17 Mayıs 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

| | | 4 | | p' ğ | ğ ğ ! İ | K j Bİ | ı;ff!! İ Dti Ş M Türk -Ingiliz anlaş- 1 'Nq_..m. Ue gelen İngiliz baştanbaşa Türk - İn- Anlaşmasının takdirleriyle * “Taymis” gazetesinde h tahsis ettiği başma Si diyor ki: Hİ * İngiliz anlaşması et Başvekil Mister Çam- # verdiği beyanata kar- Ş lâmentonun güsterdiği kabul İngiliz efkârıumu n tarafından hararetle tas- pi tasdik edllecektir.. b “k Türkiye, gerek İnell- İrbirine Ihtiyacı olan iki *kettir. Her ikisi de müş- %.uldnhuın sahasında bl- —N Tİne &iyasi ve sevkülceyşi k'. Yardımlar temin edobi- N Yaziyettedirler. Türkler ? Ber zamankinden daha W Git bir haldedir. Büyük ı#—:ı'l'l an'aneye sahiptirler. y “2lin üç büyük kapısından ©lan ve onu Karadenize &h Boğazların muhafızı * Bge sahilinde birçok | Umanları vardır. iılı“lnulırlnin harlci siya İh."elımınbnrl dürüst, rea M:' Sulhpercer olmuştur. '.h " kendi memleketlerin! ıy.,_'e Menabilni tekemmül! ş' *kle meşgüldürler. İngil !q:' bir tedafül! pakt, aktet- hqn' kendilerine büyük Hür ikm'lnıl ve mali müzahare- Tibg N etmektedir ki, bir. te- Atında maddi, manevi bü- Bir ftaydadır. Ve bu pakt Di oloji, gerekse arazi &n; BAA İy “TÜYKTYENTN TTETATE İt eder bir tarafı yok- f ':ı:: ©h sene içinde İngiltere 0 ""l'ı arasında tekrüar ye- Ye canlanan mütekabil A2t va dostluk bağları, bu Sağlamlığı İçin garanti kbaltr. ı“”':vık paktı, Akdenizde Ve arazi stattikosunu mu- YA yarıyacak bir âmil o- telükki etmek kâfi gel U paktın diğer faydaları ir, :::' Çemberlayn'in söyler K,_N' her İki hükümet, Bal- Üa 'da da emniyetin teslsi 10- —lı & kanidirler. Ve bu mak- ktün olduğu kadar st- aç gtİn İçin her IKi hükü ı'.q İ Surotte müşavere ha- İaç rter, b ';:" devletlerinin — dostça kar, MESAL işinde Türkiyonin ACik ve tabitdir. Türki- di ı'ıh'::ınııuımı bir Ittifak de- *h * Olduğunu zannettiği- ğı,:':lı bağlıdır. Yunanis yillindi İkte Balkan antantı ?ı Y'lsı'ıılıvıyı_ Romun: By 3 bağlıdır, au""". beş sene evvel bu 'Wı..—k'n devletinin hudutla- Nn Yüzden korumak mak- Üsas ":"Mı aktedilmişti. trh._.' bariyle Bulgaristanın B lçı Pİr hareketinden vi Bunu 'üktedilmişti. Kiya İ beraher bu maksat, ğ.:"'ln 'ıBıııuııun müna- Ritptir, erlemesine mani o- Kda Sela, Geçen temmuz a- Ka :i'"AN aktedilen — ve y) Öyi muahedesi- .' l:ıelıı Zinetrlerinden kur- M Müza MN eden pakt İngi- 8 '0';“'11 baketmiş ve n n Tür a ! ı.ı.:'“dlın k diplomasi- E kı“ #ntantınm genişleti Aaşı ı'l— Bulgaristanın da Ki büllmir Fânt Ankarada ih- L t.,'?:'"huııhıunnı İRİ Si *n, Bulgaristanm — Yetlerine Türkiye ve d BÜ E G cam üner VV t ması etrafında Taymisin neşrettiği tak- tirlerle dolu makale İngiltere hüikümetleri tarafın- dan bir pratik çare bulunabile- ceği Ümit ediliyor. Fakat Türkiyenin tadil et- mok ve istikrar temin etmek yolundaki tesiri yalnız Balkan yartm adasma münhasir — kal- makta değildir. Türkiye aynı zamanda Asya kıtasında kuvvet Son Haberler 939 bütçemiz 261.110.000 1lira — Bütçe encümeni bekârlardan vergi alınmasını teklif ediyor |Çok çocuklu memurlara ilâve tahsisat verilmesi, diğer | vatandaşlardan az vergi alınması da teklifler arasındadır Ankara, 16 (Hususi) — 1939 rine encümen masral bütçesi projdım ve himayenin iyi neticeleri $8 — YAKIT ve kudreti olan bir devlettir.|"mali yrlr muvazenei umumiye ka. Şimdi Türkiyenin Londra sefiri 'nunu lâyihası ile bütçe encümeni. bulunan mümtaz diplomat Dr.|nin bu husustaki mazbatası başıl- Aras tarafından müzakere ve Intaç edilmiş olan Sândabad paktı gibi, Türkiyeyi İran, Et- ganistan ve Irakla yakın ve dost bir hale koydu. Arap dünyasında da Türkiye- nlo nüfuz vo İtibarı gittikçe art> maktadır, Hatayın anavatanla yakında birleşeceği yolundaki tahminler yerindedir. Ve bu hal, şimdi Londra ile Ankara n- rasında müzakere edilen paktın şartları dahilinde bir de Türk » Pransız anlaşmasının akdine mani olan yegâne engell orta: dan kaldırmış olacaktır. 'Türkiye * İngiltere anlaşma- dı. Bugün Meclis âzalarına tevzi edildi. Meclis umumi heyeti pa- zartesi toplantısınıda müzakeresi. ne başlıyacaktır. Encümen 1939 bütçesini 261 milyon 110.000 lira varidat ve 261 milyon 64.192 lira masraf olarak bağlanm ştır. Encümen mazbatasında 1938 mali yılı varidatının bir tahlili ya. pılmış ve bu ayın sonuna kadar tahsilâtim — muhammen varidata nisbetle yedi milyon liraya yakın fazlalık arzedeceği kanaati kaydo. Tunmuştur. | Varidat menbalarının nevileri sının Mister Çemberlayn'i ten-(itibariyle bu fazlalık muamele, ka- Kit edenlerin dikkatine arzedil-'zanç, ve istihlâk vergileri ile güm- meğe lâyik bir diğer tarafı da-|rük ve inhisarlar hasılatırıda mü. ba vardır:. Türkiye ve Rusyü |gahede edilmiştir. bozan muahedesinin aktinden- bori daima gayet dostane müna- sebet üzere yaşamışlardır. Bu iki memleket Asyada komşu- durlar. Her ikişi de Karadeniz methalinin himayesinde hayati gürette alâkadardırlar. Hor iki memlekotin anayı arı, llli Adartü yu bdlvellori birltirlerin den mühim mikyasta makla beraber aralarında ideo- dojik bir İhtilâf zuhuruna mey: dan vermemişlerdir. 'Türkiye ile Sovyet Rusya a“ rasındaki bağlar sayesinde, ge- lecek İngiliz - Türk anlaşması- nı, müstakil İngiliz - Soyyet an- laşmasının akdine basamak teş- kil gdecektir. İngiltere ile Türkiye arasında şimdiden teatl edilmiş olan mu- kabil teminatın bağlayış kıy- İ metl Sovyetlerin Şarkt Avrupa- |dan vaki olacak bir tocavüz &- nında yalnız bırakılmaları yo* handaki endişelerini — eğer hâ- 1â mevcutsa — izale etmek gere- kir. Bu surotle elde edilen diplo- mMütik muvaffakıyetin. İngi- liz - Sovyet müzakerelerinin i- lerlemesine de yardım - etmesi lâzımgelecektir. Aynı surtle Fransa ile Sovyot Rusya arasında bir. anlaşma mevcut olması, bir Türk * Fran- sız paktının akdine yardım ede- bilir. ve hiç şüphesiz ki mani teşkil edemerz. Diğer taraftan Türk - İngiliz anlaşmasının bir çemberleme siyasetinin ilerleyişi şeklinde tefsir edilmesine cevap gayet basittir. Ekonomik bir çem- borleme asla mevzuubahis de- ğildir. Türkler, kendilerinin ve Almanların menfaatine olarak Almanya ile ticaretlerina de- yam edeceklerdir ve hiç güphe- siz Avrupanın cenubu şarkisin- dekl diğer devletler de aymı sü- retle Almanya ile ticari müna: ’ıoblllcrİM idame edeceklerdir. Biyasi ihataya gelince, komşu devletlerin hak ve bürriyetleri: nin istilâsına İnglltere ve Tür kiyenin muhalefeti neden öyle telâkki ediliyor; pek anlaşıla: mıyor. İngiliz - Türk anlaşmasının sulbun takviyesi yolunda başka dovletlerle de anlaşmalar ak- 1938 yılında — ithalâtımızın beş milyon liraya yakın bir açık ile kapanmış bulunması işi üzerinde duran encümen mazbatasında bu. na istihlâk eşyasından ziyade «a- | nayileşme bareketinin icabettirdi- ği makinelerle harp malzemesi gi- bi eşya ve vesaitin fazla ithal e. Memleketimizde başlıyan sana. yileşme ve umumi kalkınma hare- ketlerinin neticesi olarak milleti. mizin iştira ve tediye kabiliyetle- rinin artmakta olduğunu mazbata- sında kaydeden encümenin, döviz vaziyetinin tanzim ve tslahı için hükümetçe alınması derpiş edilen | tedbirlerin birtan evvel mevkii tat. bika kanulmasını temenni eyle. | 'mektedir. Hükümetin teklif ve talebi üze- Yunan - Bulgar hududun- da hâdise olmadı Atinâ, 16 (A.A.) — Yunan - Bulgar hududunda güya bir hâ- dise olduğunu dalr çıkan haber- ler resmen kat'7 olarak tekı!p? edilmekte ve bütün Yunan hu- | dutları boyunca mutlâk bir sü- könet mevcut olduğu — bildiril- | mektedir. natı, bu fikri sabite de katiyen | bir son verse gerektir.” İ ŞAYANI DİKKAT BİR İŞARET | Liberal Niyuz Kronikt gaze | tesi şayanı dikkat bir İşarette bulunarak ezcümle şunu diyor: “Harbi umumide Türkiyenin Almanya ile dostluğu, muhak- kâük ki İtalyanın bizimle ittifa- kından daha mühimdi. Eğer şimdi bir mübadele yapmak za- rureti hasıl olmuşsa, asker! ba- kımdan toossü? edilecek tarafı yoktur.” DEYLİ MİROR DİYOR Kİ: Deyli Miror şöyle yazıyor: “Türkiye ile uzun müddetli anlaşmamız, tohdit altında bu- tunan Akdenizde, Balkanlarda ve Rusya ile muvasalâ hususun- da büyük stratejik kıymeti ha- isdir.” *Bir adım ileri, İkli adım ge- ri... Fakat buğgün nihayet sul- ha doğru hakiki stikamette bir adım atılmış olduğu — görülü- yor." (Bu mescleye dair Fransız dine manl teşkil etmiyoceğine'gazetelerinin mütalcasmı ye- dalr Mister Çemberlayn'in boya- dinel sayfamızda bulacaksınız.) | dereceye çıkaramadıkk. sebetle mevzu encümende uzun jesine baz: ilâveler yapmıştır. Bu ilâvelerin başlıca esasları şunlar- dir? Ebedi Şefimiz Atatürk için ya- pılacak anıt kabrin istimlâk ve proje masrafları için 250.000 lira yeni yapılacak Meclis binası için daha 513.860 lira, yeni iki vekâ. letin teşkilâtına 886.287 lira, hal, kevleri için istenen tahsisata ilâ- weten 261.120, adli tebligat için posta idaresinin yapacağı teşkilâ. ta yardım olarak 25.000 lira. PBütçe encümeni mazbatasında gok çocuklu ailelere yarklım işi ü- zerinde ehemmiyetle durmuş ve bu mevzua dair şu mutaleatta bu- lunmuştur; Sıhhiye Vekâleti bütçesine çok çocuklu ailelere yardım olmak ü. zere 75.000 lira tahsisat konul. muştur. Bu para mevcut kanunu- na göre 6 veya daha ziyade ber. hayat çocuğu olan validelere tev- zi edilecektir. Hükümetçe verilen izahata gö- re şimdiye katlar bu validelere 50 şer lira ödenmekte iken tahsisat noksarından dolayı bu miktarın 30 liraya indirildiği ve bundan haşka antak 1933 yılı sonuna ka. Aar tesbit edilenlere tediyat yapı. | labildiği anlaşılmıştır. ihtiyaca Lâff bir müzakereyi mucip olmuştur. Hem bu şekilde, hem de yol mükellefi. yeti kanunu ile tesis edilen yar- unutulmuş, "Baba,, olmuştu. Babalık, ona ek saçlarının, emekdarlığınm armağanı de. ğildir. Çünkü ona &ade çocuklar, yalnız gençler değil, yaşlılar da “baba,, derlerdi. “Baba,, lık kemalin, mürşitliğin, ileriliğin ve yüksekliğin mükâfatı olarak ona konmuştu. Biraz öne dağrü eğik, yorucu, her merdivon basamağında bir dağr aşışın yorgunluğunu duyar, fakat işine geç kalmazdı. Ançak son yılda dersleri Üst katta olursa, teneffüs zamanı aşa- ği iDemez olmuştu. Saatler gün, günler ay gibi yıl gibi ona yükleniyordu. | Görüp düşündükçe: «Baba> mızı kaybettik İhsan Şerif, yarım asırlık hocalıktan sonra, gözlerini yumdu. Geride geçen yarım asır, onu, bugün bütün memleke. tin münevverlerine hoca etmişti. Nesiller, çağ çağ onun önün. den geçerek yükseldiler. Kendi muhitinde asıl adı, İhsan Şerif Ben, iki ihtiyarda son demlerine kadar zihin tazeliğinin ve ruh hafifliğinin böyle genç kaldığım görmüşümdür. Bu iki. nin biri, Abdülhak Hâmit, öteki “Baba İhsan Şerif” tir, Baba, güler yüzüyle talim odasına gün gibi doğardı. Ona müşahede edilmektedir. Gerek nüfus artımı, gerekse çok çocuklu vatandaşların maişet ve idarelerini temin bakımından memleket dahilinde bu gibilere diğer vatandaşlardan farklı bir muamcle yapılması zaruri bulun- maktadır. Bu bapta, bu gibilerin vergile. rinden tenzilât yapılması çok ço. cuklu memurlar maaşlarına ilâve- ten tahsisat verilmesi, bu masraf. ları karşılayabilmek için de bekâr yaşayanlardan vergi alınması gibi bazı tedbirler hatıra gelmiştir. Entümenimiz ve hükümet tara- fından bu mevzu ele almarak lü- zum ve ihtiyaçları karşılayıcı bir tedbir düşünülmesi ve bu hususta içabeden kanun lâyihalarının Mec. lise sevki arzu edilmiştir. ANKARA HUKUKUNUN MAARİFE BAĞLANMASI Ankara Hukuk — Faklültesinin Maarife Bağlanması yeni yılda bu hususun hükümetçe temini hak. kında encümen mazbatasında ar- zusunu izhar etmiş ve mecburi hizmete tâbi hâkim yetiştirilmesi için adliyenin bir pansiyon açabi. leceği derpiş olunmuştur. HİZMET OTOMOBİLLERİ Bazı dalrelerin hizmet nakil va- sıtaları adraltında alârkları oto- kullandıkları hususu mazbatada i. şaret edilerek vesaiti nakliye ka. nununün daha izahlı tarzda tadili temenni edilmiştir. baktıkça içimiz açılır, ruohumuzun kuvveti artar, sabrımız ta. zelenirdi. Ömrü macera ve ıztırap dolu olduğu halde bir kere olsun onlardan bahsetmezdi. Sürgünde geçirdiği felâketli yıl. ları da biz, ancak rahmetli doktor Sabri için yapılan anma tö. reninde bir başkasınm ağzından dinlemiştik. Dört aydanberi hasta idi. Yirmi gün evvel mektebe gel- miş ve ameliyat olacağın! söyliyerek hastaneye yatmıştı. Yıl. alr ruha dokunamayımca vücude daha zalimce çullanırlar. İh- tiyarlıktan, hastalıktan, takatsızından silâhlarile vurdukça vururlar. Sönmeyen iç ateşi, bu solmayan gülüş, bu bitmiyen neşe, sanki zamar) kudurtuyordu. Bir yandan da aba çok çalışıyor, rabhaltan tiksiniyordu. Bu iki menfi kuvvet elele voererek onu aramızdan ayırdılar. Bütün gayesi kürsüde ölmekti. İstiyordu, ki bir gün ders verirken, genç gözlerde tutuşturduğu iman ve bilgi aydmlığile Tuhu kamaşarak uçup gitsin. Bu olmadı. Fakat önün son durağı yine talebesinin kucağı oldu. Sükütun dilinden anlryan tabut ta bir kürsüdür, Dudakla. rının Üstü henüz gölgelenmiş çocuklardan tutunuz da ak saç. Irlara kadar her yaştan ıslak kirpikli binlerce talebe kucağında gitmek, bu yolculuğun bir cennetle biteceğine en büyük bir de- lildir. Gövde babayı gömdük. Fakat ruh ve iman olan baba, gö. nüller kürsüsünde sona kadar bir örnek olarak yaşryacak. İrfan dünyamızın başı sağ olsun. a| S * 17 MAYIS 1939 ııiııiinu ile Kral Karol | arasında Ankara, 17 (ALA.) — Roman- ya milli bayramı — münasebetile Romanya kralı ile Milli Şefimiz Vİnönü arasında aşağıdaki telgraf "lar teati edilmiştir: | —Milli Rumen bayramı münase, betile majestelerine en hararetli tebriklerimi ve şahsi saadetlerile doöst ve müttefik Romanyanm re. faht hakkındaki en samimi te. mennilerimi >arzetmekle hususi zevk duymaktayım, İSMET İNÖNÜ Milif bayramımız münasebeti. le gerek kendi namlarına ve ge. rek dost ve müttefik Türkiye na- mma izhar buyurdukları sami . mi temennilerden dolayı ek?e. lânslarına hararetle teşekkür e. derim. KAROL !f Parti meclis grubunda Hariciye vekili iza- hat verdi ö Ankara, 16 (ALA.) —- C. H. Partisi meclis grupu 16-5-1939 saat 15 derelg vekili Hilmi U- ran'ın başkanlığında toplandı. Söz alan hariciye vekilimiz Şükrü Saracoğlu geçen haftaki beyanattan sonra siyasetimizin takip ettiği seyri izah etmiş ve bazı hatiplerin suallerine cevap lar vermiştir. Umumt! heyetçe tasvip edilen bu beyanatı müteakip ruzname- de müzakere edilecek başka müdde kalmadığından celseyn nihayet vorilmiştir. . Kont Ciano Berline gidiyor Askeri ittifak 22 Mayısta imzalanacak Berlin, 17 (ALA.) — İtalyan * Alman anlaşmasını İmza et | bek üzere Ciano'nun Berlini zi- yaret tarihinin 21 Mayıs olarak tespit edildiği habor verilmek- tedir. Bu münasebetle birçok tezahürat derpiş edilmektedir. İoazayı müteakıp verilecek olan ziynfetten Bonra Hitlerle Ciano- nun birer nutuk söylemesi muh- temeldir. Berlin, 16 (A.A.) — Kont Cia- nonun 21-22 Mayıs günlerini Berlinde geçireceği öğrenilmiş- lllr. Milânda aktedilen paktı, 22 Mayısta sabahleyin imza edile- caktir, | İmzadan sonra verilecek öğle jyemeğinde Hitlerin ve Kont Ci- anonun birer nutuk söyliyecek- ;leri tahmin edilmektedir. Hitler / Sardaki istihkâm- ları geziyor 'Treves, 16 (A.A.) — Hitler, ,Sar mıntakasınınm istihkâmları- nı teftişe devam etmektedir. Berlin, 16 (A.A.) — Hitler, dün Lüksenburg hududu civa- rında kâln Bifel dağı ve Mozel orvası civarindaki İstihkâmları teftiş etmiştir. Mumalleyh iİstih- kâmların bütün teferrtatı hak- kında malümat almış ve muhte- Hf kısımların takviye ve Islâhr- na faaliyetle çalışan işçilerle görüşmüştür. Hitler, datmt hudut kıtaları tarafından yapılan muharebe talimlerini seyrettikten sonra tahtelarz mahfuz mahalleri, &- Bır mitralyözler ve tank topla- riyle mücehhez zırhiyı kubbole- Fi ihtiva eden tepelerin dahilt *