5 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Politika: -4 Propaganda karşısında Almanya Bertin radyosu Hitlerin şark ordularına neşrettiği be. yannameyi okudu. Polonyaya yürüyüş marşım çalıyor. Yollara katran döküyorlar. İngiltere ile Almanya arasında harp başlıyalı beş sa- at oldu. Askeri neticeler hakkında şimdiden hiç bir mü- talea ileri sürmeğe imkân yoktur. Senelerdenberi muhar- rirler askert neticeler hakkında türlü, türlü nazariyeler, Mmütalcalar ileri sürdüler; gimdi artık kalem sustu, söz silâhındır. Onun inkişafını bekleyelim! Fakat harp bugün artık sadece cephelerin materyel ve insan bakımından hareketlerinden, taarruz veya mü- dafaalarından ibaret değildir. Propaganda ve pelkoloji harbi da zamanımızda artık cephe mücadeleleri kadar ehammiyet kazanmıştır. Bu harpte kendisi için lâzım o- lan tabye ve sevkülceyş noktalarını vaktile tutmakta ve propaganda harbinin nihal neticelerini istinat ettiği caas- lara göre hesaplamaktadir. Büyük Harbin sonunda kendisini milfetlere empoze f eden propaganda harbi ilk tecrübelerini 918 senesinde AL | man ordusunun saflarında yaptı. h - Alman ordusunun bozgun verişi ile propaganda faa- İlyetinin büyük bir tesiri olduğu muhakkakır. Maneviyat tephesinde panik husüule götiren propauganda faaliyeti bu- gün artık mükemmel, inkişafını en ileri hadlerine kada> getirmistir. Bugün başlıyan harpte de bu yeni cephenin faaliyeti anbean göreceğimizde şüphe yoktur. Propaganda harbi- Hin ilk hedefi mevcut nizamı bozmak, anarsiyi her şeye hâkim kılmaktadır. Propaganda harbi bakımından İngil- tera, Fransanın tabi olacakları şartlar az çok malümdur. Nihayet bu sahalarda tecavüze karşı harbin makul bir hareket olduğu, fakat nihaf zaferin yine zaferi kazanan halk kütlesinin başkalarına kaptırmaması güarı ilk propa- ganda faaliyeti olarak göze çarpacktır. Almanyada yapılacak propagandaya gelince, bunun daha dallı budaklı olacağı muhakkaktır. Bütün propagan- da şebekelerinin birleştiği tek hedef: Mevkli iktidarın sarsılmasını temin olacaktır. Fakat bu hedefe varmak 4 için propagandanın istinat edeceği bir takım sosyal rea- liteler vardır. Bu renliteler Almanya için nelerden Ibarottir? Bu noktayı anlamak için Almanyanın sosyal bünyesinde bi- ribirine tezat teşkil eden fakat nasyonal sosyalizmin ce- bir kuvvetile vahdete irca etmiş gibi göründüğü zayıf noktalara nişan almak, tezatları karşı karşıya koymak- tar. Alman bünyesinde böyle bir tezat mevcut mudur? İk- tisadi bünye bakımından harpten evvelki zamanlardan. beri Almanyada sıklaşma hareketi azami haddina yvar- mıştır. Bu itibarla Almanya dahili mücadele için en mü- salt vasıtaları haiz bulunmaktadır. Nasyonal sosyalizm bü menfi ayrılıklar Üzerine geçiririlmiş sımf bir vahdet ci. Tüsıdır. Almanyada büyük bir zümre eanayi kuvvetini temisil etmoktedir. Sanayi kuvvetini temsil eden bu züm- re ile büyük finans âlemi arasında sıkı bir irtibat var- | dır. Finans ağır sanayi zümresi bir zamanlar Versay mu- ahedesi hükümlerinden kurtulmak için nasyonal sosya" listleri ve Hitleri ünvanile bir şef olarak telikki etti. Ağır | sanayi için lâzım olan muvaffakıyetleri temin ettikten # sonra finans ve sanayi âlemi rejimin tahribatıma maruz "e İ Fabrika sahipleri, finans mücsseseleri sözde mülki- yeti muhafaza eden Hitler rejiminden azam! surette mü- tecssir olmuşlardır. Hitler bir nevi devlet kapitalizmi ya- parak bünyeleri itibarile bunun düşmanı olunları kendi- sine düşğman etmiştir. Hükümetin yarın hırbin devamı müddetince fertlerin mali membalarına dalıa ziyade toca- vüz edeceğinde şüphe yoktur. Almanya için para bulmak bususunda bundan başkı çare kalmamıştır. ; Zenginleri, malf müesseseleri bu Suretle kendisine düşman safa geçenlerla miktarı arttıkça artacaktır. Ay- nı zamanda Almanyanın muhtelif mmtakalarında yerleş- miş olan İngiliz sermayetdi bu mali ve sınaft müesseselerle alâkalıdır. Diğer taraftan Almanyoda toprak asaleti zümresi vardır. Bu zümre Hitlerin güh sağa, gâh sola giden pol- tikaslle tezat halindedir. Toprak sahipleri nasyonal soz- yalizmin ekonomik ve sosyal telâkkilerine hiç bir zaman intibak edememişlerdir. 'Tam manasile işçi kuvvetini temsil eden öz mesleklerini evveldenberi belli eden işçiler vardır ki, bunların bir harp taraftarı olmalarına imkân yoktur. Bunların bir kısmı vâkın bugün nazi saflarındadır. Fakat bu saflar çözülmeğe başladığı zaman parçalanmayı tesri edecek yine onlardır. y Topa, tüfeğe rağmen “eleman" a rey veren beş mil- yön insan tehlike zamanında Hitlerin safında sadık nö- betçi olarak kalamaz. Eski askerler, kumandanlar Almanyada Hitlerin baş- kumandanl(ğı altında mesuliyet kabul etmekte teroddüt edeceklerdir. Hele bir kaç muyaffakıyetsizlik meydana çıkarsa Hitlerin güh sağa, güh sola meyleden nazileri de tabif temayü'leri tiburile kendilerini ya sağ, ya sol ce- naha mal edeceklerdir. Almanya bugün mütecanis bir memleket değildir. Orada Çekler, Slovaklar gibi kendilerini harp esiri sayan, hürriyet günlerini bekleyen milletler olduğu gibi, Avus- turya gibi istiklâl davasına kalkacak devletler de vardır. Harp, açlık, sefalet yıkıcı propagandanın tabil mes- netleridir. Almanyanın sosyal bünyesindeki gedik noktalarını yukarıda işaret ettik. Almanya bu hayat ve memat har- “bindeki propaganda cepheleri bu gediklerden istifade e. derek inkişaf edecek ve taarruzlar bu gedik noktaların- Hâdiselerin inkişafını bekleyelim. Sadri Ertem Akdenizd _L pur seferleri düzeldi İtalyan vapurları bir iki güne kadar tekrar İtelya hükümetinin bitaraflı. Zati ilân etmesi üzerine Akde. mizde tekrar vapur ieferleri in. tizama girmiştir. Şehrimizdeki İtalyan vapurları acentesi dün alâkadarlara — müracaatla — bir müddettenberi limanımıza uğ- ramayan İtalyan vapurlarımnın tekrar muntazam seferler yapa. caklarımı bildirmiştir. Diğer ec. nebi vapurları da ÂAkdenize çık- mağa, oraden limanımıza — gel. meğe başlamışlardır. Bulgaris. 'tan limanlarına sığman İtalyan vapurları sularrmıza hareket et. mişlerdir. Her hafta limanımızla İtalya limanları arasında ekspres yol. cu seferleri yapan vapurlarm bir iki güne kadar tekrar işle. Meğe başlıyacaktır. Ecünebi vapurlarının bu şekil. de işlemeğe başlıyacakları ha. beri her tarafta memnuniyet u. yandırmıştır. Şimdiden lüzum. 'suz yere fiyatları yükselen bazt maddeler normal fiyata düş. imüştür. Bir müddettenberi limanı. mızda kalan Fransız Teofil Got. 'ye vapuru bugün Aldenize ha. reket edecektir. Anafarta ve Tırhan pbugün geliyor n . 4 Diğer taraftan Mersinden li- gelirken İzmirde ah İkonulan Anafarta ve Tırhan vapurları dün verilen bir emirle İzmirden hareket etmişlerdir. Vapurlar bugün limanımıza geleceklerdir. Yine Mersinden geri dönen Güney — vapuru da biç bir limana uğramadan dün gece limanımıza varmıştır. Yiyecek ve giyecek maddeleri pahalılaşıyor. Birkaç gündenberi yükselme. | ge başlayan bazı maddelerin fi. 'yatları haddi azamiyi bulmuş. tur, Pirinç fiyatları beş kuruş, makarna 4 kuruş, yağ sekiz ku-| İruş, zeytin yağ © kuruş, fasul.| | kuruş pahalılaşmıştır. Bunlar yiyecek maddelerdir. Ayrıca giyecek eşyası olan göm lek, kravat, ayakkabı fiyatları da yüzde yirmi beş nisbetinde pahalılaşmıştır. Alâkadarlar fi. yatları yükselten bu fırsat düş. künleri hakkmda şiddetli taki- İbeta başlamışlardır. Bankalarda mı Diğer taraftan bazı tzilli ban- kalar avans marşandizi kesme- | kik edilmektedir. Şi: Bir kısım bankalar, | tatbik edilen şekle göre, şifahi mişlerdir. işlemeğe başlıyor — Yardım birliği teşkilâtı genişletiliyor 30 bin ilk, 15 bin takir orlaokul talebesine yardım edilecek İlk okullarda çocukları himaye etme'. maksa- diyle tesis edilen yardım birliği teşkilâtımın bu yılki çalışmaları Maarif Vekilliği tarafından tak. dirle karşılanmıştır. Ülk aokul. larda okuyan 15 bin” yavruya muhtelif yardımlar yapılmış ve 15 bin çocuk ders yılı müdde. tince doyurulmuştur. İlk okul himaye heyetleri ö. nümüzdeki ders yılı bu teşkilâ. tını getişletmek maksadiyle ye. ni bir programı tanzim okuyan yoksul etmektedirler. Bu calışma prog- ramı ile 30 Bin talebeye yardım yapılma imkânları temin edil. mniş olacaktır. Maarif Vekilliği bundan baş. ku orta okullarda Ja aynı teş. “silâtin yapılması için alâkadar. lara emir vermiştir. Istanbulda bu yıl erta okulların 15 bin fa. kir talehesine yardır> yapıla. caktır. Bu husustaki — tetkikler yakmda ikmal edilerek önümüz deki ders yılı basından itibaren fatbik mevküine konacaktır. l aö eei Haliçte yakalanan kaçakçılar Bir sepette '7İO parça - dinamit Gümrük muhafaza memur- ları evvelki gün Haliçte mühim bir kaçakçılık vakası meydana çıkarmışlardır. Memurlar Tekirdağ iskelesi civarında akşam — karanlığında iki adamın birkaç büyük sepe. ti gizlice taşıdığını görmüşler. dir. Adamlarm mütemadiyen etraflarını gözetlemeleri memur larım şüphesini celbetmiş, - bir. denbire takibe başlamışlardır. biri memurları görünce derhal kaçmış, diğeri ise sepetlerle beraber yakalan- Ortaokul öğretmen liği imtihanları Bütün namzetler şifahi imtihana girebilecekler Orta okul öğretmen muavini olmak üzere üniversitede yapı. lan yazılı imtihan neticeleri tet. Şimdiye kadar buludu Sepetlerin içi açılınca müthiş vir manzara ile karşılaşılmıştır. Şünkü sepetlerde tam 710 par. ça dinamit bulunmuştur. Dursun isminde olan şahıs bu dinamitlerin kaçan arkadaşına ai olduğunu söylemiştir. Dursun, patlayıcı maddelerle birlikte adliyeye teslim edilmiş. tir. Dinamitler ancak vesika ile maden ocaklarına satıldığından « başka türlü de tedarik etmek sümkün olmadığından Dursu. “un burları ne süretle ele geçir. diği tahkik edilmektedir. 2000 göçmen daha geliyor Gelecek 8000 göçmen kaldı Bulgaristazin Varna llmanında muhacir yükleyen Nâzım vapuru bugün limanımıza doğru hareket sdecektir. Vapurda 2000 göçmen vardır. Bunlar Tuzlaya çıkarıla- taklardır. Yapılan iki seferle Bul- ' Mahkemelerde: evrak ve emtea üzerine ae|imtihanlarla yazılı imtihanı ka. vans muamelelerini muvakkat |zanan talebe kabul ediliyordu. | zaristandan yurdumuza 4000 mu bir müddet için tatil etmişler- | Bu karar değiştirilmiştir. Şifahi|hacir getirilmiştir. Daha 8000 kiş! dir. imtihana, yazılı imtihanı kaza- | Yardır. Bunlar 1,5 ay içinde nakle- Memleketimizde iş yapmak. bilhassa giriştikleri — inşaatları nan ve kazanamıyan bütün ta. | dilmiş olacaklardır. lebe girecektir. Yazılı imtihan neticeleri şifa.| Ankara müddeiumumili- ta olan bazı Alman firmaları, |hi imtihanla birleştikten sonra| ğine Arif Yazar getirildi ilân edilecektir. Kısa bir za yarıda bırakmışlardır. Bu arada Şifahi imtihanlar yakında randanberi bot Haydarpaşada yanılan bir beton | başlıyacaktır. C sulunan Anka köprü yarıda kalmıştır. İcra dairelerinde | Ğ ra mradelumu. SSD ÜLRE Ze E faaliyet ” ai >> saliye Buğday fiyatları on para| 5.x günlerde ve bilhassa dün müfettiş- düştü lera dairelerindeki faaliyet dört 'erinden — Arif B;ığdıy fiyatlarında 15 para İkadar bir düşüklük - olmuştur. misli artmış bulunmaktadır. Bir çok kişi icrada birikmiş paralal! Yasır teyir e - Tlmiştir. Şehrimize dün Trakya ve Anae| rını almak izin ieraya baş vur- Arif — Yazar doludan 65 vagon buğday gel-| muşlardır. w © meslek miştir. Bu kadar fazla mal gel.| Tera veznesi eskiden hergün hayacmnda, ken- mesinin fiyatları J0 para daha düşüreceği tahmin edilmekte- dir. Bu vaziyette ekmek - fiyat-. Tarmın da tenzili icap edecektir. 50 bin ilra arasında tediyat ya-| disini muh'tine serdirmiş, kıy -| tobllğ etmediği takdirde MU' parken birkaç gündür 160 - 200| met'' **> - Yeni|ferit hâkim usulü bir m! bin lira todiyatta bulunmakta-|işinde de muvaffakıyotler dile .| için teahhüira uğrayacak de! tir, dır, Hü Ü c ei A Ç Hoizdir. Tiz. Sabıka'ı bir kadın yankesici | Fatih tramvayında bif lııdmııeııhııı, Ççarpmıs * Sayısız sabıkası bulunan W SEŞPrEfE? (COIzl/ zaffer Den'z adir kadın yan&f |8 ken, sleisl yeniden faaliyote ge y avvelki akşam Edirnokapı -F'İR Bir th tramvayında Zehra On! bir kadının çantasını N 'ç NBi tır. ğ ef Müzaffer Deniz yakal B dün birinci sulh ceza mahke”) alne teslim edilmiştir. Yank&f | O ka A kadın sorgusunda — demili | > Y ki: İ damn — Ben, üç senedir yankef ük yapfiryörüm. —Artık-evltf dim, Çoluğa çocuğa karıştım. tan ben dağilim.., Muzaffer şimdilik serbest akılarak şahitlerin celbine * sar verilmiştir. İ Bim yen hikâye | a ü bil Nermin telkraf || Yeri Fatma İlhana döndü e Anası Fatma İlhana — üçül” egi defa lesliminden sonra kotl larından Hicran adında bir #i ,,, dınla gezmeye gitmek üzere L estecilerde otobüs — bektler$” | mühallebici Ali tarafından B& yrıldığı ddd'a ediler “paylâfi | İheğı, tamayan Ne 'min çocuk., 20 FU PP anı, lük bir. 'egayyübü m.neı' Yur swvelii gün, kendi kendine 867 İN laşa, 21 Vatma !lhanın evine gelik” İ7 tir. tları Normin eve geldiği zaman # Şöt: iamış vye: N Nş “i— ANH Ranl santb — acavlı Ü Fakat karısı Fatma Nozahat Diyo baldız: Bemshat mi.temi VE l M Jövüyor aç ve susuz bırakif 0 'ardı. 20 gündür bir odada , Böy salıydun. Bugüa kimse gör üç den kaçtım. Artık beni bırak li k innec'ğim! , demiştir. 'J aha Bu surotle dört soneden' e İ Sib sürüp gides bu dava da nali?” çi dilmiş oluyor. F ” . Bir kavga sonunda sil#| â atıldı h E Dimitri adında birisi p a lm .şamı sarhoş olduktan — s05'” Dü züleymaniyede Fuatpaşa Yâf |. 3in yerinden geçerken ııım' Beçi; nt Hüsnü, Celâl, Fazıl ve C0 mal adımda dört kişi çıkmı, P İ > B mitri hiç yoktan bunlarla kâ* |4 gaya başlamıştır. | * Dört arkadaş zaten 3) düremiyacak deracede N” olan Dimitriyi bir hayli dv' müşler, sonra yollarıda devf | >tmek istemişlerdir. Bu | Dimitri ayağa kalkarak ceblf | den tabancasını çıkarmış, & | kalarından bir defa maşt, Kurşün boşa gitmiştir. sil *i sesine yetiran bekçiler tal , dan yakalanan Dimitri dün € | mümeşhut müddelumum teslim edilmiştir. Adliyede yaz tatili Adliyenin yaz tatili bu bitecek, yarın bütün mahi ler fealiyete geçecektir. - Wmferit htkim usulünüd " bulü ile fazlataştırdan mahi mekc 'n tek hâkim-lik yeni rosu henüz Vekâlet tarafı tebliğ edilmemiştir. Bütün DÜ kuk mahkemeleri ile yeni # D, cezâ ve üÜcaret mab emelor” q—î çalışacağı tapu binasındaki V | 0—. ta da huzırlik bitmiştir. Vekâlet bugün yeni ::"., EİTEŞTELoSAİE #| ier, k Si *";ffj ZŞA v