24 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— VAKIT 24 BİRTNCTMEŞEİN Ti Elâ Cözlü .nsanlar memleketinde Bundan G0 sene evvel çorak bir yere muhacirler iskân edil miş, muhacirler burada toöpra. ğt işlenir bir hale koymuşlar, Çİftlik yapmışlar, köy vücuda getirmişler. Bundan 30 sene #vvel davalar açılmış, m meler sen © sürmüş; nliha- yet mülk şahibi meydana çık. mış, hükümet bu araziyi satın aha bu sene mü- üksitle sataecaklır, İşi takip için Ankaraya ge- len birkâaç köylü ile ben bizzat görüştü ) senede bir mül- miyen İnsan pi bir ildir. Büyük Millet Meclisind. nr şeye benze - yen moseleler hakkında Dahi- liye Jonmiş nutuklar vardır. Arazi hududu meselesi eski bir tarihe malik bulunmakta - dır, Çavdarhisarda — bulunan | lede ekseriyna muhsul ekseriya Vekilleri taralından &#öy - | Jüpiter mabedinin duvarında - | ki taş levhalarda Milâdım ikinel asrında imparator tarafından yazılmış mektupların suretleri vardır. Bu moktuplarda arazi hu dutları hakkında emirler var- dır. Yeniden mesahalar yapı- masını İhtllâfların — ortadan kaldırılması bildirilmektedir. Kilametre başmna vasati ola- rak 21 - 30 nüfus İsabet öden bir memlekette toprak; saydı - ğımız sebopler ve izah edeceği- miz mall şartlar dolayısile kâ- fi gelmemektedir. Henüz nen- tasif ziraat yapmayan, tekniği geri olan, mütemadiyen purça- lanarak küçük parçalara ayrı- lan arazi üzerinde çalışan ik litadi sebeplerle vaziyeti kö tüleşen ye bir yandan nüfusu da artan halktan bir kısmı gur bete çıkıyor. Bir kısmı yarıcı, maraba oluyor, bir kısmı mev- imlik ziraat Işçiliğini tercih iiyor. Bu arada kendine top - x bulmak için ormanla yapı- ü bir mücadele de gözden aiçmayacak kadar mühimdir. Çok eskidenberi örman yan nlarından — bahsedilir. Bu ngmlarm serbest odun kes- iek, kömlir yapmak gibi bir- akım sebepleri olduğu gibi, tarla açmak için de yapıldığı görülmektedir. Artan nüfus ve parçalana parçalana küçülen arazi mesge- lesinin iptidat hal çarelerin. den biri de ormanla mücadele- dir. gadelede bir taraftan orman Fakat ormanla yapılan miü ! barap oluyor, Bir taraftan or- | mann hücum eden. Ormanla köylü mücadelesi - nin pek eski zamandanberi Mmevcut olduğuna en güzel şa- hit ormanların muhafısı ola - rak her korunun kenurinda bir patirin bulunmasıdır, Ormuanla yapılan mücadele- do ekseriya orman mahvol - makla beraber neticede eko - Homik bir kıymet hâstl olma Maktadır. Çünkü orman yakı- darak elde edilen tarla ancak bir iki sene faydalı olmaktadır. Sebebi, ormanların bulunduğu sahalar ekseriya dikçe olan ya- Maçlardır. Ağaçların mevcudi- yeti dolayısile bir takım kayar darın Üstüne hafif bir toprak tabakası birikmiştir. Orman ortadan kalkınca yağmur sel- deri biriken toprak tabakala - rını vadilere sürükler. Tarla - mın hakik! manzarası meyda “na çıkar, Kayalıklar - sıfıtır. Orman orlada kalmadığı gibi buğdayı, arpayı besliyecek maddeler de kalmaz. Otauz, kıraç bir manzara boydan bo- Ya uzar gider. Ormanı mahveden bu ya yarıcı, ya mevsim amelesi olmaya yıhuv. güurbete gitmeğe mecbur olur. Vilâyet içinde ekilen saha 200.000 hektar, ormanlık mın- —tüaka 300,000 hektar olduğuna Hisüre, köylü orman münasebeti dikkate lâyık bir haldedir. Va- kıâ orman sahası 937 « 938 ge- Nesl istihsalâltıda nazaran bu Mikdarı göslermekte ize de 820 - 931 senesinde ekilen ara- Zİ miktarı 250,000 hektara ka. dar çıkmıştı. Henüz arada işlenmiyen 150 bin bektarlık bir boşluk mev gut bulunmaktadır. Şehirle mall münasebet bir- gok yerlerde köylünün müba- Mele tarecımna bağlıdır. Köylü pazar Ih'iyacından Tfazla mal Şevkedince mübadele nakid - y defa | Yazan: SADRI ERTEM zerinden olur. Fakat mübadele edilecek miktar azaldıkça mü- badelede nakdin yerini eşya al- maktadır. Buna göre köylü lle şehrin mall münasebeti ya- ni borçlanma tarzr meydana çıkıyor. Bazan faizle alıyor. yüksektir. para Faiz mikdarı hâlâ | Bankalar, kredi kooperatifleri | hakiki ihtiyacı karşılayacak | halde değildir. Bu uı-bı_-pıııı: mikdarı azalsa da faizci mev - | cüttur. Diğer taraftan köylü kendisine | lâzım olan aşyayı mübadele ta rikile alır, Fakat bu mübade - daha Bonra verildiği için satı - lan mal bir nevi avanş muhiye- tindedir. Mübadelede — köylü yine bir kısım faizi öder. İş ü- zerinden yapılan avanslarda da yine mahgsule göre bir. hesap vardır. Bunların yanıuda diğer vakıayı olduğu gibi kaydetmek Iktıza eder. Arazi sahipleri yalnız köylerde oturup yalnız ziraatle meşgul olanlardan 1 - baret değildir. Köyün dışında eoturup hayatını başka şartlar içinde temin eden, araszisini bu arada tâli bir iş olarak işleten insanlar vardır, Bunlar için bu toprak fazla bir kıymettir. O- nun daha çok inkişafı İçin mas- raf etmeğe lüzum görmez. E - süson 930 - 931 senesine naza- ran zer edilen arazi miktarı 930 - 981 de 350.000 hektarı aştığı halde müteakip seneler - de düşmlüş 937 - 938 senesinde bu miktâar 200.000 hektara in- miştir. 981 - 932 genelerinde 200 bin ton miktarında iken 125 bin tona inmiştir. Bu vaziyet köyün niçin bir teknik inkılâp geçirmediğini sanıyorum ki i- zaha kâfidir. XVI GURBET Bu şartların neticelerile her gün karşılaşırız. Toprakir ve - ya topraksız köylüden, yarıcı- lıik ve yanaşmalık imkânını bulumrıyanlar mevsim ziraat iç çisl olurlar, Ziraat işçilerinin hayatı Anadoluda efsanelerile, dostanlarile baştan başa bir e- debiyatdır. Meysimlik ziraat işçiliğinin kötü, korkunç şart- lart vardır. O ana vatanın hu- dutları içinde bir “Yemen” hi. kâyesi halini almıştır. “Yemen”" e giden gelmez, Yemene uzanan yollar bir da - | ha geri dönmez diyo bir hazin | hatıra vardır. Bu hatırayı bi yük barptenberi unuttuk, fa - | kat zirsat işçisinin mukaddera- trnı âramak İçin yollara dü - şenlerin bir daha ne zaman dü- necekleri, nn şurtlar içinde ge- Fi gelecekleri malüm değildir. Adana ve İzmir mıntakala - rına Mevysimlik ziraat işçileri nerelerden, hbangi mıntakalar- | dan gölmez. Mevsim işçileri turnalar gİ » bi, kırlangıç sürüleri gibl iİk - limleri aşa asa iş mıntakala - rına gelirler, Karlı dağların, yosunlu tepolerinden — inenler, yayladan gelenler, etraftan a- kınm edenler hurma ağacının meyvasını pişirdiği güneşin al- tında ilerlerler. Yaylanın bodur - çalıları ile birlikte büyüyen insanlar hey- belerinin ve boyunlarına asılı yorganlarının gölgesinde kıs - met aramaya giderler. (Daha var) Gümrüklerdeki Alman malları 19 Teşrinievvel akşamına ka- dar gümrüklere gelmiş olan Al. man mallarının memlekete it. hali hakkımda Vekiller heyeti. nin çıkardığı kararname tahri- rı olarak dün gzümrüklere bildi. rilmiştir. Derhal müracaat e. den tüccarın malları serbest bı. rakılmağa başlanmıştır. TEŞEKKÜR Vakıt'ın 23 Üncü yılımı idrâk et mesi dolayısile bizi kutlulamak İât. funda bulanan Matbunt Umum M dürlüğündeki arkadaşlarımızta Tan ve İkdam arkadaşlarımıza teşekkür eder ve kendileri için de nihayel. siz ömürler dileriy _pdıkııırı üzerinde Cumhuriyetbayramını : kutlama proğramı tesbit edildi O gün 22 yeni okul açılıyor; vapur tarifelerine ilâve seferleri kondu ; Cumhuriyet bayramının 16 net yıldönümü — münasobetile şehrimizde yapılacak bayram genlikleri hakkında İstanbul vi. lâyeti geniş bir program hazır. lamıştır. Hazırlanan programa göre; bütün daireler 28 Teşrinievvel cumartesi nü suaat 12 den başlıyarak 30 uncu pazartesi günü akşamına kadar tatil ya- pacıktır. Bütün daireler, cemiyetler, hususi binalar, ticarethanelor, kara ve deniz nakil vasıtaları, istasyon ve iskeleler gündüzleri bayraklar!a, gece fener ve ışık. larla donatiiacaktır. İstanbulun belli başlı cadde. | lerine cumhuriyet devrinde ya. pılan inkılâp ve ilerleyisi gös. | terir afişler asılacaktır. Bay - ram günlerinde şehrin muhte . lif yerlerinde, meydanlarında halk kürsüleri — kurulacaktır. Yirmi dokuz teşrinievvel pazar günü saat 9,30 dan 10,15 e ka. r vilâyette vali tarafından tebrikler kabul odilecektir, Hükümet konağında yapıla . cak bu törenden sonra vali, ba- | şında İstanbul komutanı, C. H. rtisi müfettişi olduğu halde Eyı.m ve üniversite meydanmın- da yer almış bulunan halkm n.tırlilnılıkındllennu AyTiı. mevki alacaklardır. Gn: Tesmi tam saat 11 de aşa. başlaya. A) On'lu. B) İtfaiye bando- su, C) Polla, Ç) İtfaiye, D) Şe. hir bandosu, E) Üniversite ve yüksek okullar, F) İzciler, G) Lise ve muadili okullar, H) Sporculır. muhtelif teşekkül. Geo". alayı, Beyazıt, Sultan. ahmet, Sirkeci, ki , Şişhane yokuşu, Tepebaşı, cad. desi yoluyla Taksime gelecek - lerdir. Taksimdo âbideye çelenk koyma merasimi — yapıldıktan sonra merasim sona eretektir. Beyazıt meydanmdaki mera . | gimden sonra gehitlik ziyaret edilecek ve aziz şehitlerin hatı. raları anılacaktır. Gece İstanbul komutanlığın. ca gehrin bütün yollarından geç mek Üzere fener alayları tertip edilecektir. Halkevleri de bazırlıyacakla. ri zengin programla bayramı kutlayacaklardır. VAPUR TARİFELERİNE İLÂVE SEFERLER KONDU Cumhuriyet bayramı müna- sebetile İstanbulda yapılacak merasimleri ve gece gşenlikleri. ni görmek isteyen şehir civarı halkma bir kolaylık olmak üze. re Denizyolları ve Şirketi Hay. riye idareleri tarifolerine ilâve, ler yapmışlardır. 29 Teşrinlevvel pazar günü köprüden gece yarısından sonra saat 1,30 da kalkacak bir vapur Kâadıköy ve bütün adalara uğ. rayarak Büyükadaya kadar gi- decek, ıyrıen saât 2,30 da da yılnu Haydarpaşa ve Kadıkö. yüna köprüden ikinci bir vapur kaldırtlacaktır, Yine aynı akşam saat 1,30 da Köpriüden Kavaklara kadar bü. tün boğaz iskelelerine ufn mak Buretile bir vapur ka! Jacak, saat 2,30 da da yalnız Çengelköyüne kadar ikinci bir posta yapılacaktır. Bu suretle buralarda oturan halk ta şehirdeki merasim ve şenliklere iştirak edebilecektir. CUMHUİYET BAYRAMINDA AÇILACAK YENİ OKULLAR Cumhuriyet bayramı müna. sobetile gehrin muhtelif yerle-x rinde ve mülhakat kazalarında. ! ki köylerde açılış töreni vapıla. | cak okulların adları tesbit edil. | miştir. Okul idarelerine vapılan teb. ligatta tören ptogrammm fev. kalâde hkazırlanması Maarif Yeni açılarak okullardan müdürlüğü tarafından bildiril- müştir. Hazırlanan listeye göre açıla. | cak okullar şunlardır: Nişantaşı kız ve Karsgüm. rük orta okulları. Fatih: 63 ve 45 inci ilk okul. lar, Bakırköy kazasında: Tki telli, Küçükçekmece, Şenlik, Ye. ni Bosnaköy okulları. Çatalca $ ik köy okulu. Kurfallı, Si- Nı—f'kwimırrr nkulıı nekli, Soyalar, Bekirli, Fete, Yeniceler köy okulları. Yalova kazasında:. Koru, Ki. razlr köy okulları, Kartal kaza. sında: Ballıca köy okulları. Şi. le kazasında: Öveyizli, Alacalı, Kömürlük Kervansaray, İmren, li, Karabeyli, Kökmaslı, Kur - fallı köy okullarıdır. Bu okullara lâzım gelen ders aletleri, sira ve saire ihtiyaçla. rt da tesbit edilerek kendilerinp verilmiştir. Çanakkalede iki vapur çarpıştı (: İtalyan gemisinin kaptanı bugün sorguya çekilecek Evvelki gece sabaha kargı saat 4,30 da Çanakkale boğa- zında Nâra ile Akbaş arasında iki vapurun çarpışmasile neti. celenen bir deniz kazası olmuğ- | tur. Dün şehrimizdeki alâkadar. lara gelen haberlere göre kaza. nın tafsilâtı şudur: İtalyadan balık almak üze- re limanımıza gelen İtalyan bandıralı kaptan Maryo idare. sindeki Lisya isimli balıkçı ge. misl Çanakkale boğazından ge- çerken gecenin karanlıkları a. » İstanbuldan İzmire gi- den Ali kaptan idaresindeki 99 tonluk Amasya motörüne çarp- maştır, Havanın sisli olması do. layısile iki gemi birmbirlerini görememişler, bu yüzden de müsademenin önüne geçeme - mişlerdir. Hasan ecıa'deposu yangını Depo sahibi Bay Hasan ağır ceza mahkemesine verildi Geçen sene mart ayında kun- dıklıumıâ suretile yıkılıanı. san ecza deposu yangını etra . fında sorgu hâkimliği tarafın. dan idare edilen tahkikat bi. tirilmiş, depo — sahibi Hasan kaaten yaktırmak suçundan, 18 yaşuıdı işçi Ali kundaklamak ve arkadaşı Mustafa da suça iş. tirakten birinci ağır ceza mah- kemesine sevkoedilmişlerdir. D Ali yangın gecesi mağazadan kaçarken yakalandığı zaman: — Ben kundakladım. Eczacı Hasan bana Mustafa vasıtasile 300 lira teklif etti. Hattâ para. mn bir kısmımı aldım.,, demiş. Soıgu hâkimliği, eczacı Ha. sanın deposunu sigorta ettirdi. ği 100 bin liraya tamaan yak. fırdığını sabit görmlş, “lııık- ten vangın çıkartmağa teşvik,. maddesinden cezasının kesilme. sini istemiştir. 18 yaşındaki işçi Rizeli Ali mevkuf, Mustafa ile Hasan gay rimevkuftur. başla. Çarpışma pek şiddetli olmuş, Amasya motörü baş bodosla - masından büyük bir yara al . nuştır. Bu yaradan gemiye su. lar ağa başladığından kap- tan İtalyan gemisinden düdük. le yardım istemiş fakat İtal . yan kaptanı buna hiç aldırmı- yarak yoluna devam etmitşir, Yaralı gemi bu vaziyette yolu. na devam edemiyeceğini anla. yarak Çanakkale limanına ka- dar gidebilmiş ve diğer vesaitin yardımiyle karaya yanaşmıştır. Çanakkale liman reisliği ve ad. Tiyesi tahkikata — başlamıştır. Bugün ıımanımın gelecek o. lan İtalyan gemisi kaptanı hak- kında da takibat yapılması İs. tanbul liman rolaliğine — bildi. rilmiştir. İtalyan kaptan bu- gün sorguya çekilecektir. Türk - Romen lica- ret müzakereleri Metin birkıç güne kadar hazırlanmış olacak Türk — Romen ticaret müza. kerelerine esaslı bir şekilde dün akşam sant 17 de Tophane köşkünde başlanmıştır. İki he- yet azaları gimdilik fikir teati. sinde bulunmaktadırlar, Birkaç güne kadar yeni anlaşmanın metni hazırlanacak, bunun Üüze- rinde de müzakereler yapıldık. tan sonra imza edilecektir, Mü. zakerelerin 15 gün kadar sü . receği anlaşılmaktadır. Salı arşamb. 24 1 Teş. 25 LTeş. V1 Ramazan hızir U2 12 Ramazan hızır 178 a dif v a v AT 28 reisimizden bir Fit .. Valı ve Belediy?me Yazan: Hikmet Mül ÜN odama kırk beş, elli £ larında kadar bir zat $i Bu zatın diğer ziyaretçil hareket yor. Hali ve vaziyeti, hayatının ramanlıklarmnı ifadeye kâfi i yino söyledi: ) — Ben malülüm. Malüller f hatt, tramvay idaresinin etkiden © ğu gibi bize serbest seyahat İ kânı vermetini istiyorum. B Belediye Riyasetinin dikl celbeder misiniz? Ona, tam biör emniyetla der şunu söyledim: — Vali ve Belediye Rıııı. bilhassa m oluyor. Geçenlerde bir — topli esnasında bizzat nğzından işiti Malüllere, tramvaylarda, eski olduğu plı serbest yolculuk min eyleyemediğine çok esef Hiğini söyledi. Dr. Kırdar, bu rin imar ve nizamma, hayır gç menfaatine sarfettiği birçok emtiğj, © ler arasında — siz vatan uğru numa geçirmeden —ıılım. Çıılü #nuhtecem Vali Reisimiz Lütfi Fin, esasen tatayvurunda olan iyiliği DAHA ÇABUK TATBİ SAHASINA GEÇİREBİLECİ Nİ umuyorum, düne kadar hem kendisi: hem de rehberinden bilet mezmiş. Kolunu ve bacağını betmiş malüllerin yalnız - ken Bu iki Radyo neşriyatımıza dair (3) NKARA sadyosunun iki vimli Spikeri var: Biri yan, öteki Bay... Lisanımızı küçük iuiıı—l.iı lıhııı