19 Ocak 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5

M'Üet Meolisi ik mevkıine nacak B (AA) — B.M. a Refet Canrter'in *;ı:l;dnank ruzna- ee hut eler Üzerinde b Gti ::ı“”'““! ve bu ara. Yaplır Pötçelerinde mü. KY çakttına ait lâyihalar —“ıı lâyir Fârın maaçlarına h Yihasınr kabul eyte. ğ »ı..";;;"";eıkıde bulun- N maae a K Müzakeresine baş, heyeti ümumiyesi üze. Olan parti müsta- a ”m?h Rana Tarhan teş ça O Suallere — ve '—'htıı (Mîuun) beyana- a 'aşvekil Dr. Refik Un Barı ü Evveli sayın ar. ş "'5».,_ Tarhanın sualleri. YÖRÜN S kağı 5 isterim. Anlıya. ai tatlay, Birinel sualleri bu ! iı& Mevkiine ne vakit de şitdadır. Heyeti ce- vıu;:ll_un olduğu üzere G Hinin, dünya — harp v.,"_:-minin mecburi- gYd bu kanumün Yönra derhal tatbik z_î;"tlni tabil ve lâzım d , /2vo sesleri) Hark Miyebeselerin * dahil. hi Cllar ve bilhassa i le lüzumları bu ) ğ tei' /| k?hl tatbikine geçil. b ci l öluyor. A ık lı.:ıohnx buyurdular ça Yön tatbikinde takip Mlük çölkim olacak - rihni- t n*""kııiı bunu şöyle Ki Üngü fatbikatında takip ©- k %âu“ bittabi kanunun TMühtelif mevzuların Olan alâkasını ve hi opıila temas ederek bu SKUN hazırlandıktan ü ” A"lnıınu ptatbikatına ğ Nv%hl takdirde kanu. / at Reçmek fayda yeri. Yerir. Binaenaleyh, “ Mevruları nazarı k ve bunların biri- olan alâkasını gözö- b hükümetçe hazır- arlin dahilinde — bir Kupgurlandıktan sonra ka. h K Tt geçmiş olacağır lacak ziliniyet — dedi. SÜ nata çok mühim gör. ”’"n:ıı mümkün oldu. K hayatını örsele- çolmasına dikkat İçin bir vaziledir. bu beyanatımı taki. ’: Başlanan madde. | zi hatiplerin müta , Dİş ve kantın kabul AŞ Si remn| P Olunmasını müte- Refik Say alkışlarla & n Sürekli % hissedilmiştir. Li , ı'—ış(ğ) —Dün ge. Züren, Mearkezde bi. Olta; ıkwddıui diğer | üç yer UK 1a ÇARb e GLA.) — Niksar. N 1 olmak Üzere ü B g Saram'ıları ol . Nımıı.!ıueım t leetirit MMI #ldAMe N » ir. Hararet &. , $ —- VAKIN | Başvekilin dünkü nutku | ı Ankara, 18 (A.A.) — B. M. | siyetini müillet fertleri arasındaki | Meclisinin bugünkü toplantısın- da Başvekil Dr. Refik Saydam | tarafından söylenen nutuk aşağı. dadır: | — Aziz arkadaşlarım, Büyük Meclis kış tat rar vermiş bulunuyor. kadaşlarıma neşeli ve sıhi istirahat devresi dilerim. Büyük Meclisin altıncı içtima — devresi nin başlangıcındanberi hüklne. tinire verdiğinir varifeleri bura. da tafsilen tekrar edecek değilim. Gününr icabettirdiği birçok li zumlu kanunlar yüxsek tasdikini- ze mazhar oldu. Hükümetinize düşen vazile de onları iyi, mille. timizin nef'ine uyar şekilde tat. bil etmektir. Ariz arkadaşlarım, Memleket içinde emniyet ve asayiş memnuniyet verecek bir haldedir. Yapmakta olduğumuz KÜ Bize şu kanaati ver. d vatandaşlar ve u- mumiyetle Türk yurdunda yaşa- yanlar hürriyetlerinden, şerel ve haysiyetlerinden ve bilelirmle hak larından cmin ve müsterih yaşâ, maktadırlar. İdaremizi tamamen asli hukuk premsiplerine tevfik etmiş bulu. nuyoruz; hürriyetlere hürmet ve rüz ve bu gert altım. baz tutüyoruz. Büyük mecl kıymetli irşadk larından ve feyizli mürakabçsi. den daima istifade ettiğimiz gibi, tam bir serbesti içinde çalışan amatbuatımızım neşriyatından da faydalanmağa dikkat ediyoruz. Zamanımızda dünyamın - birçok memleketlerinde, dabili — nizam ile kabili telif görülmiyen mat. buat hürriyetini, biz o! nizamıl yardımcısı sayıyoruz. Ve öyle ol masını temenni ediyoruz. Her- keti, tenkitsiz ve mürakabesiz İ- dareye imkân veren herhangi bir sistemi bütün zahirif kolaytıkları. Ba rağmen biz, iltifata lâyık gör. müyoruz. Çünkü, hedefimiz me. suliyet mevkiinde sualtiz, cevap- sız hükümran olmak değil, mem- leketi en emin yoldan Tefah ve terakkiye ulaştırmaklır. Bu yol, kanaatimizce, mürakabeli ve me. suliyetli demokratik yoldur. Bugüne kadar takip ettiğimiz bu hattı hareketten müşteki de- güllr; dilâkde ps'tikamızıni temin ettiği iyi netlcelerden memmt. nuz. Matbuatın haklı tenkitlerine alışlınız, Haklı ve haksız tenkit- lerin temyizini ve bunlar hak- kında lâyık oldukları hükümleri wermeyi de milletin dalma iyiyi, doğruyu bulan selim bissine ter. kediyoruz. Umumi ve hususl menlaatlerin ihlâli ihtimaline kar. gı kanunlarımızım ve mahkemele, rimizin kâfi teminat olduğuna kimsenin şüphesi yoktur. ZELZELE VE SEYLAP FELÂKETLERİ Arkadaşlarım, Son zamanlarda hepimizi, bü- tün milletircizi mütecssir eden zelzele ve seylâp felâketlerinin Onulmaz a , yani can zayla- tıne unutamayız, Fakat ne çÇa. reki olmuştur. Felâketten kurtu. lan kardeşlerimizin yardımına ve tesellisine bütün vasıtalarımızla koşuyoruz, mümkün olan her şe. yi yapıyorur ve yapacağız. Bu feliket karşısında milletin ve hü- İ kümetin gayret ve hassasiyeti müvari ve b Tini tamamlar bir halde tecelli etti ve böyle devam ediyor, Hükümet kendisine düşer vazifeyi takdirdeki dikkatini, mil- z de aramızdaki milli te- samimiyet ve arzametini gösterdi ve gösteriyor. Büylk meclisimizin, çok asil bir kara- riyle teşekkül eden milli yardım komitesinin davetine, bütün Va. tatı evli geve seve İştirak €- diyor. Dün de bir vesile ile ar. zettiğim gibi, tek vatan yüksi mefhumunun en heyecan verici manzarasma şahidir. İlk işe baş. ladığı günden dün akşama kadar milli yardrm kömitesine gelen pa- Ta teberruu yekünu 2.156.956 li. raya varmış, aynı teberruat da tamamen tasnif edilememekle be- taber yarım mllyon parçayı çok. tan açmış ve halen devam etmek. te-olan iaşe mevaddı yekünu da yürz binlerce kiloya varmıştır Bu, müşterek vatan hissinin en bariz delili olduğu gibi felâketli vatandaşa yardım hissinin de en yüksek şahididir. MEMLEKET HAVASINI İFSADA ÇALIŞANLAR VAR Fakat arkadaşlarım, derin bir tecesiir içinde bize teselli ve hat. tâ iftihar veren bu manzaradan hoşlanmıyanlar da maalcsef yok değildir. Bunu size arz mecburi- yetindeyim. samimi tesanüdü, kendi emelleri. nin tahakkukuza mani görenler na intifa ve mMemleket menabin istismar etmmek isteyen, bunda bazan kendi menfaatlerine mağ. ü da memleket dışı kuv. olanlar bulunur. Bu vadigârlardan bizde de yok de. Kildir. Bazari vatan #ever bir fert gibi saf hâlki iğfale, çok defa hü- viyetlerini gizleyerek memleket havasını ifşada çakşırlar. - Lâkin derhal arzedeyim ki, bu gürub için en az müsait olan muhit Tür. kiyedir. Hiç yer bulamıyacakları da saf Türk kalbidir. Bunlar her wakit türlü türlü rivayetler ve if. tiralar çıkatırlar, fakat Türklük muhiti içinde istedikleri neticeyi bulamarzlar, Şimdi de yeni serma. yeler buldular, diyorlar kiz *“Hükümet felâketzedelerin yar diminâa vaktinde yetişemedi. mil- ietin verdiği yarımlar muhtaçlara iümedi, zelzele muni gında asayiş temin edilemedi. Arkadaşlarım, Bunların nasıl çirkin bir İltira olduğunu siz bi z. Felüket haberleriyle beraber alâkadazlara verdiğim emirle kendilerini müm. kün olan her yardımı ifa edecek gerecedle bütün salâhiyetlerle teç. hiz ettim ve derhal lüzumu kadar para gönderdim. İki vekil arka- gdaşım felâketin ertesi ıünüAnL zele mıntakasına hareket ettiler. On gün mütemadiyen dolaştılar, Bütün salâhiyetlerini kullanarak mümkün olan her şeyi yaptılar. Merkez de kendilerinin lüzum gösterdiği ber şeyi yaptı. Hiçbir yere para ve sisat sıkintısı çektirilmedi. Hükümet ve Kırzıl. &y bütün vesaitiyle çalıştı. Teda. Tik edilebilen çadır, errzak, eşya, ilâç ve inşaat malremesi ve sıhhi ekipler gönderikli. Milletin, hü- kümetin ve Kızılaym yardımları en seri surette felâketzedelere yetiştirilmeğe çalışıldı. ve çalı. gıhıyor. — Mühtelif yerlerde sey. yar ve sabit hastahaneler kurul. du, Bunların — tafsilâtim alâkalı vekil arkadaşlarım size arzettiler. Biz, felâket gören kardeşlerimi- ze gönlümüzün istediği kadat ge. niş ve seri yardım — yapamadığı. mızdan mütecssiriz. Bu hizme. ti daha xeri ve daha geniş mik- yasta yapmak, yani felâketin a . nında her yere ve herkese yetiş- moek isterdik. Buna muvaflak o- lamadıksa sebep bizim — kusuru. muz değil, imkânın darlığı, tabi- atin zorluklarıdır. duğumuz şartların, ve elimizde. ki vasıtaların verdiği imkân için- de azami hizmet ettiğimize ve et- mekte olduğumuza kanliz, Zaten büyük heyetiniz gibi yüksek bir mürakabe kuvveti karşısında çalı- şan bir idare bundan — başkasımı yapamazdı. Onun için kalpleri. miz felâket yüzünden ne kadar murztarip ise, vicdanlarımız da mümkün olanı yapmış olmak ka- naatiyle müsterihtir. Felâket mıbtakasında asayi . şin muhafaza edilemediği, bir bilezik veya küpe için kaollar, kulaklar kesildiği, umumi mü . fettisin çapulu men için kendi elile yüz adam öldürdüğü yo - htundaki âmiyane rivayetler bu memlekete zarar vermek iste. yenlerin ne kadar adi vasıtala. | rüş birlir ra tenezzill edebildiklerini gös . teren delillerdir. BAŞTANBAŞA YALAN VE İFTİRA Arkadaşlarım, Bunların hepsl yalandır ve if tiradır. Böyle geyler vaki olma. mıştir ve olamaz. Zaten zelmele haberi üzerine iik aldığımız ted. birlerden biri de ©0 mmtakanızi azibat kuvvetini arttırmak oL müuştur. Onun için oralara der. hal asker ve jandarma gönder . dik. Arkadaslar. Fena propazanda bu kadar . l kalmıvor, diyorlar ki felâket bundan İbaret değildir. Tokrar zelzele olacak, seylâp olacak, başka felâketler gelecek; hatiâ bunlara fatih te gösterivorlar. Fakat onların gösterdikleri ta. rihler çoktan geçmiş bulunuyor; fakat onlar utanmak niyelinde değildirler. Arkadaşlarım, yirminci asır. da zelzele gibi, seylâp gibi tabil hâdiselerle teşe'üm etmek an . cak gayrimeşru emellerini is . tihsal için her volun kapandığı. nr gören bedbahtların, güphoe . siz ki kendileri de inanmıyarak, cekleri harekettir. Her ilir ki tabil hâdiseler tabif kanunlara tabidir. Onları dur . durmak kimsenin elinde değil . dir. Olgun milietlerin kârı bun. Jara karşı teşe'im değil muka. vemeti artırmaktır. Bizim de tu. tuğumuz yol bu yoldur. Bu pro. pagandaların hedefi evvelâ mil letin hükümete itimadımı sars. ;nnk.“ı;n“n felâiketler vahimesi. a mi tolüâşü ve vesveseye düşürmektir. Iftiharla arzedeyim ki millet muhbitinde bedbahi oropagan - dalar tesir yapamıyor. Herkes, tarihi dolduran ve süsleyen bü. yük hizmetleri dalma şükranla anılan Milif Şefin etrafında yek. bare bir vücut gibi mütesanit bir halde calışmak Tüzumuna kanidir. Millet, kendi meelisinde gördüğü azim ve te. sanütle milftehirdir. Hüküme - tin, gizin de tasvibirize mazhar olan politikasmdaki İsabete ima. niyor ve onu kendine mal edi. yor. Bununla iftihar edebiliriz. HARİCİ SİYASETİMİZ Aziz arkadaşlar, Haricf siyasetimiz muhtelif vesilelerle yüksek — huzurunuza arzetmiş olduğum esaslar ve tasvibinize iktiran eden direk. tifler dairesinde tabil seyrini takib etmektedir. İngiltere ve Fransa hükümet. lerile malümunuz olan kredi ve istikrazlarm müzakeresine me. mur etmiş olduğumuz heyet ge. vek Londra gerek Pariste dos. tane bir hava içinde messaisini ikmal ederek buna mütedair mukaveleleri hükümet namina akt ve imza eyledi. Beyet relsinin Sofyada te . vakkuf — ederek Bulgaristanm muhterem Başvekili Bay Köse. ivahnof ile vaki olan görüşmeleri iki koamşu memleket arasındaki timatkâr dostluğun tezahürüne ve Balkanlarda sulh ve emniye. 11 Sovyet tayyeresi düşürüldü (Baş tarafı 1 incide) tehire gu iki seböpten dolayı karar verdiğini açık surette göstermektedir. BEvrelâ, çemberlemek kor- kusu, filhakika, cepbe gerisi nin mühim bölgesinde müna- kale hattını tekrar - tetisa me- mur edilen İki Sovyet kıtası imha edilmiştir. İkincisi de, Ballâ bölgesinde müuthiş bir soğuk hüküm sür mektedir. Hararet deröcesi Vi- borg'da düv Bıfirim altında 51 bugün 48 İdi. Diğer taraftan verilen ma- itmata göre, dün 18 Boövyet tayyaresi orta Finlândiyada küçük bir şehri bombardıman etmişlerdir. Üç Fin avcı tayya. resi derhal muharebeye girlş- miş, 11 Sovyet tâyyaresi düşü- rülmüş, diğerleri kaçmıştır. 40 bin kişilik zaylat Helsinki, 18 (A.A.) — Rus kı. taatının büyük bir hezimete uğ. radıktan ve 40 bin kişi ve mühim miktarda malzeme kaybettikten sonra Salla'dan geri çekilmiş ol- dukları teyit edilmektedir. Londte, 18 (AA.) — Finlândi- ya elçilik erkânından biri burada yaptığı beyanatta Rusyanın — sön Hükümetin teyakkuz ve hasşa, | zamanlarda hergün Finlândiyaya 300, 400 tayyare ile taarruzlarda bulunduğunu ve mühasamat baş ladıktan sonra gelenler de dahil ol- mak üzere Finlândiyanın bu taar ruzlara kargı koymak için elinde ancak 150 tayyare bulunduğunu söylemiştir. Moskova, 18 (A.A.) — Tas a. jansı, Leningrad askeri mıntakası genel kurmayının aşağıdaki tekzi- bini neşretmektedir: 1 — İngiliz Deyli Herald gaze tesi, Helsinkinin bir amele mahal- lesinin Sovyet tayyareleri taralım dan ciddi surette hasara uğratıldı.. Kınt yazmaktadır. Bu haber haki- kate tevafuk etmemektedir. Kızıl- ordu hava kuvvetleri, Helsinki şeh rini ve amele maahllelerini -bom bardıman etmemiştir ve etmemek- tedir. 2 — Alman Trantocean ajansı Fin kıtalarının Suomisalmi mın takasında 44 üncü Sovyet tırkası kumandanı Vinogradovun — dom muş cesedini bulduklarını yazmış tır. Bu haber de doğru değildir. Fırka kumandanı Vitogradov, 4 çaki LA TP D | tin istikrarına matuf mesalmiz. ı miyet bir gö - le olmuştur. Arkadaşlar, İssaniyet, fecl bir barbin 1z. tırapları devam ederken, Türki. zin maruz kalmış olduğu Mivük felâket karşısında çok uhu oltşayıcı bir tesanüt man. arssl gösterdi. Resmi ve hususf yerlerden bize vapılmış olan ve elân da yapıl. makta bulunan mem. leketimize karşı umum! bir sem. patirin ve bize her tarafta veri. Jen kıymetin bir ifadesi olmak itibarile bu insanf tesanüit bir de hususl! alâka mahiyetini haiz bulunuyor, Bu dost devletlere, bu yüksek ruhla İnsanlara, müsaadenizle, bu kürsüden Türkiyenin derin teşekkürlerini ifade edeyim. MİLLİ KORUNMA KANUNU Arkadaşlarım, Haftalardanberi üzerinde elbirliğile çalıştığımız ve bugün kabul buyurdu. gunuz Müli Koruma Kanununa da te. mas çtmek isterlim, Kanudun gayesi yalnız, Türk va- tandaşının zıkıntı — çekmemesine ve müdafaa kuvvetlerinin fevkalâde bul. lerde ve seferberlikte c tyi gekilde tanzimine ve Idaresine matuftur. Hü. Kkümetinize —verdiğiniz bu vazifeler yapılırken, bunların yine en iyi gekli. de görüşülmesi için, vendiğiniz salâ. hiyetlerin de en dikkatli bir süretle kullanılmasının lürumuna kani bulu- nayoruz. Hükümetiniz bu vazife ve aalâhiyetler kendisine verilirken, Bü- yük Mecile tarafından gösterilen ih- timamdan nt kadar metanun ise, ken. distno gösterilen itimada da müteyek. kirdir; ve 6 itimada lâyık olmağa ça- Uşacaktır. Dünyanın arzettiği buhra- nın, memleketimize vaki iktısadi ve toari akisterini zamanında karşıla. mak bizim için me kadar hayati bir menele isa, bu bubranlardan istifade etmek istiyecek olanların fena fikir ve hareketlerine karşı kaymak da o kadar Jüzumlu bir harekettir. Biz, ha yatta bu halleri gürmüş ve acılarını gekmiş bir nesiliz. Tabiatlarımız da Ona tekrar müsmade edacek kabiliyet. te değildir. Huzurunuzda bu kanunun tatbiri kendilerine tevdi edilecek olan her vatandaşa, aymi zamanda, biç gevşemiyen bir azım ve dikkatle, va karşılıklı mürakabe ve dikkat saye- sindedir. ki, kanunun tayin ettiği iyi hedefe vasıi olahiliriz. Arıadaşlarım, İntihap dairelerinizin (htiyaç ve dürümlarını ahbatle ve neş'e e ge. tirmetizi en samimi hislerimle Elle. vim. Almanya niçin garp cephesinde taar- ruza hazırlanıyor (Baş tarafı | incide) olduğundan Hitlerin büyük taar- vuz tekrar başvurma- # bir zaruret olur. 2 — İngilterenin şimdiki halde 700.000 kişiden ibaret olan harp Ordusuna bu sene içinde yeniden Silâh altına alacağı gençlerle (2) milyon, - (700.000) e çıkarmak kararını vermesi, kendi istediği şartlarla İngiltere ve Fransayı sulha mecbur edece- #ini ümit ediyordu, Fakat bir iki hafta evvel Londra hükümetinin daki kat'i azmini gösterdi. Bu ise, Hitlerin İngiltere ve Frantayı müdafaa müdalaa harbi projesini yine bir tarafa bınkınkmukn’. r hü'yılllı bir taarruz hazırlıklarına — girişti ve ilk tedbir olarak da Göring'i Almanyaya iktısadi diktatör ta- etti, İşte iki gündenberi gelen tel. graf ve radyo habecleri hep hâ. diselerin bu istikamete teveccüh ettiğini gösteriyor: A — Almanların aşağı Rende. ki orduları yeniden birçok fırka- larla takviye etmeleri, B — Tbhen merkezindeki fay- yare mevcutlarınım arttırılması, € — Birçok motörlü - kataları 19 lKINC!'KA_NUN 1940 l Hemloreke | yapılan teberrular . | (Dünkü sayımızdan devam) Edirne vilâyeti: Merkez ipsala Keşan Uzunköprü 8.110 1.000 1.000 2164 —- — 12.274 9447 4.000 172 “ Pazarcık 6s 29 Yekün 13.620 Hakkâri vilâyeti: Merkez Şeridinli Yekün Hatay vilâyeti: Antakya Kırıkhan Reyhaniye Yekün İçel vilâyeti: Mersin Silifke Mut Tarsus Yekün İsparta vilâyeti: Merkez Eğridir Ş. Karahisar Yalovaç Yekün Istanbal vilâyeti: Merkez Silivri »x214 B7 108 45 18323 32 9.600 652 700 10.952 25.284 2.700 738 14.000 42.723 4.B47 S1 193 300 5.392 308.325 172 898.497 2021 3.712 1199 320 2.025 4.000 BIS 46 3109 BO 356 16 2.000 Bayındır Bergama Çeşme Dikili Kemalpaşa Menemen Seferihisar Tire Torbalı Urla Yekün 19.618 86 Kars vilâyetit Iğdır Kastamonu vilâyeti: Merkez Araç Daday İnebolu Kargı Küre Taşköprü Tosya Yekün Kayseri vilâyeti: Merkez Bünyan Develi Tacesu Pınarbaşı 3.000 7.000 367 1.320 8.057 700 165 2.0$50 2.707 — Yekün 3 Kırklareli vilâyeti: Merkez Babaeski Lüleburgaz Vize 7.813 07 (Daha var) y — harekete hazır bir hale getirme, leri, D — Fransız hududu boyunca uzun menzilli ve geniş çaplı ağır toplar yerleştirmeleri, E — Majino hattına müvazi Yektn ka hudutları yakınında yaptıkları bu hazırlıkların ehemmiyetini an- lamak için burada toplanan Al- man askerlerinin bir milyona vardığını düşünmek kâfi gele. Almanların bu yeni taarruz ha, zırlıkları tabii olarak Holandada ve Belçikada derhal farkedildi; bu memleketler de sür'atle mü. dafaa hazırlıklarına girişti. Di- ğer taraftan İngiliz ve Fransız or- duları yeni vaziyete göre icabe, den tedbirleri almağa başladı. Şu hale göre İngiliz gazetele. rinin dediği gibi, her dakika garp cephesinde büyük bir Alman ta- arzımun patlaması ihtimal ha. ricinde değildir. ASIM US