü bir harp . Böylelikle tarpa saran harp yan. hududunu kim tayin ve tdebilir? Nihayet o zaman 'lq:::ıı'yıe cihan harbi şekli. f olan mücadelede muzaf. Şitmak için Almanya ne gibi © istinat eyliyebilir? ASIM US IY“İilıı-ıııık yeniden taştı anlarya, Tüp UM, 15 ÇALA.) — Yeşil. B R 3Eniden taşmış ve Kızıl- hir, Kayabaşı, Kara. Msabır, Kapıkaya, Böl. * Kavuk Cayırı küyleriyle h ::â'd-ı'n Orman, Sıraböc ğ:ı.mm uh?ı'f?l" güzergâh eli ktala iğtiy noktalardan ir kövünde su altındz lim €vde otuz nüfusur e Asına çalışılmaktadır. WEMAŞ Yükselmekte olan sular 'î'h___: YVel sevlâba seben olan hb,_ Bir Yaklasmakta devam e. ş hrbıı—ı'-.n baska Yesilırma- S İ şekilde feye- #amıştır. R için yapacağı bir taarru. | foprakları üzerinden geçit | tler birliğinin bu de. | ki Almanya Romanya. | R iyı almak için Almanya. | limanlarını elde Hitlerin bitaraf devletlere karş yaptığı son hareketin tekmil un. surlarını tayin ve takdir. etmek müşküldür. Fakat şunu söyliyebi. Hriz ki bu hareketten umulan sür. priz elde edilememiştir. Holanda ve Belçikaya yapılan bu taarru. zun iki hedefi vardır: Biri vası. talariyle hudutlanmış olan kana. la ilerlemek; diğeri 1914 deki Al. man erkânıbarbiyesinin plânında olduğu gibi Holanda ve Bel yı azami süratle çiğneyip geçtik ten sonra Fransız hudutlarına dayacımak. Vaziyet her ne olursa olsun Almanyanın kanal — limanlarına değru ilerlemesi kat'i hedefi ola. caktır. Bu gayeyi tahakkuk ettir. mek için Almanlar her çareye baş veracaklar, tayyare, paraşütçü, seyyah, ve hattâ lüzumunda do. nanmalarını kullanmakta asla te. reddüt etmiyeceklerdir. Almanyanın 1914 deki strateji. gini tenkit eden yazılarında Al. man stratejleri daima bu nokta. yı ileriye sürmüşler ve kanal mın. takasında bulunan limanların iş. galiyle hava ve deniz kuvvetleri. nin Mmüşterek hareketlerini temin etmenin bazlıca gaye olması lü. zımgeldiğini ileriye sürmüşlerdir. Almanlar Amiral Bocı tarafın. dan yapılmış ve cihan harbi ipti. gdasında Alman harp donanması. nın vazilesi, ismi altında neşre. | dilmiş olan bir tetkikte Alman. larm bü zihniyetleri gayetle va. zıtı olarak izalı edilmiştir. Bu tetkik taribt bir etlldiin, bü. yük bir ehemmiyeti haiz bulunan halihazır hâdiselerin kırıxnnd.ı. ki inkişafından başka bir şey de. ! Z İşte Almanların atılmış olduk. | jatı hareketin plânı da bundan i. | barettir. Amiral Bocı bu tetkiki. | ni şu gekilde izah ediyordu: | Fransa ile İngiltere arasındaki birleştirme hattı Manş meselesi gölgede bırakıl. dığı takdirde garptaki harp vazi. yetinin tetkiki daima yarım kal. mış demektir. Alman donanma. sının vazifelerinden biri de İngil. tere ve Fransa için hayati bir e. hemmiyeti haiz olan bu geçidi İn. giliz ve Fransizlar için gayri isti. mal bir hale sokmaktır. Manş İngiltere ile Fransayı biribirine rapteden bir hattır. İngiltereden | gelen veyahut İngilirz limanların. dan herhangi birinden çıkan harp malzemesi ve diğer takviye kuv. vetleri Manştan geçerek Fransa. ya gelmekte ve bilâhare oradan harekât sahaşına naklolunmakta. dir. Manş denizinin ağzı Alman do. nanması tarafından — kapatıldığ | takdirde İngiliz ve Fransızlar bü. | tün ticaretlerini Atlar ları vasıtasiyle yapmaya mecbur kalacaklardır. 1914 de Alman Amirali şöyle devam e. diyor: “Manş birinci derecede müsta. ! celiyeti haiz olan ve Alman ku. | mandanlarının dikkat nazarında bulunan bir hedeftir. Kara ve de. | niz orduları kumandanları bu he. defle aynı zamanda ve aynı ehem. | miyetle alâkadar olmaktadır. 191 |B Şehrinin civarmdaki | gü Tersakan ve Cekerek | İ 19 Müuyrs gençlik bayramınan son de Anvers'e yapılmış olan taarruz şayanı dikkat bir misaldir: 'eşrinievvel 1914 de Belçika mm bütün ordusuyla kapan. olduğu bale düşmek üzerey. di. Belçikalıların bütün ümitleri Amiral Ronarş idaresindeki de. kuvvyetlerinin Anvera üzerine yürüyen Alman kıtalarına topçu ateşiyle cenahtan taarruzları. Nitekim Belçikâa kataları bu topçu taarruzunun yarımından istilade ederek Gand ve Bürj'dan garba doğru ric'ata mecbur ol. mustu. Bundan başka Belçikaya ancak İngiltereden Ostand ve Zibrüg luyla yardım gelebilirdi. Bu yardımı Çörçi! derhal yollamıştı. Bu takviye kuvvetinin hepsi an. cak 8.000 askerden müteşekkildi. Bu kuvvetler pek az ve kifayet. Buna tüğmen Belçikalıla. Teşrinievvele kadar dayan. malarını temin ettiler. Almanyanın ise bu ihraç hare. ketine her ne pahasına olursa ol. zun, battâ donanmasının miüdaha. lesiyle mani olması lâzımdı.” Alman Amirali yazısına şunları ilâve ediyor: *“Anversin beş gün evvel düş. mmesi mali hesapsız faydalar temin edecekti. Geciken işgal, mahalli kıtaların Kale geçidine kadar olan sahayı elde etmelerini mümkün kıldı. Artık ondan sonra cereyan eden kârılı muharebeler faydasız — olu. yorlardı. etmeğe çalışıyor Düşman (Belçika kastolunu. yor) Yuer sahillerini sular altın. da bırakmak imkânlarından vum olacaktı. Bu sv rol oynadıkları hatıı Kalenin işgali dön: ni bir hareket sahası açacak vazi. yettedir. 23 Eylülde Mazş mahlübiyeti esazen 2 deniz kuman larmi düşünmeye sevketmiş ve Kalenin düşmesi ihtimali gözüönü, ne alımarak donatımanın Skapa Flov'daki üssü terkolunarak da. ha cenuba inilmişti. Çünkü Kale, nin ele geçmesiyle İngilir do, nanmasının şimal denizindeki em, niyeti tehlikeye girmiş olacaktı.” Amiral Bocı tarafından ileriye sürülmekte olan bu —mütalealar tamamen günün mevzuudur. Bu ifade ile harbin bugünkü sureti inkişafında güdülen gayelerin ne. ler oldukları anlaşılryor. Manş denizindeki Hmanlar başlıca Al. man hedefleridir, Almanlar Norvç limanlarını iş. gal ve müdafaa ederken de aynı plânı tatbik tmişlerli. Almanlar bu kere de İngiliz donanmasının Norveç hâdiseleri münasebetiyle şimalde kalmak mecburiyetinde bulunduğunu zannediyor. Halbuki aldanıyorlar. iliz, Fransız ve Belçika kuvvetleri, ge. rek denizden ve gerekse karadan mermleketlerini müdafaa etmek ü. zere tedbirler almışlardır. — Pa. rissar. Yunan başvekilinin beyanatı “istikbalimize ve mukadderatımıza mutlak itimadımız vardır ,, Atina, 15 (A.A.) — Atina a7 jansı bildiriyor: Pirede büyük belediye yapıcı- lık işlerinin ve ezcümle yük belediye binasımın yapılmasının başlama töreninde bir nutuk söy” liyen Başvekil General Metaksas demiştir ki: “Bütün insaniyeti saran enter nasyonal fırtınaya rağmen, Elen milli hükümetinin dahilde ıncd_e | niyet işlerini bırakmaması, hiç kimseyi hayrete uvkemu:ne_“d_ü— Bu, böyledir, çünkü harp, istik" baine ve mukadderatına mutlak itimadı olan bir milletin medeni” yet işlerini hiçbir zaman durdur maz, Bilâkis, harbi lüzumu anın- da tamamiyet ve istiklâli müda | faa edecek bütün unsurların bir Matbuat balosu Matbuat balosunun bu yıl Taksim bahçesinde yeni yapılan Belediye Kü> zinosunda verilmesi kararlaştırılmıştı. Gazinanun işletilmesi bir Roman- yalı grupa ihale edildiği ve gazino De bahçedeki tertibatı Ikmal - için dö- vam eden işler henttz bitmediği igin tertip beyeti balocun hazirana berö> kılmasmı tercih etmişlir . Matbunt balosu bu suretla bir bi- har gecesinin bütün zevk ve eğlence- Kini de toplamıy olacaktır. araya toplanmasile, dinamik mil letlerin — yaratıcı — kuvvetlerini kamçılar. Yunanistanın, bu gay” yetinde, memleketin bütün efkârı umumiyesini ayrılmaz bir surette bağlı olarak yanı başında görme- si, mesut bir hâdisedir. Fena niyetlilerin yaydığı asılsır şayla” lar, bunü saramaktan acirdir ve bu şaylalara, muazzam millf kal kınma eserine durmadan devam eden millt hükümet ehemmiyet bile vermemektedir.” Slovakya-Macaris- tan gerginliği İki memleket arasındaki hudut kapatıldı Paris, 15 (Hususi) — Slovak” ya ile Macaristan arasında ger” ginlik artmakta ve bu vaziyet ğ!mıkyıyı endişeye düşürmekte ir. Slovakya - Macaristan arasın” daki hudut Slovaklar tarafından kapatılmıştır. Slovakyada ihtiyatlar 15 ma” y için silâhaltma çağrılmışlar” lır, 19 mayısta belli başlı Slovak şehirlerinde Macar aleyhtarlığı Ci 3 — VAKIT 16 MAYIS 1940 Üç cinayet davası | Birinci ağır ceza mahkemesi dün üç katil hâdisesi etrafımda- | ki kararlarını bildirmiştir. Bunlardan bir tanesi iki sene | kadar evvel Kantarcılarda bir sabun fabrikasında işlenen tüy. Jer ürpertici cinayettir. Katil Mansur adındaki işçi fabrikadan sabun çalarken ken- disini yakalayan bekçi Şevkiyi evvelâ iple boğmuş sonra, kay - nayan sabun kazanınan atarak cesedini — eritmişti. Mahkeme | Mansuru evvelâ — idam cezasına | mahküm etmiş, İ | d | ) ğ De ' Maarifte Müdür muavin kadrosu genişletiliyor Ankara, 16 (Hususi) — Tür- kiyeda 987 — 938 yılında sınıf sayısı 1801 ve talobe miktarı 91072 iken 989 senesinde tale. be miktarı 119146 e çıkmıştır. Okulların gelecek yıllarda da ayni genişlemeyi gösterecekle. ri gözününe alındığı takdirde müdür, irüdür muavini adet- lerinin artırılması icabetmek- tedir. Buna göre müdür adedi- nin 210, başmuavin ve muavin kadrosunun da 494 de çıkarıl, masr zarüreti vardır. Mecliz maarif encümeninin bu kara- rını bütçe enelimeni de Kkabul etmiş, lâyiha meclisi umum! heyetine sevkedliimiştir. 'Harp vaziyetini 1914 ile bir mukayese:| hakkında karar verildi Almanlar Manş *i sabun kazanına atan 30 sene hapis yatacak daydı. Mahteme Abdurrahmanı Z2i sene r hapis cezasına çarpmış, kendisine vakada yar- dım ettiği iddia edilen kardeşi Emini do beraet ettirmiştir. Üçüncü cinayot kararı da Oru olmuştur. Heyet azası, Brit hükümetinin mizafiri sıf İngilterede on gün kalac İ Türk gazeteeilerinin Londrg, da ikamet edecekleri günler ic'n Harbiye nezareti, amirallik, ba, | va nezareti, istihbarat nezareti # ve İskoçya nezareti tarafından müştereken bir program hazır « lanmıştır. Bir Yunan heyeti Sofyada Bofya, 15 (A.A.) — El düstri heyetinin Bulg luğu tezahürlerine eylemiştir. Elen heyetinin reisi sabık na, zır B. Rufos, gazetecilere yaplı- ğ1 bevanatta iki memleket ara -« sında halledilmemiş meseleleri hallevlemek maksadile Bulgar!s. tanın ve Yunanistanın bir kon. ferans tonlamalarını görmenin Elen milletinin en büvük arzu - su olduğunu bildirmietir., esile teşkll GÖRÜP DÜŞÜNDÜRÇE % Musiki davası sman Şevki Uludağ'ın musi. kimize ve radyomuza dair birkaç cümlesi, eski bir davayı tazeledi. Bu sözlerin mecliste geçmesi ise, işin ehemmiyetini arttedı. “Heclis" te, sesleri bü. yülten duygulu bir kubbe içliliği, bir “oparlör” mübalâğası bulan. lar vardır. Bu yüzdendir, ki — gazetelewde =tıık fikirler söylenmeye baş. Bahse karışanların, bu mevzu hakkındaki bilgileri ne derecede. dir? Bilmiyoruz, Fakat okudukla. rımıza bakılırsa, davanın — özüyle değil, kabuğuyla uğraşıldığına bükmetmek lâzımgelecek. Vaktile “Türk musikisi" nin, zaman inodasma uymasmı — iste. yenlerle karşılaşmıştık. Onlrra: — Nedir bu moda? Garp tekniği, birçok yerlerde, “hiç de, lüzum görül dir. Fakat bu “birçok yerler" şeydir. t bu “bü der" den Türk ruhunun nn,uîırıı. günü döktüğü, maşeti vicdanımı kattığı yerler ve şeyler müstesmna. dır. Türk mu: , Türk edebiya. tı gibidir. İkisi de milletin ben. Eğinden ,iliklerinden doğar, Türk dilinin, nasıl hususi bir nahvı, kendine mahsus bir tecvi. rovaları dün yapılmıştır. Resimda provaya iştirak eden kuz, nuk talebele | | İ öylece milli damgası vavdır. Çün kü ikisinin de kaynağı, Türk hançeresi, Türk gırtlağı, Türk göğsüdür. Yeryüzünde bütün insan han. çeresinin hir tek fiziyolojisi bu. lunduğu iddir edilse bile, bunun yine ırka, muhite göre değişme. Tere uğradığını kabul etmek - za. rundayır. Dünyadaki büyük ia, () san kalabalığını emırlar, bayrak. lar, hususiyetlerle ayırân da işte bu yaradılış farklarıdır. *“Garp tekniği” sözünü tekrat edenler, bu toknikle bizim “bün, ye” mizin kaynaşma kabiliyetinli iğimiz yeniliği yapabilir miyiz? “Zevk” i şahsi bakımdan değilş milli temayüller bakımından mü. şahande altına aldık mı? Niçin ca yüksek, en güzel bir garp esczi çalmırken, radvomuzu kapayor da, Anadolu havalarına bayılıyo. ruz? Neden bir Fransrz, bir Alman, bir tngiliz, hattâ bir Rus ve Ja. pon şirini hazin oluduğunmuz hâalde, bunların musikilerinden aym tadı alamıyoruz? Sesin tor. cümesi de kabil olsaydı. belki ya. bancı kitaplar gibi yabancı besta. leri de sevecektik. Fakat buna imkân yok. Musiki terbiyesi, zerha sadeca bir alışkanlık uzlaşması mder? Dağrusu, ben bundan da şünhe«a liyim. İnsan bu uzlaşmayı dama. rının içinde, içinin tarif edilmez, anlaşılmaz yerlecinde taşıyor. Takdir, zihnin; fakat zevk rı. hündur, “Orkestra" denilen sos ordusunun zaferleri, gözleriml-i kamaştırıyor. Fakat zevk alamı. Öpera, öperet ve bütün — öteki besteleri birer zarf, birer ma za olarak biz de pekölâ kabul e. debiliriz; fakat muzu, kendi “lâhin” lerti Garp tekniği içinde Türk m l ancalk bn şertlarin kendini muhafarza cd>bilir. HAKKI SUHA GEZG!