23 Mart 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Wki &alin “işün ğ ya Te . €. Mecbur kal 8 Mecburi. Yörsünuz? ( Sten S SD bir Baltık T'T'——_-————-—__.... İ& İngiliz gazetecilerinin mülâkatı ————— niçin Hitlerle Troçki filinden Moskova siyasetinin ta. Mamınt değil de, yaltız bir veç. hesini kavra: Ş Krivitski. nin gösterdiği gibi — srf bir tavcılık, bir dolandırma değildir. Hitler, uzatılan eli reddet tırada, Stalin, €r çareye baş. vurmaya hazırlanmaya mecbur kalmıştı; yani emperyalis* de. mokrasilerle ittifak etmek çare. sine... (Kotnünist partinin bütün memleketlerdeki beynelmilel teş. ilâtı olan) komintern bittabi, i. şin hakikatini bilmiyor; sadece len talimatı yerine - getirerek “demokratik” sesler çıkarıyordu. Diğer taraftan Hitler İngiltere. nin döstane bitaraflığına muhtaç iken, Moskovaya sırtını dönemi. yordu. lmanyanın yeniden silâhlan. f muhafarakârları. gözle mani olmak için bolşevizm haya. leti muhakkak lâzımdı. Baldvin ve Çemberlayn, bu bahiste daha ileri gittiler. Orta Avrupada dünya manasında bir tâarruz hareketine geçmel İçi doğrudan büyük Almany irmesinde Hitlere doğruya yardım ettiler. Hitler, İngiltereden elce edil. mesi mümkün olan her şeyi elde etti. Çemberlayn Hitlere, Çekos. Joyakyayı verdikten sonra, Miısır ve Hindistant da verecek değildi ya.., Alman emperyalizminin bun. dan daha fazla genişlemesi, doğ. rudan doğruya yalnız İngiltere a. leyhine olurdu. Lehistan mesele. si, bir dönüm noktası teşkil etti. (Devamı yarın) 16 senedenberi | Men adası Almanya ile harp halinde imiş Irlanda denizinde sakin Men adasının satıh ölçüsü 5700 kilo. metre murabbat olup nüfusu 30 bin kişiden mürekkeptir. Bu ada bir parlâmento ile idare edilmek. teve ada kumandanı Gereral Kont dö Granvil İngiliz kraliçe. sinin kayınbiraderi bulunmakta. dır. Men adasının bir hususi e yast ve idarf bakımdan büyük Britanyaya bağlı olmasına rağ. mMen herhangi bir hükümete kar. Şt serbestçe harp ilân etmek hak. kena malik bulunmasıdır. Men adası 1914 senesinde Al, Manyaya harp ilân etmiş ve bilâ. bare sullh anlaşması yapılırken Men adası mümessillerinin sulh Paktını imzaya davet olunmaları Unutulduğu için ada Almanya ile haliharpte kalmıştır. Tabii bu harp tamamen plâtoniktir. Men adası sakinlerinin 8.800 ü askerlik çağındadır. Fakat bu a. da şimdilik cepheye yalnız 2.500 kişi göndermiştir. Şu vaziyete göre Men adazsı 26 senedenberi Almanya ile harp * €tmekte bulunuyor demektir. bakmasına | | mürettebatı — Dansinglerde gürültü | çıkardıkları için Serbest dolaşmak- tan menedildi —| Boynes Ayres'ten bildiriliyor: | Geçen kânunuevvel ayı zarfın. la Monvideo'da mürettebatı bu. | lundukları Graf Spe — zirhlisin: terkeden Alman bahriyelileri Ar. | jJantine iltica etmişlerdi. Arjantin hükümeti bu askerlerin serbest bırakılmalarına karar vermiş iken | bu tedbirin tehirini münasip gör. müştü. O zamandanberi ünilormalı AlL man bahriyelileri yanlarında ka. danlar olduğu halde dansing gibi ümumi yerlere devam etmektey. | diler. Bu mülteci bahriyeliler ile | İngiliz bahriyelileri arasında son zamanlarda bazı hâdiseler cere. yan etmiştir. Boynes Ayres'teki İngiliz sefiri bu vakalar Üzerinde nazarı dikkati celbetmiş ve Ar. jantin dahiliye narıtı da serbest gezen Alman mültecilerinin, za. bitanın vazifesini güçleştirmekte olduğunu görerek evvelce ittihaz edilmiş bulunan kararın tatbikine karar vermiştir. İlk olarak yüz. kadar Alman bahriyelileri sivil elbiseler ile ve iki polis memurunun nezareti al. tında Mendoza'ya gönderilmişler. dir. Graf Spe'nin mülteci müret. tebatı muayyen bir iş buluncaya kadar aynı rejime tâbi - tutula. caktır. Hamdullah Supbi Tanrıöver Bükreş büyük - elçi Harndullah Subhi Ta: K olarak Ankaraya gidip gelmiş. tir. Bugün Bükreşe döneceği ha. ber alınmıştır. i Peolonyada müthiş hayat Bir lokantacının cesedi mezardan çıkarılıp yeniden asılmış.. Zigfrid hattına götürülen Polonyalı Polonyanım tanınmış milliyet. perverlerinden Korfanti'nin kını Rupova annesiyle birlikte Polon. yadan kâça Parise gelmeye muvaflak olmuş ve fransızca Pa. rişuvar gazetesi muharririne baş. larından geçmiş olan vakaları, Polonyanın iş; i hit oldukları mü kâye eti v Babası bir milliyetperver olan bu genç kız, sabık mebus ve Po. lonya kadınlar cemiyeti reisi o. lan annesi ile beraber tam altı hafta Almanlar tarafından arana. rak, takip edilerek yaşamış, her gün saklanmı hayatını devam ettirecek azabı dinlemeye eri hi. mecbur kalmıştır. Matmazel Rupova birçok kim. seleri sorguya çekmiş, resimler almiş, vesikalar toplamıştır. Bü. yük bir cesaret ve fedakârlıkla Fransaya kaçmış olan bu genç kız Polonyadaki hayatı ve gör- dükleri hakkında şunları anlat. maktadır : — Daha harp başlar başlamaz derhal Varşovadan kactık. Dübao istikametinde Üç gün Üç gece yü. rüdük. Bir müddet sonra' yeni. den Varşovaya avdet zaman şehrin yarısını yıkılmış bulduk... Gestapo bizi arayordu. Alman. ların eski düşmanları olan Kor. fanti ailesinin Al rın elinden kaçm a imkân yoktü. Bütün ettiğimiz yakılmış, Fransızca Lö Jurnal gazetesi. nin Zürih'teki muhabiri - bildiri. yor: Alber Müller burada çıkan “Novel gazet dö Zürih” de şöyle | yazıyor: Almanya Sövyet Rusyatın ik. tısadi imkânlarmı organize ede. cek ve bu imkânları kendi silâh. lanması ve harp iktısadi menfaat. lerine Uyduracak zamanı — ka. zanmış ol ilir belki AL manya Fin harbi meselesi tama. men kapandıktan sonra Moskova. yı Balkanlarda İngiliz menlaat. lerine karşı hârekete geçirecek ve bu şekilde Almanyama gıdaları. tması temin olunacağı gibi İtalya ile mevcut münasebetler de kuv. vetlendirilecektir. Balkanlarda sulhun muhafazası için Rusyanın bilhassa Romanya ile muvakkat bir anlaşma yapma. &ı meselesi Berlinde nikbinlikle kabul ediliyor. Salâhiyettar as. keri mahalilde, Alman yüksek kumanda mevkiinin henüz bu hu. susta kat'i bir karar ittihaz et. memiş olduğu söylenmektedir. Balkanlara Doğru Alman diplomasisinin önümüz. deki haftalar zarimda kullanaca. ği taktik, diplomasi sahasında müttefiklere hoş görünmiyecek | birçok emrivakiler hazırlamak ve uzun zamandanberi Führer ve arkadaşlarının hayallerinde yaşa. | yap “Beyaz sulh” ile gayelerini — Siyaset âleminde yeni sürprizler mi? Hitler ve arkadaşları | Avrupa için nasıl bir sulh — hazırlamaya çalışıyor tahakkuk ettirmek gayreti ola. caktır.. “Nuvel gazet dö Zürih” AL man hariciye nazırı Von Ribben. tropun Roma seyahatinde İtalya ile iktısadi anlaşmalar yapmış ol. duğunu ileri sürüyor. Bunun tesiri ne olacaktır? | Kabul edelim ki Almanya İtal. yanın tekenil kömür ihtiyacını her ne şekilde olursa olsun temine karâr vermiştir! Bunun için Al. manyanın her gün İtalyaya behe. ri S0 vagondan müteşekkil 68 ka. tar göndermesi lâzımdır. Yani Al. manyanın her ay İtalyaya 70.000 | vâgön tahsis etmesi lâzımdır. | Halbuki Almanyanın bugünkü | demiryolları ve nakliyat vasıtala. rt bu kömürü İtalyaya nakledebi. lecek vaziyette değildir. Hattâ İ. | talya bütün demiryolu malzemesi olan 131.000 vagon ve 6.500 lo. kömotifle Almanyaya yardımda bulunmak istese bile bu kömürün | nakli yine de mümkün olamar. İşte bu sebeple İtalyan . Rus | görüşmelerine çok büyük bir e. | hemmiyet atfetmek lâzımdır. Moskovada görüşülen metele. nin İtalyaya Dotez madenleri kö. m a Rüş vagon ve lokomo. tilleri ile nakli olduğuna artık hiç kimsenin şüphesi kalmamış. tır. Çünkü Alman ve Rusların bü. tün gayeleri müttefiklerin etra. fında boşluk busule getirmektir. et iurtır, kadınlar evler aranıyor, resimlerimiz dağı. | tılıyor, fotoğraflarımız afiş halin. de asılıyordu. ı Geçen ayın son günlerinde Var | şeva civarındaki Varterin küçük bir lokantasın . ı dum. Almanlar grup halinde | kantaya girdiler ve bir Polonyalır kıza saldırmaya başladılar. Etraf. kat der. | r kavga çıktı,, — Bir .. Ben korkarak kâaçtım, fakat yine o civarda ka. larak neler geçeceğini seyrettim. | Gördüğüm manzaralar çok ü Derhal vaka yerine Al çağırılmış idi. Lokan. 1 ateş ve kana bulandı; ta sahibi kapmin önline a. Gece olunca JTokantaemın zavall: karrsı kocasınız — cesedini indirerek toprağa gömdü. Fakat ertesi sabalı ceset yeniden eski yerine asılmış idi, Almanlar bu adamı nümüne olarak astıkların. dan, topraktan çıkarıp yeniden asmak suretiyle halka teşhir et. meyi faydalı bulmuşlardı. Buna rağıme “misal intikamları bu y atmin olu. | namadı. Hemen o gece - zarlında yüz yirmi sekiz kişi tevkil olun. muş ve bunlardan yüz yirmi beş tanesi kurşuna dizilmi Matmazel Rupova boğazı hıç. kırıklarla dolu olduğu halde ilâve ediyordu: — Pol mnyada adam öldürmek Gestaponun arzusuna - baği: idi. her hangi bir apartımana giren Gestapolar kapıda evin kadınına, dudaklarında bir tebessüm ile şu suali soruyorlard: — Evinirdeki erkekler kimler. dir? — Kocam, kardeşim, babam.. Yahut da: — İki oğlum!.. Cevabı alan Gestapolar dudak. 1 silerek : — Bunların bangisini öldürme. miz lâzım, Onu da siz intihap &. din.. (Devamı 6 moda) F Eski ve veni İki vaka Koçhisarda dört sene evvel bi. | rini öldürerek kaçmaya muvaffak olan bir genç, izini kaybetmiş, sa. kal bırakarak hüviyetini de gizle. meye muvaffak olmuş. Fakat za. bıtanın aldığı tedbirlerle dört se. ne sonra ele geçmiş, Sakal, genç katili kurtarama. Miğ.n Zaman zaman buna benzer va. kalara şahit oluyoruz. Türk zabı. tası suçluyu, eski tahirle, öküzün boynuzuna da girse ele geçiriyor. Tanzimattan sonra vukua gelen bir vaka vardır: Bir gece zaptiye kapiısındaki hapishancden meşhur bir hırsız kaçmıştı. Hâdisayi Tomruk mü. dürü Hacı Hasan beye haber ver. dikleri zaman, müdür: — Hemen şehrin yirmi dört kapısma birer memur gönderiniz, suçlu sabahleyin şehirden çık. mak isteyecek, çıkarken yakala. nır... Bu emir, o vaktin Tabıtası ta. wafından alınan tedbirin mahiye. tini ne güzel anlatıyor. Katil, hır. sız, şehir kapıları kapatılarak ya. kalanıyordu. Bu vakayı tarihler, başlın - bir cephesi de olduğu için kaydeder. ler. Yenikapıya gelen memur, Tomruk müdürünün emrini kapı. cıya yanlış anlatmış, üÜbür. gün Yenikapı, hırsız gelecek diye ak. şama kadar kapalı kalmış. Ne şe. hirden çıkılmış, ne de şehre giril. miş. Koca şehirde bir kapının ka. palı kalması derhal Istanbula ya. yılmış “Kale kapıları kapanmış” diye müthiş bir heyecan uyanmış. Babiâliye aksetmiş. Hemen zap. tiye müşiri Hafız paşa çağrılmış, sebebi sorulmuş. Tahkikat neti. cesinde meselenin mahiyeti anla. şılmış, fakat “Ezhanı umumiyeyi (Lütfen sahifeyi çeviriniz) örüp düşündükçe l Çemberlaynin nutku İki gün evvel “Çemberlayn,, bir nutuk ledi, Bunun bir hesap veriş olduğu da açıkça görülüyordu. Omuzlarında hiç bir mesuliyetin ağırlığını taşımayanlar, eesur ve coşkun olurlar. İstedikleri gibi ve diledikleri kadar atıp tutarlar. Fakat her sözünün hassas terazilerde tartılaca. gını bilenler, sırtlarına yüklenen devlet siyasetini anlatırlar- ken, çok dikkatli davranmak zorundadırlar, *Çemberlayn,, in şimdiye kadar söylediklerini alt alta ya- zıp sıruladıktan sonra, okursak bu adamım hiç yanılmadığımı, ileriyi sezmekte geçikmediğini Her hangi görürüz bir sinir şahlanışlyle, mantık - ölçüsünü kây- betmedi. Gözünü, kan bürümedi, İki gün evyelki nutku üstünde duruşum, sele yüzündendir. Çemberlayn, başka bir me- bu defa ağzından kendisinden dinlemeğe alışmadığımız birtakım sözler kaçırdı. Belki kaçır- madı, #söylemek zamanı geldiği için söyledi. Fakat zamanı gel- miş olsa da, bu sözlerin urkasındaki adı dünya telâkkisini hoş görmek kabil değil. Başvekil: *Milletlerin hakkımna hürmet edenleri, Hukuku düveli çiğ- nemiyenleri, herkes zaafla suçlu buluyor. İnsanlıktan ayrılan- ları birer kahraman gibi alkışlıyorlar. Biz, bunlardan muhtaç olduğumuz dersi aldık!,, Mânasında şeyler söyledi. Bu sözlerin içinde, zamanın ri- yakâr zihniyetini kamçılayan bir sertlik ve tehdit var. Şu hal. de valışi ormanlar kanunu, gittikçe bütün dünyanın mecellesi haline gelecek demek. Ben, şimdiye kadar söylenen sözlerin en acısı işta budur, İngiltere, hi n başındanberi, bir şövalye ruhiyle, akıl ve vle- dan kanunlarına sadık kalmıştı, Yılgın, korkak ve dalkavuk bir dünya, doğruluk durürken onun hiç bir hak tanımaz düş- manlarını övdü. Tahmin ediyorum, ki inkisarı büyüktür. Ve bu inkisarın akisleri de kendisi kadar büyük ve sarsıntılı