11 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

; ı2 2 VAKIT 11 BİRİNCİTEŞRİN 1939 | Elâ Cözlü İnsanlar memleketinde Yazan: SADRI ERTEM Kütahyada tekrar sordum: — Çocukların bu okuma arzusunu siz fazla bulmiıyor musunuz? “ — Eskiden olsa 12 yaşın oda bir çocuğun okuma arzusu onu ya âşık ederdi yahut deli! Şimdi öyle değil, çocuklar şim, — dü bizim işlerimize yardım edi. yorlar. Bon hurdavat satarım, Oğlan bizim hesapları tutar! Herkos için de ayni şeydir. Bu- - Faya bir orta mektep lâzımdır. g * — Orta mektepten kastiniz nedir, dedim. Hani şu eski rüş. tiyeleri mi ihya edelim? “ — O rüştiyeler pek de işe /| yaramazdı. Orada ilmühal, a. Tabi, farisl okutulurdu. Hoce dar hep bu deralere dikkat e. | derlerdi. Dükkânda arabinin, farisinin, ilmühalin ne gibi bir - faydası olur. Halbuki bizim hesapla ki tapla işimiz var. Bu orta mek. teplerde yerine göre ticarot, yerine göre zanaat öğretilae gök iyi olur. , Colük çocuk artık bisikleto, | — motosiklete bile biniyor. —At, | eşek, tarlalık oluyor. Bmsile, evlek, evlek ilmi, ancak eşek sırtında çalışanla. O rm, heybelerinde taşıdıkları - kitaplardan öğrenilirdi. Zama: Na göre, işe göre ilim ve mek. “tep gerek, Madem ki yeni kafa istiyoruz yeni ilim verin! — Burası maden ocağı sayılır. Linyit kömürlerinde pislikten hasıl olan yangınları biz ma. en ocaklarında bile söndüre- miyoruz, Klbet bunun da bir Mi vardır. Ne olur bir mak. tep te bunları öğretse... IX afında pusu | Ş beyaz ba- nalr binalar vardır. Bu bina- r, dikkat ediyorum hep tazo, | dir. Hepsi İstiklâl harbinden önra yapılmıştır. - Koyulaşan, bal rengini alah akşam güneşi Eğrigözdağının gırtında morumsu bir fon üze. rine koyu gölgeler resmeder -bir yamaç halitide devam eden Bmet bu mor ufukta kışın hey. beti, yaz günlerinin taat sa değişen renk ve ışıkla işlenen devhalarını seyreder, Bğrigöz. dağı insanları İster istemex ayyüle sevkeder. Bulutlar, gölgeler, renkler maçlarında meselâ ağaçlarının altın- da Feerik bir dünyanın yaşadı. ana hükmedor, ye Mağaralarınm yeşermiş otla- TiK | rüzgürlarının fabrfta rığa yaslanan çobanların sürü. lerine birer pan gibi kaval çal- dığını, gümüşi boynuzlu geyik. lerin orada dolaştığını, kanat- ları piril piril kuşların orada tünediğini, ve on güzel musiki, lerini çamlara süylediklerini tahmin eder. En realist insana bile bu hişti veren tabiatin, ifadesini, tesirini — bir sinema rejisörü gibi değiştiren Frik- türükler asırlardır devam edip duürürken bir gün çamlarında bal rengi alan batı güneşi evle- rin çerçevelerinden bir ışık ga. Banağı halinde girmedi. Cam- ları günöeşle tutuşmuş Libi pa. rıldayan kasaba ateşe tutul- mraş bir kutu kibrit gibi yandı. Bir kutu kibrit gibi yanan ka- saba kalıramanlığın, feda olu şun harikulâde bir destânıdır. Sİlâh ve cesaret için muha, riplerin son servetleridir dor: ler, Burası «on servyetin ancak cesaretin olduğunu, silâhsız da bir harikulüdelik yapılabilece. ğini isbat etmiştir. Gurp cephe- sinde bir kıtayı hareketten a. lakoymak vazifesini üstüne a- lanlar düşmanlarına tırpanlar. la, baltalarla akın etmişler ve verilen vazifeyi yani üstlerine düşmanı çekmişlerdir. Bile bile, göz göre göre ölü: mü kabuül eden insanlar bir yandan kasabalarının ateş et. rafımı sararken, bit yandan da kafile, kafile kurşana dizili- yorlardı. Sağ kalanlar dağların ko- vuklarında yaşadılar, vadileri dolaştilar, Kasabanın köyleri ni uzaktan seyrettiler. Çoban. | lar içerisi yeşermiş mağaralar- da bir tasa yaslanıp kaval çal- madı. Sürüler akşamları onla- rı nafile beklediler. Çobanlar sürülerini bir daha otlarkön, su başlarına koşarken ve taş. lar atlarken görmediler, İnsanların bir ktemt bilme- dikleri iklimlere, adlarını işit- medikleri şehirlere götürüldü. Onlar, tarlalarının, çatılarının, hasretiyle yan- dılar. Ne ateş, ne kurşün — önların aldıkları vazifeyi yapmalarmma mani olmadı. Bmet böylece yandı, ve böy. lece yeniden kuruldu, . Tarihin kuş uçup kervan güçmez köşelerde buldu. | ğ kasaba küçük bir pazar ye- ridir. Fakat onun zaman za. man nüfüsunu çoğaltüığı, ci vardan höoybeli, kağınılı, tâ- kunyeli, hanlı, son zamanlarda otomobilli, kamyonlu turistle. Ti celbettiği de bir hakikattir. (Daha var) Şehrimize gelen yeni mülteciler Garp cephesinde dövüş- mek üzere Fransaya gidecekler tecilerinden kaflle daha y nel trenile şehrimize gelmiştir. Mülteciler Sirkeci garında | eski Çekoslovak konsolosluğu memurları tarafından karşılan. mış ve doğruca Novotni oteline | götürülmüüşlerdir. i Kafitenin baştnda Çekoslo vak ordusunda uzun müdde" ça. | lışmış yaşlı bir kumandan bu_i lunmaktadır. Ekserisi üniversi- | te gençleri olan bu mülteciler | önüllü olarak Fransadaki Çek | lejyonunda vazife almak üzerec Suriye yolu ile yarın hareket e. | deceklerdir. | Seyahatleri esnasında siya -| setle mesgul olmaları kati su.[ rette yasak edildiğinden şehri .| mizde hiç bir kimaeyle temas etmiyorlar ve konuşmaktan çe. kiniyorlar. | " Almanyada Türk yemekleri Bir Alman otelci mem- leketimize yemek tetki- | katı için geldi Almanya ötelciler - cemiyeti roisi Johann Galbavi dün sa - bahki semplon ekspresile Ber . linden gelmiştir. , | J. Galbavi bir muharririmize gunları söylemiştir: İ — Tirkiye otellerini ve ye.| moklerini tetkik edeceğim. Türk yemekleri Almanyada çok rağ. bet bulmaktadır. Otellerimizde bu yemekleri yapmağa çalışa - cağım. (Hayret; demek ki Al. Manyada yemek pişirmek için yağ Yar!) Bu akçşam Ankaraya hareket | edeceğim. Ankaradan sonra İz- | mirde tetkikat yapacağım ve Istanbula Gdönerek - etütlerimi tamamilryacağım. Otolcilikte görülen buhran geçicidir. Niha. yet iki ay sonra vaziyet düzele. cek ve kapanan oteller acılacak. tır. Şark memleketlerinde otel. âilik için parlak bir istikba! var. | d, Mensun olduğum büvlk bir | Alman girketi Türkiyede mo - dern bir otel inta atmek arzu . sımdadır. Bunun Ankarada ya. pilması muhtemeldir. Kati ka. rar, tetkikatıma bağlıdır. Seya. hatim on bes gün sürecektir. Almanyada otellerin — hepsi doludur. Halk harple mesgul ol muyor ve tamamiyle sakin bir haldedir. Memleketimizde gaz | maakesi taşımak gibi fevkalâde | tedbirler yoktur. Zaten — şimdi- | ki vaziyet uzun sürmiyecek ve nihayet bir kaç güne kadar ne olacağı anlaşılacaktır.., f IEt fiyatları düşük Fakat kasap dükkânla- | rında değil Eylülün ilk yarısmda görülen Ve ay sonuna kadar devam eden l yükselmeye rağmen. et fiyatla. rı bu ay başından itibaren in . möğe başlamıştır. Son günler. | de bilhassa Karadeniz limanla-! rındâan fazla hayvan gelmekte olması bu fivat tenezzilünün se. bebini teşkil etmektedir. Fakat fiyatlar, yalnız toptancılarda düşük, porakendecilerde ise ay. nıdır. Et narkının kalkmasın - dan sonra kasaplar, yine eaki şekilde fazla kâr temininde de. vam etmektedirler, — Ekmek çeşnisi Belediye bundan mra her sene eylül ayında ye ekmek | ortadan kaldırmak hususundak! geşnisi tesbit edecek ve birer se- ne müddetle fırıncılar bu çeş. ; ni Üzerinde ekmek çıkaracaklar- ' dır. Bu sene için tesbit edilen geşni fırmcılar cemiyeline gön. derilmiştir. V Dahiliye Vekili Faik Öztra. kın İstanhulda yaptığı tetkik . ler eanaszında tok un usul ihdası muvafık görülmüstü. Bu ktife göre hareket eden be. live müsbet netice almış bu - roaktadır. şındaki kızı Mahmudiye- | şmast Mustafaya vermek | kaçızan r Mevlânekapıca | ibi Bal hâcttini sekiz ye rinden — de | Ali ve ken- ! âst çin | ki uglu Bayram İ kurştnla ağır sürette bahcıvar 60 yaşın dışine Bahactti rban, komşusu dün g kit adli; ıcü sulh ceza mahkeme- rguya çekilen ihtiyar ca çok bişman ve bitkin bir hat ü. Hâkim Mün sualleri" ne karşı hiç bir cevap vermedi: — Avukat tutacağım. Kalp hastalığım vardır. Bir şey söyli yemiyeceğim. Beni zorlamayın, dedi ve sonra hüngü: | man poliste Sonra adamlarının beni Kızı uğruna adama - vuran İhtiyar baba “Dünkü sorgusunda hüng hüngür ağladı kâybettim, ne yaptığımı — bilmi- yorum. Beni cifedin." dedi. Ali Dikbüyük yakalandığı za. verdiği — iladesinde tinin ça ını söyledi. Gittim. Çayırda üçümüz oturup konuş. tuk. Bahaettine kızımı geriye vermesini söyledim. — Kızını veririm, fakat ya- naşmam Mustafaya nikâhlryaca- gına dair bir kefil ver, dedi. Ra- zı olmadım,. Küfre başladı. Hem kızımı kaçırması, hem de böyle hareket etmesi çok ağrıma gitti. Tabancamı çekip ateşle- dim. Kurşunlar bitip yaralanınca erime saldırdı, bu sefer de bre çakla birkaç yerinden sapladım. vurma, bir ata atladım. Okulların öğretmen vaziyeti Ortave ilktedrisat müessesele- | rinde açık öğretmenlikler var | Orta tedrisat mücsseseleri a, ym yirmi beşinden itibaren todrisata başlamış bulunuyor . Dar, Okullar açılalı bugün ön beş | gün olduğu balde şehrin bir çok I somtlerindek! orta okullarda öğ| retmen vuziyeti normal bir hal- de değildir. Orta ckullarda 50 ile 100 arasında muhtelif dorg zümrelerinden açık öğretmenlik mevcuttur. İstanbul »aarif müdürlüğü vazivel a tedrisat direktör . lüğüne bildirmiş Ve üğretmenle. rin tayinini ıstemiştir. Orta tedrisat >nüesseselerine gerek yardımcı ve gerekse asil Yeni disiplin taliımatnamesi- | . öğretmen olmak üzere müraca. at edenlerin sayısı bugün (1200) kadardır. Bu müracaatlarm di. lekoeleri Vokâlet tarafından tet- kik edilmektedir. Vakâlete verilen dilekçelerin ekserisinde müracaat sahipleri İstanbula tayin edilmelerini ls. temcebtedirler. Bu — dilekçeler Vekâletçe dikkate almmamak . tadir. İlk okulların sıniıf vaziyetle rine göze açık bulunan öğret . menk'ere tayin işi ikinci kad. halledilmiştir. İstanbul emrinde sıra bekliyen 150 ilk tedrisat öğretmeni mevcuttur. nin tatbikine başlandı Orta tahsil saçları k Maarif Vek risat mücesese. mış olduğu yeni disiplin tali. | matnamesi okul idareleri tara. fımdan tatbik mevkiine kon -| muştur. Talimatnameye göre | talebenin okulda, okul nizam ve kâidelerine uymıyacak - şekilde | tüvnlet yapmaları yazak edil .| mektedir. Bu v. iğinin orta ted. | için hazırla. | et karşısında — orta talebesinin esilecek tedrisat milosseselerinde tak. beye umuml bir kıyafet kabul edileceği gibi, talebenin Raçları da kestirilecektir. Bu hususta okul idareleri tetkikler yap - maktadır. Müştereken bütün o. kullar bu karara .ştirak attikle- ri takdirde önümüzdeki ay ba . şindan iİtibaren saç kestirilme işine başlanacaktır. Perakende satış mağa- zaları çoğaltılıyor — | Meyva ve sebze kabzımalla. | rımın, müstahsili zarara soktu . ğü tebeyyün etmekle ÜUcaret Vekâletinin kabzımal sistemini teşekbüs ilerlemektedir. Bu maksgatla yaş mevya ve| sebze kooperatifleri şehrin dört yerinde perakende satış mağa. zaları açıldığını yazmıştık. Bu mağazalırın satışları hor gün | biraz daha artmaktadır. Ticaret Vekâlet bu te . gebbüsü, belediyeyi yakından alâkadar etmektedir. Binaena . levh. müstahsil ve mlistehlikin lehine olarak açılan bu mağa- zaların saylsmı artırmak ka . rarlaşmıştır. Her semte ikiser mağaza isabet etmek izere sim. dilik bunların sayısı yirmi beşe çıkarılacaktır. Otomobil yedek aksamı bulunmıyor mu? Son zamanlarda piyasada oto. mobil yedek aksamı bulunmama- ğa başlamıştır. Bü yüzden bir- çok otomobil ve kamyonlar tatili faaliyete mecbur — kalmışlardır. | Yedek pürçzlar Almanyadan — ve Amerikadan gelmekte i: manya ile ticaretimiz. tamamen durmuş, Amerikalılar da Gdöviz güçlüğü vüzünden mal pönder - | memeğe başlamıslardır. Bu va . | ziyet devam ettifi takdirde pi . yasadaki otomobillerin yavaş ya vaş işlemez bir hale gelmesinden korkulmaktadır. Aynı zamanda bazı yedek par> ça satan ticerethaneler de ellerin- deki parçaları saklıvarak cok vüktek fivatlara satmağa, böyle- :ikle ihtikâr yapmağa başlamış. lardır. - | 3e içi na ..i“ ! ga lkıı B hıdu l v ka Evh Bundan sonra oğlu Orhanlirm guya çekildi. Orhan: Yapı — Benim hiç bir şeyden İattı rim yoktur. Yalnız babam İtok ettinle konuşmağa gittiktektadğ sonra tabanca sesleri — ifitin Koştum. Yolda elinde tabafmin le babama rastladım “—- Bahaettini öldürdüm, bir at ver, gidip teslim ü dodi, ve ata atlıyarak gittt ij, Hacı Bayram da, Ali ile ©kü ettinin evvelâ güzel güzel İPanı şup sigara i meselesi açılmca Alinin bilâttı bire tabancasın: çekerek, İeme başladığını, bir kur: dan gecme: rine korkup kaçtığını, Aliyeta ü söyled * ib, , oğlu Orhan ile Hacı| Tamı da serbest biraktı. Bahervan Ali dışarı — çıkâ,, ken mütemadiyen ağlayor: in N l ! diyorduikimn . t | İngiltere ve İtalk: | Bi mal alıyor. . .a HaTT| Dün 150 balya tiftianıj ihraç edildi p e Dün İngiltereye 150 balyi ** tik satılmıştır. Oğlakların K V? larr 112,5 kuruştan, Yozgat ':: Jarının ise 110 kuruştandır. İ İtalyaya da mühim mil kd yumurta ve paçavra — gön b cektir. İtalyan tüccarları bil sa yumurta istemeğe — başlal lardır. y Amerikadan da kitre isteaf tir. İsveç ve Danimarkaya Pi dik, Yunanistan ve Bulgarisi F" torik, Suriyeye de tuzlu balık, kiyatı yapılmaktadır. Ma eh ) klar! ol llmiğükeeği A Almanyadan gelet, ? elektrik malzemesi ne İhtikâr komitesi dün sabah ne toplanmış, bilhassa elel malzemesi üzcrinde meşgul muştur. Bu malzemeleri tatan tüci , r, Almanyadan son zamanl' Vi ma) gelmediğini, bu yüzden — g| yatada stok kalmıyarak fiyâ zın yükseldiğini — söylemişlertint. Kendilerine başka memleketli kj den ma) getirilmesi imkânlarft! araştırılması bitdirilmiştir. Limanda çalışan mavunalar af işletmesi umum İstanbul — Timanındltin mavnaları yenileştirmeğe n vermiştir. Limandaki ma z dan bir çoğu eskimiş olduğun? dal | bunlar kadro harici edileefa, yerlerine veni mavnalar yap al lacaktır. Bu mavnalardan bir mi kendisinden motörlü ol ve romorkörleri, züm _hlmryı . ğ Liman işletmesinin yeni kadroları Devlet limanları işletmesi mum müdürlüğünün yeni bi ve kadroları hakkında veki temaslar yapmak üzere Ankar | Pitmiş olan umum müdür R Manvasş yarın şehrimize dö cektir. £ | .> © ide Li Çırıımb.' Perşerf ke V 1 Teş. '12 1 Tefişi — < | # sabain | a sabi ı e hizir bizir 16 | ıkitle:l atarı |exanı l..,.. p Ti * odız Tg İ e. 4) K &MH 17 Safığ UĞKL ' Güse Ötle İktadı Aksam Yarsı İpa sab