27 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

VAKIT NİSAN 1931 Neşriyat kongresi münasebetile Memleket kongre- den neler bekliyor Neşriyat kongresi bir, iki gün sonra toplanacaktır. Maarif Ve- kâletinin bu ka den doğmuş yerinde bir karardır. Neşriyat meselesi, hulâsa olarak, beş noktadan tetkik edilebilir: 1 — Çocuk için neşriyat, 2 — Halk için neşriyat, 3 — Mektep. ler için neşriyat, 4 — İhtisasa ait neşriyat, 5 — Teşki ganda. 1 — Çocuk için neşriyat Bu hususa tercümeden ziyade ehemmiyet vermek doğru olur. Halk arasında söylenen hikâye ve hikâyelerden bir kumu toplanmıştır. Bu toplama işine, sistematik bir şekilde devam olunmalıdır. Toplanan hikâye, masal vesaire tetkik edildik. ten, icap eden tadilât yapıldıktan sonra neşredilmelidir. 6 — Garp memleketlerindeki çocuk edebiyatından da istifade edil- melidir. Bu edebiyattan: Cesaret, teşebbüs, velakârlık, nef- se itimat, bislerini doğuracak olanları milli dekor içinde ço cuklarımıza vermeliyiz. İlk ve orta mekteplerde bilgiden zi. yade karakter teşkili mühimdir. € — ÇOCUK İÇİN NEŞRİYAT; Tamamen devlet işi mi olmalı? yoksa hususi teşebbüslere mi bırakılmalı? Üçüncü bir şık da bu işi hem devlet, hem de hutusi teşebbüsler mi yapmalıdır? Bu işi ileride tamamen devlete maletmek çok doğru olur. Fa- kat, şimdilik bu sahada hususi teşebbüslerden de istifade e dilmelidir. Ancak müteşebbisleri bazı esazlara riayete mec bur tutmalıdır. Bu sahadaki uygun - faaliyetlerinden dolayı Mmüteşebbislere herbangi bir şekilde müracaat edilmesi ileri. ye sürülebilir. 2 — HALK İÇİN NEŞRİYAT: Bu hüsüs için halkı iki kısma Aayırabiliriz : rı, Türk milletine esaslı hizmetler yapmak ateşin- A — Münevver diyemiyeceğimiz halk ki, köylü ve işçiden iba ret büyük bir ekseriyettir. Bu kısım için neşriyat; Sıhhat, spor, mevzuları; zirai bilgiler, Türk tarih ve coğrafyası, meslek teşekküllerinin vazife ve faydaları vesaire üzerinde yapılmalıdır Bu mesele diğer vekâletleri de alâkadar ettiğinden, neşriya tm münhasıran Maarif Vekâleti tarafından şekiller aranmalıdır. B — MÜNEVVER HALK İÇİN NEŞRİYAT: . Bu yüksek mektepler ve Üniversite neşriyatı çok yapılması için ktam için faydalıdır. Profesörler, muallimler,-doçentler tarafından yazılan kitap. lardan fazlaca tabettirerek mümkün olduğu kadar geniş bir mikyasta tevriat yapılmasına çalışılmalıdır. 3 — MEKTEPLER İÇİN NEŞRİYAT: Üniversiteninki de dahil olduğu halde bütün mektep kitapları Maarif Vekâleti teşki- lâtı tarafından tabedilmelidir. Kitapların mümkün mertebe ucuza aatılması memleketin irfanma büyük bir hizmet olur. Orta mektep ve lise kitapları da Fazlacaybanterdarelrkatrr ü polist b istifadesine imkân verilmelidir. l İi » AA : İHTİSAS İÇİN NEŞRİYAT; Modern sösyetenin ihtisas uxzviyetleri ile ileriye atıldığı, buluştan buluşa ulaştığı görülmekte. dir. Bu yeni buluşlar eski bilgilerimizi bazan tadil etmekte, bazan büsbütün yıkmaktadır. İhtisas yolundaki ilerlemeleri iki kanal için- de tetkik edebiliriz: 1 — Devlet bütçesile idare edilen enetitüler, üniversiteler, yüksek teknik okullar vesaire. HUSUSİ ILİIM MUÜESSESELERİ : Bizde henüz bu gibi mü esseseler yoktur denilebilir. Teesstüs edebilmelerini temin için estalar bulunmalıdır. Devlet bütçesile idare edilen müesseseler profesör ve doçent- lerini ilemde bir yenilik teşkil edecek buluşlara teşvik etmeli ve bu imkânı hazırlamalıdır. Örijinal travaylar, teknik — buluşlar — mükâfatlandırılmalıdır. Memleketin muhtaç olduğu ihtisas sahalarına ait eserler dev. let tarafından tabettirilerek yayılmalıdır. $ — TEŞKİLÂT VE PROPAGANDA; Bu kısmı da ikiye ayı- rabiliriz: 1 — Resmi teçkilât ve propaganda. 2 — Hususi teşkilât ve propaganda. RESMİ TEŞKİLÂT VE PROPAGANDA: Maarif Vekilliği neşriyat direktörlüğünü formalitelerden, Brokrotik havadan kur. tarmalıdır. Devlet Matbanımı daha mükemmel, daha teknik bir ha- le getimeli: Yayım için mühim vilâyet merkezlerinde satış şubeleri açılma lıdır. Mektepler, radyo idaresi ve Halkevlerile, Maarif Vekilliği neş- riyat direktörlüğü arasında sıkı bir irtibat tesis edilerek kıymetli kitaplar memlekete bildirilmeli ve umumi kütüphanelere, kıraet sa- Tonlarına verilmelidir. Hususi teşkilât ve propaganda; Mürettiplik, musahhihlik ca. zip bir meslek haline gelmelidir. Aksi takdirde mütehassıs işçi ye- tişmesine imkân yoktur. Riyaziye, kimya kitaplarını tabettirebilmek için bu kasam işçiye ihtiyaç vardır. Kitapçılar, kataloğlarla mevcut kitapları halka bildirmelidir. HULASA: Neşriyat kongresinden memleket için hayırlı neti. celer çıkacağından eminiz. ihsan ALTAY $ — — Diftiler pek vygun — görünü yor. —— Takdir ediyorum . Risi sevvar tüzcardır, kadım da sevyer tiyefro artieti L AAA enedik taciri, nde Buch ier'in bir Kompozisyonu Resim ve sanat bahisleri Ingilterede Edeb rönesans hareketler VAZAN: Reşat İngilterede hayli edebi. Rönessans | Sekizinci Hanri devrine takaddüm etmiş o- geç başlamışt lan edip nesli, Rönessansın mübeş şirlerinden — terekküp — ediyordu. | Utople namındaki eseriyle zama. | nının âmans:z bir münekkidi Th mas Morus, Rönessansın kozmo- ümanist'i müştu, örasme'in bir slOCASI Mübeşşirlerden sonra Sekirinci Hanrinin muasırı ol Wı“ı Rönessans — hareketleri, zamanların edebi sistemleri yeri. ne İtalyan ve Fransız sanatların. | dan mülhem oldu; meselâ ttalya- dan serbest nazım ile sone tarzını | | aldı. ler taklit edildi, Nit arıs. yet, on al. tiner asrın ikinci da, İngi- nda | (1564 .| ), eserlerini yazmış olduğu (1597 . 1611) gibi| ir zaman içinde İngiliz mu- İliz edebiyatı bir tek ismin al toplandı “Willfam Shakespeare 161 On dört sene kısa harrir ve aktörlerinin en meşhu- tu olmuştu. Bununla beraber, ha. yatı daima karanlık, meçhul kal- | mıştı. | Warwick kontluğu dahilindeki | Stratfort'da doğmuştu. İptidat bir |tahsil gördüğ *ıwo da Londraya gi da 25 gene kalmıştır |müddet tiyatro kapılarında at | Vuşaklığı etmiş, sonra ön sekiz yıl | Vaktör olarak sahneye çıkmıştı. | olunuyor. | Evvelâ bir Başkalarının piyeslerini başka şe- | killere koymuş, diğer facia muhar | yle müşterek eserler yaz- mış, ancak 1597 den sonra kendi eserlerini yarmaya başlamıştı. Ti gençliğinde bir. | Venüs ve Adoni yatrodan maada takım söneler, O |h 4 ile muharririnin ; Tei İkinci bir hareketle, Pleiade. | "” | Şehir röporlajları Müstahdemin idarehane- ğ sinde bir saat | Yazan: Muzaffer Acar | Her gehirlinin bir evi, her e.|rif ed konuşt | vin de müşterek bir derdi var- | lım. |dır: Hizmetçi.. | Uzun seneler mizah mevzuu o. yandaki odada Girdik.. Daha fakir | Tahta sandalyalara ilişt | Plan hizmetçi eve gtrince muaz. | dın sözlerine yardım etmesi lc'! zam bir dert olduğu gibi, eve gi | ellerile hareketler yaparak mrüt — Anlıyorum pasam.. ne dü” nizi anlıyorum.. Sf)| eğim kızların genç olm değil mi dim, hem de yüğü ne bakılır gibi olmalı, — No, şimdi anladın .A | pasam bifaz pahalı olacak — Meselâ, ne kı anka | Bilhassa iyi bir hizmetçi bul- mak çok mühim meseledir. | — Hizmetçinin evin işine yardım. | | dan ziyade, evin sükünetini ihlâl / ri edeceğini bildiğimiz halde yine | de günlerce koşar, her çarey başvurur; hizmetçi ararız.. Hizmetçi bulmak için bir çı Durdu biraz düşündü: | usüller vardır. Bunları hepimiz — Saat kaçta yatıp, kaçta | biliriz. Bu şekilde mahalleli ve | kacak?.. |ahbaplar vasıtasile bulunan hiz. | — Bu sualden bir şey anlamamll'| metçiler için peşin masraf yap. | tık.. Yahut ta anlamamış gürv* mak lâzım değildir.. Bir de müs- , mek lâzımdı.. Kadın tereddüdil! lemin idarehaneleri yoluyla | mü anladı, izah etti nan hizmetçiler vardır.. Bun | — Yani kaçta yatarsmız Pi lar tamamen başka bir şek sam, tabif kız sizden evvel yağk elde edilir ve masrafları da da. | cak değil ya.. So ha ziyadedir.. İşte gimdi size be. | ze kitap okur, ) nim başıma geldiği gibi her İs. | ovalar, l.ıa—.ı—uııımmı başına gelebilecek | — Konuşmayı istediğim şekle #* |olan vakalardan küçük bir tane. | kabilmiştim e İsini anlatacağım | — Canım, dedim, t: l | Hizmetçi isminin — şöhretine |tar. Sabahleyin erken kalkmâf |kapılarak İstanbulun köşesine | lâzım değil. Canı ne zaman istef bucağına serpilmiş bir kaç müs. | se o zaman kâlksın tahdemin idarehanesi dolaştım. | — Anlastık pasam., Anlastik Yanıma bir arkadaş ta alarak | Size iki iyi hizmetçi vereceğillir kapı kapt gezip hem ona hem de | (Arkadaşı işaret ederek) bey * |kendime hizmetçi aradım.. Biri. | memmun kalacak, siz de ne uğradık., Kapıyı açtık, içeri| — Peki neredeler?.. ile Lokserin kaçırılması adı altın- | daldık, küçük bir oda, daha doğ.| — Onlar pasam, günde bir def/ da iki şiir mecmuası yazmıştı. — |rusu portatif bir yazıhane.. Bir | uğrarlar. yok Aksatt | Eserlerinin sahnede kazandığı eski mağa, 2 külüstür — koltuk, İleyin beşte burada olurlar.. O 4' | muvaffakiyet Shakespeare'e olduk | dört beş kırık iskemle.. İşte mef- | man buyursanız.. | ga mühim bir sgervet temin etmiş, | ruşat bu kadar.. Bu fakir yazı.| —Ben arkadaşla: şöhretinin en parlak devresinde | hanenin yegâne lüks, göze çar -|lir miyiz?. ? rdenbire sahneyi ve Londrayı | pan eşyası ihtimamla bir kenara | ye konuşurken kederek doğe 1 kasabaya gel | yerleştirilmiş telefon. | fırladı gitti, — İşte Eleni ile Marika., d di.. Resimleri tetkike p Hiç te fena değildiler.. Bilâk” güzeldiler.. Madam muttasıl mehk hediyordu. , iyi kızlardır.. İkisini! de bir çok bonsı ri vardifi rı | * — a| Ekrem şla: “Acaba gı-[chf': olmaz mı?,, e Madam mi.ıdl’îı onra elinde iki ee ter Vamdüz Gidaka zi Ve ararla mÜtavari ua Seel i etradının arasında vefat et. | bir kadın ellerini üğuşturarâk bi. mişti. İzi karşıladı.. Bir kenarda, uzun Eserinin zenginliği ve güzelliği | tahta bir kanape üzerinde de iri- rivayetlere isti. |Hi ufaklı, yaşlı genç güzel, çirkin | nat eden meçhul hayatı, bu büyük | bir çok kadın sıralanmış.. lfun . müharriri tetkik eden birçok âlim | lârın hizmetçi, bizi karşılıyanın leri bazı ileri fikitler serdetmeğe | da idârehane sahibi olduğu an sevketmişti; aktör Şekspirin, is- | S!ldı.. “Merhaba, geldiniz,|de | KN 3 ini bildirmek istememiş ola buyurunuz pasam,, faslından son. | — Sonra gülerek ilâve etti: “ ra derdimizi anlattık.. Müstah-| — Ama bonservisler bu resiif | demin idarehanesinden — ipekli | lerin yanımda hiç kalır. J ğ BöSE " ipekli kumaş istiyecek değildik | Artık orada fazla durmaktf | çe APİSL KOrES L GG ”t 3::4_. 'Tabi hizmetçi istedik.. | Akşamleyin sati — İki tane olacak.. dedim. Bi. kak — geleceğimiğ | ri bana biri arkadaşa.. Arkadaş | göyliyerek ayrıldık.. Madam Beşiktaşta apartımanda oturur, | yaten arkadaşın te ihtiyar bir annesi vardır. Ama / rasını da aldı.. Kap hastalıklı değildir. Yemekleri lo. | Madam ğ Yalnız arkadaş | — Akşama buyurun da fiyal tarihi dramlar, aşk komedyaları, * L L y GK kadımın | ta nasılsa uyuşuruz. Hele bir kt* hafif fanteziler yazmıştı. Büyük |— l L N LN D ln O Sıni ister. |re kızımızı görün.. diyordu.. — şaheserlerini, hayatının ikinci dev | — » a giğim kadın| O akşam bütün arzumuza Tağ” sinde on yedinci asrın ilk on se-| ( , L hizmetine bakacak.. | men gidip kızları göremedik; tâ” tesinde vücuda getirmişti. Bütün | M vv v A D D e be. bif bir daha da uğramadık.. eserleri üç büyük sınıfta toplana- BiRA içt v Göreceli le etmesini bilmeli.. Sonra benim | ğimi görmüş duyacağımı du$” rimle çamaşırlarımın, göm -| muştum.. Yalnız beraber gittiğ” leklerimin ütüsüyle de m: aş her rastladığımda” malı.. Velhasıl evde daha — Yahu benim başıma bir bir benim işime bakacak candan bir | lâ sardın ki deme gitsin.. Madaff her gün telefon ediyor, Bu ktas nutkumu büyük bir | hazır gelmiyecek misiniz?. |dikkatle dinleyen tecrübeli ihti- | soruyor.. Benim — bulunmadı,; yar, her hareketimden bir mana , zamanlarda da arkadaşlara #öy) çıkartmağa çalıştyordu.. Oda ka. rmuş.. Herkes bana tuhâ' asırlarından — meselâ âlim ve mütefekkirle: duğu zannedikli, Bu faraziyeleri: hiç birisi isbat edilemedi, ve belki | böyle bir isbat Von Tizem'in de- | diği gibi, lüzum da yoktu, Şeks. pite ait olduğu muhakkak olan pi. yesler, otuz sekiz tanedir. Evvelâ | | X kantadan gell: İ ni mahcup etmemeli.. İyi muâme. bilir. 1 — Tarihi dramlardır ki on ta. ne kadar olan bu meşhurları Üçüncü Rişar, düncü Hanri'dir 2 — Facialar, trajediler ki bun. piyeslerin en Dör- insan olmalı.. lar da on tanedir, Üçünün mevzuu Roma tarihine zit alup Plutargue. in “Meşhur adamların hayatı,, ndan alınmıştı; “Doktor Yolan", “Antuvan ve Klco. labalık olduğu için rahat konu . | tuhaf bakıyor.. şamadığımı zannetti Diye bana kaf! Buyurun.. dedi.. ul Sezar,, tut N affer Acar Diğer yedisi orta zaman (Devamı 1 patra, K Şöyle teş. | inelde) — âjfedersiniz, alir çevrek tre | nine lar var? arele edin, ancak üç kalmış. kür ederim. Trone gi. ilim., Baatimi ayar et. mek için sormuştum. Poliş — Söyleyin bu erki elbi. seleri wiçin çaldımız?. Bırsız — Ah efendi Ona ben de şatıyorum.. Ne yapa. yem yi Sammafmişfüm. — Müthiş.. Felöket.. Güvey telgraf çekmiş, fikrimi değiş diğini gelemiyeceğini söylüyor.. Davetli: — Ümit ederim İi bu benim yemeğe değildir. mamar j kalmama ma't