16 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

A ŞAG AR GSiT NS ERÜ. . Gt DAİA he Ber T ci S A BAAT ARAR A AĞASEYİRİNİR Günlerin pğş—iıiaân : Şemsiye siyasetinden baston s iyasetine Çemberlayn gomsiyesini elinden hiç bırakmayan bir adam. dır. Memelt'i Almanyaya verir mi isin? diye sormuşlar. Evet oe vabını vermiş, Ya Danzingi? Yine evet, demiş. Koridoru? Ona da evet, Bunun üzerine şemsiyesi dme işaret ederek: — Hitler bu şemsiyeyi isterse ne dersiniz? — Hayır, derim, —— Niçin? aş AA — Çünkü şemsiye benimdir! Bir lütifeden ibaret olan bu fıkra ile İngiliz Başvekilinin #emsiyesine ne kadar bağlı olduğu anlatılmak istenir, Bununla berabor Çemberlayn Münihe giderken tayyaresinde bile ölin. den bırakmadığı gemsiyesini bu Ba bunun manası ne olabilir defa Parise götürmemiş. Acu. diye merak edenler var. Bize kalırsa Çemberlayn'in bu defa şemsiyesini Parise gö- —| türmemesi Münihte şemsiye siyasetinin sulhu kurtaramadığını düşünerek artık baston siyasetine geçtiğini göstermek için ci. &a gerektir. — | da kuvvetli bir disipline malik her | HASAN KUMÇAYI, Karadeniz ve Doğu: 4 Memleketimiz için yeni bir ihraç mahsulü bi haşarat ile mücadele etmek. te kullanılan flit'in maddei TaücEesiresini — memleketimizde bol bol yetiştirmek, bu suretle Türkiye için çok kıymetli ye- ni bir ihraç mahsulünü temin etmek mümkündür. Bunu An. kara yüksek ziraat enstitüsün. de yapılan tetkikler sayesinde üğreniyoruz. Flik, Tayda vessire isimleri ile piyasada satılmakta olan kimyevi tertibin. maddel mü, gesiresi — İtalyanca — pretrun (pretrin) denllen bir ottar Yi, Pire, sinek, tahtakurusu gi- I şark vilâyetlerimizde — buna otu)y diyorlar; bu olu vrupüllar ve Amerikalılar sadece şimdiye kadar Dalmaç- ya sahillerinde, Bulgaristanda, Avustralyada, Cenubi Ameri. kada yeüişir samıyorlardı. ve oralardan tedarik ederek bu kimyevi tertibi vücuda getirk yorlardı. Ankara Ziraat — Enstitüsü I Artvin dağlarında ve diğer ba- xa yerlerde yetişen ve oralarda | pire otu denilen nebatın (pret- l rin) maddei müessiresini ihti. va eden ot olduğunu düşüne- | rek bu nokta üzerinde tetkik. | lerini — derinleştirmiştir. Bu maksat ile göçen Ağustos uyt içinde Doçentlerden Mahmut | Vamık Kaysi ile Asistan Os- man Tosun şark vilüyetlerimi- xe gilmiştir. Yapılan tetkikler pire otunun — bilhassa — Artvin dağlarında çok miktarda ye- deki sene içinde bu otun geri- yatı yapılabilmek — üzere kâfi miktarda tohum gönderilmesi kararlaştırılmıştır. Ankara Yüksek Ziraat Ens- titüsünün — ba teşebbüsü — bizi birkaç noktadan momnun ede. cek bir. hüdisedir. Pretrin'in Almanyadan gelen hülüsası Çokstrat) kilosu 20 liraya mal oluyor, Devlet Demiryolları bu #ene vagonlarda — tahtakurula- yanı ienha 'çin bu fiat üzerin. den 500 kilo getirtmiştir. Bundan başka bu madde zi, ral haşarat mücadelesinde de kullandır. Bu itibar ile dünya- zun her tarafında her vakit geçecek bir ihtiyaçtır. Papat- yayı andıran pire otu memle. ketimizde yetiştirildiği takdir. de bir dönümden en aşağı 30 kilo çiçek alımabilecektir. Yal- Yuz toplanmış ve kurutulmuş çiçek satılmış olsa kilosu 50 her vakit hariçte müşteri —bularabilecektir. Ne Yazan: ASIM US leri kısadır; bu yolda her han. gi bir tecrübe ay2.. bir defa yapılmış olsa senede on İki de- fa tekrar etilmiş olur ki, bu müddet müsbet veya menfi hir netice alımaca- zaman dem-<- tir. Halbuki zira” sahada her. hangi bir tocrübenin tekrar edilebilmesi için bir sene bek. Tesmek Tüzimzgelir. İktihamı zarari olan bu va- ziyet dikkate alımnırsa Ankara Ziraat Enstitüsümün bir taraf- tan tedrisat ile ağraşırken di- Ger taraftan ziraati istihenl sa, hasında yeni imkünlar elde et. meğe mntaf olan mesalsine ASIM US Harp karşısında Istihsalimizi arttırmalıyız Avruj başlamış olan harp doyarı memleketimizirt her ııx:dı kuvvetli bulunmasmı ve lııırh'n devamı ml:lîdâri kestiri. J'Mİ!. re n lı'll D ne ohqııuy:ıövınlmul hakkın- da Dahiliye Vekili B. Faik Öz. trak valiliklere bir emir gön - dermiştir. Dahiliye Vekilimizin ehemmiyetli bulduğumı z bu em rini aynen yazıyoruz: “Avrul buşlamış — olan harp karşısında bize düşen va- zifenin hükümetin ve — milletin her sahada dikkatli ve basiretli çalışarak memleketi her ba . kımdan küvvetli bulundurmak olduğunu izaha hacet yoktur. Almacak esaslı tedbirlerin ba. şında ekim işi gelmektedir. Har bin seyredeceği ve devüm nasil sey ve müddeti kestirilemiyeceğine gö re ilerisi için çok hazırlıklı bu- hunmak lizımdır. Butun için de ekim işine halkı teşvik ve hal. kım tarlalarında calışrınlarımı İşgal edecek her gevi bertaraf ve zeriyatın her safhasını nlâ. ka ile takip ve Ziraat Vekâleti. nin Deyderpey yapacağı tebli . gattan da istifade etmek sure . tile vurdumuzun istihsalâtını ür tırmak icap oder.., ae gae Ticaret mektebi mual- limlerinden terfi edenler Yüksek ticaret mektebi mu - allimlerinden bazılarının mâaas. ları yükseltilmiştir. Bu lise kısmı muallimerinden Fa - ruk Sezen Murer, Avram, Bene. raya ve vüksek kısım muallim. lerinden İhsan Ali Dereoğlu 25 3- Macar Hariciye Nazırının beyanatı vazeecamenen Budapeşte, 15 (A.A.) — Macar ajansı tebliğ ediyor: Hariciye nazırı Ceaky hariciye encümeninde Yyaptığı beyanatta demiştir ki: | Macaristan hududunda cere- yan eden şimdiki ihtilâftta Macar hükümeti 20 senedenberi takip e- dilen siyasete uygun bir vaziyet almış ve dostltarına karşı an'anevi sadakatını muhafaza etmiştir. Devlet reisinin bükülmez az- mi ve ahlâki kuvvetlerin arkasın. İstanbul kayma- kamları arasında tayinler Ankara, 15 (Hususi) — Fa . tih kaymakamı İhsan Sakızlı Şileye, Şile kaymakamı Rebll Karatekin Fatihe, Eyüp kayma kamı Haşim Kavan Geyveye, Geyve kaymakamı Sait Âli Yü- cel Eyübe, İstanbul seferberlik müdürü Nail İten Silivrive, Si. | livri kaymakamı Ekrem Gönen î İstanbul seferberlik müdürlüğü | ne, Tosya kaymakamı Şahap U. î ral Yaylağa, İstanbul seferber. lik müdürlüğü sube şefi Esat O. nat Tosya kaymakamlığına, hu kük mezunlarından Kadri Saim. beyli kaymakamlığına nakil ve tayin edilmişlerdir. ——— Resmi müesseselerin münakasaları hakkında Ankara, 15 (Hususi) — Res. mi müesseselere alınacak made. | mâ yağ, benzin, petrol motorin Başvekâletten alâkadar daire . lere tebliğ edilmiştir. — Çin hükümeti nezdine orta elçi Ankara, 15 (Hususi) — Hari ciye Vekâeti hukuk müşavirle. rinden Emin Âli Sipahi Cin hü. kümeti wezdine orta elçi olarauk tayih edilmiştir. —— İzmir Heyeti Ankarada Ankara, 15 (Hususi) — İz- mir müstahsilleri namına bir heyet dün geldi. Bugün alâka. dar makamlarla temaslarına başladı. — Piyasaya çıkarılan yeni tlar Ankara, 18 (A.A.) — Türkiye gumhurint Nerker Bankasın- lan: Bankamızın 15 İkinciteşrin | 1937 taribizden itibaren tedavüle | çıkarmağa başladığı yeni harfli banknotlardan 15 - 9 - 1039 tark hine kadar: İki buçuk liralıklardan 13 mil- yön 906.195, beş Hratıklardan 43 | milyon 893.730, on liralıklardan 33.980.480, elli liralıklardan —37 | milyon 788.100, yüz liralıklardan | 43.575.200, beş yüz liralıklardan | 18.89$.000, bin İralıklardan 25 | milyon 117 bin lira ki, cem'an iki | yüz on yedi milyon yüz elli beş bin yedi yüz beş lira tedavüle ç. karmış ve mukabilinde eski harfli banknotlardan aynı miktar teda- vülden kaldırılmıştır. — Antakyada mebus seçimi Antakya, 15 (A.A.) — Hatay- da mebus seçimi — hazırlıklarına başlanılmıştır. Nüfus cedvelleri süratle hazırlanmaktadır. Birinc'. Otun ekim'nden çok istifaa | İiradan 30 lirava, lise kısmı mu. teşrinin sonunda, ikinci müntehip Bizi memnun «den ikinci bir nokta Ankara Ziraat Enstitü- sünün memleketim' — “soripd- yabmakla olduğu totkiklerin artık İyl netlceler vermeğe başladığını görmektir. Sanaylo İt enstitülerin teerlse devre- | allimlerinden İsmet Alkan 35 Hiradan 40 lirava, lise kısmı mu- allimlerinden Hamdi Varol, İh- san Sami, Ali Rıza Besen ve vük gsek kısım muallimlerinden Rıza İzzot Güner 40 liradan 45 lira. ya, vüksek kısım muallimlerin. den Faik Somer, 50 liradan 60 İlraya terfi etmişlerdir. ler seçilmiş olacaktır. Belediye seçimi faaliyeti de ilerlemiştir. Birinciteşrinin yir- misinde belediye meclisi kurulmuş olacaktır. Hatayın kurtuluşundan sonra kadınlarımızın da iştirakiy. le yapılacak olan bu intihaplara halk büyük bir alâka göstermek- tedir. Romanyanın Macaristana ademi tecavüz paktı teklifi bir tabiye menevrasından başka birşey değildir Havayı evvelâ ekalliyet mua- hedesile düzeltmek lâzımdır şeye hazır ve her an daha siyade kuvvetlenen Macar ordusu bulun- maktadır. Macar hükümeti Rumen hükü metine bir ekalliyet muahedesinin akdi için müsbet teklifte bulin- muştur. Eğer cevap gelmekte ge cikirse Macar hükümetinin bu teklifi yakın zamanda tekrarla mabı pek müşkül olut. Şimdiki ihtilâfın mümkür oldu gu kadar mevzileştirmek hem Ma- caristanın, hem de — dostlarının meniazati icabatından bulunması hasebiyle ve Rumen hükümeti Macarzistanın taarruz Fikirleri ber. lemediğini bildiğinden — Macaris- tana bir ademi tecavüz paktı ak- dini teklif etmiştir. Mevcut ol- mryan bir tehlike karşısında ye. pilan bu teklif hir tabiye manev- | rasından başka bir şey değildir. Havayı evvelâ bir ekalliyet mua- hedesiyle düzeltmek Tâzumdır. Yugoslavyaya gelince bir ekal- | liyet mushedesi akdinin ve hattâ | bu bapta bir proje hazırlanmas. | nn muvafık olup olmadığına, ka- Ta- vermek hususunu Macar hü: Kümeti Yugoslavya hükümetine bırakır, erverere senererner ee nea Sofyadaki yeni Mecdr elkçisi i- timatnamesini verirken Bulgar Kralmın söylediği hararetli sön. ler Meacaristanda derin bir makes bulmuştur. Kont Csaky sulh siyasetleriyle bütün dünyanm ateş içinde kalma | sına mani olan Musoliniye — ve | Hitlere sönsüz. şükranlarını ifa- | de ettikten sonra demiştir ki: Macar milleti, Polonyalıları müşkül ve kahramanca mücadele- lerinde sarsılmaz bir muhabbet. le takip etmektedir. Macar hariciye nazırı sözlerini şöle bitirmiştir: Macaristan mühariblerden hiç Biri tarafından tehdit edilmediği için Macar hükümeti bitarafirk deklârasvonunda bulunmağı Kb zumsuz görmüştür. 2CMANYA İLE MACARİSTAN ARASINDA Bükreş, (Hususi) — Romanya ile Macaristan arasında bir tica- ret mukavelesi akdi icin devam Ce lunan müzakereler müsbet bir şe- külde nihayetlenmiştir. İki h ümet arasında bir ticaret muka- velesi dün imzalanmıstır. Ruzvelt Bitaraflık kanunu- nun tadiline çalışacağını söyledi İnliratçılar ise tadil aleyhinde şiddetli mücadeleye giriştiler Vaşoneton, 16 "Tususl) — Rebicumhı Ruzvelt bügün matbuat 1 'meselileriyle yap- Ytığı gürüşmede gelecek Per- şembe gün y pılacak kongre içtmamda bitaraf' * kanuna. nun tadiline x0 ambargonun kaldırılmasına büyük bir gay- retle çalışacafını bildirmiştir. Ruzveltin teşobbüslinde muvaffak ——* seği Meuhakkat görülüyor, Kanun tadil edilir Almanyada yaşayış Yeniden bırçok tahdıdata tabi tutuldu Berlin, 1 Ç(AA.) — Alman hükümeti, « “alinin yaşa. yışlarını büyük tahdidata tâbi tutmakta berdevamdır. Dün pesimi bir tebliğ, adam başıma haftada bir verilecek v- lan et miktanmıbe; :üz gram tesbit etmeğtedir. Bu miktar, 18 Bylül il> 24 eylll arasında- ki müddet Için tesbit olunmüş. tur. Burdan buşka sadeyağ ile zeytinyağınıı Tfıkdanını telâfi etmek İçin hükümet, adam ba. şına haftada bir vorilecek tere yağı miktarını elli gram ola- vak toabit etr.iştir. Gazeteler, Alman kimyager. terinin az çok nebat! yağlar çı. karmak için birçok çareler bulmuş olduklarını haber ver. mektedirler. Lokal Anzelger, imall yağ- Tarın yüzde altmışımın İstihlü- kini zsaruri kılmakta olan *a. bunun tasarruf edilmesi nok. tasında İsrzr etmektedir. Diğor taraftan 20 eylülden itibaren Almanyada hiç bir hu- sust otomobdil, kırmızı bir mü- “>lesten İbaret bir işareti hâ. mll olmaksızın sefer yapamı yacaktır. Nihayet At gan Xxauçuk ofi- Bi. 99 eylülden itibal n seyTi. sefer ruhaâatnamesini hâmil ol. ı mıyan — bötün öotomobillerin Hatikler'n'n müsaderesini ka var altma almıştır. se İngiltere ve T.cuğa St i- kt0an tayyar- ve mühimmat Incaklardır. Vaşington, 15 (ALA.) — İn. firat politik: - t- arları, bi- taraflık kah — -u0 tâdili <- leyhinde bir mücade. leye giri ! K . Ayandat Borah bu t&dill işinia Amerika, rbe sürü Hyeceğini beyan etmis'te, Mumaileyh demiştir ki: *“Milletin ittifakla tasvip et. miş olde? birkaç ay sonra ilga edccek olursak de- likanklılarımızı *'?> kere daha siperlere gö“dermek için aca- ba ne kadar zaman lüzim ge. lecek, kanunur ilgasından ne kadar yam enra müdabale- de bulunacağır.., Vaşongton, 15 (ALA.) — B. Huli, bu sabah Japotyaatu Var şington büyük elçisi B. Konsu- ke Horinv-'vi zabul etmiştir. Bu görüşmeden çıkarken, Japan büyükz elçisi, gazetecile- re —enternasşonal vaziyetin mevzuu — bahsolduğunu bildir- Miylir. Amerikada Alman tahtelbahirlerine üs verilmiyecek Paris, 15 (Husust) — İagil - tere hükümeti cenubi ve merke. zi Amerika devi müra. esat ederek Almanların sahille. rinde tahtelbahir ve tayyare Üs leri vapmalarına kati surette mani olunmasını İstamiştir. Atlantikteki Alman tahtel - bahirleri vakacak ve gl da zorluğu cekiyorlar. — Cenul Amerika hükümetleri verdikle. ti cevanlarda - bitaraflıklarını muhafaza edecealerini, Meksi - ka ise sahillerine Aman tahtel. bahirlerini sokmıyacağını bil . dirmiştir. Seeğlikı Hitler umumi bir af ilân etti Betlin, (Husust) — Hitler, si- yasi mücrimleri alâkalandıran w muml bir ef ilân etmiştir. Bu af- ten sivillerden başka askeri mülc- rimler de istifade edecektir. YAKIT 16 EYLÜL 1529 eai Görüp düşündükçe! | Kâğıt buhranı Ben, kâğıt buhranmmı, yalnız bize Tmabsans bir bElA samıyon- düm, Buna meğer bütün velm- ya da uğramışımış, Avvupn aa. | weteleri de, bizimkiler gim sex- | kalaşıdar. Pumtular kuç d, Okumak güçleşti, Küğat Lrtbrğa çok sürerse, korküarım ki. bt de yözlük bularanına uğunyu- cağız, Küğtt Kketliğı, YK bakışta adama tahaf bir şey zilü zeru. nüyor, Çankü — katlağa, — yalmur yiyeceğe mahsus ber Vomket saymağa alışmışındır. Firavıman rüyasına bile kıt lık, yedi kuru büğgdüy büysüs jhainde girmişti. “vapirak, tar çağında kıtlığı böyle an.aslan, bolki haksiz elmaz, Hakan ba günkü insaam bin Ürüyacı Var Şimdi biz, iki müdleli — birew mahlük haline — gelmiyindir. Karnımız kacar katamızın da gidasını düşünmek zerandaz a. Dil ve damaktaki tat, şöyle bir yana birakılırşa, “tok., du- ğun evsutı değişmez, İster Hav- yarla, istakozla, ister seyünle, havuçla doyalım, netice bürdir. Fakat kalanın beslenmesinde böyle kalenderce bir yal tutü, mayız. Ona vereceğlmiz lek- manın cinsi, yüksek olmak ge- vek, Aç adam, kuru - ekmeği aç büdem — kurabiyosi lezzotiyle yer. Ama bir kala, we kadar açıkmeş olürsa elsun, asağılık bir esere kapısını açmaz, Ozun gadası, dalma asil ve yüksek kalacaktar, Küâğü — xuliğa — karsısımla duyduğum ürküntü, işte ba yüzdendir. Daha şimcdiden bite, kimbilir ne kadar güzel day, gulardan — ve ince düşünüşler. den mahrum kalıyoruz. Gaze- veler, İster istomez, yaprakla- rını yalmız savaş büberlerüne, harp tebliğlerine, askeri w, hakemelere ve mühürebe cep- helerini güsteren krokilere v recekler, Kirkaç gün somu bunlara — cephelerde - gekillmiz resimler de ekleninec. Kikle ve hisse hemenu hemen hiç blr şey kalmıyacak, Kâğu kalığı, insanlık için bence, bütün öteki kaıtlıklar. dan beter bir folâkettir. Çünkü etsizliği batıkla, ekmeksizliği peksemetle, şekersizliği pek, mezle, meyv - ile giderebildiği- miz halde, bizi bilgisizlikten kurtaracak, rul ve violasmmı: zi sıskalıktan — koruyacak bir çare bulamıyacağız. Patbaalarda bütün baskılar durdu. Böyle bir zamanda hangi kitapçı yeni bir esce ba- sar? Yurdumuzda güzel — bir tercüme hızı vardı. Lütin, Cer, men, Ankla - Sakson ve Slav dehâlarının verimler' dilimize çevriliyordu. Artık bunlar da bir yana bırakılmıştır. Temenni edelim, ki herkes bizim gibi düşünercek, — dünya bir tek hak ve adalet mefkâüre- sine kul olsun, HAKKI SÜHA GEZGİN vazifesi başına gidiyor Paris, (Hususi) — Moskova- dan bildirildiğine göre, Rusya ile Japonyanın siyasi münasebatında son günlerde salah görülmeğe , » Sövyet hükümeti, evvelce Tokyoda olup-da — halen Moskovada bulunan sefirini yen'. den Tukyoyıı göndermeğe karar vermiştir. Japonya — dahilindeki Ruüs könsolosları da vazifeleri br şına döneceklerdir. İki Alman Generali öldürüldü Londra, 15 (Hususi) — Hitle rin maiyeti erkânından ve muha- fızlarından General Gentbag cep. hede Hitlerin yanında iken esrar- engiz bir surette yaralanmış. der- hal ölmüştür. Alman mahfilleri ölüm hâdisesi hakkında mâlümat vermiyorlar. ... d Sofya, 18 (Hurusf) — Alaam umum jardarma kumandanı cen- he gerisinde bir Palonyalı tarafı « dan öldürülmüştür.