21 Şubat 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2-—VAKIT 21 ŞUBAT 1840 milli koruma (Baş tarafı 1 incide) mmill! korunma kanunu, kanun. far mecmuasında milli basiretin bir vesikası idi; bunun tatbik ilâ., nı, hiç şüphe yok, aynı basiretin hareketine bir tehlike işareti de katmaktadır: hâayat - şartlarının bir “fevkalâde” lik devrine girdi. Bini resmi bir dilden teyit edil. miş görmek elbette İnsan camla. sının ve insanlık idealinin el çır. pacağı bir hâdişe olamaz. içtimai yakazanın tedbirlerini almayı za. Turi gördüğü an, bizden ne kadar uzakta olursa olsun çıkan bir yangının hararı gün günden biraz daha fazla duyar olduğu. muzun bir ifadesini verecektir. esasen bizim milli! korunma ka. nunumuzdaki fevkalâdelik daha ilk satırında göçe çarpar ve İstis. naf olarak bu kanundur ki kendi tatbik maksadımı başma koydu bir cümlede tasrih eder: (devle. tin bünyesini iktısat ve milli mü. dafaa bakımından takviye.) bu takviyeye lüzüm gösteren fevkalâdelik de üç hal içindedir: 2) umum! veya kısmi seferber. Tik. (bu yok). b) devletin bir harbe girmesi ihtimali, (bu sadece bir ihtimal). €) türkiye cumhuriyetini de alâkalandıran yabancı devletler arasındaki harp bali. 19 gubat kararını davet eden, bu üçüncü vaziyet olmakla bera. ber, biz kanunun tam tatbiki im. kânlarını temine çalışırken en u. zak ihtimali dahi kapımızın eği. ğinde imiş farzetmek — taraftarı. yız. milif korunma kanunu (yurtta sulh, cihanda sulhy grarr olan türkiyenin sımrlarını defne dal. le ayırmak için başvurabile. uğI en kuvvetli vasıtalardan izı geçmişte kaybettiği I“"- leri kazanıncaya kadar mülli mü. cadele devrini yaşatmaya mec. bur bir milletiz. bu vasıtanm bir fevkalâdelik yüzünden hükümete verdiği sa lâhiyetler böyle bir milletin dev. lete verebileceği hakların en s0. nuncusuna kadar şamildir; dün. yadaki — fevkalâdelik — balinden memleketin harikulâde bir inki. şaf çehresiyle çıkmasımı ve 19 şu. batm türk milleti için yeni bir hamle merhaleşi olmasını mukad. der bilelim ve devletin bünyesi. ni takviye için hükümetin dünden | beri kulanmaya başladığı salâhi. yatlecle yapıckğı vesifeerde ken. | mura hakarettir. Müddeumuml- ı.loiııi biz de milletçe takviye ede. halda tarık us Yeni beşer hukuku hakkında anket: Vels'in makalesi (Baş tarafı 1 incide) bunu böyle hissettiğimiz halde, harbin gavesini vâzıh bir şekil. de izahı edemiyoruz. Bu harbe “Hitlere karşı harp,, iamini verdiğimiz zaman yine vâzıh bir şey ifade etmiş olamı. yoruz. Hakikaten,, o adam ya- rın ölecek olsa biz yine harbe ber, onun bugünkü harbin mer. kezini teşkil ettiği de bir haki. kattir, "H.luın ve bütün onun tem- Bil ettiği şeylere: Şiddet siya. setine, zülme, fena ıkldıve. te. Bon vermek istivoruz. o Ve ” 'e Fakat bütün bunları ortadan kaldırabilmemiz icin yerine bir şey koymamız İlâzım. Bunları kaldırdıktan sonra yerine nele- ri koyacağız? Bir dünya, içinde herkesin hür olacağı, korkusuz yaşıyatağı bir dünya koymak istiyoruz. Bu dünya sadece iyi geylerden ibaret olacak, Fakat bunu söylemekle de vü. zıh birşey ifade etmiş olmuyo. ruz. Daha vüzih konuşmaya ça. lrm: *Hitlerden ve bünün onun temsil ettiği şeylerden., temiz. lemek istediğimiz bu yeni dün. ğl' eğer mümkün olursa, nasıl şey olacak ve nasıl! teşkilât. landırılacak? Nasıl kurulacak Ve nasıl devam ettirilecek ? Gayelerimizi daha vüzih ve Tatbiki kabil bir şekle koyamaz Mayız? Niçin harp ettiğimizi gemilerimizle, tayyarelerimizle, ordularımızla, sarfettiğimiz nm'ırle yaptığımız fTedakâr. larla ne İstediğimizi biribiri. mize ve bütün dünya İnsanları. a izah edemez miyiz? Buıııı için, gönlümüzdekini fikrimize izah edecek müayyen bir formül bulmamız lâzım. benim, bugün burada baş. İryan ve bütün dünya efkârıu. mumiyesinde münakaşa edilme. Bini temenni ettiğimiz davada yapmak istediğim budur. *“Hitlerin temsil ettiği geyle. Fo karşı,, harp eden bizler bu harbin Tüzumlu olduğuna ve so. nunda iyi bir netice doğacağına emin lulıınuyaruı Ne için harp ediyoruz? Her halde yalnız Almanlara karşı harp etmiyoruz, bunu, zannederim ki, herkes böyle ka. bul ediyor. Nazi tecavüzünü kahir bir ge. kilde mağlüp etmek istiyoruz. Fakat, ondan sonra Almanyanm ne hakkında da hiç bir fikrimiz yok. Halbuki bunu da vüsrh bir şekilde bılm!ı n. zımdir Ve actığımız bu müna. kaşa serisinde bunu da tesbite çalısacağız. Biliyoruz. ki bazı kimseler var, bizi Rusyaya kareı bir “Mu, kaddes harbe,, sürüklemek isti. yorlar, Fakat bizim 4u noktada hiç bir fikre kapılmaya niyeti . miz vok. biti de ingilizce ve fransızca ko, nuşan nilledaııı ansenevi vazi- felerinden biri olmuştur. Masgna Charta'da taht hakları sulistimalinin önüne keçilmesi, 1628 deki “Hak istidası”, kralla. rın kutsi haklarına ve "Levla. than” a nihayet veren “Hukuk Ilynıın. bunların birer misall. Amırihm İstiklâl Bevanna. dm::b:lllnm arzusunu ifade e- tarz beyannamelerden bir diğeridir ve Fransızların Hu- kükubeşer Beyanamesi I!hamımı ddndın doğruya — bundan al. Beıerıyıı tarihinin yeni bir büyük dönüm noktasımda bulun. beyannameye ihtiyanermiz Bugünkü beyannamenin esas- ları neler olmalıdır? Bunları milletler arasında iş birliği ederek hazırlamayı wı- H£ ediyorum, tek adam veya bir grup tarafım. dan değil, söyleyecek sözül olan hrkık kadm, mümkün olduğu kadar çok kimse tarafmdan ha- zırlanacak bir beyannamedir, Bu beyaname bir tek kişinin eseri olmaktan ne kadar uzaklasıraa © nisbette bütün dünvada müles. sir bir krvmet kazanacaktır... NOT: Vels'in ikinci makale- sini okur bir V Belediyeye yeniden dört mü. fettiş almacaktır. İmtihan 7 martta yapılacaktır. Belediye sular idaresine almacak üç me- mur için de dün imtihan yapıl. mış, imtihana yüzden fazla ta- lip girmiştir. ——-o-—.— Dün yapılan ihracat =m bin İralık ihracat ol. Filistine lâkerda, Bulgaristana zeytin. havyar, İtalyaya, bar - bunya fasulyesi, keci kılı ve di. ğer gıda maddeleri sevkedil - miştir. —— Çapa Kız Muallim mek- tebinin bacası tutuştu Çava kız muallim mektebinin kalorifer bacası tutuşmuş, Itfa. iyeye haber verilmiştir, -Fakat tifalve gelinceye kadar nteş ta- Nlı: tarafından aöndürülmüş . “ İstediğimiz, bir | “Afrodit', davasından çıkan yeni davalar Müdder- umumilik “Vazifesini ifa eden bir me. mure haharet,, maddesile Cutn. huriyeti dava otti. Dün sabahki Cumhuriyet ga- zetesinde “Afrodit davası.. mü. nasebetile “Yunus Nadi” imza- sile yazılan başmakalede Müd. delumumi Hikmet Onat hakkın. daki bazı cümleler müddetumu - milik terafımdan matbuat kafu. nunun 27 inci maddesi delületi- le Türk oeza kanımunun 273 ve 182 nci maddelerine temas eder zörünmüs. Yunus Nadi ile Cum. huriyet nesriyat müdürü Hikmet Münif alavhine dava ımlmı't'l' Dava aeliye altmeı ceza mah. vemesinde görülecektir. Madde ler, vazifesini ifa eden bir me. Nk Yunus Nadinin teşrif masu. | niyetinin refi irfn icen eden mü. ameleye de girişmiştir. Dtin kendisini gören bir arka- daşımıza müddelumumi Hikmet Onat demiştir ki: “— Biz kanın memuruyuz. Yazıvı yazanlar ise gazetociler. dir. Mevzuu bahis yazı mahzur- Tu görüldüğü icin icap eden ted. birler alınmıstır!,, Diğer taraftan Yunus Nadi . İoyhtarlığı l İtbam ederek ve am ederek ve. sikalar neşrettiği İbrahim Hak- kı Konyalı hakkmda sorulan bir suale de müddelumum? göyle de. Vali Eyüpte — teftişler yaptı 8000 nüfuslu Ramide bir doktor yok Vali ve belediye reisi doktor Lâtfi Kırdar dün refakatinde vali muavin! Halük Nihat oldu. Bu balde Çatalcaya gitmiş, ak- sama dönmüştür. Vali evvelki gün de Eyüp ka. zasına giderek teftişlerde bulun- muştur. Kazanm emniyet. sıh , hat, vol ve tahsilât işlerini esas, b bir tetkikten ceçirmiştir. Em- niyet İşlerinin tarzı cereyanın . dan memnun kalmış, sıhhi ba - kımdan yaptığı teftişte bazı nok. sanlar görmüştür. Kazanın 20 bin nüfusundan sekiz bini Rami. de olmasıma rağmen bu nahiye- de tek bir doktor yoktur. Hal. buki Eyüpte iki belediye, iki hü- kümet doktoru ve bir dispan . ser vardır. Vali doktorlardan birinin Ramiye giderek orada vazife görmesini emretmistir. İle Eyüp arasındaki bo- zük yolun bir an evvel yapılma. gı hususunda da alâkadarlara emir vermiştir. ——— Bir amele elini maki- neye kaptırdı Büyükderede kibrit fabrika - sında calışan amele Hasan oğlu Ömer, dikkatsizlikle so lelini ma. kineve kaptırmış, bayıım bir halde Beyoğlu hastanesina kal- dırilmıştiır. MT Ği yeneei ee Yirmi yıl evvelki Vakıt sarremea aa reserereserRAsERERERrrenn 21 Şubat 1920 Paris gazeteleri fiyat- larını arttırıyor Paris — güzetelerinde — okunduğuna göre Fraaaz matbuatr (15) — Şubat taribinden sonra fiyatlarını arttırmış lardır. (10) santime satılan gazeteler fiyatlarını (20) savtime çıkarmışlar. dır. 20 santim bizim paramızla t kur ruştur. Çıııuııbııl’ıtum 21 Şubat | 22 Subat ft Müuharremi 18 Muharre! Kasım ım' Konım (7 Vukitler Vasatı Ko Güneşin döbişi, ©S0 1O GAS 1 D0 Öğle 1928 66012 28 620 Tladi 14 26 0 38 1527 09 538 Akyşam V7 48 12 00 17 49 12 00 Yatar 1919 1811920 1 81 İmsak &1611 28 6 0611 20 l Vasutl Krst [ K öy enstitüleri 'Nisanda açılacak enstitülerin karısmı yerleri tesbit edildi Maarif Vekilliğinin önümüz. deki nisan ayından itibaren memleketin muhtelif yerlerinde köy enstitüleri açmak Üzere tet- kiklere başladığını ve bu husus. ta bir kamın lâvihası hazırlaya. rak meclise verdiğini yazmış - tık, Kanun lâyihası tasdik edil . dikten sonra Türkiyenin on iki vilâyetinde köy enstitüleri faa- lüyete gececeklerdir. Enstitülerde okuyacak tale . beler vilâvet maarif müdürlük. 'erinde tesekkül edecek komis - vonlar tarafından seçilecektir. Ük olarak şehrimizde kurulan komisyon talebe seçimine baş . lamıştiır. İstanbuldan 30 talebe secile - sek; bu talebeler Trakvada Lüle. burgaz, Kırklareli, ve Bskişehir. de Arifiye enstitülerine yerleş - tirilecektir. Ayrıca köy enstitü . leri icin lâzım gelen eşvanm a- ; İmması hususunda hazırlıklara Denizyolları iki baslanmıştır. Eşyaları Maarif Vekâletinin tesbit ettiği kimse . lerden milteşekkil bir heyet seç. mektedir. On iki köy enstitüsüne serile- cek talebe miktarı 2000 dir. Bun. iar onstitüllere 50, 100, 150 ve 200 kisi olmak Üzere dağıtıla - caktır. Hazırlanan projeye göre bir nisenden itibaren faalivete gesecek enstitülerin isimleri ve vilkvetleri sunlardır: Ssmsunda Kamlık, Kastamo nud> Gölkövü, Eakisehirde Mah | mudiye, Eakisehirde Arifiye. İzmirde Kımlcullu, Kırklarellde LAebursaz, Sevhan Haruniye, ! İsvarta Gönen, Karsta Crlavuz, Trabzonda Beşikuzü, Malatva Akçadağ, Kayseride Pazar tö. Üren köyü enatitiileri. Bu enstitü. : lerin direktörlüklerine Maarif ! Vekilliği tarafmdan yakında ta. ; yinler yapılacaktır. Vapur yaplırıyor Vopurların makine aksamı " İngiltereden getirilecek Demlrynllın idaresi köorü ile Adalar ve Haj içşletilmek üzere Kısnnpıoı ha. vuzlarında iki vapur inşasmı ka. H surette kararlaştırmış: İngi- liz kredisinden istifade ile İngil. tereye inşa'ye mülzemesi sipa. tiş etmek üzere teşebbüslere gi. tişmiştir. Vapurların makinele- | ri, kazanları ve tekne sacları | İngiltereden getirilecek, diğer l kasmmları ile mı Sa havuzlarında yapılacaktır, Bir kaç ay içinde vapurlar kı . 1931 könulmüş olacaktır. İnşa. at Kıınuşı havuzlarının A- zapkapı kısmımdaki tarafında ıynlınk sahada yapılacaktır. 'apurlar tamamen Türk mühen. | dis ve işçileri tarafından inga e. dilecektir. Hazırlanan — inşaat projeleri Münakale Vekâleti ta. rafından tetkik edilmektedir. Fırtına hafifledi / 'Marmara ve Egede bulunan vapurlar limana Karadenizde hüküm sürmekte olan fırtına evvelki geco bafif- lemiştir. Yalniz Marmara ve E. gede lodos fırtıması vardır. Pa. zar günü limanımıza gelmesi beklenen Karadeniz vapuru fır. tmaya tutulmuş, Sinop limantn- da kalmağa mecbur olmuştur. Vapur 24 sant rötarla evvelki gece Boğaza girebilmiş fakat vaktin gee olması vüzünden ge. ceyi Büvükdere önlerinde geçir. mistir. Karadeniz ancak dün öğ. le Üzeri rıhtrm» vanaşmıştır. Fırtına yüzünden hir motör iki mimarla iki kalfa Belediyece işten menedildi Bolediye tarafından yeniden iki mimarla Iki kalfa hlııt sena müddetle iş görmekten menedil. mistir. Du'ılltduı biri Fehmi kalfa. dır. Cihangirde Güneşli sokak. ta 9 metre genişliğinde bır 8o- lmkı |=e'rullıe Üç metre irtifamda yen vapmıştır. Bu İnşaata müsaade eden Beyoğlu kazası Fen memurlarından Tevfiğe de aiykari olsrak. İnga' edilen üçün. n a cü katın yıkılması için de dalmi encümenden karar almacaktır. Diğerleri mimar Sarrafyan, yüksek mimar İstepan Ara, kal- fa Panayottur, nni üeü Sarayburnu açıklarında bir adam denize düştü Kövrüden Ha den Denizyollarının Burgaz va- purunda bir kaza olmuş, Saray. burnu açıklarında bir adam de- nize düşmüştür. Görenlerin !ır. vadı Üzerine kaptan vapuru di durarak sandal indirilmiş, hnvL (| veti öğrenilemiven kazazede bay am bir halde kurımh:aı bas- neye wmımw. a yazlı bir afamdır. dönüyor Karadenizde batmak tehlikesi geçirmiştir. Demirtaş isimli olan bu mo- tör Köstenceden kutu kerestesi yüklemiş olduğu balde ltmanı. mızaâ hareket etmiş, yolda fırtı. naya yakalanmıştır. Motör iki gün dalgalarla boğuşmuş, tay . falar bütün hamuleyi denize at- mağa mecbur olmuşlardır. Bir gok defalar batmak tehlikeleri geciren motör evvelki gece ha. rap bir balde Boğaza girebil. miştir. Tünelhbaşındaki çifte katil Tıbbı Adlinin raporiyle hâdise kapandı Geçen hafta Tünelbaşmda bir cinayet işlenmiş, bir. karı koca ölü olarak bulunmuştu. Bu çifte katil muamması nihayet dün çözülmüş ve Halilin evvelâ ka. dmt- öldürdükten sanra kendi bicağile bir kazaya maruz İtal- dığı Tıbbradi! ranoru ve şahitle. rin iİfadesi ile sabit olmuştur. Halil o gün kadımı Aksarayda çalıştığı röntgen mütehaasısının evinden bankaya para yatıraca- #mı söyleverek V almış ve Tünel. başındaki Lütfullah apartıma - nına götürmüştür. İki sevgili ra- | E ; L e E ıl Kasım mahallesinde ollll;' nede dikim evinde Ç sının diün sabah diş, karısı ile kar$ gı çekmiş, Ahmet karısını n“h rinden ağır ııuıt” Yırılı kadın Hesine kıldınlmll"" Balatta kahvecilik dullah oğlu Me Ahmedin eroin almmış, kahvede rımnda 6 paket ur, Bundan başka YEf turan sabıkalı lâtın da esrar satii öğrenilerek takibint ve esrar ııuka V; ji h kadının ırkıduın' sonra kadını gilâhlâ rek kirletmişti. İkinci ağır cess dün Mahirin mul tirmiş, kendisini 2 Hapse mahküm etmiti” 4 Kumar yüzü cinayet İtfalyeciliktan G*J kadaki parasmı cetiliii =ih gün To hareek ğ y e oturup dinle! dnda birisi, Mehrel, isimli arkadaşlarım!?, uııai teklifini P€ nun Üzerine çıkan da uııın.a“sıdu"" da yaralı İkinci ıhel dün de bu davanın devam etmiş, mi! müdafaasını Mı mech uy:lu.nde Pül ri; lediğini ileri .u:ıı:: de katilin mıv halinde mi bulı ,ı kaçmak imkâni madığını tosbit İÇİP bir keşif yapılmasıni —— miştir. / | unıversııo ' V ".* hatga konuşabilmek İçin valarz | (e kalmak istemişler ve Halil ka- pret Rüştüvü bir bahane ile sav- ar;.k;n sönra bicağımı çekmiş ve ayı boğazmdan — keserek öldürmüştür. Halil bundan-sonra da boğazı mik bir halde sokağa fırlamış. Vıhnıı sebebi ise evvelce de yazıldığı gibi ademi iktidara müptelâ olan Halilin Fatmayı | kıskanmasıdır, orta | kaldırılmış ve bu facla da böy. leca kapanmıştır.