14 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — YAKİT 14 EYLUL ' — Avrupada harp | vaziyeti ŞARKTA, Bug boylarında, Vistül garbında ve San vâdisin. Prenses Meıek | D — me bir kaç gündenberi cereyan etmekte olan meydan muharebesi, | henüz devam ediyor. Muharebe hakkında gelen haberler biribi. ni nakzetmektedir. Almanlar, Pozen'den şarka doğru çekilmek- te olan bir kaç Polonya fırkasınım Kutno civarında cevrilerek fe. na vaziyete düştüklerini iddia ediyorlar, Polonya membaları, bu be hakkında pek sarih malümat vermiyorlar, Fakat, Al. ıqınlır. bu Polonya kuvvetlerine karşı mühim ,bir muvaffakıyaet nmış olsalardı on misli büyüterek dünyaya yayacakları şüp- izdi. Diğer cihetten cenupta San inda da haberler biribirini tutmuyor, boylarındaki muharebeler Almanlar, bu nehri ve gimale doğrü geçtiklerini ilân ediyorlar. Polonyahlar ise “Almanları bu nehir boyunda durdurduklarını söylüyorlar. — Heriki tarafın tebliğlerile Sovyet membalarından ve sair bitaraf membalardan alınan haberlerin karşılaştırılmasından şu metice çıkarılabilir: Şimalde, Polonyalılar, Bug hattımı muvaffakıyetle müdafaa ediyorlar. Varşova önünde Almanlar bir miktar geriye bile atıl. mışlardır. Pozen'den Varşovaya doğru çekilmekte olan Polonya kuv. vetlerine Kutno civarında yapılan Alman taarrusumun neticesi /— anlaşılamamıştır. Orta Vistülün garbında, Alman tazyiki o, kadar mühim gö /| rünmüyor. Bugün, meydan muharebesinin sıklet merkezi şimal ve cenup cenahlarda. yani Bug ve “San boylarındadır. Almanlar, cenalıtan, p iki bilhaasa cenuptan çevirmeyi tahakkuk ettir. istiyorlar. Bu da ancak San boyundun, Polonya kuvvetleri. a şimale, Lublin istikametine atılmasile kabil olabilir. Polon. dâ bütün kuvvetlerile Alman sağ cenâhımmı mümkün oldu. a Lablin'den uzak tutmaya ve Lemberg — Lublin muva. açık bulundurmağa ehemmiyet veriyorlar. Vistül garbındaki Alman merkezi, cenahlardaki bu çevir- n müessir olmaaımı beklemek zaruretindedir. İ — Avrupada askeri ve belki de siyasi vaziyet üzerine tesirden | f kalmıyacak olan bu meydan müuharebesinde muvaffakıyet ibtimali hangi taraftadır? Bu suale kati bir cevap vermek pek üldür. Polonyalıların, bütün enerjilerini sarfederek Alman gunu duürdurmaları pek muhtemeldir. Polonya için, garpta uZ — İngiliz taarruzu Almanları şarktan mühim kuvvetler icbar edinceye kadar müdafaa ve mukavemet otmek en n bir moseledir. Filhakika, garpta, İngiliz kuvvetlerinin de iltihakile, Al. ır, Ren — Mozel cephesinde gün geçtikçe büyük kuvvetle. taarruzuna uğrayacaklardır. Bu cephede, muharebeler, her biraz daha, şiddet ve sahasını artırmaktadır. İngilizler de cephesinde Fransızların başladığı taarruza iltihak ettikle. n Almanların Ren — Moözel cephesinde Ren nehrine doğru (A — ezilmemek lâzımdır. ğine arazi kaybedecekleri tahmin olunabilir. ı K — Tşte, Polonya için, bu iki üç haftalrk Yvakti kazanmak ve | Bir kaç günde-;ıbori Şarkta, Vistül havzasında ccreyan ot. mekte olan meydan muharebesinde Alman taarruzunun tevakku- fa uğraması, Polonyanm vaziyetini tamamen düzeltebilir. T. Bıyıklıoğlu - Sanat okulları teşki- lâtı genişliyecek Ümumi müdür şehrimizde tetkiklerde bulunuyor Maarif Vekâleti mesleki ted. gelmiştir. Umum müdür y evvel Maarif MBdîl;!:,lğ y meşgul olmuş, — Ma: /— müdürü Bay Tevfik Kuttan İs. tanbul sanat okullarınm çalış - — Mması etrafında izahat almiştır. b sonra, Maarif müdüri — e birlikte bu ders yılı — itibaren İs — yt gezmek üzere Mecidiyeköyü. — ne gitmiştir. — İstanbulda inşaat usta oku. — lundan başka mevcut sanat ©- “kullarile, akşam sanat okulları “toşkilâtimda bazı yenilikler ya. ptlacak, daha cok talebenin ye. tiştirilmesi için talebe kadrol rı genişliyecektir. Sanat okulları öğretmenleri arasında bu yıl 300 kadar tayin ve becayiş yanılmıştır. Bunla . — Fi mühim bir kısmı alâkadar. - lara tebliğ edilmişir. Diğerleri /— de okullar tedrisata başlama - — dan önce bildirilecektir. “İlkokul öğretmenlerinin maaşları Şehrimiz ilk okul öğretmen- © lerire ait yeni barem derecele. rinin edilmesine önümtz — deki teşrinisani başından itiba. başlanacaktır. Buna ven h ait bü. / tün hazırlıklar ikmal edilmis. — götveller W bordroların yeni şek | le göre 4 derası hususunda tebli. er teşrinisani ba . — şmda aynı zamanda 932 ders yı hna ait dört aylık birikmiş mes ken bedellerini de alacaklardır. Bu dört aylıktan başka geriye kalan diğer aylıklar da teşrini. sani sonlarına doğru ödenerek :ıı ıı:âleılî öğretmenlerin mes - en alacakları kalmamış lacaktır. © Nakillere ait kadro tashih edildi İstanbul ilk okul öğretmenle. rinin sehir dahilinde bir okul. dan diğer bir okula nakillerine 2it kadro tasdik edilmek üzere Ankaraya gönderilmişti. Kad . roda (200) nakil yapılmıştır. Bu nakiller tamamile öğretmen lerin isteklerile olmustur. Ve - kâlet kadroyu aynen taadik et. miştir. Bir İkl güne kadar şeh- rimize gelecektir. İstanbul emrine verilen öğretmenler Muhtelif vilâyetlerden otuz kadar öğretmen İstanbul Maa- rif mildürlüğü emrine verilmiş. tir. Bu öğretmenler nilevi ve sıhhi sebeplerle İstanbula na . kil istemişlerdir. Bunlar, açık, öğretmenliklere sırasile tayin| edileceklerdir. "? -ur seferleri Akdenizde — dünden itibaren normal vaur seferleri başla - mıştır. Bartın vapuru ilk ola. rak dün Ayvalığa hareket et. Dün sabahki ekspresle şehrimize geldi Mıisiır Krali Majeste Ifxruşu akrabasından Prenses Mele dün sabahki ekspresle Şehrimi. | ze gelmisştir. Prenses Melek Sirkeci garin- da kendisiyle görüşen bir mu. harririmize şunları söylemiş . tir: — Harp çn:r:âı zaman Fran. sada bulunuyordum. Seyahati. miz çok iyi geçti. Mısır hükü. meti sulh cephesile olmakla be- raber, İtalyada fevkalâde neza. ketle karşılandık. Istanbulda bir kaç gün kal. | dıktan sonra Mısıra gideceğim. Avrupada kral aliesinden yal . nız Prenses Şivekâr kalmıştır. O da, hareket etmek üzeredir. İSVİÇRE İLE TİCARET ANLAŞMASI lsviçre ile yeni ticaret anlaş. ması müzakerelerine iştirak e.! den heyetimiz <zasından Türk ofisi müşaviri Atıf da şehrimi. ze gelmiştir. Bu anlaşma müzakereleri he- nüz netlcelenmiş değildir. Yal. nız İsviçrenin memleketimiz. den alacağı buğday ve diğer ziraj mahsuller hakkında iki ta. raf mutabık kalmıştır. Dünkü trenle Alman mühen. | dislerinden Gersdner ve Çaha ile bir Alman profesörü İstan. bula gelmişlerdir. Bunlar. Türkiyedeki vazife . Jerine normal rekilde devam e- deceklerini söylemişlerdir. KONVANSİYONEL ŞEHRİ. MİZE BİR. COK BONEBİ TALEBE GETİRDİ Dünkü Konvansiyonel trenile şehrimize bir çok ecnebi talebe de gelmiştir. Bunlar arasında 10 — Iraklı, dört İranlı, iki Hintli vardır. Hintli talebeler, Paris üniversi. | tesinin harp vaziyeti dolayısile kapanması Üzerine tahsillerini yarıda bırakarak memleketle .| rine dönmeğe mecbur kaldıkla. | rını söylemişlerdir. Bunlardan başka beş Türk talebesi ve hukuk fakültesi asis tanlarından hukuk doktoru Fa. ruk ta gelmiştir. | CELÂL MUHTAR GELİYOR | Uzun müddettenberi Pariste gözlerinin tedavisile mesgul o- | lan doktor Ceolâl Muhtar, mem. leketimize dönmeğe karar ver . miş, ve Paristen yola çıktığını ailesina telgrafla bildirmiştir. Celâl Muhtarın bugünkü Sem plon trenile İstanbula gelmesi bekleniyor. Tütün satışları Amerikaya fazla ihra- cat için tedbirler alınıyor İnhisarlar idaresi tütün sa. tışlarımızzı ve bilhassa harice o. lan ihracatımızı artırmak tizere tedbirler almaktadır. Memleke. timiz dünyanın en iyi tütünleri. ni yetiştirdiği halde ihracatta henliz birinci mevkii tutamamış vaziyetteyiz. Amerikaya tütün göndermeğe üne kadar müddet için ihraç ettiğimiz tü- tün miktarı 99 milyon 775 bin kilodur. Halbuki Yunanistan t müddet icinde Amerikaya 145 milyon 825 bin kilo tütün göndermiştir. Amerika böylelik. le tütün ihtiyacının yüzde 45 i. ni Yunanistandan ve yiüzde 31 ini memeleketimizden temin et. miş olmaktadır. 938 senesi istatistiklerine re Almanyaya tütün ihraç Mmemleketler içinde ancak dör . Ö, düncü gelebiliyoruz. Yunanis - | tan bu sene zarfmda Almanya- ya 23 milyon kilo, Felemenk 20 Milyon kilo, Bulgaristan 14 yon kilo ve memleketimiz de 11 milyon kilo ihracat yapmıştır. Son zamanlarda Almanyada ve Amerikada bilhassa kokulu tü. tünlerimize karşı büyük rağbet vardır. Malatya fabrikası çalış- maya başladı Malatyada İnhisarlar idaresi tarafından tevsi ve yeniden in. şa edilen tütün fabrikası bütün teşkilâtile fnaliyete gecmiştir. Fabrika senede 400 bin kilc tü. tün isleyebilecek, 120 bin kila da Doğu <izarası yapacaktır. Diğer taraftan inhisarlar idare. Sİ şark ve cenupta veni fabrika miştir. Pazar günü de Kader| ve atelyeler kurmak ve bulu , İzmire, Tayyar İmroza cektir. Ai gide .! nanları tevsi etmek İcin tet - emir, kalay leri çok İhtikârla teye başlandı 23—28 birinciteşrin tarihin. | de Ankarada toplanacak olan ti | caret odaları kongresine iştirâk edecek İstanbul ticaret odası murahhasları dün ticaret oda . sında yapılan bir toplantı ile se. çilmiştir. Oda meclisinin bu top lantısında, ilk olarak rummame. deki bazı maddeler görüşülmüş, teakiben mınlaka tiçaret mü J dârlüğunün son siyasi hâdiseler dolayısile piyasada başgösteren ihtikâr hakıkında mühim bir ra. poru okunmuştur. Rapor hnk-, kında bizzat ticaret müdürü | Mehmet Ali mecliste izahat ver | miştir. Bu izahata göre, son yirmi gün içinde bir çök itha, lât maddelerinden yüzde 25 ten yüzde iki yüz oli ve hattâ üç yüze kadar bir yükselme olmuş tur. Açıkça bir İhtikâr mahiye. tinde görülen bu fiyat vüksel. meleri hakkında hükümetin şid detli cezalar hazırladığını söy - leyen mıntaka ticaret müdürü Bir sevginin sonu ; Bir lise talebesi ile genç bir kız mahkemeye verildi 18 yaşmda Ekrem adında bir lise talebesi, kı l4 yaşımda Türkân isimli bir kızla bir ay evvel tanışmış, iki çocuk biribirlerini şiddetle sevmeğe başlamışlardır. Aralarmdaki sevgi gün geç. tikçe artmış, yaşları çok küçük olduğu için evlenememişlerdir. Nihayet kacmaktan başka çare, göremiyen iki küçük sevyili, bir gün ortadan kaybolmuşlar, Ya. lova, Küçükçekmece gibi bir çok yerlerde bir hayli dolaştıktan ve bütün manasile biribirlerinin ol duktan sonra, dün evlerine dön. müşlerdir. Fakat Türkânın aile- gi polise müracaat ottiğinden her ikisi de yakalanmışlar ve dün de adliyeye teslim edilmişler . dir. Türkân adliye doktoruna mu. ayene ettirilmiş, Üçüncü sulh ceza mahkemesinde da sorguyu çekilmişlerdir. sonunda Ekrem tevkif edilmiş, kız aile. sine teslim olunmuştur. 'Türkân — müddelumumilikta verdiği ifadesinde: “— Ekremle tanışır tanışmaz | biribirimizi sevmeğe başladık. Sık sık beraber geziyorduk. Son defa Divanyolunda gezinirken, anneme rastladık. Çok kızdı. Bu ü—üdm evlenme kararımızı söy eyemedik, Bir hafta evvel Hey. beliadada oturan büyük anne . min yanına gitmek üzere evden çıktım. Ekremle bulustuk; doğ ruca Yalovaya git!ik. Orada Ek. remin bir akrabasında kaldık. Sonra Küçükçekmecede 3 gün oturduk. — Evleneceğimiz — için kendimi vermekte bir beis gür- medim.,, damiştir. Ekrem de kızla ailesi müsaa. | de etliği takdirde evlenmek a. temektedir. ——— Rasim Us ve Nurullah Ataç beraet ettiler İkdam başmuharriri Ebuzzi- ya zade Velld, münekkit Nu. rullah Atacımn haber gazetesin- de kendisine dair yazdığı bir yağı üzerine gazete sahibi Ha- san Rasim Üs ve Nurullah Ataç aleyhine usliye dördüncü ceza mahkemesinde bir dava açmış, cezalandırılmalarını ik. temişti. Geçenlerde — görülen muhakemede - müddelumum! Bay Velidin iddlaszma iştirâk etmiş, tecziye talebinde bulun- muştu. Dün bitirilen muhakeme &o. nunda mahkeme heyeti yazı. lân yazıyı kakt ve tahkir mahi- yöetinde görmemiş, Hasan Ra. sim Usla Nurullah Ataçın be. raetlerine karar vermiştir. VAKITa abone olunuz ve kâğıt fiat- | yüksek mücade- bu yolda ticaret odasına da mü- | him vazifeler düştüğünü hatır. ! latmıştır. | Umumt meclis tarafmdan it. tifakla kabul edilen rapördan | sonra, raborda yazılı maddeler üzerinde ihtikâr yapanlar hak, kında derhal tahkikata başlan- müsı kararlasmıştır. Bu madde. lerin en mühimleri hilhassa de. mir. kalav, kâğit ve- muhtelif inşaat malzemeasidir. Kalay fi. yatları 15 gün evvel 225 kuruş. ken şimdi 700 kuruş gibi İnanıl! miyacak bir fivata çıkmıştır. Bu sebeple ihtikâra karşı alma- cak bütün tedbirler bakkında idare heyetine tam — salâhiyet verildikten sonra — Ankaraya gönderilecek oda mümessilleri seçilmiştir. Neticede ticaret o. daları kongresinde — İstanbulu Mitat Nemli., Ahmet Kara, Ha. lil Sezer ve Şerafettin Alemda. Tın temsil etmesi kararlaşmış . tır. Mısır çarşısı Menafii umumiye namı- na2 istimlâki tasdik ecildi Ankaradan gelen haberlere göre Misir çarşısının belediye. ©e menafii umumiye namıma is. timlâki Dahiliye Vekületince taadik edilmiştir. Bu çarşı ta. mir edildikten sonra asri bir hal haline konacak, Yemişteki | balıkçılar ve diğer gıdal mad - deler satanlar burada toplana - caklardır. » Beyazıtta İnkılâp Müzesi ö ? nündek! ahşap dükkünların da takdiri kıymet muamolosi ta . mamlanmıştır. Koskadaki bi . naların da kıymetlendirilmesi işine iki komisyon tarafından devam odilmckwdırh taraftan urkapı İle Yeıâ:g;ı arasmdaki teneke ma. hallesinin de kaldırılması işine yakında başlanacaktır. ğ ğ e | Adliyede isabetli | bir karar Hukuk mahkemelerinin Sul- tanahmetteki binada çalışma, ya başlamaları Üüzerine hem Postahane binasında kalan ti. erret mahkemelerinde, hem bu mahkemelerde işi olan avu- katlar güçlüğe uğradıkları i. çin bunu dikkato alan Vekâlet, söylenildiğine göre bu İki ta- Taf mahkemelerinden birinin öğleden öyvel, ötekinin Öğle- den sonra muhakeme yapma. sını ve güdün kalah zamanla- rını da doayaların tetkikine | hasrotmosini kararlaştırmıştır. —— Belediyeye alınacak | memur Burdan sonra belediyeye alı- nacak memur ve müstahdemler ile halen vazifedar bulunan me. murların tayin, terfi, kayıt si. linmesi, nakil ve -ecayiş, teczi. ye gibi muamelelerine hir ko . misyon tarafından bakılacak . tir. Her salı günü tonlanacak o- lan kömisyondan geçtikce hiç bir kimse vazifeye almamıya . caktır. Şubeler riyasetine İnha edecekler ve alınacak memur hakkında zat islerince eaaslı tet kikler yapılacak ve komisyonun kararile riyaset makamının tas vibile memur vazifedar kılına . caktır. Belediye tahsil şube- lerindeki bekçiler Belediye muhasaebesine bağlı 48 tahakkuk ve tahsil şubesi 0- dacıları ihtiyaca kâfi gelmedi. gi halde bunlardan bir kısmımın başka teşkilâtta kullanıldıklart görülmüştür. Halbuki bu odacı. ların geceleri şubelerde nöbet. le bekellik yanmaları icap et. mektedir. Belediye dün şubele. re bu hususta bir tamim gçön . dermiş ahşap bulunan şubeler. de geceleri Mmuhakkak — sürette bekeilerin nöbet — beklemeleri S9 atdar ae Rüldirmletle, alı İlâh Yazan: Hikmet Münir D ÜN güzel bir Türk aa. keri gördüm. Yanağı- na pamuk silrsoniz kana bula- nirdi; öyle kıpkırmizi, arslan | gibi bir delikanlı! Elbisesinin içinde bir yüy gerğinliğiyle bareket eden vücudünün sıh, hat ve kudreti, yanından geçti. ğiniz sırada — kamçıladığı dinç hayvadan seziliyordu. Tek başı- na yürüdüğü hakde, bir kıta, zam içindeydi. Birkaç kişi bir- den durarak büu “Üniformalı Hâh,, v höyocanla — geyrettik.. . Harp arayan bir millet olma, makle beraber — ne yalan söy- lemeli — askerlik bize yakışır KW S Anlaşmazlıkların günahı 10809 Avrupa harbi, muharip memleketlerin halkiına yeni bir kuyalot giydirdi. Haya hil- eumlarınm ne yakit yapılaca- &ı belli olmadığı için, gax maâ- kelerine de ne zaman ihtiyaç hissedileceği kestirilemediğin, den, halk, maskelerini berabe- rinde taşıyor. Bu maskoeleri taşımak için pratik bir usul bulmuşlar: Bi- zim eski cliz keselerini andı. van bir torbu ile boyunlarına asıyorlar ve dalma beraberle- rinde gezdiriyorlar. Bizdo bir söz vardır: “Güna” hi boynuna!,, deriz, İşte mede. niyet dünyasma lehar edilen bu tedbir, sonu bir türlü gel- miyen anlaşmazlıkların insan boyunlarında tap *zahmetr ve "günah,, * değil do nodir? gEzaaRe aa aa eee daRA D Si D Nizip'te Nizip — Gaziantep şo- sesi yapılıyor. İçte suyu işi yakında halledilecek Nizip, (Husust) — Sayın vali- miz Bay Cavid Ünver tuma günü şehrimize geldiler. Hususi idare ve belediyeyi, diğer daireleri tefe tiş ettiler. Geceyi Nizipte geçir” diler, Cumartesi öğleden sonra Hal* kevine gelerek orada toplanmış olan tüccar, esnaf, çiftçi ve me: mür her smif halk ile temas ve hatbihallerde bulundular, dertle- rini dinlediler, ihtiyaçlarını tede bit ettiler. Nizip - Gaziantep şosesini bu sene ikmâal buyuracaklarını vas> gdettiler, Nizibe iyi içme suyu isa" lesi için çalışacaklarını söylediler, belediye reisine bu hususta — di- rektifler verdiler, Nizipte bir hükümet konağı yas pılması için çalışacaklarını ve bü inşaatı sıraya koyacakları vaadin” de bulundular. Sayın valimiz bu hasbihal ara> sında Avrupanın içinde bulundu- gu haliharp vaziyetini ve bu arâe da Türkiyemizin vaziyetini mev” zuubahis ederek teşrih ve izah buyurdular, Başta Millt Şef İn” önü olmak üzere kıymetli İdareci* lerimiz baştmızda bulundukça, emniyet, itimat ve sükünetle in- tizar edebileceğimizi söylediler. Nizip Halkevinde Nizip Halkevi çalışma devresis ne girmiştir. Halkevi başkanı Ri* fat Uygur Halkevi işlerinde kıy” metli mesaj sarfetmektedir. Ha'kevimiz bir kitapsaray kur” makla meşguldür. Şimdiden 200 kadar kitap temin — olunmuştur. Bir okuma odası vardır. Buradt — belli başlt yazete ve mecmuslar” la mevctit kitaplar vatandanlarım istifadesine — bırakılmıştır. - Aytlt 1000 kadar vatandas bır okuma ©& dasedan favdalanmaktadır. | Halkevimiz otuz lira — Heretle — bir musiki muallimi tutemnış — VE 12 kişilik bir bando teskil evle * — mistir. Bu bando ilk olarak 30 Ağfustos zafer bavramında töre” ne İstirak etmietir. Musiki muallimi avrrca ama * tör gençlere nota ve müzik ders” leri de vermektedir.