16 Ağustos 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Büyük Türk Mütetekkirlerinden Merhum Ubeydullah Efendinin Neşredilmemiş Yazıları 1920 de (Ufuk) Biz harbıumumiye girme- seydik Çanakkaleyi zor- lıyarak sokacaklardı am Ubeydullah Efendinin (Ufuk) adını verdiği bu ma- ok; yalnız içinde mülarekeden ve bahis var. Ubeydullab Efendinin bu ya ekle olduğumuz günlerin içyüzünü doha (Merh kalenin de tarib zılmış bir makaleden Zisını okuyanlar, geçir İyi mülalea edebileceklerdir. Bu yazı da, bundan evvelki Ubeydullah Efendinin hayatını yaza olacaktır.) Hâlâ içinden çıkıp kurtula madığımız şu meş'um harbı u- | kini muminin vukuundan evvel bu İgeçi: harbin vuk dan — tahmin olunuyor - değil, aynelyakin görülüyor ve önü -| yorlardı. D ne geçilmek için sarft mesai e“|hand . bir m diliyor değil, ümitsiz olarak|Bu mukabele ise ümitbahş o -| eriliyordu. |lacak bir tatlt yüz değil, zehi edilmesi arzuşu göz! Nitekim Harbi Umuminin vu> | ralü: aç gür evvel İn -|idi. Çünkü bu 'e Nazırı Sir Ed |birisinin var Grey mücerred Almanya * | koparmağı tasmim nın harekâtını birkaç hafta te-|Her nasıl olsa şu u hir ve İngilterenin tedarikâtını larkamızı sığayanlarla - birlikte kuundan giltere Har ikmal ettirmek için güya müsa- lemetkârane bir teşebbüste bu- lunmuştu. Harbin hilâfı insaniyet oldu- Zunu herkes diplamatlar ağzın- dan işitiyordu ama bu diplo - matlar birbirini aldatıyor ve harbe sebep alacak - tarafın menfuru insaniyet bir hain ad” dolunacağı tehdidatile yekdiğe- rini ve bilhassa tamaa karşı duracak ve kendi mevcüudiyet - lerini tehlikede görüp de mü - dafaasi nefse kalkışacak biz şarklıları ürkütüp korkutuyor -| lardı. Fakat bü tamakâran ara- sındaki rekabet ve ihtilâf bizle- ve de davranmağa çalışmak i - çin fırsatlar veriyor, bir taraf bizi ürküdürse diğer taraf teşci ediyordu. Hıristiyanlık ve me deniyeti garbiye âleminde biz (insaniyet) lâfzimim ne mânaya geldiğinden gafil olduğumuz gibi o sahte ve iğresiz medeni- yet ve insaniyetin pek insaf - sızca mağduru kurbanı olaca « ğını ve bizi yalnız kendi maka- sadı tama'kâranelerine Glet ede* ceklerini pekâlâ biliyorduk. Bi- zim de düşüncemiz şu idi ki, bunlar bir tutuşsalar da onlar biribirleriyle uğraşırken biz de bizim gibi aynr Dedbahti ha - Ende bulunan kendi hemcinsle- rınsizle, — hemzebarılarımızla, hemdinlerimizle, hattâ hemkit. #larımızla yani Asyalılarla şu insaniyetin salibi emnü rahatı olan sahte medeniyetçilere kar- &1 koyabilecek bir tekâfül, bir tezamün, bir tesanüd Pusüle getirmenin yolunu, imkânmı bulcak. Bizim düşüncemiz — ve İstediğimiz oldu. Yani Av - rupa devlei'eri yeka paça tu - tuştular. Fakat hiraz evvel ol - ©a. Bu inediğimizin vukuu za- manında biz, h.ze diş bileyen- lerle ve bizi muhakkar ve me- han görenlerle Çarslanım) di. yerek arkamızı sığayanlar ara. sında kaldık. Diş bileyenlerin ağız kağ- sitist durdu. Arkamızı — siğa- yanların alkışlaması arttı. Biz tayli senelerdenberi kendi ri - calimiz, kendi ukalâmız ve er - babı vukuf ve umur âşına tas” aklarımız tarafından korkak =“İışjırıldıiımu için birdenbire d'?zuş:ııak âlemine atılmakta y Mçarı tereddüd olduk. İçimiz - ;“-' Yarım asırdanberi uğradığı- d;.ı l:ııl;: ve İhanetten canın * 14 derecesinde usan - mıiş olanlarımız kargaşalığa der -|yar çalkanıyorlar, biraz tem uu herkes tarafın -| yen |silâhımızı teslim ederek hiç ol - 1920 de yas gibi aklara kiymelli bir — vesika lilerimiz de biraz daha vakıt rmek yahut vaktile diş bile- lerden müstakbel için hima- ye ve dostluk dilenmek isti - ilendiler, ama nim- | ukabele gördüler. d bir çini cebin tebessümü nlar beyinlerinde menfaatine başımızı etmişlerdi. kargaşalığa girmek lüzumu ettiğimiz dilen- cilikten sonra (inayet ola) mü- nasınt mutazamımın olan nim- hand üzerine cümlenin naza - rında tahakkuk etmişti. Karga - şalığa girmenin zamanında her ne kadar ihtilâf vari? idiyse de mütarekeden sonra anlaşıldı ki zaman geçirmek iyi olmıyacak * mış. Çünkü evvelinden tav'an girmeseydik Varşovanın suku. tundan sonra Çanakkalesinin zorlanmasile bitaraflığınız ihlâl dilerek kerhen girmeğe mec bur olacaktık...” Yahut.> düşmanlarımıza memleketimi mazsa mezbuhâne bir hareket göstermeden namerdane öle - cektik. Eğer kerhen gireydik o zaman müttefikimiz nazarında kiymet bulamazdık. Çünkü müttefikimize yardım olmak i- çin değil müttefikimizin düş - manı tarafından mecbur edildi - ğimiz için girmiş olacaktık. Bi- naenaleyh kargaşalığa atılmak- ta ve çok gecikmemekte pek iyi hareket ettik. Sözümüze “Eğer harbe gir - meyeydik boğazlara taarruz ol- mazdı.,, gibi bir itiraz varid o * lamaz. Çünkü boğazların tara” feyni muharibeyne seddi, düve Kmmazzanını karar'le ahden bis| zim vazifemizken Loyd Core İstanbulu elimizden almak lü - zumuna delil getirmek - için parlmanda (muharebe İzamanı Çanakkale boğazını kapamakla bize hiyanet etmiş olan Türk - lere İstanbulu bırakamayız.) demişti. Muharebeye - girmek | zarureti bir başka cihetten de sabittir. Rusya İstanbulu bilâ itiraz temellük etmek şartile bu muharebeyi açmış ve — (Deyli Telgraf) 1920 kânunusani a - yında neşrettiği adetlerden bi rinde İstanbulun muharebeden evvel akdolunan bir muahede ile Rusyaya verildiğini — itiraf eylemiştir. Deyli Telgrafın bu itirafını nâtık olan makalesi yine şehri mezkürda İkdam ta rafından tercüme ve neşrolun muştur. Velhasıl, kim . : derse desin, bizim muharebeye girmekte i - sabet ettiğimiz şek ve şüphe gö- türür şeylerden değildir. Muharebeye girimeseydik hiç |bir müddet istirahatten Bonra İlup gidecekti. Bugün devleti Valinin dünkü tetkikleril Adaza su nakline cumartesi başlanıyor Bir ton su 25 kuruşa satılacak Türkkuşu kamplarında Hararetli bir çalışma var Ankara, 15 (ALA.) — Aldığı - mız malâmata nazaran Türkkuşu plânör ve motörlü tayyare kamp. | larındaki çalışmalara hararctle devam edilmekte ve bu çalışma. lardan alinan parlak neticeler de şu suretle tesbit olunmaktadır. Etimesut motörlü tayyare kam pinda bugüne kadar 8152 uçuş yapılmış ve liseli amatörlerin S0 si kendi başlarına motörlü tay. yare kullanmağa başlamışlardır. Bu 50 gençten 12 si turizm pilot sahadetnamesinden başka askeri bröve hazırlık uçuşlı rak kamptan bugün ayrılmışlar . dır. İnönü plânörecülük kampında bügüne kadar 21869 uçuş yapıl. mış ve bu müddet zarfında 207 gence (a) brövesi, 62 gence (b) plânör pilotu brövesi Önümüzdeki günler içinde sek yelken uçuşu (c) bröv çuşlarma başlanacaktır. Hararetle çalışmalarına de . | vam eden her iki kampta yapıl . miş olan 30021 uçuşta en küçük Bit Ariza' dahi olmadığı memnü, | niyetle, öğrenilmiştir. Zıraat Vekili Düzcede Akçakoca, 15 (A,A,) — Ziraat Vekili Muhlis Erkmen efaka- tinde Bolu Valisi Naci Kıcıman ve orman umum müdürü Fahri olduğu halde, bugün saat 10 da Akçakocaya gelmiş ve halk ta-| rafından Istikbal odilmiştir. Zi- raat Veklli hükümet gonağında köylerden gelen halk mümes- sillerini kabul ederek Akçako- canın meyvacılığı ve — bilhassa findık mahsulü hakkında köylü- rün dileklerini dinlemiştir. Saat 12 de belediye tarafın-| dan vorilen öğle yemeğinde bu- lunan Muhlis Erkmen şehir bah- çeelrinde meyvalar — üzerinde bir tetkik gezisi yapmış ve saat yn beşto Düzceye müteveccihen hareket etmiştir. ra Ruslar derhal İstanbula gi * recekler ve Ayasolfyayı kiliseye tahvil edeceklerdi. İngilizler A - rabistanı, Hicazı, Yemeni bilâ mukavemet kendilerine müsta- mere yapacaklardı. Devlet, hi - lâfet, düşmana silâh çekmeden batacaktı, islâm zelil olacaktı. | Emperyalizm politika batmı - yacaktı. Yedi yüz sene yalnız kılıca dayanarak yaşamış, ida - ei mevcudiyet etmiş olan Os- manlı milleti pek namerdane bir surette mahv ve münkariz o Osmaniye mahv ve münkariz olup gitseydi yine gam yeme - | ğe mahal yoktu. Çünkü dört buçuk sene bütün varımızla varlığımızı feda etmiş ve - talii harbin müsaadesizliğine binaen | şüphesiz ki Almanya mağlüp olacaktı. Ve Balkanlar ağleb. ihtimal Almanyaya karşı mu - harebeye gireceklerdi. İstanbul zaten Ruslara peşkeş çekilmiş hal atılmaklığımız için bi ihti - olduğundan o galibiyetten son - mağlüp kalmış ve fakat namu- sumuzla nabud olmuş ve tarih te şanlı bir sayfa birakmış git mş olacaktık. ( Daha var) | gunluk Vali ve belediye Teisi Lütfi Kırdar dün akşam Üzeri devlet li. man işletmesi umum müdürü F ufi Manyası ziyaret etmiş ve cu. martesi gününden itibaren Bü . yükadaya ba: ıilacak su nakli üzerinde görüşmüştür. Liman idaresi limandan alacak ve tankları ile Adaya götürecektir. Tanklardan Ada tepesinde hazırlanan depoya / doldurulacak sular buradan boru. | yaptıktan sonı larla evlere nakledilecektir, Li . man işletmesinin beher tankı 300 ton su almaktadır. Liman işlet. mesi günde iki tank ayırabile . cek ve bunlara dörder sefer yap. tırabilecektir. Bu suretle her gün Adaya 2400 ton su vermek kabil olzcak. tır. Fakat bu su ihtiyaçtan çok fazla. görülmektedir. nan işletmesi bir 300 tonluk suyu birden al: tanktaki Terkos suyunu | B — VAKIT 16 AĞUSTOS 108 Süt derdinde kurtuluyor muyili Süt işinin hadi Türkiy demiyel'm, fakat İstanbula yaman bir dert olduğunu | miyen yoktur. Hele bazan 4 ten zehirlenmeler - oluyor, bu hâdiseler karşısında çilet çıkmamak kabil değil. | .| Süt, yaratılışm ana kökü en büyük hediyesidir. Yı hiç bür şey yapmayan, Küzül suz hiç bir varlığa vücut vi vi Yisk'Dilül tahklar - İmiyen tablat. gıdadı 'e Ha evlerin sarnıçlarma verdiği su.|iği bununla başarmıştır. tar için b 8 zehir haline koymak, dikkats | mıştır. Böylelik Hik eseri olsa bile henimi: dar ucuzlamış © nayet kadar ağır görünür. |f Kırdar su £ Dünkü gazetelerde okudu Ziraat Vekâleti bütçesine bi yüz bin lira koyarak, bu parj yı !stanbulda yapılacak süt | , |mizleme fabrikalarına bağl mış, ğ Bununla biri haydarpa: öteki Fatihte olmak üzere fabrika yapılacakmış. Allah zı olsun. Geçenlerde bir arkadaş, h ta hasta işinin başına gelmiş 0 semtte yoğurt bulamı Pyun tonunu bele kuruşa vermeği Belediye kür alm hayet bir ton su e n ki evvel. nenktır, Vali Lüt ndeki temasları liman işletmesi ber olan yolcu sa. Jumum müdürü F yeni inşa e lonunu mağı vaadetmiştir. Bu suretle sa- | londan şehre çıkacak — seyyahlar| güzel bir manzara ile kargılaşa . eaklardır. Park işine yakmda | başlanacaktır. Karadenizde tenez- züh seyahatı (Baştarafı I1 incide) gün süren bir denix seferidir; şu halde birinci mevki yolcuları için sabah, akşam yemekleri, sabalı kahvesi masrafı da içinde lmak üzere adam başma gün- de üç buçuk Ura Kadar bir para döşüyor. — İstanbulun — sayfiye yerlerinin hangisinde bu kâdar bir ücret ile iyice bir pansiyon bulunabilir? Tenezzüh seyahatl öyle bir şeydir ki bir iki defa tecrübe e- in artık hayati bir ihti- yaç haline gelir. Aksuda yol ar- kadaşlığı ettiğimiz bir munllim bu seyahatlerden elde ettiği is- üfmdeyi bana anlatırken: — Tatil devresinde on beş gün seyahat ediyorum; seyahat yap- tığımı scne de derslerime — neşe içinde başlıyorum, Ancak sene sonlarına doğru kendimde yor- Fakat, eyahat etmediğim zaman daha hissediyorum, ders senesi başında neşesiz ve orgun düşüyorum.” Diyordu. 'Tenezzüh seyahati hayatında böyle bir ihtiyaç haline yir vatandaş artık başka şekil Terde teşvike mahal kalır mı? gelen Uşak, efendi hazırdır, Henliz harp patlamadı. lar hayrolsun efendim. Banyonuz için bir bardak süt geti, Zavallı onu içerken ettim, süt bardaktan eksiliyor fakat kristal üstünde en bir bulanıklık — olsun bırakmı yordu. Belli ki, yarı yarıya su Bunu bir hasta içiyor ve ondan bozuk midesine zararsız bir gı la, zavallı vücuduna küvvelli| bir şifa bekliyordu. “Süt,, e hile katmak memle ketin sağlığına hücum etmek. | tir. Emzikteki — çozuklarımızın canma kasttır, Suçlar, neticele. rine göre cezalandırılmak lâ. | zım gelir, Bıçak çekip kurşun sıkarak öldürenle bozuk sülle viyesi yükselecektir. adam ve çocuğa kıyan arasın Üi KUN / |da me fark var? Fark netici Yunanlılar, şiddet ve - tehev- P OD yAn Öpre netisi den belki güğünri alınıp dö. külür, belki de birkaç kuruş. luk para cezasma — çarpılır. B.encr sağlığımızla ilgili bül yiyecek şeyler korkunç bir haline hiç benzemi- :::" sigortası altına almmalı. Tabit süt başta gelir. Ma. dem, ki bu yıl şu fabrikalarla buna bir çare bulunuyor. Bari ötekiler d&unutulmasın, Tica. reti haydutluk haline koyanla. rın köklerini kazıyacak ağır imaddeler hazırlansın. Çünkü bıktık artık . maktan, aldatılmaktan. m:z soyulsak belki canımız bu ka. ı_:!ır yanmıyacak; - fakat sağlı. Bımnızla da oynuyorlar, Nerde ise bunların — elinden çektiklerimiz — sabrımızı taşıra. |cak ve milletçe: Demek istiyorum ki devlet Jemir yolları ile deniz yolları- nm yolcu ücretlerinde göüsterdi. Bi kolaylıklar memlekette seya- hati gittikçe dairesi genişleyen | bir itiyat, bir yaşayış an'anesi yüapacaktır. Bu itiyadın ve yeni yaşayış an'anesinin memleketin umuümi bayatında iktısadi ve iç- ümal birçok tesirleri olacaktır; ayrıca milli kültürün umumi se vürü ile meşhur olan Karadeni- ze (Misafirperver deniz) vermişler, Hakikaten Haziran, adını |Temmuz Ağustos aylarında Ka- radeniz senenin diğer mevsim-| lerindeki yor; bu aylarda sıcaktan buna- lan insanlara Karadenizin tatlı bir serinlikle esen havası uxzak afuklardan hayat neşesi getiri yor, Sahil boyunca dalga dalga dizilen, bazı yerlerde derinle. sonra yükselen dağların Türk vatanımın müdafaa için ya. şen, bancı Ihtiraslara karşı teşkil et- UZI tabli istihkâmları vapurdan reyrotmek rulilara milli bir gu- ! rur ve emniyet veriyor, ASIM US — Can kurtaran yok mu? 9 Diye bağıracağız. H.SÜHA GEZĞİN Sıhhat Vekili — Tetkiklerde bulunmak — üzere Sivasa gilti Ankara, 19 (A.A.) — Siıh. hat ve İçtimai Muavenet Veki. li Doktor Hulüsi Alataş, Kara. deniz sahil — vilâyetlerinde tet. kikatta bulunmak üzere bugün trenle Sivasa hareket etmiştir. Sıhhat Vekili bu s#eyahali: mühtelif mahallerde yapılmak. ta olan hastahaneler inşaatı ve bu vilâyetlerin sıhhi vaziyetini görden gecirecek ve ay niha. yetine doğnu deniz tariki ile İs. tanbula gidecektir. — İngiliz karikatürü —